Kerbel hadisesi mu ’minler icin ciddiyetle tefekkur edilmesi gereken oyle bir hadisedir ki, dehşetle dolu olduğu kadar ibretlerle de doludur.Fuzûlî, “Hadîkatu ’s-Sued” (SaÂdete Ermişlerin Bahcesi) isimli eserinde Hazret-i Âdem ’den Hazret-i Muhammed Mustafa -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e kadar butun peygamberlerin dîn-i mubîni tebliğ yolunda cektikleri cileleri tek tek anlatır. İş, Kerbel ’ya gelince, “Gunlerce Fırat ’ın kenarında oldukları hÂlde bir damla suya hasret edilen, dÂvete icabet ettiği hÂlde en ağır ihanete uğrayan, sevdiği evlatları, dostları yetmiş iki yakını, gozlerinin onunde hunharca katledilip şehid edilen, ağır hakaretlere uğrayan Hazret-i Huseyin ’in cektiği cile ile kıyaslanamaz bile…” der.
HİCRÎ YIL BAŞI VE KERBEL Mu ’minler her yeni hicrî yıla, Muharrem ayı ile ve tarihin en acı ve en huzunlu gunlerini, Kerbel hadisesini hatırlayarak başlarlar. Bu, mu ’minler icin ciddiyetle tefekkur edilmesi gereken oyle bir hadisedir ki, dehşetle dolu olduğu kadar ibretlerle de doludur.
Fuzûlî, “Hadîkatu ’s-Sued” (SaÂdete Ermişlerin Bahcesi) isimli eserinde Hazret-i Âdem ’den Hazret-i Muhammed Mustafa -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e kadar butun peygamberlerin dîn-i mubîni tebliğ yolunda cektikleri cileleri tek tek anlatır. İş, Kerbel ’ya gelince, “Gunlerce Fırat ’ın kenarında oldukları hÂlde bir damla suya hasret edilen, dÂvete icabet ettiği hÂlde en ağır ihanete uğrayan, sevdiği evlatları, dostları yetmiş iki yakını, gozlerinin onunde hunharca katledilip şehid edilen, ağır hakaretlere uğrayan Hazret-i Huseyin ’in cektiği cile ile kıyaslanamaz bile…” der.
Hazret-i Ali ’nin şehadeti ve Hazret-i Hasan ’ın, İslÂm toplumunun huzuru bozulmasın, barış ortamı devam etsin diye halifelikten ferÂgat etmesi ile halifelik makamına MuÂviye oturur. Kısa bir zaman sonra Hazret-i Hasan, bir rivayete gore, eşine zehirletilerek oldurulur.
MuÂviye, daha vefat etmeden once, kendisinden sonra ehliyetli olmadığı hÂlde oğlunun halife olmasını ister ve İslÂm toplumunun birkac kişi hÂric hepsini, guc ve kuvvetini kullanarak oğluna biat ettirir. Nihayet MuÂviye vefat eder. Yeni Halife Yezid ’in biat merasimi başlamıştır. Hazret-i Huseyin, Yezid ’e biat etmez. Temel İslÂmî değerlere uymayan, mÂkul ve meşrû siyaset geleneğine ters duşen, tahribÂtı butun toplum kesimlerini ve muslumanların gelecek yuzyıllarını kapsayacak olan bu yanlışlığa, hak ve adalet duygusuyla karşı cıkar ve duzeltmeye calışır. Şam icin cok buyuk tehdittir artık... Cunku Hazret-i Huseyin, Peygamber torunudur; dinin hukumlerini en iyi bilenlerden ve yaşayanlardandır. Sevilip hurmet edilen kimsedir. Biat etmez ise oldurulmesi icin valilik konağına cağırılan Hazret-i Huseyin, durumu anlayıp Medîne ’yi terk eder ve Mekke ’ye yerleşir.
KERBEL ’YA GİDEN YOLLAR Kûfeliler, bu surecte Hazret-i Huseyin ’e cuvallar dolusu mektuplar yazarak, av ve eğlenceye, calgı ve ickiye, şan ve şatafata duşkun, turlu garip huylara sahip Yezid ’in halifeliğe uygun olmayan hareketlerini, zulumlerini anlatarak; halife olarak sadece kendisini tanıdıklarını bildirip Kûfe ’ye dÂvet ederler. Bir de bu yolda kendisini hic yalnız bırakmayacaklarına, yÂr ve yardımcı olacaklarına AllÂh ’ı şahit gostererek yeminler ederler. LÂkin hicbir şey yazdıkları gibi olmayacak, her şeyi inkÂr edeceklerdir.
Hazret-i Huseyin ’i Kerbel ’da kuşatma altına alıp şehit eden ve ettiren birinci fÂil Kûfe eşrÂfıdır. Hazret-i Huseyin ’in defaatle yazdığı mektupları karşılıksız bırakırlar.
“-Ben sizin icin buraya kadar geldim, sozunuzu tutun, ahdinize vef gosterin!” sozlerine, Kûfe valisi İbn-i Ziyad ’ın turlu baskı ve korkutmalarına, cuvallarla verdiği paralara karşılık kendilerini Ehl-i Beyt duşmanlarına satarak cevap verirler. Uc-beş kişi hÂric, Kûfe ’den Kerbel ’ya gelerek, kimisi silahı ile karşısında yer alır, kimisi gozunu kırpmadan katlini seyrederek Peygamber torununa ihanet ederler.
“Musluman, kendisinden yardım isteyene yardım eder. ZÂlimin zulmune mÂni olur; Kur ’Ân ve Sunnet ’e tÂbî olur!” dusturu ile Hazret-i Huseyin, amcazÂdesi Muslim bin Akîl ’i durumu yerinde kontrol etmesi icin bir mektupla Kûfe ’ye gonderir. Muslim, Kûfelilerin kendisine hurmet ettiklerini ve kendisini beklediklerine dÂir bir mektup gondererek Hazret-i Huseyin ’in Kûfe ’ye gelebileceğini yazar.
Kûfe ’ye gitmek uzere hazırlıklar başlamıştır. Abdullah bin Abbas, Hazret-i Huseyin ’in Kûfe ’ye, Ehl-i Beyt ile birlikte gideceğini oğrenip mÂnî olmak icin yanına gelir. Kûfelilerin hicbir zaman sozlerinde durmadıklarını, Hazret-i Ali ve ağabeyi Hazret-i Hasan ’ın kÂtilinin onlar olduğunu soyleyip Hazret-i Huseyin ’i vazgecirmeye calışır. Aynı sozleri, baba bir kardeşi Muhammed Hanefî, Ummu Seleme, Abdullah bin Omer, Abdullah bin Zubeyr -radıyallÂhu anhum- de soylemişler, bu gidişi ertelemesini rica etmişlerdi. Yaptığı istişÃ‚reler; Kûfe ’ye gitmeyip Medîne ’de kalması gerektiği yonundedir.
Kararını istihÂre ile vereceğini soyleyen Hazret-i Huseyin, istihÂresinde Muhterem Dedesi ’nin, “CenÂb-ı Hakk ’ın onu cihad meydanında gormek istediğini, tahkîki îman ve sadÂkatin onda tecessum etmesini Rabbinin dilediğini” soylemesi uzerine bu vazifenin sırlarla dolu muhim bir gorev olduğunu duşunup, Rabbine ve kaderine teslim olarak Kûfe ’ye gitmekte karar kılar. Peygamber Efendimiz, O ’na ruyasında o buyuk ve mukadder gunu meleklerin gozleyip sabır, kuvvet ve cesaretin ondan ayrılmaması icin kendisine du edeceklerini de soylemiştir.
Artık bu yolculuk, onun icin “AllÂh ’ın emri” mesabesindedir, ertelemek mumkun değildir. Şunu da bilmektedir ki, Kûfe ’ye gitmese dahî Yezid, Ehl-i Beyt ’in peşini bırakmayacaktır. O zaman kan ve gozyaşı selinin yatağını mukaddes beldelerden başka yere cevirip Mukaddes Ev ’in, Ehl-i Beyt ’in kanı ile bulanmaması, kudsiyetine halel gelmemesi, ummetin selameti icin en akıllıcasıdır. Yuce Allah, yureğine bu mÂnÂyı ilham etmiş, zalimlerce oldurulmeye ve ihanete uğramaya dair hicbir korkusu da kalmamıştır kalbinde… RahmÂn, kalbini guclendirmiştir, AshÂb-ı Kehf ’in, Hazret-i Mûs ’nın annesinin kalbini guclendirdiği gibi…
“-Sevdiklerine ve malına duşkun olanlar, geri donmeyeceğimizi bilerek benimle yola cıksın. Benden ayrılmak isterlerse zerrece gucenmem!” diyerek bu yolculuğun zorluklarla dolu, ağır bir imtihan olduğunu, kendisine eşlik etmek isteyen Ehl-i Beyt ’ine ve yakınlarına anlatır.
