Şecaat nedir, ne anlama gelir? Peygamber Efendimizin şecaat ornekleri... Şecaat ile ilgili ornekler.Şecaat; yiğitlik, bahadırlık, kahramanlık, kalp metÂneti, şiddet ve tehlike esnÂsında cesÂret gostermek mÂnÂlarına gelir. İnsandaki ofke ve hiddet kuvvetiyle bunların zıddı olan korkaklık arasındaki îtidÂl hÂlidir.
Şecaatin esÂsı, Allah TeÂl ’nın takdîrine rız ve teslîmiyettir. Bu sebeple kadere îman ve AllÂh ’a tevekkul eden bir muslumana, korkaklık ve zillet asl yakışmaz.
SevbÂn -radıyallÂhu anh- ’ın naklettiğine gore RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurmuşlardır:
“Size saldırmak uzere, yabancı kavimlerin, tıpkı sofraya cağrışan yiyiciler gibi birbirlerini cağıracakları zaman yakındır.”
Orada bulunanlardan biri:
“–O gun sayıca az olacağımız icin mi bu durum başımıza gelecek y RasûlÂllah!?” diye sordu. Efendimiz:
“–Hayır, bilÂkis o gun siz cok olacaksınız. LÂkin sizler, bir selin getirip yığdığı cer-cop misÂli, hicbir ağırlığı olmayan kimseler durumunda olacaksınız. AllÂh, duşmanlarınızın kalbinden size karşı korku duygusunu cıkaracak ve sizin kalplerinize zaafı koyacak!” buyurdular.
“–Zaaf da nedir ey AllÂh ’ın Rasûlu?” denildi.
“–Duny sevgisi ve olum korkusu!” buyurdular.” (Ebû DÂvûd, MelÂhim, 5/4297)
Demek ki kalplerden şecaat ve cesÂret cıkıp yerini dunyÂlıklara meyletme ve olum korkusu aldığında, mu ’minler zillete dûcÂr olacaklardır. Bu hÂlleriyle de duşmanları karşısında hicbir ağırlıkları kalmayacaktır.
ŞECAAT ORNEKLERİ Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’den daha buyuk bir şecaat sÂhibi insan tasavvur etmek mumkun değildir. O, fevkalÂde hÂller karşısında bile sabır ve sebat gosterir, korku ve telÂşa kapılıp uygunsuz hareket etmezdi.
CenÂb-ı Hak, Rasûlu ’ne Medîne ’ye hicret etmesini emrettiğinde, bundan haberdÂr olan Kureyş muşrikleri, Efendimiz ’in evini kuşatmış, iceriden cıkar cıkmaz canına kıymak icin kılıclarını sıyırmışlardı. Fahr-i KÂinÂt Efendimiz ise hic korku duymadan kapısını acmış, muşriklerin başlarına toprak sacmış ve YÂsîn Sûresi ’nin ilk Âyetlerini okuyarak aralarından vakur bir şekilde gecip gitmişti. (İbn-i Sa ’d, I, 227-228)
Peygamberimizin şecaati Hazret-i Ali -radıyallÂhu anh- şoyle demiştir:
“Biz Bedir ’de, Allah Rasûlu ’ne sığınıyorduk. O gun kendileri, duşmana en yakın olanımız, insanların en cesur ve metÂnetli olanı idi.” (Ahmed, I, 86)
AbdullÂh bin Omer -radıyallÂhu anh- da:
“RasûlullÂh Efendimiz ’den daha sehÂvetli, daha necdetli (daha yiğit), daha şecaatli bir kimse gormedim!” demiştir. (İbn-i Sa ’d, I, 373)
Eğer Zubeyr cıkmasaydı Uhud ’da muşriklerden bir adam, deve uzerinde meydana cıktı ve carpışmak icin er istedi. Muşrik, herkesin kendisinden cekindiğini ve geri durduğunu gorunce, isteğini uc kere tekrarladı. Bunun uzerine, Zubeyr bin AvvÂm -radıyallÂhu anh- ona doğru yurudu. Devenin uzerine sıcrayıp adamın boğazına sarıldı ve boğuşmaya başladılar. Peygamber Efendimiz:
“–Aşağıya doğru cek, yere duşur onu!” buyurdu. Cok gecmeden muşrik yere duştu. Zubeyr de uzerine cokup onun işini bitirdi. Bunun akabinde Rasûl-i Ekrem Efendimiz:
“–Eğer Zubeyr cıkmasaydı, herkes geri durduğu icin onun karşısına ben cıkacaktım!” buyurdu.[1]
Nereye kacıyorsun ey yalancı? Mekke muşriklerinden Ubey bin Halef, İslÂm ’ın en azılı duşmanlarındandı. Hicretten evvel Âlemlerin Efendisi ’ne:
“–Bir at besliyorum; ona en iyi şeyleri yediriyorum. Bir gun ona binerek Sen ’i oldureceğim!” demişti.
