
Kapalıcarşı ne zaman yapıldı? Kapalıcarşı nerededir? Kapalıcarşı tarihi, kapıları, hanları, kuyumcuları, calışma saatleri... Kapalıcarşı hakkında bilinmeyenler...Kapalıcarşı, İstanbul ’un merkezinde Beyazıt, Nuruosmaniye ve Mercan semtlerininin ortasında yer alan dunyanın en buyuk carşısı ve en eski kapalı carşılarından biridir. Kapalıcarşı ’da yaklaşık 4 bin dukkÂn bulunmaktadır ve bu dukkÂnlarda toplam calışan sayısı yaklaşık 25 bin kişidir. Gun icerisindeki en yoğun zamanlarında icinde yarım milyona yakın insan barındırmaktadır. Yılda yaklaşık 91 milyon turisti ağırlayan carşı, dunyanın en fazla ziyaret edilen turistik mekÂnlarındandır.
KAPALICARŞI NE ZAMAN YAPILDI? Kapalıcarşı ’nın cekirdeğini oluşturan iki bedestenden İc Bedesten yani Cevahir Bedesteni muellifler arasında tartışmalı olmakla beraber buyuk olasılıkla Roma (Bizans) doneminden kalma bir yapı olup 48 m x 36 m olculerindedir. Yeni Bedesten ise 1461 ’de Fatih Sultan Mehmet tarafından yaptırılan Kapalıcarşı ’nın ikinci onemli yapısıdır ve Sandal Bedesteni olarak anılmaktadır. Burada bir yolu pamuk bir yolu ipekten dokunan ve Sandal adı verilen kumaş satıldığı icin Sandal Bedesteni ismi verildi.
KAPALICARŞI ESKİDEN NASILDI? Fatih Sultan Mehmet ’in 1461 yılında temelini attığı Kapalıcarşı Osmanlı Devleti ’nin İstanbulı ’a kazandırdığı en buyuk eserlerdendir. Asıl buyuk carşı ise Kanuni Sultan Suleyman tarafından ahşap olarak inşa ettirildi.
Dev olculu bir labirent gibi, 30.700 m² 66 kadar sokağı, 4 bin kadar dukkÂnı ile Kapalıcarşı, İstanbul ’un gorulmesi gereken, benzersiz bir merkezidir. Adeta bir şehri andıran, butunu ile ortulu bu site zaman icerisinde gelişip buyumuştur. İcinde son zamanlara kadar 5 cami, 1 mektep, 7 ceşme, 10 kuyu, 1 sebil, 1 şadırvan, 24 kapı, 17 han bulunmaktaydı.
15. yuzyıldan kalan kalın duvarlı, bir seri kubbe ile ortulu eski iki yapının etrafı sonraki yuzyıllarda, gelişen sokakların uzerleri ortulerek, ekler yapılarak bir alışveriş merkezi haline gelmiştir. Gecmişte burası her sokağında belirli mesleklerin yer aldığı ve bunların da, el işi imalatının (manifaktur) sıkı denetim altında bulundurulduğu, ticari ahlak ve torelere cok saygı gosterilen bir carşı idi. Her turlu değerli kumaş, mucevherat, silah, antika eşya, konusunda nesillerce uzmanlaşmış aileler tarafından, tam bir guven icinde satışa sunulurdu. Gecen yuzyılın sonlarında deprem ve birkac buyuk yangın geciren Kapalıcarşı eskisi gibi onarılmışsa da, gecmişteki ozellikleri değişikliğe uğramıştır.
Butun dukkÂnların genişliği aynı olacak şekilde inşa edilmiştir. Her sokakta ayrı urunun ustaları loncalar halinde bulunurdu (yorgancılar, terlikciler vs.) Satıcılar arasında rekÂbet kesinlikle yasaktı. Hatta bir usta, tezgÂhını dukkÂnın onune cıkarıp kalabalığa gostererek urun işleyemezdi. Urunlere devletin belirlediğinden yuksek fiyat konulamazdı.
MESLEK GRUPLARI SADECE SOKAK İSMİ OLARAK KALDI Eskiden esnafa olan guven duygusu halkın birikmiş parasının, bir banka gibi onlara verilmesine ve işletilmesine neden olurdu. Gunumuzde bircok sokaktaki dukkÂnlar fonksiyon değişikliğine uğramıştır. Yorgancılar, terlikciler, fesciler gibi meslek grupları sadece sokak ismi olarak kalmıştır. Carşının ana caddesi sayılan sokakta coğunlukla mucevher dukkÂnları, buraya acılan yan bir sokakta kuyumcular bulunur. Oldukca kucuk olan bu dukkÂnlar değişik fiyat ve pazarlıkla satış yaparlar. Kapalıcarşı renk ve atraksiyon olarak her ne kadar eski canlılığını koruyor ise de, 1970 ’li yıllardan itibaren İstanbul ’u ziyarete gelen turist gurupları icin alışveriş olanakları, carşının ana girişindeki modern ve buyuk kuruluşlar tarafından sağlanmaktadır.