Kadınlar ve cocuklar hÂric, 18 Ehl-i Beyt, 60 da yakınlarından erkekler katılmışlardır bu sırlı yolculuğa… Eşi-dostu, yanında Âilesini goturmemesini soylese de; dedesinin insanlığa buyuk bir ibret vermek icin Ehl-i Beyt ’inin kendisini fed etmesi gerektiğini soyleyip, bu işin sadece Hazret-i Huseyin meselesi değil, Ehl-i Beyt ve onun duşmanlarının yuzleşmesi olduğunu soyleyerek onlara itibar etmez. Zaten bu yolculuğu duyan kardeşleri, eşleri, kızları, yeğenleri, evlatları:
“-Sen oldukten sonra bizim burada yaşamamızın ne anlamı var?” diyerek onu yalnız bırakmamaya yemin etmişlerdir.
KÛFE ’DEN GELEN HABERLER Hicretin 60. yılında Zilhicce Ayı ’nın onuncu gununde, Muslim bin Akîl Kûfe ’de şehid edilir. Omer bin Sa ’d, Yezid ’e, “Huseyin ’in Kûfe ’ye ona biat etmesi icin Muslim bin Akîl ’i gonderdiğini, kendisinin de yola cıktığını” jurnaller.
Mevki ve makam ihtirası yuzunden Hazret-i Huseyin ile akrabalığını bir tarafa bırakıp onu kuşatan orduların komutanlığını da Omer bin Sa ’d yapmıştır.
Muazzez yolcular, ZÂt-ı Irak ’a vardıklarında Yezid ’in korkusundan Kûfelilerin kendisine sırt donduğu, Muslim ile birlikte iki oğlunun şehid edildiği haberini alırlar. Omer bin Sa ’d gondermiştir bu mektubu... Hazret-i Huseyin ’e; “Kufelilerden tamamen umidini kesmesini; sevgi seli değil, Kûfe ’de onu olumun beklediğini, Muslim ’in kendisine son vasiyetinin onun geri donmesi olduğunu” soyler.
Mektup, yuksek sesle okunur. Kız kardeşleri ve butun Ehl-i Beyt ve dostları bir aradadır. Muslim bin Akîl ’in kızı, babası ve kardeşlerinin intikamını almak icin Kûfe ’ye gitmekte kararlı olduğunu soyler. Oğlu Ali Ekber babasına donerek:
“-Soyle bana baba, Hak bizden mi Yezid ’den mi yanadır?”
“-VallÂhi Hak bizimledir.” cevÂbını alınca:
“-O zaman aziz babam, ne cef duşunurlerse duşunsunler, bize gam yoktur!” deyip asl yollarından donmeden devam etmeleri gerektiğini soyler babasına…
Hazret-i Huseyin ’e, o gun dedesi Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- , ruyasında gozyaşları icinde:
“-Gozumun nûru! Kavuşma vakti yaklaşıyor, bekliyorum dÂru ’l-bek ’da…” demektedir.
O gece Hazret-i Huseyin, Kûfelilere davetleri uzere yola cıktığını, ahde vefa edip sozlerinde durmalarını isteyen bir mektup yazar ve Kays bin Musahhar ile mektubu Kûfe eşrÂfına gonderir. Kadîsiye, Yezid tarafından işgal edilmiştir. Kays yakalanır ve şehid edilir. Her duraklarında Kûfe ’den daha kotu haberler gelmektedir. Bu yolculukta ihlÂslı olup olmadıkları kac kez denenmiştir. Her seferinde AllÂh ’a sığınıp yollarına devam ederler.
Yezid bin MuÂviye ve onun en guvendiği adamı ve sırdaşı olan Ubeydullah bin Ziyad ’ın saltanatlarını korumak ve sağlama almak icin turlu tuzaklar kurup Hazret-i Huseyin ve Ehl-i Beyt ’in kanını dokmeyi mubah gormeleri, apayrı bir acıdır. “Şukuk” adlı menzile geldiklerinde İbn-i Ziyad ’ın askerlerinin pusu kurmuş bir şekilde kendilerini yakalamak icin beklediklerini oğrenirler.
Şeraf adlı konağa geldiklerinde İbn-i Ziyad ’ın komutanlarından Hur bin Yezid karşılarına askerleri ile cıkıp:
“-Seni tutuklamakla memurum!” der.
Vakit sabah namazı vaktidir. Hazret-i Huseyin:
“-Evvel Rabbimiz ’e vazifemizi yerine getirelim, namazdan sonra goruşuruz.” deyip butun kafile namaza dururlar.
Hur ve askerleri de Hazret-i Huseyin ’in ardında, onun imamlığına uymuşlardır. Hazret-i Huseyin ile aynı safta namaz kılmanın bereketini hepsi bilmektedir.
“-Ben savaşmak icin değil, onların davetine icabet etmek, ahdime sÂdık kalmak icin duştum yollara… Ne kan dokulmesine, ne de şahsıma rağbete dÂir bir mukafat değil, maksadım!..” deyip butun mektupları Hur ’e gosterir.
Kendisine Yezid ’in gonderdiği, “Huseyin ve Âilesini bulduğun gibi yakalayıp getir huzurumuza!” yazan mektubu Hazret-i Huseyin ’e okuyup:
“-Ey İbn-i Rasûl! Hemen don Mekke ’ye; sanki seni hic gormemişim gibi yapayım.” der.
BURASI KERBEL ’DIR! Hicrî 61 ve Muharrem ’in altıncı gunudur. Hazret-i Huseyin, Hur ’un tavsiyesi uzerine guzergÂhını değiştirir. Guy atlar yol almaktadır, ama ne işaret, ne de bir yol gorurler. En nihayetinde Hazret-i Huseyin ’in atı kıpırdamaz; ne kadar zorlasalar da hayvanlar bir adım dahî atmazlar. Hazret-i Huseyin, yÂverlerine burasının neresi olduğunu sorar. İclerinden birisi:
“-Burası Kerbel ’dır.” deyince Hazret-i Huseyin:
“-Can vereceğimiz «kerb» ve «bel» diyarına gelmişiz!” der sessizce…
Sırlarla dolu yuzunu goren oğlu Ali Ekber, babasına bunun ne demek olduğunu sorar. Sıffin ’e doğru yol alırlarken Hazret-i Ali, Hazret-i Hasan ve Hazret-i Huseyin bu beldede istirahat etmişler, babası gorduğu ruya uzerine:
“-Bu yerde kan dokuleceği mÂlum oldu bana… Huseyin ’i gordum ruyamda; kendi kanında boğuluyordu, yardım edecek kimse yoktu.”
“-Babam bunu soyledi ve sustu.” der, Hazret-i Huseyin... Zaten Ummu Seleme ’den duymuştur CebrÂil -aleyhisselÂm- ’ın Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e Huseyin ’in Kerbel ’da şehit edileceği haberini… Hazret-i Huseyin:
“-Tevhid ipine sarılmaktan başka caremiz yoktur!” der Ehl-i Beyt ’ine ve dostlarına…
Ali Ekber, babasına:
“-O zaman kaderi sorgulamadan, AllÂh ’ın murÂdına teslim olmaktan başka caremiz yok. İkrÂrımızdan donmeden, sonuna kadar sebatla bu niyet uzere durabilmek icin Rabbimiz ’den sabır dileyelim.” diye fikrini soyler.
Kerbel ’da durmaya karar kılınır. Hakikat uğruna fed edilen hayatın bek bulacağına inanan bu mubarek insanlar, fedakÂrlık yapmadan kimsenin payına mukÂfÂtın duşmeyeceğini cok iyi bilirler. Hazret-i Huseyin, Ehl-i Beyt kadınlarına:
“-Al kana boyanan bedenlerimizi gorunce, sakın sesinizde acıdan eser olmasın! Huzne teslim olup da duşmanları sevindirmeyin. Allah duşmanları birimizin dahî olumden korkmadığına dÂir sarsılmaz îmÂnımızı gorup mahşer gununde bizim korkacağımız bir şey olmadığını, tasamız olmadığını da bilsinler.” der.
