Hemen hemen butun Osmanlı camilerinde bulunan demir parmaklıkların ozel bir anlamı var mı? İşte camilerin giriş pencerelerinde, avlularında, icinde mezarlar bulunan hazirelerin duvarlarında bulunan demir parmaklıkların sırrı...Ozellikle İstanbul ’da camilerin giriş pencerelerinde, avlularında, icinde mezarlar bulunan hazirelerin duvarlarında bulunan demir parmaklıklar vardı. Bu parmaklıkların neden boyle bir yukarıdan, bir aşağıdan ve ortasından da bir demir halka ile tutturulmasının ozel bir anlamı olduğunu biliyor muydunuz?

ZIVANADAN CIKMA ASLINDA BİR DUADIR
Osmanlı Mimari uslubunda zıvana, mimari yapılarda bir ceşit gecmeli kilit bicimini ifade etmek icin kullanılır. Aslında daha cok ahşap veya taş bir direğin/sutunun oturtulduğu dişi oyuğu ifade eder. Butunuyle mermer sutunlardan oluşan bir yapıda veya ahşap direklerin oyuklara yerleştirilmesiyle yapılmış bir catıda, sutun veya direklerin bir vesileyle yerinden oynaması (zıvanadan cıkması) yapının butunuyle cokmesine sebep olabilir. Netice olarak zıvana, yapı icin cok onemli bir unsurdur. Fakat ozellikle ibadethanelerde, turbe pencerelerinde ve mezarlık demirlerinde bu ozellikle kullanılır. Hele hele camilerin tum pencelerinde bu şekilde demir mutlaka vardır. Sebebi ise aslında bir dua anlamı taşımasındandır. Gunumuzde yanlış bilinen anlamıyla, “deli” ya da “dengesini şaşırmış” olanlar icin soylenen “Zıvanadan cıkmak” sozu, Osmanlı Mimarisinde bir dua anlamına gelmektedir.

KURAN VE SUNNETTEN AYIRMA DEMEK
Pencere demirlerinden Dikey olanı “Kur ’an ’ı” sembolize etmektedir. Yatay olanı ise “Sunneti” sembolize etmektedir. Bu şekilde yapılmasının sebebi ise, camiye girerken aslında muminleri bir duaya cağırmak, daha camiye girerken bu niyetle iceri girmesine hazırlık yaptırmak icindir. İbadet icin girenlere daha baştan diyor ki: “Allah ’ım sen beni Kuran ve Sunnetten ayırma. Ayağımı Kuran ve Sunnette sabit kadem kıl” Evet, aslında sıradan gorduğumuz bir demir, sıradan gorduğumuz bir pencerenin muminleri duaya cağırması ne kadar ince bir davranış. Osmanlı işte bu şekildeydi, hicbir taş, hicbir civi daha sebepsiz yere cakılmamıştır.
Kaynak: istanbulunsirlari.net
İslam ve İhsan