KAPALICARŞI ’DA NELER VAR? Kapalıcarşı gunun her saatinde hareketli ve kalabalıktır. Esnaf, ziyaretcileri ısrarlı olarak kendi mağazasına cağırır. Carşı girişinde gelişen konforlu, buyuk mağazalar Turkiye ’de elde imal edilen ve ihracatı yapılan hemen hemen butun eşyaları satışa sunmaktadır. El halıları ve mucevherat geleneksel Turk sanatının en guzel ornekleridir. Bunlar kalite ve orijin belgeleri ile satılır ve dunyanın her tarafına garantili gonderme yapılır. Halı ve mucevheratın yanında meşhur Turk işi gumuşten yapılmış eserler, bakır, bronz hediyelik ve dekoratif eşya, seramik, oniks ve deriden mamul, ustun kaliteli, Turkiye hatıraları zengin bir koleksiyon oluştururlar.
KAPALICARŞI YUZOLCUMU Kapalıcarşı 110 bin 868 m² ’lik bir alana yayılmış, 45 bin m² kapalı alana, 65 sokak uzerinde 3600 dukkÂn ve 14 hana sahiptir. Gunumuzde coğu değişikliğe uğrasa da Kapalıcarşı ’nın sokakları ve hanlarının taşıdığı adlar ile eskiden orada ne yapıldığını ne satıldığını anlamak mumkundur.
KAPALICARŞI KAPILARI İSİMLERİ Kapılar: Beyazıt, Carşıkapı, Cuhacıhan, Kuyumcular, Mahmutpaşa, Nuruosmaniye, Oruculer, Sepetcihan, Takkeciler, Tavukpazarı ve Zenneciler.
KAPALICARŞI HANLARI Hanlar: Ağa, Alipaşa, Astarcı, Balyacı, Bodrum, Cebeci, Cukur, Cuhacı, Hatipemin, İccebeci, İmamali, Kalcılar, Kapılar, Kaşıkcı, Kebapcı, Kızlarağası, Mercan, Perdahcı, Rabia, Safran, Sarnıclı, Sarraf, Sepetci, Sorguclu, Varakcı, Yağcı, Yolgecen, Zincirli ve Evliya.
KAPALICARŞI SOKAKLARI Sokaklar: Acıceşme, Ağa, Altuncular, Aminciler, Araracıoğlu, Aynacılar, Basmacılar, Cuhacıhanı, Bitpazarı, Fesciler, Ganicelebi, Hacıhasan, Hacıhusnu, Hacımemiş, Halıcılar, Hazırelbiseciler, İplikciler, Kahvehane, Kalpakcılar, Karakol, Karamanlıoğlu, Kavaflar, Kazazlar, Keseciler, Kilitciler, Kolancılar, Koltukcu, Kurkculer, Lutfullahefendi, Mercancıkmazı, Muhafazacılar, Muhurdaremin, Ortakazazcılar, Oruculerhamamı, Parcacılar, Perdahcılar, Puskulculer, Reisoğlu, Ressam, Sahaflarbedesteni, Sandal, Sandalbedesteni, Serpuccular, Sıraodalar, Sipahi, Tacirler, Takkeciler, Tavukpazarı, Terlikciler, Terzibaşı, Terziler, Tuğcular, Varakcıhan, Yağlıkcılar, Yarımtaşhan, Yeşildirek, Yorgancılar, Yuncuhasan ve Zenneciler.
KAZANC DENİLEN ŞEY HAVAYA UCAN BİR VAHŞİ KUŞTUR Fatih Sultan Mehmet ’in Kapalıcarşı ’nın inşaatına başladığı 1461 yılı, Kapalıcarşı ’nın kuruluş yılı olarak kabul gormuş. Asıl buyuk carşı ise Kanuni Sultan Suleyman tarafından ahşap olarak inşa ettirilmiş. Evliya Celebi burayı muazzam guclu bir kale gibi tanımlamıştı. Celebi, 1640 ’lı yıllarda Kapalıcarşı esnafını ise şoyle anlatmış: “…İstanbul ’un kalabalık ve secme yerinde, Osmanoğullarının buyuk hazinesidir ki gûya kahkaha kalesidir. Butun sefere gidenlerin, vezirlerin ve ÂyÂnın malları buradadır ki yeraltında nice yuz demir kapılı mahzenleri vardır. Doğuya acılan kuyumcular kapısı vardır ki bu kapı uzerinde kanatlarını acmış korkunc bir kuş sureti vardır. Bu sureti kapıya nakşetmekteki amac şuydu: Kazanc denilen şey havaya ucan vahşi bir kuştur. Eğer bu kuşu nezaketle avlayabilirsen bu bezistanda kÂr edebilirsin!”
KAPALICARŞI CALIŞMA SAATLERİ - KAPALICARŞI PAZAR GUNLERİ ACIK MI? Pazar gunleri ve dini bayramlar haricinde her gun 08.30-19.00 saatlerinde ziyaretcilere acıktır.
KAPALICARŞI NEREDEDİR? - HARİTA Kapalıcarşı Ulaşım: Avrupa yakasından gelmek isteyenler Beyazıt yonune giden İETT aracları veya Bağcılar-Kabataş tramvay hattını kullanarak Beyazıt durağında inerek ulaşım sağlayabilir. Anadolu yakasından gelmek isteyenler ise vapurla Eminone gecerek veya Marmaray ’ı kullanıp Sirkeci durağında inerek kısa bir yuruyuşun (veya tramvaya aktarma) ardından tarihi Kapalıcarşıya varabilirler.
Kapalıcarşı Adres: Beyazıt Mahallesi, 34126 Fatih/İstanbul
MAHMUTPAŞA CARŞISI TARİHİ SAHAFLAR CARŞISI TARİHİ MISIR CARŞISI TARİHİ
İslam ve İhsan
İSTANBUL ’UN TARİHİ CARŞI VE PAZARLARI - VİDEO