Hazret-i Huseyin, Kûfelilere gonderdiği son mektubunda:
“-Yurdunuza vardık, sizi bekliyoruz Kerbel ’da… Sizin icin, sizin lehinize buradayız. Bu buyuk nîmeti elinizin tersi ile itmeyin; şanınıza yakışır şekilde bizi karşılayın.” yazar.
Kays bin Arabî mektubu alır almaz yola duşer. Kûfe yakınlarında yolunu kesip gotururler Kays ’ı, vali İbn-i Ziyad ’a… Kays, nÂme-i şerîfi goz acıp kapanana dek parcalayıp yutar. Dostun sırrı ÂşikÂr edilmez zira… İbn-i Ziyad, onu şiddetle tutup:
“-Seni oldurmemi istemiyorsan, Huseyin ’e sovup Yezid ’e methiyeler duzeceksin, Kûfe halkına, cÂminin minberinden…”
Kays kabul eder. Minbere cıkınca ilk Âlemlerin Rabbi ’ne hamd edip, Rasûlu ve Ehl-i Beyt ’ine salÂt u selÂm getirip:
“-Hazret-i Huseyin, Kerbel ’da sizi bekliyor!” deyip mektubu ezberinden okur.
“-Gonderdiğiniz sayısız mektupla onun buralara geldiğini hatırlayın, ahdinize vef gosterin!” demektedir ki; henuz daha minberde konuşmasını bitirmeden Kays ’ı hancerler Ziyad ’ın askerleri, oldurulme emrini Yezid vermiştir.
Yezid ’in emri ile İbn-i Ziyad, Hazret-i Huseyin ’e mektup yazıp; “Ya biat et Yezid ’e ya da isyankÂr îlan edilip olduruleceksin.” demektedir.
Hazret-i Huseyin mektubu okur okumaz mektubu getiren haberciye donup:
“-Eli boş doneceksin geldiğin yere, artık luzum yok fazla soze!” demiştir.
BİR FÂNÎ MAKAM UĞRUNA İbn-i Ziyad, Omer bin Sa ’d ’ı cağırıp kendisinin nicedir istediği Rey valisi yapıldığını soyler. Tek şartı vardır: “Huseyin ile sen cenk edeceksin. Son kez Yezid ’e biat etmesini talep edip, kabul etmezse hepsinin boynunu vuracaksın.”
Babalarının yeni gorevini duyan Omer bin Sa ’d ’ın buyuk oğlu, babasına:
“-Hangi şeytanmış seni kandıran, Huseyin sırÂt-ı mustakîmden ayrıldı mı ki? Nasıl vuracaksın Allah Rasûlu ’nun torununun boynunu!. Dedem Sa ’d bin Vakkas, o Rasûlullah Âşığı; FÂtımatu ’z-Zehr ’nın ciğerinin koşesini oldurmene rÂzı olur muydu?”
Ne care ki Omer bin Sa ’d, hic kimsenin sozunu duymaz. Tek duşuncesi Rey valiliğidir.
Rey valisi olmuş, beş bin kişilik ordu emrine verilmiştir Hazret-i Huseyin ve Ehl-i Beyt ’i katletmesi icin. Bu haberi duyan yeğeni Hamza bin Muğîre:
“-Amca, Rabbinin huzûruna Huseyin ’in kanı ile cıkma!” demişse de dinlemez, surer atını Kerbel ’ya…
Hazret-i Huseyin, ona şu teklifte bulunur:
“-Âilem, Harem-i Şerîf ya da başka bir yere, huzur icinde gonderilsin, benim de Şam ’a gidip Yezid ile konuşmama izin verilsin.”
Kûfe valisi İbn-i Ziyad bu teklifi kabul etmez, kendince duşundukleri vardır.
“-Once Kûfe ’ye gelsin, buradan Şam ’a birlikte gidelim!” demektedir.
Hazret-i Huseyin bunun uzerine:
“-Ben buradan Şam ’a gidiyorum. Cok istiyorsa benimle beraber gelmek, başımın ustunde yeri var.” diye cevap verir.
Hazret-i Huseyin ’in hicbir şekilde Kûfe ’ye gitmeyeceğini Şam ’a gideceğini anlayan ofkeli İbn-i Ziyad, on bin asker daha yollar Kerbel ’ya; uc azılı komutanı da tayin eder başlarına... Ordu, Fırat Nehri boyunca yerleşecek ve Huseyin ve Âilesine bir yudum su verilmeyecektir.
“-Kum icsinler, su yerine!” der İbn-i Ziyad...
Muharrem ’in yedinci gunudur. Hazret-i Huseyin ’in gozupek kardeşi Abbas, yaverleri ile kırbalara su doldurmuştur Fırat ’tan… Bunu duyan Omer bin Sa ’d, nehrin kıyısına iki bin asker daha gonderir. Hazret-i Huseyin, susuzluktan kavrulan minicik yavrular icin dehşete duşup konuşmak icin Omer bin Sa ’d ’ı cağırır:
“-Ey İbn-i Sa ’d, rahmetli baban sana boyle mi vasiyet etti? «Allah Rasûlu ’nun Ehl-i Beyt ’ini susuzluktan oldur!» mu dedi? Mahşerde Kevser ırmağından nasıl su iceceksin, boyle davranırsan? Korkun, malının-mulkunun elinden alınması ise, sana veriyorum ne kadar malım mulkum varsa, ac suyun onunu…”
İbn-i Sa ’d reddetti. Bir kez de RasûlullÂh ’ın ashÂbından İbn-i Hasin gitti Omer ’le konuşmaya… Ama şeytan her seferinde galebe caldı. ZÂlimler bir adım geri gitmedi. Kılıctan başka care kalmamıştı.
Omer bin Sa ’d ’ın Hazret-i Huseyin ile yaptığı bu goruşmeleri, zÂlim komutanlardan Şemirr bin Zilcevşen, Ânında İbn-i Ziyad ’a haber ediyordu. Bunun uzerine İbn-i Ziyad, Şimr ’e mektup yazıp bu mektubu Omer ’e vermesini, “Eğer Huseyin ve Ehl-i Beyt ’inin kendisine boyun eğmesini emrederse, Omer ’e itaat etmesini; yok sozume itibar etmezse, once Omer ’in başını, daha sonra Huseyin ve Ehl-i Beyt ’in başını vurmasını” emretti.
KÛFELİLERİN İHANETİ Once olumle korkutulan Kûfelilere, şimdi Hazret-i Huseyin ile savaşa ikna etmek icin cuvallarla mal veriliyordu. Onlar da Hazret-i Huseyin ile carpışmaktan hoşlanmayan pek az kişi dışında Kûfe ’yi boşalttılar ve hepsi Kerbel ’ya gittiler.[1]
Butun gece Hazret-i Huseyin ve Ehl-i Beyt ibadet ederek niyazda bulundular. Muharrem ’in onuncu gunuydu. Teyemmum abdesti ile kıldıkları sabah namazından sonra Hazret-i Huseyin:
“-Ey AllÂh ’ım! Her uzuntude, sıkıntıda en sağlam guvencim, her darlıkta umidim Sen ’sin. Hakkımdaki her işte benim en sağlam guvenc ve dayancım Sen ’sin. Sen ’in indirdiğin musîbetlerden, kalbe zaaf verecek, tedbirler azalıp yetişmeyecek, dostlar, arkadaşlar bırakıp ayrılacak, duşmanlar sevinecek ne kadar musibet ve kederler varsa, ben onların hepsinden şikÂyetimi yalnız Sana arz eder, Sen ’den başkasından yuz cevirir, Seni ister, Sana yonelirim.
Butun darlıkta tasaları kaldıracak, acacak Sen ’sin. Her nîmetin ikrÂm edeni ve sevk edicisi, her iyiliğin sahibi, her dilek ve dayanağın en son varıp dayanacağı Sen ’sin!” diyerek AllÂh ’a du etti, Allah TeÂl ’dan yardım istedi.