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- de bir defÂsında ona:
“–İnşÃ‚allÂh ben seni oldureceğim!” şeklinde mukÂbele etmişti.
Uhud Harbi gunu bu ahmak muşrik, Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’i arıyor ve şoyle diyordu:
“–Eğer bugun O kurtulursa, benim işim bitik demektir!”
Bu duşunceyle, Peygamber Efendimiz ’e saldırmak icin yakınına kadar geldi. SahÂbe-i kirÂm da, henuz uzaktayken onun başını ucurmak istediler. RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Bırakın gelsin!” buyurdu.
Ubey bin Halef yaklaşınca, Fahr-i KÂinÂt Efendimiz, bir sahÂbînin mızrağını aldı. Bu sefer Ubey geri kacmaya başladı. Ancak Peygamberler SultÂnı:
“–Nereye kacıyorsun ey yalancı?” diyerek mızrağı fırlattı. Mızrak, Ubey ’in boynunu hafifce sıyırdı. Fakat o, bu kadarcıkla bile atından duştu; birkac kere takla attı ve canhıraş bir şekilde koşarak kendi tarafına kactı. Bir yandan koşuyor, bir yandan da gozleri yuvalarından fırlamış bir hÂlde bağırıyordu:
“–Yemin ederim ki, Muhammed beni oldurdu!..”
Yanına gelip yarasına bakan muşrikler:
“–Bu basit bir sıyrık!” dediler. Fakat o teskin olmadı ve:
“–Muhammed bana Mekke ’de iken; «Ben seni kesinlikle oldureceğim!» demişti. Yemin ederim ki, eğer O bana bir tukruk de atsa, ben yine olurum!..” dedi.
Ardından bağırmasına devÂm etti. Sesi, sanki bir okuzun boğurmesi gibi cıkıyordu.
Ebû Sufyan:
“–Şu kucucuk sıyrığa bu kadar bağırılır mı?” diye onu ayıpladığında Ubey, ona da şoyle dedi:
“–Sen biliyor musun, bu sıyrığı kim yaptı? Bu, Muhammed ’in actığı bir yaradır. LÂt ve Uzz ’ya yemin ederim ki, bu yaradan duyduğum acıyı butun Hicaz halkına dağıtsalar, onların hepsi de yok olur. Muhammed bana Mekke ’de; «Ben seni kesinlikle oldureceğim!» demişti. Ben t o zaman, O ’nun eliyle olduruleceğimi ve O ’ndan kurtulamayacağımı anlamıştım.”
Azılı bir Peygamber duşmanı olan Ubey, nihÂyet Mekke ’ye ulaşmalarına bir gun kala yolda oldu. (İbn-i İshÂk, s. 89; İbn-i Sa ’d, II, 46; HÂkim, II, 357)
Peygamberimizin şecaat ve cesareti Muhammed bin Mesleme şoyle der:
Kulaklarımla duydum, gozlerimle gordum ki, Muslumanlar Uhud ’da bozuldukları zaman, dağa doğru kacıyorlardı. RasûlullÂh da arkalarından:
“–Ey filÂn! Bana doğru gel. Ey filÂn, bana doğru gel. Ben RasûlullÂh ’ım!” diye sesleniyordu. (VÂkıdî, I, 237)
Bu hakîkati beyan sadedinde CenÂb-ı Hak şoyle buyurmaktadır:
“O zaman siz, harp sahasından hızla kacıyor ve kimseye donup bakmıyordunuz. AllÂh ’ın Rasûlu ise (buyuk bir cesÂret ve şecaatle olduğu yerde durarak) arkanızdan sizi cağırıyordu…” (Âl-i İmrÂn, 153)
Allah Muslumanlara yardım etti Uhud gunu yapılan sozleşme mûcibince, muşriklerle muslumanlar bir yıl sonra tekrar savaşacaklardı. Bu sozleşme dolayısıyla Ebû Sufyan, ordusunun başında Merru ’z-ZahrÂn mevkiine kadar geldi, ancak yureğini yine bir korku sardı ve geri donmek zorunda kaldı. Fakat gurûrunu ciğnetmek de istemediğinden Medîne ’ye bir adam yolladı. Kendilerinin buyuk bir ordu ile yola cıktıklarını soyletip, aklınca, mu ’minleri korkutarak harbe cıkmalarını engellemek istiyordu.
