Ayasofya ne demek? Ayasofya adını nereden almıştır ve anlamı nedir?Ayasofya adındaki “aya” sozcuğu “kutsal, azize”, “sofya” sozcuğuyse Eski Yunancada “bilgelik” anlamındaki sophos sozcuğunden gelir. Aya sofya adı “kutsal bilgelik” ya da “İlahî bilgelik” anlamına gelir.
Doğu Roma İmparatorluğu ’nun İstanbul ’a yaptığı en buyuk kilise olan Ayasofya, aynı yerde uc kez inşa edildi.
1. Ayasofya, Doğu Roma İmparatoru Arkadios ’un eşi Evdokia ’nın Ayasofya onune gumuş kaplamalı bir heykelinin dikilmesi uzerine cıkan ayaklanmada, yapılışından 44 yıl sonra buyuk olcude yıkıldı.
Arkadios ’un ardından başa gecen İmparator 2. Theodosios tarafından mimar Ruffinos ’a yeniden yaptırılan Ayasofya, 415 ’te ibadete acıldı.
1. Justinianus doneminde cıkan “Nika İsyanı” sırasında yakılıp yıkılan Ayasofya ’nın inşası beş yılda tamamlandı. 3. Ayasofya ’nın yapımını, donemin unlu bilim insanları fizikci Miletli İsidoros ve Trallesli matematikci Anthemius yonetti. İki baş mimar ile birlikte calışan 100 mimar ve her mimarın emrinde 100 işci, binanın yapımını 5 yıl 10 ay gibi kısa bir surede tamamladı.
4. Haclı Seferi sırasında, İstanbul ’un ele gecirilmesiyle Ayasofya da yağmalandı. Bu donemde Ayasofya, Roma Katolik Kilisesi ’ne bağlı bir katedrale donuşturuldu.
FETHİN SEMBOLU Osmanlı İmparatorluğu ’nun 7. padişahı 2. Mehmet ’in 29 Mayıs 1453 ’te İstanbul ’u fethiyle 916 yıl kilise olarak hizmet veren Ayasofya, camiye donuşturuldu.
Fetihle birlikte “Fatih” unvanını alan Fatih Sultan Mehmet, fetihten sonraki ilk cuma olan 1 Haziran 1453 ’te cuma namazını Ayasofya ’da kıldı.
Bizans ’ın Ayasofya ’ya verdiği değer, Osmanlı doneminde de devam etti. Osmanlı doneminde padişahlar Ayasofya ’ya cok değer verdi, “Fethin Sembolu” olan Ayasofya ’nın korunup yaşatılması icin hicbir fedakarlıktan kacınmadı.
Restorasyon calışmaları nedeniyle 1930-1935 yılları arasında halka kapatılan Ayasofya, Bakanlar Kurulu ’nun 24 Kasım 1934 tarih ve 7/1589 sayılı kararıyla muzeye donuşturuldu.
İslam ve İhsan