Yezid ’in ordusu, Hazret-i Huseyin ve Ehl-i Beyt ’e hakaretler yağdırmaya, onları tahrik ederek, mÂnen zayıf duşurmeye calışıyorlardı. Hakaretlerinde sınır tanımadılar. Uc koldan saldırıya gectiler, susuz ve uykusuz sadece 72 kişinin uzerine…
Hazret-i Huseyin, atına binmiş bir şekilde Kûfe halkına son kez seslendi. Daha sonra Kûfelilerin elinden canını kurtararak Medîne ’ye kacan, Dahhak bin Abdullah el-Mişrakî:
“-VallÂhi, ben, ne ondan once, ne de ondan sonra onun konuşması gibi bir konuşma işitmedim!” demiştir.
Hazret-i Huseyin şoyle seslenmişti:
“-Ey Kûfe halkı! Size ne kusur ettim de rev gordunuz bana bu muÂmeleyi… Şimdi benim nesebimi araştırınız ve bakınız ben kimim? Hele bir duşunun; beni oldurmek, haram ve mahfuz olan kanımı dokmek, size helÂl midir? Ben Peygamber -aleyhisselÂm- ’ın kızının oğlu değil miyim? Ben Peygamberin vÂsîsi, amcasının oğlu, AllÂh ’a îman ve RasûlullÂh ’ın Rabbinden getirdiklerini tasdik edenlerin ilki olanın oğlu değil miyim? Şehidler seyyidi Hamza, benim babamın amcası değil mi? Cift kanatlı CÂfer, benim amcam değil mi? Rasûlullah -aleyhisselam- ’ın benim ve kardeşim hakkında, «Bunlar cennet genclerinin seyyididir.» (Tirmizî, MenÂkıb, 30/3768) hadîsini duymadınız mı? Hadi, bu hadîsten şuphe ettiniz; Peygamberin kızının oğlu olduğumdan şuphe edebilir misiniz? Bana haber verin; ben sizlerden birini oldurdum de mi, yahut birinizi yaraladım da mı, yahut birinizin malını yok ettim de mi beni muhÂsara ettiniz, bırakmıyorsunuz? Siz benden ne istiyorsunuz?”
Tek tek isimlerini sayıp duşman saflarında bulunan Kûfelilere mektuplarını gosterip:
“-«Askerler ve yardımcılar hazırlandı, hemen gel!» demediniz mi bana?”
Kûfeliler:
“-Biz boyle bir şey yapmadık!” diye inkÂr ettiler.
“-SubhÂnallah! Evet, vallÂhi siz butun bunları yaptınız. Ey insanlar, madem beni cağırmadınız o zaman beni bırakın, yeryuzunde emîn olan yerime gideyim.” dedi.
Ordu, Hazret-i Huseyin ’i serbest bırakmadı, bir taraftan da hakaretlere devam ettiler. Hazret-i Huseyin ellerini actı:
“-Ey AllÂh ’ım! Iraklılar beni aldattı, kardeşime yaptıklarını bana da yaptılar. Onları Sana havÂle ediyorum, onlar ile benim Ehl-i Beyt ’im arasında kararı Sen ver.”
Bu sırada iclerinden Hur bin Yezid ve beraberindeki birkac kişi, Kûfelilerden ayrılarak Hazret-i Huseyin ’in saflarına girdi ve onlarla beraber olene kadar savaştılar.
TARİHİN EN ACI KATLİÂMLARINDAN Artık kıran kırana savaş başlamıştı. Otuz uc bin kişinin karşısında, yetmiş iki kişi durmaktaydı. Hazret-i Huseyin, oğlu Ali Ekber dÂhil butun sevdiklerinin olumune tek tek şÃ‚hit oldu. Bu, cok derin bir acıydı. Annesinin kucağında susuzluktan bîtÂp duşmuş sut cocuğu olan oğlu Ali Asgar ’ı kaldırıp onun icin su istedi. Omer bin Sa ’d ’ın işareti ile Ali Asgar, cift ağızlı ok ile boğazından şehid edildi.
Oylesine buyuk bir acı bırakmışlardı ki yureklerde, sanki Ehl-i Beyt ’e hic merhamet etmeyerek, kendilerinin muhtac oldukları AllÂh ’ın merhametini bitirmekteydiler. Allah katında hicbir kurtuluş umidi kalmamıştır Yezid ’lerin... Gok dahî yapılan bu zulmun ağırlığını kaldıramadı.
Coluk-cocuk demeden oldurduler, bunların icinde Hazret-i Huseyin ’in kız kardeşi Hazret-i Zeyneb ’in 9 ve 10 yaşlarında iki oğlu da vardı. Kadınları, cadırlar ile birlikte yakmaya kalktılar. İkindi namazını kılarken Hazret-i Huseyin şehid edildi. Onun ve askerlerinin başını govdesinden ayırıp, bedenlerini toprağın icinde ufalanıp belirsiz olana dek atlarına ciğnettiler.
Kerbel şehitlerinin yirmi ucunu; Hazret-i Huseyin, ev halkı ve akrabaları teşkil eder. Şehit sayısı, 72 ’dir. Cadırlar ateşe verilir. Ehl-i Beyt ’in ve onun ashabının her turlu eşyası talan edilir. Kadınların ortuleri uzerlerinden cekilip alınır. Kadınları iplerle bağlarlar. ZeynelÂbidîn Ali bin Huseyin cok hasta olduğu icin cadırında kalmıştır. Nasılsa onu bırakmalarını soyler Omer bin Sa ’d... Onu da zincire vururlar. Kerbel ’dan Kûfe ’ye, oradan Şam ’a esirler gibi dolaştırılırlar. Kûfe sokaklarında yetmiş iki şehidin kesik başını gezdirip, zorla seyrettirdiler Ehl-i Beyt kadınlarına... Baş acık dolaştırılan Ehl-i Beyt kadınları, utanctan sacları ile ortmuşlerdi yuzlerini… Sonunda Şam ’ın karanlık zindanlarına atılırlar.
Hasan Basrî ’nin dediği gibi:
“-Yeryuzunde kitle hÂlinde boyle bir Âile katliÂmı gorulmemiştir.”[2]
Kûfe leşkerleri, Kerbel ’dan cekilip gidince, Gadıriye koyluleri, Kerbel şehitlerini bir gunde defnederler. Hazret-i Huseyin ’in kabrini belirsiz etmek icin kırk gun sonra kabrin bulunduğu yere Fırat ’tan su salınmıştır. Esed oğullarından bir bedevî, Hazret-i Huseyin ’in kabrini araştırır. Kabri bulmak icin toprakları avuc avuc alıp koklamaktadır. Kokusunun guzelliğinden kabri bulur.
“Duşmanlar onun kabrini belirsiz etmek istediler,
HÂlbuki kabrinin hoş kokulu toprağı, kabrine delÂlet edip durmaktadır!” beytini soyler bedevî…[3]
ŞEHİDLERİN NÂMI DİLLERDEDİR! Butun bunları okuyup da Ehl-i Beyt icin huzunlenmemek elde değil!.. LÂkin vÂsıl oldukları şeref, şehidliktir ve şehidin kanı zÂyî olmaz! Şehidin nÂmı unutulmaz. Yalan, dalavere yıkılır yok olur da hakikat ve şeref unutulmaz. ZÂlimler, kaderlerini kendi elleri ile yoğurduklarını sanarak butun detaylara dikkat ederek tuzaklar kurarlar, bunlara arzularına ulaşmaları icin izin de verilir. Daha sonra zulum denizinde kendileri boğulurlar.
CenÂb-ı Hakk ’ın bir zÂlime engel olmadan istediği tuzakları uygulamasına fırsat vermesi, o zÂlime kurulan en buyuk tuzaktır. RahmÂn ’ın zÂlime mudÂhale etmemesi, anlayan icin en buyuk mudÂhaledir. HÂinlerin muzaffer olması, ehl-i hakîkatin acı cekmesi; oyun ve eğlenceden ibaret olan bu dunyada gorulduğu gibi değildir Âhirette… Hazret-i MevlÂn ’nın buyurduğu gibi, “Bu dunyada nallar ters cakılmıştır.” Ağlayan ağlar değil, gulen de guler değildir. İşin aslı, Âhirette ortaya cıkar. Bugun bir fırsat verilse bize ve Ehl-i Beyt ’e:
“-Bugunku aklınız olsa idi Kerbel ’ya gider miydiniz?” diye sorsak, hepsi birden “Evet!” diyecektir. Cunku AllÂh ’ın kulu icin takdîri, kulu icin en hayırlı olandır.