Haber Medîne ’ye ulaştığında Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, savaş hazırlıklarını coktan tamamlamış, yola koyulmak icin emir bile vermişti. Haberci, Ebû SufyÂn ’ın korkup da geri donduğunu bildiğinden, muslumanları iyice tedirgin edip harpten korkutarak yola cıkmalarına mÂnî olabilmek icin elinden geleni yapıyordu. Kendisine tembih edilen yalanların ustune yeni yalanlar ilÂve ediyor, şÃ‚yet Muslumanlar Mekkelilerle şehir dışında harp ederlerse, Âkıbetlerinin cok kotu olacağını soyluyordu. Onun ve munÂfıkların cabaları netîcesinde, bÂzı Muslumanların kalplerine korku duştu ve sefere cıkmak istememeye başladılar. Bunun uzerine Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurdu:
“Varlığım kudret elinde bulunan AllÂh ’a yemin ederim ki, yanımda hic kimse olmasa bile, ben tek başıma Bedir ’e gideceğim!” Bundan sonra, Allah TeÂl Muslumanlara yardım etti ve kalplerine sebat ihsÂn eyledi. (İbn-i Sa ’d, II, 59; VÂkıdî, I, 386-387)
Peygamberimizin kahramanlığı Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in kahramanlık gosterdiği yerlerden biri de Huneyn ’dir. O gun herkes duşmandan kacarken, Fahr-i KÂinÂt Efendimiz bineğini surekli duşman saflarına doğru surmuş ve kendisine mÂnî olmak isteyen ashÂbını dikkate almayarak ilerlemiştir. (Muslim, CihÂd, 76)
Hazret-i Enes -radıyallÂhu anh- anlatıyor:
Huneyn gununde, HevÂzin, Gatafan ve diğerleri, cocukları ve develeriyle birlikte (savaş mahalline) geldiler. O gun RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in ordusunda on bin kişi vardı. Fetihten sonra affedilen Mekkeliler de RasûlullÂh ’ın safında idi. (Savaş başlar başlamaz) hepsi geri kactı. Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm- yalnız kaldı. Efendimiz, o gun iki defa nid etti. İkisi arasına bir başka soz de karıştırmadı. Sağ tarafına yonelip:
“–Ey EnsÂr cemaati!” diye seslendi. O taraftakiler:
“–Buyrun ey AllÂh ’ın Rasûlu! Biz, Sen ’inle beraberiz! Mujde!” dediler.
Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm- sonra da soluna dondu yine:
“–Ey EnsÂr cemaati!” diye seslendi. O taraftakiler de:
“–Buyur ey AllÂh ’ın Rasûlu! Mujde, biz Sen ’inleyiz!” dediler.
Peygamber Efendimiz, beyaz bir katırın ustunde idi. Katırdan indi ve:
“–Ben AllÂh ’ın kulu ve elcisiyim!” dedi. (Bunun uzerine muslumanlar toparlanıp mukÂbil hucûma gecince) muşrikler hezîmete uğradı… (BuhÂrî, MeğÂzî 56, Humus 19, MenÂkıb 14, MenÂkıbu ’l-EnsÂr 1; Muslim, ZekÂt 135)
Bir adam Ber İbnu Âzib -radıyallÂhu anhumÂ- ’ya geldi ve:
“–Ey Ebû UmÂre! Huneyn gununde hepiniz geri mi kactınız?” diye sordu.
