Ved tavafı (sader) nedir, nasıl yapılır? Ved tavafı (sader) hukmu ve yapılışı.Ved tavafı (sader): Ved tavafı Mekkeli olmayan ve bu hukumde bulunmayan, uzak yerlerden gelen ÂfÂkî hacıların Mekke ’den ayrılmadan once yapmaları gereken en son tavaftır. Bu tavaf MÂlikîler ’e gore mendup, diğer mezheplere gore ise vÂciptir. Buna sader tavafı da denir. Sader, “ayrılmak, veda etmek” demektir.
Mekke ’de, Harem bolgesi icinde ve mîkÂt sınırları icinde oturanların ved tavafı yapması gerekmediği gibi, henuz ved tavafını yapmadan Âdet goren veya loğusa olan ve temizlenemeden Mekke ’den ayrılmak durumunda kalan kadınlardan da bu ved tavafı duşer. Fakat bu bayanlar, Mekke ’den ayrılmadan once temizlendikleri takdirde, yola cıkmadan once ved tavafını yapmaları gerekir.
Ved tavafını yapmadan Mekke ’den ayrılan ÂfÂkî, mîkÂt sınırından cıkmadan once geri donup ihramsız olarak bu tavafı yaparsa ceza duşer. MîkÂt dışına cıkmışsa, yeniden ihrama girerek, umre yapar ve arkasından ved tavafını kaza edebilir. Aksi takdirde vÂcibi terkettiği icin kurban cezası gerekir.
VEDA TAVAFI NEDİR? Arafat vakfesinden sonra bayram gunlerinde veya sonrasında ilk yapılan tavaf hangi niyetle yapılırsa yapılsın ziyÂret tavafı olur. ZiyÂret tavafından sonra yapılan her tavaf da ved tavafı sayılır.
Hanefîlere gore ved tavafını Mekke ’den ayrılırken yapmak daha faziletli ise de onceden yapmak da cÂizdir. Bu takdirde Mekke ’den ayrılırken yeniden yapmak gerekmez. Ved tavafını yaptıktan sonra Harem-i Şerîf ’e gidip namaz kılmakta veya tavaf yapmakta bir sakınca bulunmaz. Bu durumda en son yapılan tavaf “ved tavafı” olur.
ŞÃ‚fi ve Hanbelîler ’e gore ved tavafı Mekke ’den ayrılırken yapılır, daha once yapılmışsa iÂdesi gerekir.[1]
Dipnot:
[1] bk. KÂsÂnî, age, II, 125-133, 143 vd.; MeydÂnî, age, I, 184, 189, 191; İbn KudÂme, age, III, 370, 440, 442, 444, 458-465.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Donduren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan