Dr. Murat Kaya, "İsra ve Mirac Gecesi namaz nasıl farz kılındı? 5 vakit namaz ile nasıl emrolunduk?" sorularını cevaplıyor...
[h=2]İSR VE MİʻRÂC ’DA NAMAZ NASIL FARZ KILINDI?[/h] Enes bin MÂik (radıyallÂhu anh) şoyle buyurur:
Ebû Zer (radıyallÂhu anh), Nebiyy-i Ekrem (sallallÂhu aleyhi ve sellem) Efendimiz ’in (İsr ve MiʻrÂc hÂdisesini) şu şekilde haber verdiklerini soylerdi:
“Ben, Mekke ’de iken evimin tavanı (ansızın) yarıldı. Cibrîl (aleyhi ’s-selÂm) indi. Goğsumu yardıktan sonra (icini) Zemzem suyu ile yıkadı. Sonra hikmet ve îmÂn ile lebÂleb dolu altın bir liğen getirip icindekini goğsumun icine boşalttı ve goğsumu kapayıp uzerini muhurledi. Sonra elimden tutup beni semÂya doğru cıkardı. SemÂ-i dunyÂya (yÂni yere en yakın semÂya) vardığımda Cibrîl aleyhi ’s-selÂm o semÂnın hÂzinine (bekcisine):
«‒Ac!» dedi.
«‒Kimdir o?»
«‒Cibrîl.»
«‒BerÂberinde kimse var mı?»
«‒Evet, beraberimde Muhammed (s.a.v) vardır.»
«‒Ona (gelsin diye) haber gonderildi mi?»
«‒Evet, dedi. Kapı acılınca duny semÂnın ustune cıktık. Bir de ne goreyim, bir kimse oturmuş, sağ tarafında bir takım karaltılar, sol tarafında da diğer karaltılar var; sağ tarafına baktığında guluyor, sol tarafına baktığında ağlıyor. O zÂt bana:
«‒Hoş geldin, saf geldin ey sÂlih peygamber ve sÂlih evlÂd!» dedi. Cibrîl (a.s) ’a:
«‒Bu kim?» diye sordum.
«‒Âdem (aleyhi ’s-selÂm) ’dır. Sağında ve solunda olan bu karaltılar da evlÂdının ruhlarıdır. Sağında olanlar ehl-i Cennet, solundakiler de ehl-i nÂrdır. Sağına bakınca guler, soluna bakınca da ağlar.» dedi.
Derken CebrÂîl (a.s) beni ikinci semÂya doğru cıkardı. İkinci kat semÂnın hÂzinine:
«‒Ac!» dedi. Bu semÂnın hÂzini de evvelkinin soylediklerini soyledikten sonra kapıyı actı.”
Enes (r.a) der ki: Ebû Zer (r.a), RasûlullÂh (s.a.v) Efendimiz ’in semÂlarda Âdem, İdris, MûsÂ, İsÂ, İbrÂhîm (aleyhimu ’s-selÂm) hazÂrÂtını gorduklerini soylediyse de her birinin hangi katta olduğunu ayrı ayrı soylemeyip yalnızca Âdem (a.s) ’ı duny semÂda, İbrÂhîm (a.s) ’ı da altınca semÂda gormuş olduklarını haber verdi.
Yine Enes (r.a) der ki:
“Cibrîl (a.s), Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz ’le birlikte İdrîs (a.s) ’a uğradıklarında, İdrîs (a.s):
«‒Hoş geldin, saf geldin ey sÂlih peygamber! Hoş geldin, saf geldin ey sÂlih kardeş!» demiş.”
Nebî (s.a.v) sozlerine şoyle devam etmişler:
“«‒Bu kim?» diye sordum. Cibrîl (a.s):
«‒Bu, İdrîs ’tir.» dedi. Sonra Mûs ’ya uğradım. O da:
«‒Hoş geldin, saf geldin ey Nebiyy-i sÂlih! Hoş geldin, saf geldin ey sÂlih kardeş!» dedi.
«‒Bu kim?» diye sordum. Cibrîl (a.s):
«‒Bu Mûs ’dır» dedi. Sonra İs ’ya uğradım. O da:
«‒Hoş geldin, saf geldin ey sÂlih kardeş! Hoş geldin, saf geldin ey Nebiyy-i sÂlih!» dedi.
«‒Bu kim?» dedim. Cibrîl (a.s):
«‒Bu, İs ’dır.» dedi. Sonra İbrÂhim (a.s) ’a uğradım.
«‒Hoş geldin, saf geldin ey Nebiyy-i sÂlih! Hoş geldin, saf geldin ey sÂlih evlÂdım!» dedi.
«‒Bu kim?» dedim. Cibrîl (a.s):
«‒Bu, İbrÂhim (a.s) ’dır.» dedi.”
(Muhammed bin ŞihÂb-ı Zurhî ’nin İbn-i Hazm tarîkından rivÂyetine nazaran) İbn-i AbbÂs ile Ebû Habbe el-EnsÂrî (r.a), Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz ’in:
“Sonra (Cibrîl aleyhi ’s-selÂm) beni yukarıya goture goture nihÂyet (kaz ve takdiri yazan) kalemlerin cızırtılarını duyacak yuksek bir yere cıktım.” buyurduklarını soylerlerdi.
Yine İbn-i Hazm ile Enes bin MÂlik (r.a) şoyle demişlerdir:
Peygam­ber Efendimiz (s.a.v) şoyle buyurdular:
“O zaman Allah TeÂlÂ, ummetime elli namaz farz kıldı. Bu farzları yuklenerek dondum. Derken Hz. Mûs ’ya rast geldim. Mûs (a.s):
«‒Allah (tebÂreke ve tekaddes hazretleri) ummetine neyi farz kıldı? diye sordu.
«‒Elli namaz farz kıldı» dedim.
«‒Rabb ’ına don, cunku senin ummetin buna tÂkat getiremez!» dedi.
MurÂcaat ettim. Allah TeÂl bir kısmını indirdi. Ben yine Hz. Mûs ’nın yanına donup:
«‒Bir kısmını indirdi» dedim. O yine:
«‒Rabb ’ına murÂcaat et, cunku senin ummetin tÂkat getiremez» dedi.
Bir daha murÂcaat ettim. CenÂb-ı Hak bir kısmını daha indirdi. Hz. Mûs ’nın yanına yine dondum. O yine:
«‒Rabb ’ına don. Zîr ummetin buna tÂkat getiremez» dedi. Bunun uzerine tekrar Allah TeÂl ’ya murÂcaat ettim. CenÂb-ı Hak:
«‒Onlar beştir ve yine onlar ellidir. Benim nezdimde hukum değiştirilmez!» buyurdu.
Hz. Mûs ’nın yanına dondum. O yine:
«‒Rabb ’ ’ına murÂcaat et!» dedi. Ben de:
«‒Rabb ’ımdan utanır oldum!» dedim.
Sonra Cibril (a.s) beni t Sidretu ’l-Munteh ’ya varıncaya kadar goturdu. Sidre ’yi oyle acÂyib renkler kaplamıştı ki, onlar nedir bi­lemem. Sonra beni Cennet ’e goturduler ki icinde bircok inci gerdanlıklar (veya inciden kubbeler) vardı, toprağı da misk idi.” (BuhÂrî, SalÂt, 1)
ŞERHİ Namazın gunde beş vakitten aşağı inmemesi, CenÂb-ı Hak tarafından muh­kem bir kaza olduğu icin “Benim nezdimde hukum değiştirilmez!” buyrulmuştur. El­li namaz farz kılındıktan sonra bu mikdÂrın beşe indirilmesi ise bunun, “Allah dilediğini siler, (dilediğini de) sabit bırakır. Ana kitap O ’nun yanındadır.” (er-Raʻd, 39) Âyetinde ifade edilen muallak kaz nev ’ine dÂhil olması sebebiyledir. Elli namaz farz idi; fa­kat Peygamber Efendimiz ’in ihtiyarına mevkûfen farz idi.
Namazlar fiil itibÂriyle sayıca beş, sevÂb itibÂriyle ellidir.
MiʻrÂc gecesinde beş vakit namazın farz olmasından evvel de namaz kılınıyordu. İsr ve MiʻrÂc ’dan evvel Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz ve ashÂbının na­maz kıldıkları katʻîdir. Ama bu namazların farz olup olmadığı husûsunda ihtilÂf edilmiştir.
İslam ve İhsan
5 VAKİT NAMAZIN HİKMETİ