BerÂ:
“–Ben, RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in kacmadığına şehÂdet ederim! Ancak, askerlerden yuku hafif olan onculer ile zırh taşımayanlar HevÂzin ’in bir kanadına yuruduler. HÂlbuki buradakiler okcu kimselerdi: Onları cekirge surusu gibi hep birden ok yağmuruna tuttular. Bunun uzerine dağılmak zorunda kaldılar. Boylece duşman, RasûlullÂh ’a yoneldi. Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’ın katırını Ebu Sufyan İbnu ’l-HÂris -radıyallÂhu anh- cekiyordu. Efendimiz katırından indi, du etti, (Allah ’tan) yardım talep etti. Şoyle diyordu:
«–Ben Peygamberim, yalan değil! Ben Abdulmuttalib ’in oğluyum! AllÂh ’ım! Yardımını indir.»
Sonra askerleri duzene koydu."
Ber devamla der ki:
“VallÂhi biz savaş kızıştı mı RasûlullÂh -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’a sığınırdık. Bizim en cesur olanımız, Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’le aynı hizÂda durabilendi.” (Muslim, CihÂd 79; BuhÂrî, MeğÂzî 54, CihÂd 52, 61, 97, 167)
Korkmayınız! Korkmayınız! Enes bin MÂlik -radıyallÂhu anh- der ki:
“RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- halkın en guzeli, en comerdi ve en cesÂretlisi idi. Medîne ’de bir feryÂd veya korkulu bir hÂl vukû bulduğunda, Peygamberimiz hemen Ebû Talha ’nın Mendub isimli atını emÂneten alır, feryÂdın geldiği yere yetişirdi. Hicbir feryÂd ve imdat sesi duyulmazdı ki, Mendub ’un oraya bir ruzgÂr gibi revÂn olduğunu gormeyelim. Yine bir gece, Medîneliler bir feryÂd işitip korkmuşlar ve sesin geldiği tarafa doğru gitmişlerdi. RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ise, onlardan once sesin geldiği yere yetişmiş ve durumu inceleyip donerken insanlarla karşılaşmıştı. Kendisi Ebû Talha ’nın atının uzerinde, kılıcı da boynunda asılı olduğu hÂlde ashÂbına:
«–Korkmayınız! Korkmayınız!» buyuruyor, Mendub icin de; «Onu azgın bir sel gibi sur ’atli bulduk!» diyordu.” (İbn-i Sa ’d, I, 373; BuhÂrî, Edeb, 39)
Şecaat orneği AshÂb-ı kirÂm, Bedir ’de cok buyuk fedÂkÂrlık ve kahramanlıklar gostermişlerdir. Bilhassa AllÂh ’ın Arslanı Hazret-i Hamza -radıyallÂhu anh-, buyuk bir şecaat ve cengÂverlik numûnesi sergilemişti. Nitekim muşriklerin ileri gelenlerinden Umeyye bin Halef, ashÂbdan AbdurrahmÂn bin Avf ’a:
“–Savaşta alÂmet olarak goğsune deve kuşu kanadı takan zÂt kimdi?” diye sormuştu.
“–O, Hamza bin Abdulmuttalib ’dir!” cevÂbını alınca:
“–İşte bize ne yapıldıysa, hep o yaptı!” demiştir. (İbn-i HişÃ‚m, II, 272)
Bu kılıcı, hakkını vermek uzere kim alır? Uhud ’da carpışma kızıştığı esnÂda RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- eline bir kılıc alarak:
“–Bunu benden kim alır?” diye sordu. SahÂbîler:
“–Ben, ben!” diyerek onu almak uzere ellerini uzattılar. Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Bu kılıcı, hakkını vermek uzere kim alır?” diye sorunca, onu almaktan cekindiler.
EnsÂr ’dan Ebû DucÂne -radıyallÂhu anh- ayağa kalkıp:
“–Ben onu hakkını vermek uzere alırım y RasûlÂllah!” dedi. (Muslim, FedÂilu ’s-SahÂbe, 128)
Ebû DucÂne kılıcı alınca:
“–Bunun hakkı nedir y RasûlÂllah!” diye sordu.
Peygamber Efendimiz:
“–Onun hakkı, eğilip bukulunceye kadar duşmanla vuruşmandır...” buyurdu.