Hazret-i Huseyin ’in bu buyuk hÂdiseyi yuce makama havÂle etmesi ile dÂv dosyası acılır Arş-ı Âl ’da… Hazret-i Huseyin:
“-Ey AllÂh ’ım, onlar ve kavmimizden olanlarla aramızda Sen hukmunu ver.” diye du ederek bu buyuk dÂvÂyı CenÂb-ı Hakk ’a havÂle etmiştir.[4] Şu anda dÂvÂnın gorulmesini bekleyen binlerce insan var, tutuklu olarak kabirlerinde... Acılan bir dÂv varsa, kişilerin konuşmasının pek de bir mÂnÂsı yoktur şu anda... Sadece ibret alıp du eder, derinden sevgi ve saygımızı, salÂt ve selÂm larımızı iletiriz Ehl-i Beyt ’e…
EHL-İ BEYT GOZUNDEN Hazret-i Huseyin ’in baba bir kardeşi Muhammed Hanefî, bu hadisede benim gozlerimi kendisinden ayıramadığım cok onemli bir zÂt oldu ve onun gozunden Kerbel ’yı okumak, acı icinde yanan kalbime iyi geldi:
“O, bir melhame (buyuk bir savaş), cetin bir oldurme vakası idi. Huseyin ’in alınyazısı idi. Allah onu bununla şereflendirmek, o kavim karşısında derecelerle yukseltmek, başkalarını da alcaltmak icin ona bunu nasîb etmişti.” buyuruyordu.
YÂsîn Sûresi ’nde okuduğumuz “elcilere yardım etmek icin gelip de taşlanarak oldurulen” Habîb-i Neccar, “testere ile kesilerek şehid edilen” Hazret-i Zekeriyya, “başı govdesinden ayrılan” Hazret-i Yahya, “carmıha gerilmek istenen” Hazret-i Îs ’nın başına gelen hÂdiseler, kendi elleri ile yaptıklarından kaynaklanmıyordu. Bazı hÂdiseler, kişinin makamını yukseltmek; mazlûmun, zÂlimin karşısında duruşunu ummet-i Muhammed ’e gostermek ve her ne olursa olsun kazananların dÂim mazlumlar olduğunu gormek icin cok onemlidir. Bu mubarek insanlar, CenÂb-ı Hakk ’ın insanlara oğretmek istediği bazı mevzuları, şahıslarında sergilediği, cok ama cok kıymetli kullardır. “…AllÂh ’ın emri yerine gelir.” (en-NisÂ, 47) “…AllÂh ’ın emri, behemehal yerini bulan bir kaderdir.” (el-AhzÂb, 38)
Abdullah bin Abbas, ruyasında Peygamber Efendimiz ’i gorup bir şişede dolu olan Hazret-i Huseyin ve dostlarının kanını, CenÂb-ı Hakk ’a takdim etmeye gittiğini, derin bir uzuntu icinde soylemiş ve ertesi gunu de Hazret-i Huseyin ’in şehÂdet haberi gelmiştir.[5]
Aynı zaman diliminde Hazret-i Ummu Seleme de ruya gormuştu. Ruyasında Peygamber Efendimiz, sacı-sakalı toz toprak icinde, ağlar vaziyettedir ve:
“-Ben Huseyin ’in şehÂdetinde bulundum.” demektedir.
Hazret-i Huseyin ’in şehÂdet haberi gelince, ilk Ummu Seleme:
“-Eyvah Huseyin ’im, eyvah RasûlullÂh ’ın oğlu!..” diyerek feryat etmişti. O gune kadar Medîne ’de boyle bir gozyaşı gorulmemiştir. Medîne kadınlarının feryatları, Medîne ’yi yerinden oynatır. Akîl bin Ebû TÂlib ’in kızı, beraberindeki Medîne kadınları ile tasalı:
“-Peygamberimiz, «Ben aranızdan ayrıldıktan sonra size zurriyetimi ve ev halkımı vasiyet ederim.» (Muslim, FedÂilu ’s-sahÂbe, 36) buyurmamış mıydı? Şu hÂle bakın, onlardan bir kısmı esir edilmiş, bir kısmı kanlara bulanmış.” diyerek ağlarlar.
İbn-i Sîrîn, “Kadınlar Yahy -aleyhisselam- ’dan sonra, Huseyin ’e ağladıkları kadar hic kimseye ağlamamışlardır.” der.[6]
Hazret-i Huseyin ’in şehÂdeti ile CebrÂil -aleyhisselÂm- ’ın daha onceden Peygamber Efendimiz ’e verdiği haber tasdik olunmuş oldu. Bu bilgiyi Peygamber Efendimiz, Hazret-i Ummu Seleme ’ye soylemiş, o da vukû bulana kadar gizlemeyi tercih etmişti.[7]
Abdullah bin Abbas, Yezid ’e yazdığı mektupta, “İnsanlara şirin gorunmek icin yas tutturduğunu soyluyorsun. Sana inanmıyorum. Sen işin sonunu duşunmeyen, zayıf, hafif akıllı bir adamsın. Sen Huseyin ’i keyif, arzu ve eğri goruşun uzerine şehid ettin. Huseyin ’i Abdulmuttalib oğullarının karanlıkları aydınlatan yiğitlerini kızgın kumlar uzerinde leşkerlerine vurdurup yere serdin. Onları kumlara, topraklara, kanlara bulanmış vaziyette cırıl cıplak kefensiz bıraktın da ruzgÂrlar uzerlerine toprak savurdu. Parcalanan cesetlerini kurtlar, dişlerine takıp oradan buraya gezdirdiler, sırtlanlar kurtlardan kapıp inlerine goturduler. Nihayet o cesetleri sen değil, AllÂh ’ın takdir ve nasip ettiği kişiler, geceleyin butun parcaları toparlayarak kefenleyip defnettiler. Bu unutulmayacak, sen de hicbir zaman unutmayacaksın.” diyordu ki, doğru idi.
NEDAMET GETİRİLMEYEN GUNAHLAR! Bu, artık Yezid ’in unutmak istese de unutabileceği bir durum değildi. Aynı KÂbil ’in kardeşini oldurup, ağır bir pişmanlığı omur boyunca duyması, fakat tevbeyi CenÂb-ı Hakk ’ın nasîb etmemesi gibi idi.[8]
Kerbel hÂdisesinde Ehl-i Beyt ’in erkekleri şehid olarak en guzel makamlara yerleşmişlerken, sağ kalan Ehl-i Beyt kadınları icin hayat gercekten zorlaşmıştır. Hazret-i Huseyin ’in sadece Muharrem ’in onuncu gunu yaşadığı sevdiklerini kaybetme acısını, Ehl-i Beyt kadınları bir omur yaşamışlar, acıları bir turlu dinmemiştir.
Kerbel hÂdisesini bizlere tam olarak butun detayları ile aktaranlar, Hazret-i Huseyin ile birlikte bu surece katılmış olan Ehl-i Beyt kadınlarıdır. Ozellikle Kerbel hÂdisesinde Hazret-i Huseyin kadar Hazret-i Zeynep de onemlidir. Esir alınan yeğenlerine, kardeşlerine sahip cıkmış; Ehl-i Beyt ’e hakaret etme curetini gosterenlerle mucadele edip yuzlerine hakkı haykırmıştır. CenÂb-ı Hak, Kerbel hÂdisesini bizlere, zÂlimlerin kışkırtıcı hakaretleri karşısında duygusal zekÂsı cok yuksek bir kadının gozunden insanlığa empati kurdurur.
Esirler, Ubeydullah bin Ziyad ’a goturulmek uzere yola cıkarıldıklarında şehidlerin yanından gecirilmişler, bu arada kadınlar feryÂd edip dovunmeye başlamışlardı. Hazret-i Zeyneb:
“-Âh y Muhammed! SemÂnın butun melekleri Sana salÂt u selÂm etsin. İşte Huseyin duzlukte yatıyor, kanlara boyanmış, ÂzÂları kesilmiş. Sen ’in kızların ise esir alınmış, zurriyetin tek tek oldurulmuş. RuzgÂr onların uzerine toprak savuruyor!” diyerek hem kendisi ağlamış, hem de dost-duşman herkesi ağlatmıştır.[9]
Esirler, İbn-i Ziyad ’ın huzuruna cıkarıldıklarında Hazret-i Zeynep, en Âdî elbiselerini giyerek tanınmaz bir hÂle gelmişti. İbn-i Ziyad, Hazret-i Zeyneb ’e donerek:
“-Hamd olsun AllÂh ’a ki, ayıp ve kusurlarınızı ortaya dokerek sizi rusvay etti, oldurdu. Ortaya attığınız gulunc ve boş beyanlarınızı yalana cıkardı.” dedi.
Hazret-i Zeynep:
“Hamd olsun AllÂh ’a ki, Muhammed -aleyhisselÂm- ’a mensûbiyetle bizi şereflendirmiş ve bizi hususî bir temizlik ile gunah kirlerinden de temizlemiştir. Hayır!.. İş, hic de senin dediğin gibi değildir. Allah, ancak fÂsıkları rezil ve rusvay eder; fÂcirlerin asılsız laflarını yalan cıkarır.” diye cevap verdi.
İbn-i Ziyad:
“-Ehl-i Beyt ’inize AllÂh ’ın nasıl yaptığını goruyorsunuz ya?” diye sorunca; Hazret-i Zeynep, Uhud şehidleri ile ilgili “…Uzerlerine oldurulmek yazılmış, takdir edilmiş olanlar, muhakkak, yatacakları, oldurulecekleri yerlere cıkıp gideceklerdi.” (Âl-i İmran, 154) Âyetini okuduktan sonra:
“-Allah seninle onları Âhirette bir araya getirecek; AllÂh ’ın huzurunda onlarla muhÂkeme olacak, dÂvÂlaşacaksınız.” dedi.
İbn-i Ziyad, bu sozlere cok kızıp, Hazret-i Zeyneb ’e işkence yapmak istese de kendisine engel oldular.
Yine de icindeki ofkeyi dindiremeyen İbn-i Ziyad:
“-Allah senin Ehl-i Beyt ’inden, taşkınlık ve azgınlıkta direnenleri, ileri gidenleri boyle yok etmekle, icimin derdini giderdi, beni ferahlattı.” deyince Hazret-i Zeynep kendini tutamayarak ağlamış:
“-Sen benim yetişmiş yiğitlerimi oldurdun! Ehl-i Beyt ’imi yok ettin! Âilemin en şereflilerini, buyuklerini, yukselen dallarımı kestin, bictin! Soyumu, kokumu koparttın, kuruttun. Eğer senin, bunlardan derdin iyileşebiliyorsa, rahatlayabiliyorsan rahatla ve iyileş bakalım!” diyerek cevap verdi.[10]
Ali bin Huseyin (ZeynelÂbidîn), Kerbel gunu hasta olduğu icin cadırda kalmış, savaşa iştirak edememişti. Cadırda hasta hÂlinde onu bir Kûfeli alarak evine goturdu. Durumu kendisi şoyle aktarır:
“-Kûfelilerden bir adam, beni gizledi; bana cok ikram etti. Her iceri giriş ve cıkışında ağlıyordu. Kendi kendime adam cok vefÂlı, hayırlı deyip ona guvendim. Nihayet İbn-i Ziyad ’ın tellÂlı:
«-Ali bin Huseyin ’i kim bulmuşsa getirsin, ona uc yuz dirhem bahşiş vereceğiz.» diye bağırınca vallÂhi yine ağlıyordu. Ellerimi bağladı ve onların yanına goturdu. Onlara teslim edip uc yuz dirhem aldı. Ben ise ona bakakalmıştım.”[11]
İbn-i Ziyad, esirler icinde Hazret-i Huseyin ’in oğlu Ali bin Huseyin ’i gorunce, onunla da bir sure tartıştıktan sonra oldurulmesini emretti. Hazret-i Zeynep:
“-Ey İbn-i Ziyad! Bizden oldurduğun kimseler yeter. Bizim kanlarımızı icmeye kanmadın mı? Bizden bir kimse bıraktın mı?” diyerek Ali ’nin boynuna sarılır ve sozlerine devamla:
“-Eğer mu ’min isen, Allah adına senden şunu istiyorum; şayet onu oldurursen beni de onunla birlikte oldur!” dedi. Bunun uzerine İbn-i Ziyad, Ali bin Huseyin ’i oldurmekten vazgecti.[12]
CARPITILAN HAKİKATLER İbn-i Ziyad, bu hÂdise surecinde oldurulen Ehl-i Beyt icin, “…Onu muhakkak Allah oldurdu…” (el-EnfÂl, 17) Âyet-i kerîmesini Ali bin Huseyin ’e soyleyince, o: “Allah olenin olumu zamanında, olmeyenin de uykusunda ruhlarını alır…” (ez-Zumer, 42) meÂlinde Âyet-i kerîme ile “Allah izin vermedikce hic kimse icin, olmek yoktur…” (Âl-i İmrÂn, 145) Âyet-i kerîmesini, İbn-i ZiyÂd ’a cevaben yuzune okur.
İbn-i Ziyad, esirleri Kûfe ’den Şam ’a, Muaviye ’nin oğlu Yezid ’e gonderir. Esirler Yezid ’in huzuruna getirilince, Şamlı bir adam ayağa kalkar ve:
“-Bunların esirleri bize helÂldir!” deyip, Hazret-i Ali ’nin kızı FÂtıma ’yı kastederek:
“-Bunu bana bağışlayıver.” der.
FÂtıma, korkusundan, ablası Zeynep ’in elbisesine sarılır. Zeynep:
“-Yalan soyledin ve alcaklık ettin; bu iş ne sana, ne de ona helÂl değildir!” deyince, Yezid ofkelendi ve:
“-AllÂh ’a yemin ederim sen yalan soyledin. Bu bana duşer ve ben ona bağışlamayı istersem bağışlayabilirdim.” der. Zeynep:
“-AslÂ! VallÂhi sen dînimizden cıkıp başka bir dîne girmedikce, Allah, bunu sana helÂl kılmış olamaz!” diyerek karşılık verdi. Yezid yine gazaba geldi ve:
“-Sen bana bu şekilde karşılık mı veriyorsun? Dinden, olsa olsa senin baban ve kardeşin cıkmış olabilir.” deyince; Hazret-i Zeynep:
“-AllÂh ’ın dîni ile babamın, kardeşimin ve dedemin dîni ile sen de, baban da, deden de hidayet buldunuz!” diye cevap verdi. Bu sefer Yezid:
“-Ey AllÂh ’ın duşmanı! Yalan soyluyorsun.” deyince, Zeynep ’in:
“-Sen emir olduğun hÂlde, haksızlık ediyor ve hakarette bulunuyorsun.” sozu ile Yezid utandı ve sesini kesti. Daha sonra esirler, oradan cıkarılıp Yezid ’in odalarına yerleştirildiler. Yezid ’in Âile efradı, tek tek onlara tÂziyede bulundular, onlardan alınan malları ziyadesiyle geri verdiler.[13] Esaret zamanı bittikten sonra Yezid, kamuoyunu kendi lehine cevirmek icin esirleri sağ sÂlim Medîne ’ye gonderdi.
Kerbel hÂdisesinden sonra Ehl-i Beyt ’e zulmeden hic kimse iflah olmadı. Kimisi delirdi, yokluk ve kıtlık ile Âilesi harab oldu. Ehl-i Beyt ’in intikamını almak icin oluşturulan “Tevbeciler” ve “Ehl-i Beyt fedÂîleri” tarafından tek tek oldurulduler. Bu oluşumların hicbirinde Ehl-i Beyt yer almadı, onlar intikam peşine duşmediler.
Omer bin Sa ’d, Hazret-i Huseyin ’in olumunden sora İbn-i Ziyad ’ın yanına gelince, İbn-i Ziyad ısrarla, Huseyin ’in oldurulmesi hususunda, “Ehl-i Beyt ’i bulduğun yerde oldur!” emrini yazıp gonderdiği kÂğıdı bulup kendisine vermesini istedi. Omer bin Sa ’d ise, o kÂğıdı asla İbn-i Ziyad ’a vermemiş:
“-VallÂhi o Medîne ’de bana catacak olan Kureyş ’in kocakarılarına karşı kendimi savunmak icin benim yanımda kalacaktır. Kimseye de vermeyeceğim. Ben sana Huseyin hakkında tavsiyede bulunmuştum, ama sen beni dinlemedin.” diye cevap vermiştir.
