Miryokefalon Savaşı kimler arasında olmuştur? Miryokefalon Savaşı ’nın nedenleri ve sonucları nelerdir? Miryokefalon Savaşı ’nın Turk tarihi acısından onemi.Miryokefalon Savaşı; Anadolu Selcuklu Sultanı 2. Kılıcarslan ile Bizans İmparatoru 1. Manuel Komnenos arasında 1176 ’da meydana gelen ve Bizans ’ın Anadolu ’yu Turkler ’den geri alma umidini tamamen yok eden ve Anadolu ’yu kesin olarak Turk yurdu haline getiren savaştır.
MİRYOKEFALON SAVAŞI ’NIN NEDENLERİ Sultan 2. Kılıcarslan ’ın Anadolu ’da rakipsiz bir guc haline gelmesi Bizans İmparatoru Manuel ’i rahatsız etti. Selcuklu gucunu kırmaya kararlı olan imparator Kılıcarslan ’dan Turkmenlerin zaptettiği yerlerin iade edilmesini istedi. Sultan gorunurde bu istekleri yerine getirmeye calıştıysa da Turkmenleri desteklemeye devam etti.
Turkmenlerin Sandıklı ’ya yaptığı akınlardan rahatsız olan imparator 1173 ’te Alaşehir ’e kadar ilerleyince savaşa hazırlıklı olmayan Kılıcarslan bir elci gonderip Turkmen saldırılarından sorumlu olmadığını bildirdi. Turkmen saldırılarının devam etmesi ve Denizli, Bergama, Edremit ’e kadar ulaşması uzerine Sultanı gerekli tedbirleri almamak ve antlaşma şartlarına uymamakla suclayan İmparatorun kendisine karşı sefere cıkacağını oğrenen Kılıcarslan, 1162 ’de yapılan antlaşma uyarınca geri vermeyi vaad ettiği şehirleri teslim almak uzere bir Bizans kuvvetinin gonderilmesini istedi.

Sultan 2. Kılıcarslan ve ordusu (temsili)
Ancak Sultanın uyguladığı başarılı taktik sayesinde Bizans birliği Anadolu ’dan eli boş dondu. Bu sırada imparator da Eskişehir yakınlarına geldi ve Turkler tarafından yıkılmış olan Şarhoyuk Kalesi ’ni tekrar inşa ettirdi. Daha sonra Menderes ovasına inerek Homa Kalesi ’ni yeniden yaptırıp buraya bir garnizon yerleştirdi. İmparatorun Turkmenlere karşı cifte savunma hattı oluşturması da pek işe yaramadı ve Turkmen saldırıları devam etti. Buna rağmen Kılıcarslan ’ın antlaşmayı yenileme tekliflerini reddetti ve butun kuvvetlerini toplayarak 1175 yılında sefere cıkmaya karar verdi.
İmparator Konya ’yı bizzat istil edecek, boylece hem Anadolu ’da Bizans hÂkimiyetini yeniden sağlayacak hem de Kudus yolunu acarak itibarını arttıracaktı. Hatta Turkler karşısında kazandığı bazı savaşlar munasebetiyle Papa III. Aleksandre ’a bir mektup gondererek Turk meselesini halletmek uzere olduğunu, bundan dolayı Papa ’nın Haclı seferi icin cağrıda bulunmasının isabetli olacağını bildirmişti. Mikhail Gabras ile birlikte Amasya uzerine gonderdiği ŞÃ‚hin Şah Eskişehir yakınlarında pusuya duşuruldu. Amasya ’yı ele gecirme arzusu gercekleşmeyince Andronikos Vatatzes kumandasında Niksar ’a bir ordu gonderip Zunnûn ’un buraya hÂkimiyetini sağlamak ve Turk kuvvetlerini bu yorede oyalamak istedi. Ancak Bizans ordusu mağlûp oldu ve Zunnûn başarı elde edemeden geri dondu.
BİZANS ’IN KURDUĞU BUYUK ORDU İmparator Manuel 1176 ilkbaharında Fransız, Alman, İngiliz, Macar, Sırp, Gurcu, Kuman (Kıpcak) ve Peceneklerin de yer aldığı buyuk bir orduyla Anadolu ’ya gecti. Ancak muttefiklerin gecikmesi yuzunden yaz aylarında yola cıkabildi. Ulubat ’taki ordugÂhtan ayrıldıktan sonra guneye doğru inerek Balıkesir, Sardes, Alaşehir, Denizli, Honaz, Dazkırı, Dinar, Uluborlu uzerinden Homa ve harabe halindeki Miryokefalon Kalesi ’ne doğru ilerledi. Selcuklu kuvvetleri buyuk gruplar halinde Bizans ordusunun gecebileceği yolları tutuyor ve onlara baskınlar duzenleyip yıpratmaya calışıyordu. Bu amacla ekinler ve otlar tahrip edildi, su kaynakları kirletildi. Bu yuzden cıkan hastalıklar sebebiyle pek cok Bizans askeri oldu. Sultan Kılıcarslan, İmparatora bir defa daha barış teklifinde bulundu. Ancak İmparator Manuel kumandanlarının uyarısına rağmen savaşmakta ısrar etti.