Ebû DucÂne kılıcı aldı, kırmızı sarığını cıkarıp başına sardı ve İslÂm saflarıyla muşriklerin safları arasında, kurula kurula, calımlı calımlı yurumeye başladı.
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- onun mağrur ve kibirli bir şekilde yuruduğunu gorunce:
“–Bu oyle bir yuruyuştur ki, Allah TeÂl ona bu gibi durumların hÂricinde (yÂni nefsÂniyeti nÂmına yuruyene) buğzeder!” buyurdu. (İbn-i HişÃ‚m, III, 11-12)
Hz. Safiye ’nin cesareti Allah Rasûlu ’nun halası Hazret-i Safiye, Hendek Harbi esnÂsında kadın ve cocuklarla birlikte, Hassan bin SÂbit ’in, FÂrî adlı koşkunde bulunuyordu. Yahûdîlerden on kişilik bir birlik gelip koşku oka tuttular ve iceri girmeye calıştılar. Onlardan birisi koşkun cevresinde dolaşıyor, acık bir yer arıyordu. RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ve ashÂbı ise o esnÂda Hendek ’te duşmanla harp hÂlindeydi.
Hazret-i Safiye -radıyallÂhu anhÂ-, cÂresiz kalıp bu musîbeti kendisinden başka def edecek kimsenin olmadığını gorunce, başını bir tulbentle sıkıca bağladı ve eline bir sırık alarak koşkten aşağıya indi. Kapıyı acıp orada dolaşan Yahûdînin arkasından sessizce yaklaştı. Elindeki sırıkla başına vurup onu oldurdu. Arkadaşlarının olmuş olduğunu goren Yahûdîlerin icine bir korku duştu:
“–Bize buradaki kadınların başında muhÂfızların olmadığı soylenmişti!” diyerek dağılıp gittiler. (Heysemî, VI, 133-134; VÂkıdî, II, 462)
Mûte Savaşı ’nın yapıldığı gun HÂlid bin Velîd -radıyallÂhu anh- şoyle demiştir:
Mûte Savaşı ’nın yapıldığı gun, elimde dokuz kılıc kırıldı. SÂdece Yemen yapımı enli bir kılıc dayandı. (BuhÂrî, MeğÂzî, 44)
Kahramanlık orneği Allah Rasûlu ve ashÂbının izini tÂkip eden buyuk sûfî Necmeddîn-i Kubr Hazretleri, memleketi Harezm, Moğol işgÂline mÂruz kalınca talebeleriyle birlikte kahramanca direnmiş ve şehîd duşmuştur. Tasavvuf kulturunde şehÂdet hasretini vird hÂline getiren, serhatlerin emniyetini sağlamak icin uc boylarında yerleşen ve kahramanlık misalleri sergileyen alperenler de şecaat ve cesÂretin en muhim temsilcileri olmuşlardır.
Yıldırım Beyazıt ’ın cesareti Osmanlı ’yı bertarÂf edip Bizans ’ı kurtarmak ve Muslumanların elinde bulunan Kudus ’u ele gecirmek gibi gÂyelerle teşkîl edilen muttefik haclı ordusu harekete gecerek Osmanlı topraklarına girmiş ve Tuna Nehri kıyısındaki Niğbolu kalesini kuşatmıştı.
Bunu haber alan Yıldırım Beyazıt, adına yakışır bir sur ’atle Niğbolu onlerine geldi. Hatt kaleyi teslîm etmemelerini bildirmek icin, gece yarısı tek başına atına binerek duşman saflarının arasından ustalıkla gecti ve surların dibinden kale kumandanına seslendi:
“–Bre Doğan! Bre Doğan!..”
SultÂn ’ın sesini tanıyan Doğan Bey, buyuk bir şaşkınlıkla derhÂl burcların uzerinden cevap verdi:
“–Buyrunuz şevketlum!..”
PÂdişÃ‚h Yıldırım BÂyezîd Han, kısa tÂlimÂtını bildirdi:
“–Doğan! Ordumla birlikte geldim! Sakın ola kaleyi teslîm etmeyesin!” dedi ve sur ’atle geri donerek karanlıkların arasında gozden kayboldu.