Bunu işiten İbn-i Ziyad ’ın kardeşi:
“-Omer doğru soyluyor. VallÂhi Huseyin oldurulmese idi de İbn-i Ziyad ’ın oğulları kıyamete kadar burunlarında halka ile kole olsalardı daha iyiydi.” demiştir.
İbn-i Ziyad ’ın annesi MercÂne ise, oğlu İbn-i Ziyad ’a: “Sen RasûlullÂh ’ın kızının oğlunu oldurdun! Cennet yuzu goremezsin artık!.” diye devamlı catardı.
Yezid bin MuÂviye ’nin olumu uzerine oldurulmekten korkup Basra ’dan Şam ’a kacan İbn-i Ziyad, kendisine:
“-Ehl-i beyt ’e yaptıklarına pişman oldun mu?” diye soranlara:
“-Ben Huseyin ’i oldurdum, ama mu ’minlerin emîrine ve ummetin topluluğuna karşı koymaya kalktığı icin oldurdum. Mu ’minlerin emîri de bana yazdı ve onu oldurmemi istedi.” diye cevap verdi. Yaptığı zulme pişman değildi.
“-Eğer bu yanlış bir hareket idiyse, sorumluluk Yezid ’e duşer, o emretti.” derdi.[14]
Yezid bin MuÂviye ise Ehl-i Beyt ’in kesik başlarını gorunce gozleri yaşarmış:
“-Ben sizden, sizin tÂatinizden, Huseyin ’in oldurulmesinden başka turlu bir hareket bekler ve isterdim. Allah Sumeyye ’nin (MercÂne ’nin) oğluna lÂnet etsin. VallÂhi Huseyin ile ben buluşsa idim, konuşsa idim onun sucunu bağışlar, kendisini bırakırdım.” dedi.[15]
Başka bir rivayette de Yezid, İbn-i Ziyad ’ın Hazret-i Huseyin tarafından yapılan teklifleri kabul etmeyip onu ve yakınlarını şehid etmekle, Muslumanları kendisine kinlendirdiğini ve kalplere duşmanlık tohumu ektiğini soyleyip:
“-Allah, MercÂne ’nin oğluna lÂnet etsin.” diye beddu ederdi.[16]
Yezid, İbn-i Ziyad ’a lÂnet edip kızmakla birlikte; İbn-i Kesîr ’in el-BidÂye ve ’n-NihÂye ’sinde dediği gibi, İbn-i Ziyad ’ı ne azletmiş, ne cezalandırmış, ne de toplum onunde kınamıştı.
Tarihin sayfalarında yazılan bir diğer acı hÂdise ise; Hazret-i Huseyin ’in kesik başına, dişlerine ve ağzına değneği ile vuran Yezid ’in bu hakaretine dayanamayıp mudahale eden, Peygamber Efendimiz ’in ashÂbından Ebû Berzetu ’l-Eslemî ’nin sozlerinde gizlidir:
“-Onun ağzından ve dişlerinden değneğini cek ki, ben arada sırada Allah Rasûlu ’nun onları optuğunu gormuştum. Ey Yezid! Sen kıyamet gunu AllÂh ’ın huzuruna İbn-i Ziyad, kayırıcın olduğu hÂlde cıkarılacaksın. Huseyin ise şefaatcisi Muhammed -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- olduğu hÂlde gelecek ve AllÂh ’ın huzuruna cıkacaktır.” deyip Yezid ’in yanından ayrılmıştır.[17]
Yaptığı hatanın cok buyuk olduğunu gorup, kamuoyuna kendisini mÂzur gostermek icin uğraşan Yezid, Şamlılara şunları soyler:
“-Bilir misiniz, bu neden oldu? Huseyin; «Babam Ali, onun babasından daha hayırlıdır!» diyordu, doğrudur. «Anam FÂtıma, onun anasından hayırlıdır!» diyordu, doğru idi. «Benim dedem, onun dedesinden hayırlıdır!» diyordu doğru soyluyordu. «O hÂlde ben ondan daha hayırlı olduğuma gore, ben halife olmalıyım!» diyordu. İşte burası yanlış!.. Cunku bu, onun goruşudur, kendi anlayışıdır. Şu Âyeti bilmez misiniz? «Ey mulkun sahibi Allah! Mulku dilediğine verir, dilediğinden alırsın. Dilediğini azîz eder, dilediğini zelîl edersin. Hayır yalnız Sen ’in elindedir. Şuphe yok ki Sen, her şeye hakkı ile kÂdirsin!» (Âl-i İmrÂn, 26) Âyetini okumamış galiba...”[18]
TİMSAH GOZYAŞLARI Âdetler, vicdandan once geliyor olsa gerek ki, MuÂviye hÂnedÂnının kadınları, istisn dahî olmadan Hazret-i Huseyin ’in kardeşleri, kızları ve kadınlarını karşılamış; Hazret-i Huseyin icin uc gun uc gece yas tutmuşlardı. Yezid:
“-Kureyş ’in buyuğu icin ağlamak, ona duşen bir hak ve vazifedir!” diyerek kadınlarına emretmiştir.[19]
Yezid, Ali bin Huseyin ’e:
“-Ey Ali! Baban, benimle akrabalık ilgisini kesmişti. Hakkımı bilmek, tanımak istememişti. HÂkimiyet ve saltanatımı elimden alıp cekmeye kalkışmıştı. Bak, Allah ona ne yaptı?” deyince, Ali bin Huseyin:
“-«Gerek yerde, gerek nefislerinizde herhangi bir musîbet vukua gelmemiştir ki, bu bizim yaratmamızdan once, mutlaka kitapta yazılmıştır. Şuphesiz ki bu AllÂh ’a gore cok kolaydır. Allah bunu elinizden cıkana tasalanmayasınız, O ’nun size verdiği ile de sevinip şımarmayasınız diye yazmıştır. Allah, kendini beğenip boburlenen kimseleri sevmez.» (el-Hadîd, 22-23) meÂlindeki Âyetleri okumuş, Yezid ise:
«Size carpan musîbet kendi ellerinizin işleyip kazandığı gunahlar yuzundendir. Bununla beraber Allah bircoğunu affeder de musîbete uğratmaz.» (eş-ŞûrÂ, 30) meÂlindeki Âyeti okuyup:
“-Bu, sana ve babana o Âyetten daha munasiptir.” demiştir.
Kerbel hÂdisesinde Yezid ve taraftarlarının kendilerini haklı cıkarmak icin kullandıkları Âyetler ve HÂricîlerin Hazret-i Ali ’yi tekfir etmek icin kullandıkları Âyetlere baktığımız zaman, “Kur ’Ân-ı Kerîm; fÂsıkın fıskını artırır, mu ’minin îmÂnını artırır!” sozunu doğrular mahiyette olduğunu goruruz. Nitekim Allah TeÂlÂ:
“Biz Kur ’Ân ’dan oyle bir şey indiriyoruz ki, o mu ’minler icin bir şif ve rahmettir; zÂlimlerin ise sadece ziyÂnını arttırır.” (el-İsrÂ, 82) buyuruyor.
O sebeple Hazret-i Ali, HÂricîlerle goruşmesi icin elci olarak Abdullah bin Abbas ’ı gondereceği zaman:
“-Onlarla Kur ’Ân-ı Kerîm Âyetleri ile konuşma! Onlar, Kur ’Ân Âyetlerini senin kadar iyi bilir. Sana delil getirecek kendi hevÂlarına gore Âyet bulurlar. Sen onlarla Sunnet ve hadîsler ile konuş, o zaman susacaklardır.” sozunu hatırlayıp, o buyuk ilmin kapısını hayırla yÂd etmemek olmaz.
EHL-İ BEYT VE SİYASET Tarihin ilerleyen donemlerinde Ehl-i Beyt ’in siyasete dÂhil olmadığı gorulur. Bu, her ne kadar Kerbel ’da Hazret-i Huseyin ’in ve daha onceki sureclerde Hazret-i Ali, Hazret-i Hasan ’ın yaşadıkları talihsiz hÂdiseler sebebi ile olsa da Kerbel hÂdisesi ile CenÂb-ı Hakk ’ın Ehl-i Beyt hakkındaki murÂdının siyasetten uzak; ilim, hikmet ve irfan ile meşgul olmaları olduğuna kÂnî oldular.