MİRYOKEFALON SAVAŞI NE ZAMAN NEREDE VE KİMLER ARASINDA YAPILMIŞTIR? İmparator Manuel ile bir anlaşmaya varılamayacağını anlayan Kılıcarslan, ordusunu Miryokefalon Kalesi ’nin yakınlarında Eğirdir golunun kuzeyindeki Tzibritze Gecidi ’nin en dar yerine yerleştirdi.

Miryokefalon Savaşı (1176)
Miryokefalon Savaşı ’nın cereyan ettiği mevki konusunda ceşitli goruşler ileri surulmuştur. Araştırmalarda savaş alanı olarak Duzbel, Gelendost, Kumdanlı (Hoyran), Sultandağı eteklerindeki Kırkbaş koyu, Civril ve Karamıkbeli gosterilmektedir. Butun ağırlıklarıyla gecide giren Bizans ordusu yamaclarda mevzilenmiş olan Turklerin Âni saldırısıyla karşılaştı. Turk birlikleri gecidi kapattığı icin de cıkış yolu bulamayıp paniğe kapıldı. Savaşa bizzat katılan İmparator Manuel muhafız kuvvetlerinin desteğiyle geriye doğru kacıp kurtulabildi. 17 Eylul 1176 yılında akşama kadar devam eden saldırı sonunda Bizans ordusu tamamen imha edildi. İmparator Manuel gizlice kacmak istediyse de bir nobetcinin kendisini hainlikle suclaması uzerine bu fikrinden vazgecti. Turkler ise bol miktarda ganimet ve sayısız esir ele gecirdiler.
İmparator Manuel Komnenos, Sultan Kılıcarslan ’a barış teklifinde bulundu. Kılıcarslan, Gumuşsu ve Şarhoyuk kalelerinin yıkılması ve 100 bin altın gondermesi şartıyla imparatorun barış teklifini kabul etti. Bu kadar buyuk bir zaferin ardından Kılıcarslan ’ın basit şartları iceren bir antlaşmaya neden razı olduğu bilinmemektedir. Antlaşmanın ardından İstanbul ’a hareket eden Manuel, Gumuşsu ’yu tahrip ettiği halde Şarhoyuk ’u yıktırmadı. Sultan Kılıcarslan da Menderes bolgesine 24 bin kişilik askerî birlik sevkederek onun bu davranışına karşılık verdi.
MİRYOKEFALON SAVAŞI ’NIN SONUCLARI Kılıcarslan, sadece Bizans ’ın değil butun Doğu ’nun kaderini belirleyen bu zaferiyle batı sınırlarını guven altına almış, Bizans ordusu ise bir daha eski gucune kavuşamamıştır. İmparator papalık nezdinde itibarını kaybetmiştir. Manuel Komnenos, Miryokefalon yenilgisinin hemen ardından İngiltere Kralı 2. Henry ’ye gonderdiği mektupta tahta gectiği tarihten itibaren Turklere karşı kin beslediğini, bu sebeple ilk fırsatta onların uzerine yuruduğunu, ancak ağırlıkları yuzunden suratle ilerleyemediklerini, askerlerin yolda hastalıktan perişan olduğunu, buna rağmen kahramanca savaştıklarını, yeni bir saldırı icin hazırlık yaptıklarını oğrenen Selcuklu Sultanının ulkesindeki esirleri serbest bırakmaya ve isteklerine tÂbi olmaya soz vererek barış yapmak icin elci gonderdiğini, artık Konya ’yı ele gecirmenin imkÂnsız olduğunu duşunerek Sultanın ricasını kabul ettiğini ve antlaşmaya razı olduğunu bildirmiştir.
Miryokefalon Savaşı, ozellikle Anadolu ’nun Turkleşmesi acısından cok onemli bir donum noktası teşkil eder. Malazgirt yenilgisinden beri Anadolu ’yu geri alabileceklerini umit eden Bizanslıların bu umitleri Miryokefalon ’da uğradıkları hezimetle tamamen yok olmuş, bu tarihten itibaren Turk akınları devam ederken Bizans elindeki toprakları koruyabilmek icin savunmaya cekilmiştir.
ANADOLU ’NUN TURK YURDU OLMASI Ege sahil şeridi dışında Anadolu ’da hÂkimiyet Turklerin eline gecmiştir. Bu zaferle Haclı seferlerinin doğurduğu olumsuz sonuclar da ortadan kaldırılmıştır. Sultan Kılıcarslan, başta halife olmak uzere komşu hukumdarlara zafernÂmeler gondermiş, onun zaferi İslÂm ulkelerinde bayram sevinciyle kutlanmıştır.
Kaynak: DİA
İslam ve İhsan