Ertesi gun, kalabalık haclı ordusuyla yapılan kanlı muhÂrebe, Yıldırım HÂn ’ın kesin gÂlibiyetiyle neticelendi. Bu haclı ordusuna, buyuk-kucuk butun Avrupa devletleri asker vermişti. Bunlar arasında on bin Fransız şovalyesi vardı ki; «Gokler yıkılsa, mızraklarımızla tutarız!» diye ovunmuşlerdi. LÂkin Haclılar, Osmanlı ’nın îmanla yoğrulmuş hamleleri karşısında eriyip tukenmişti. O gun Yıldırım Beyazıt, vucûdunun ceşitli yerlerinden yaralandığı gibi atının da yaralanması uzerine yere duşmuştu. Ancak O, bunlara aldırmayıp yeni bir ata binmiş ve harbi butun kudretiyle idÂre ederek zafere nÂil olmuştu.
Cesaret abidesi: Yıldırım Beyazıt Yıldırım Beyazıt Han, Niğbolu zaferinde bircok asilzÂde ve şovalyeyi esir almıştı. Esirlerin arasında Fransızların meşhur şovalyesi Korkusuz Jan (Jean) da vardı. Yıldırım Beyazıt Han, onları, fidye karşılığı serbest bıraktı. Ayrıca memleketlerine donecekleri gun hepsine bir ziyÂfet verdi. Butun şovalyeler, SultÂn ’ın bu insÂnî muÂmelelerine mukÂbil, kendilerinin esirlere yaptıkları fen davranış ve zulumleri duşunerek son derece mahcup oldular ve:
“–Şu andan itibÂren, Anadolu ve Rumeli ’nin HÂkÂnı Yıldırım Beyazıt HÂn ’a karşı gelmeyeceğimize ve ona karşı silÂh kullanmayacağımıza dÂir nÂmus ve şerefimiz uzerine yemin ediyoruz!..” dediler.
Onların minnet altında soylemiş olduğu bu sozler uzerine, kuffÂra karşı muhteşem bir cesÂret Âbidesi olan koca Sultan Yıldırım Beyazıt Han, gur sesi ile şovalyelere şoyle hitÂb etti:
“–Avrupa ’da korkusuz lÂkabını almış olan Jan ve arkadaşlarının, bana karşı silÂh kullanmayacaklarına dÂir etmiş oldukları yeminleri geri iÂde ediyorum. Gidiniz; yeniden ordular toplayınız ve uzerime geliniz! Biliniz ki, bu hareketiniz bana bir kez daha zafer kazanma imkÂnı verecektir. Zîr ben, AllÂh ’ın dînini yuceltmek uzre CenÂb-ı Hakk ’ın rızÂsını kazanmak icin dunyÂya gelmiş olduğumun şuûrunda bir sultÂnım. Bu itibarla, Hazret-i AllÂh ’ın yardım ve nusreti bizimledir. Ve bir kimsenin ki yardımcısı Allah ’tır, elbette onu yenebilecek hicbir kuvvet ve kudret yoktur!..”
Sivas Kalesi mudafaası Timur, o zamanın tankları sayılan fillerle Sivas Kalesi ’ni muhÂsara ettiğinde, kalede bulunan Yıldırım Beyazıt ’in oğlu ŞehzÂde Ertuğrul, şehir eşrÂfını topladı ve onlara şoyle dedi:
“–Benim vazîfem, sizleri muhÂfaza icin gayret sarf etmektir. Timur ’un kuvvetleri kıyas edilemeyecek derecede bizden cok olabilir. Bu bir kader-i ilÂhîdir. Bana duşen, onun saldırısını yiğitce goğusleyip sizleri ve kaleyi şÃ‚nımıza yaraşır bir şekilde mudÂfaa etmektir. Biliniz ki Timur, bizim cesetlerimizi ciğnemeden asl bu şehre giremez...”
Bu sozlerinin ardından ŞehzÂde Ertuğrul, dediği gibi hareket etti ve bir avuc yiğidiyle koca Timur ordusuna karşı inanılmaz bir mukÂvemet gosterdi, kahramanca vuruştu. Ancak azgın bir sel gibi akan duşman ordusunun onunde cengÂverleriyle birlikte nihÂyet şehÂdet şerbetini nûş eyledi.