Muhammed Hanefî, Ali bin Huseyin (ZeynelÂbidîn), oğlu Muhammed el-BÂkır ve torunu CÂfer-i SÂdık, siyÂsî hareket ustlenmemiş, aktif siyasetten uzak durmuşlardır. Zaman zaman Emevî halifeleri, Ehl-i Beyt ’i siyÂsî endişelerle farklı yerlere surgun etmişler, bazıları da surgun edilmeyi beklemeden onların bulunduğu yerlerden uzaklaşmış, başka yerlere yerleşmişlerdir. Bu da İslÂm Âlemi icin rahmet olmuştur.
Seyyid Ahmed-i Yesevîler, İslÂm tasavvufunu Anadolu ’ya Ehl-i Beyt ’in ornekleri ile anlatmışlar; Ehl-i Beyt torunlarından pek cok evliy Anadolu ’ya yerleşip, halkı irşad etmişlerdir. Seydişehir ’e gelip yerleşen Konya halkını irşad eden Harun-i Velî Hazretleri de Hazret-i Huseyin evlÂdıdır. Osmanlı ’ya yon veren Şeyh Edebali, buyuk velî Emir Sultan; Ehl-i Beyt torunu Allah dostlarıdır. Ahmed RufÂî Hazretleri gibi cok buyuk mutasavvıflar Ehl-i Beyt torunudur.
CenÂb-ı Hak, sağ ve sol taraflarımıza yapıp ettiğimiz her şeyi kaydeden bir melek yerleştirdikten sonra, kendi EsmÂ-i Husn ’sından “el-Habîr”, “es-Semi‘”, “el-Basîr”, “er-Rakîb”, “el-Alîm”, “eş-Şehîd” vb. isimleri ile her şeyin kendi katında mukemmel bicimde bilindiğini kullarına haber verir. Kulların ileri surdukleri mazeretlere, bu kadar hak bilginin yanında itibar edilmeyeceğini bilmek gerekir. Doğru duşunup, doğru davranmaya engel olan hırs, hased, kin ve nefretten uzak olmak gerektiğini bilmek gerekir.
Her ne kadar hÂdiseleri kendi istek ve arzularımız doğrultusunda yonlendirmeye calışsak da gerceklerin noktası virgulune kaydedildiği o yuce makamda kulunun sadece sırrını değil; hafîsini, ahfÂsını dahî bilen bir Rab karşısında, diller konuşamaz olacaktır. O buyuk mahkeme mahşerde kurulduğu zaman Ehl-i Beyt ’e yapılan bu zulme dayanamayan butun ummet-i Muhammed dÂvÂya dÂhil olacak ve butun ummeti ilgilendiren bu hÂdisenin gercek yuzu, en ince detayı ile gorulecektir. Mahkeme cok Âdil olan RahmÂn ’ın huzurunda kimseye zulmedilmeden yapılacak; aklar, karalar, zÂlimler, mazlumlar ayan beyan secilecektir. Hamd olsun ki, bu boyledir; Âhirete inanmak kadar kişiye huzur veren başka bir şey var mıdır?
İNTİKAM BİRLİKLERİ “Akıllı kişi ona derler ki; işin sonunu, başında gorur!” buyurur Hazret-i MevlÂnÂ... İşin sonunu başında goremeyenler de iş işten gectikten sonra pişman olurlar, lÂkin giden geri gelmez. Kûfeli Ehl-i Beyt taraftarları, hem Hazret-i Huseyin ’i cağırıp, hem de ona yardım etmeyerek, onca Ehl-i Beyt ’in şehid olmasına sebep oldukları icin cok buyuk gunah işlediklerini anlamış ve cok pişman olmuşlardır. Kendilerini kınamış ve uzerlerinde bulunan kanı, ancak Kerbel ’da Ehl-i Beyt ’i şehid edenleri tek tek oldurmek sûreti ile temizleyeceklerine inanmış ve “Ehl-i Beyt FedÂîleri”ni oluşturmuşlardır. Bunlara “Tevbeciler” ve “FedÂîler Birliği” de denilir.
Bunlar Ehl-i Beyt ’i şehid edenleri işkencelerle oldurerek, yer yer yakarak, kendilerinden kacan ya da zor yakaladıkları kişilerin evlerini yakarak, guy gunahlarını temizlerken yeni bir gunaha girdiler. Hazret-i Huseyin ’in kabrinin başına gidiyor, ona rahmet dileyip kendileri icin istiğfar getiriyorlardı. Ehl-i Beyt, asl onlardan taraf olmamıştır. Ne gariptir ki bu ekip, Yezid ’in olumunden sonra intikam almaya başlamıştır. Sırf bu bile, bu hareketin samimiyetini sorgulamak icin yeterlidir.
Boyle hÂdiseleri okurken, insanın urperdiği noktalar da olmuyor değil!.. Şimdi hÂdiselerin tamamı bittiği icin, kimin safında olduğumuzu cabucak belirliyoruz, lÂkin yaşanmaya başlanan yeni bir hÂdisede takınacağımız tutum İbn-i Ziyad gibi, Omer bin Sa ’d gibi, Yezid gibi olabilir mi? Kacımız Hazret-i Huseyin gibi, Hazret-i Zeynep gibi yiğitce davranabiliriz? Bunların cevapları, bir cırpıda verilebilecek cevaplar değil!.. O zaman Musluman, taraf olurken dahî insaflı olmalı, AllÂh ’ın merhametini ve hidayetini samimi olarak daima istemelidir.
RÂbiatu ’l-Adeviyye Hatuna:
“-AllÂh ’ı sever misin?” diye sorulunca:
“-Evet, O ’nun sevgisi kalbimi doldurdu.” diye cevap vermiş. Bu kez:
“-Şeytan hakkında ne dersin veya duşunursun?” diye sorulunca, şu cevabı vermiştir:
“-Allah sevgisi kalbimi oyle doldurdu ki, şeytanı duşunecek vakit kalmadı.”
Victor Hugo ’nun Sefiller romanında, yasalara aşırı duşkun ve suclulara duyduğu nefret ile empati eksikliği olan polis mufettişi Javert ’in tek gayesi, dÂim suclu olarak kabul ettiği, Jean Valjean ’ı yakalamak ve cezalandırmaktır. Kendisinin hayatını kurtardığı, kac kez kendisini oldurebilecekken oldurmeyen, cunku gercekten ozunde iyileşen Jean Valjean ’ı en caresiz Ânından istifade edip yakalayınca sorar:
“-Benden nefret ediyor musun?”
Jean Valjean ’ın cevabı, Ehl-i Beyt duşmanı, Kerbel zÂlimleri icin hissetmem gereken duygunun tam da tÂrifini yapıyordu.
“-Nefret etmiyorum. Sana dair hicbir şey hissetmiyorum.”
“-İşte bu!” dedim. Hissetmem gereken bu… Benim Ehl-i Beyt sevgimin Yezid ’den nefret etmeme ihtiyacı yok. Yezid ’e dair hicbir şey hissetmemi de gerektirmez. Aynı RÂbiatu ’l-Adeviyye ’nin soylediği gibi, “Kalbim AllÂh ’ın sevgisi ile o kadar dolu ki, şeytandan nefret etmeye vaktim yok benim.”
“AllÂh ’a gore ve Allah icin sevmek, nefrete ve sovguye borcu olmayan sevgi demektir.”
Bu cumle, Prof. Dr. Ekrem Demirli Hoca ’ya ait olup, ufkumu acan bir cumledir. Ancak şu da bir hakikattir ki, Allah icin olan sevgi ne kadar zarûrî ve şiddetliyse, AllÂh ’a savaş acmış kimselere karşı nefret de o kadar zarûrî ve şiddetli olmalıdır. Ve bu, birbirinin olmazsa olmaz parcasıdır.
İKİ FARKLI CİZGİ Bugun Ehl-i Beyt ’e yaklaşım olarak iki farklı goruş vardır. Dînî hayatın merkezine Peygamber Efendimiz ’in Âilesini yerleştiren “Şia” (Hazret-i Ali, Ehl-i Beyt taraftarlığı) ve dînî hayatın merkezine sahÂbe uygulamasını icerecek şekilde sunneti yerleştiren “Ehl-i Sunnet”… İkisi de bugun en cok savunucusu olan mezheplerdir.
Şia, Ehl-i Beyt sevgimizi eksik bulup Ehl-i Sunnet ’i eleştirir. Burada kastettiği Hazret-i Huseyin ve Ehl-i Beyt ’i cok sevmek değildir. Cunku bu şekilde yaklaşılırsa, Ehl-i Beyt ’i s