ŞehzÂdeyi bertarÂf eden Timur, kaledekilere, teslîm olurlarsa kimsenin kanını dokmeyeceğine dÂir haber yolladı. Fakat bu soze guvenerek teslîm olan butun kale mudÂfîlerini hunharca oldurdu.
Osmanlı askerinin şecaati Şu hÂdise de Osmanlı askerinin şecaatini gosteren guzel bir misaldir:
Preveze Zaferi ’nin mujdesini dortnala at uzerinde getiren levent, Topkapı Sarayı ’na girince, atının dizginini cekmesi ile, at bir muddet iki ayak uzerinde donmuştu. Bu manzarayı seyreden KÂnûnî ’nin, levende:
“–Ne azgın bir kuheylÂnla gelmişsin!..” demesi uzerine levendin:
“–HunkÂr ’ım! Akdeniz azgın bir kuheylÂndı. Biz onu bile uslandırdık!..” cevÂbını vermesi, îman cesÂretiyle şahlanıştan doğan bir îtimÂd-ı nefsin tezÂhuru idi.
Devletin daha o gun yıkılması onlenmiş oldu Canakkale Harbi esnÂsında, duşman donanmasının Marmara Denizi ’ni gecebileceği endişesi ile tedbir olarak pÂdişah ve hukûmetin Eskişehir ’e nakli kararlaştırılmıştı. Tahttan indirilip once SelÂnik'teki AlÂtini koşkune sonra da Beylerbeyi Sarayı ’na hapsedilmiş olan 2. Abdulhamit Han, durumdan haberdÂr olunca, bunu buyuk bir cesÂret ve şecaatle reddederek:
“–Ben FÂtih Sultan Mehmet HÂn ’ın torunuyum!.. Hicbir zaman Bizans İmparatoru Konstantin ’den aşağı kalamam! Dedem FÂtih İstanbul ’u alırken, Konstantin bile, askerinin başında savaşa savaşa olmuştur. Duşmanın Canakkale ’den girmesi ihtimÂli -AllÂh gostermesin- bir hakîkat olursa, elime bir silÂh alır, bir nefer olarak gider, dovuşe dovuşe olurum. Duşman ancak cesedimi ciğnemek sûretiyle İstanbul ’a girer. Devletin başında bulunan birÂderim Reşat ’a soyleyin, o dahî sakın bir yere gitmesin. O ve hukûmet, İstanbul ’dan ayrılırlarsa bir daha donemezler!..” dedi.
Nitekim O ’nun bu kararlılığı karşısında, pÂdişah ve hukûmet İstanbul ’da kaldı. Boylece devletin daha o gun yıkılması onlenmiş oldu.
Osmanlı insanının şecaati Fransız seyyah A. L. Castellan, Osmanlı insanının şecaatini şu sozleriyle tasvîr eder:
“Kaz ve kader akîdesi, Osmanlı ’nın zihninde kokleşmiştir. Bu akîde, onlarda şecaat yerine gecer; sebat ve metÂnetlerini artırır. Olumu bile tevekkulle goze almalarına vesîle olur. İşte bundan dolayı, gozle gorulecek kadar muhakkak olan tehlikeler bile onları yıldırmaz. Nice ateşlerin icine ve duşman sungulerinin ustune atılıp butun vucutları delik deşik olduktan sonra bile, eğer henuz ecelleri geldiğine kÂnî değillerse hayatlarından umit kesmezler.”
MU ’MİNLER YALNIZCA ALLAH ’TAN KORKAR HÂsılı, mu ’minler yalnız Allah ’tan korkarlar ve O ’na tevekkulleri sebebiyle başka hicbir şeyden korku duymazlar. CesÂret ve metÂnetle AllÂh ’ın emirlerini tatbik ederler. Şecaatlerini firÂset ve basîretle kullanarak, nerede nasıl hareket etmek îcÂb ediyorsa oyle davranırlar. CenÂb-ı Hak bu hÂli şoyle medheder:
“O peygamberler (oyle seckin kimselerdir) ki, AllÂh ’ın buyruklarını tebliğ ederler, sÂdece Allah ’tan korkarlar ve Allah ’tan başka hic kimseden korkmazlar…” (el-AhzÂb, 39)
Dipnot:
[1] Halebî, İnsÂnu ’l-Uyûn, Mısır 1964, II, 235.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 1, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan