Kabir hatında sorulacak sorular neler, Munker ve Nekîr Melekleri kimlerdir yazımızın detayından bulabilirsiniz.

Kabir SuÂli
Bu cihan dershÂnesinde kulluk imtihanına tÂbî tutulan her insan, sayılı nefeslerini tamamladıktan sonra gireceği kabrinde, muhakkak sorguya cekilecektir. Kabre girmeyip ateşte yanmış, suda boğulmuş veya sahrÂda kurt-kuş yemiş kişiler dahî, berzah Âlemine ulaşıp sorgu-suÂlden gececektir.

Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurmuşlardır:

“Mu ’min, kabrinde (hesÂba cekilmek uzere) oturtulduğunda, ona melekler gelir. Sonra o mu ’min, Allah ’tan başka hicbir ilÂh olmadığına ve Muhammed ’in AllÂh ’ın Rasûlu olduğuna şehÂdet eder. İşte bu hÂl, CenÂb-ı Hakk ’ın şu kavl-i şerîfinde bahsedilen durumdur:

«Allah TeÂl sağlam sozle îmÂn edenleri hem dunya hayatında hem de Âhirette sapasağlam tutar. ZÂlimleri ise Allah TeÂl saptırır. Allah dilediğini yapar!» (İbrahim, 27)” (BuhÂrî, CenÂiz 87, Tefsîr 14/2)

Hazret-i Osman -radıyallÂhu anh- ’ın rivÂyetine gore, Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz bir olu defnedildikten sonra kabri başında durmuş ve şoyle buyurmuştur:

“Kardeşinizin bağışlanmasını isteyiniz ve Allah ’tan ona muvaffakıyet dileyiniz. Cunku o, şu anda sorgulanmaktadır.” (Ebû DÂvûd, CenÂiz, 69)

İnsan, kendisi icin mechul olan konularda dÂim buyuk bir tedirginlik ve endişe icindedir. Bu endişelerin gonullerde nuksettiği hususlardan biri de, hic şuphesiz ki kabir hayatıdır. Zira insan, toprak altı mÂcerÂsına vÂkıf değildir. Ancak Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-; “Cennet bahcelerinden bir bahce veya Cehennem cukurlarından bir cukur.”[1] olacağını ifÂde buyurduğu kabir hakkında, tafsîlatlı bilgiler de vermiştir.

Nitekim Esm bint-i Ebî Bekir -radıyallÂhu anhÂ- şoyle der:

“Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bir defasında hutbe îrÂdına başlamış ve kişinin kabirde gorup gecireceği sorgu ve sualleri anlatmıştı. Rasûl-i Ekrem Efendimiz kabir ahvÂlini boyle tafsîlÂtıyla anlatınca muslumanlardan muthiş bir feryat yukseldi ve hep birden yuksek sesle ağlamaya başladılar.” (BuhÂrî, CenÂiz, 87)

Şu nebevî ifÂdeler de, Peygamber Efendimiz ’in kabir ahvÂline dÂir tafsîlat verdiği hadîs-i şerîfler cumlesindendir:

Kabirde İlk Sual Nasıl Olacak?
Hazret-i Enes -radıyallÂhu anh- ’ın naklettiğine gore Nebiyy-i Ekrem -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şoyle buyurmuşlardır:

“Kul kabrine konulup, yakınları da arkalarını donup gidince (ki bu esnÂda kabirdeki cenÂze, donup giden insanların ayak seslerini işitir) yanına iki melek gelir. Onu oturtup:

«–Muhammed diye bilinen O zÂt hakkında ne diyordun?» diye sorarlar. Mu ’min kimse bu soruya:

«–ŞehÂdet ederim ki O, AllÂh ’ın kulu ve Rasûl ’udur!» diye cevap verir. Ona:

«–Cehennem ’deki yerine bak! Allah orayı senin icin Cennet ’teki bir mekÂn ile değiştirdi.» denilir. (Adam bakar ve) her ikisini de gorur.

[KatÂde -radıyallÂhu anh- der ki:

“Bize nakledildiğine gore; ona kabri yetmiş zir‘[2] genişletilir ve ter u tÂze nîmetlerle doldurulur. Yeniden dirilinceye kadar, boyle lûtuf ve ihsanlar icinde bulunur.”[3]]

Eğer olen kÂfir ve munÂfık ise (meleklerin suÂline):

«–Bilmiyorum. İnsanlar ne diyorsa ben de onlar gibi soyluyordum!» diyerek cevap verir. Kendisine:

«–Oğrenmedin, anlamadın, bir bilenin peşinden de gitmedin!» denilir.

Sonra kulaklarının arasına demirden bir cekic ile vurulur. Bu darbenin acısıyla oyle bir cığlık atar ki, sesini (insan ve cinlerden ibÂret olan) iki Âlem hÂricinde, etrafındaki her şey işitir.” (BuhÂrî, CenÂiz, 68, 87; Muslim, Cennet, 70; Ebû DÂvûd, CenÂiz, 78/3231; NesÂi, CenÂiz, 110; Tirmizî, CenÂiz, 70/1071)

Diğer bir rivÂyette, gelen bu iki meleğin renklerinin simsiyah, gozlerinin gok mavisi, isimlerinin de Munker ve Nekîr olduğu ifÂde buyrulmuştur.

***

Yine bir başka hadîs-i şerîfte de Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz şoyle buyurmuşlardır:

“Meyyit mezara konulur. SÂlih bir zÂt ise kabrinde endişesiz ve korkusuz bir şekilde oturtulur ve:

«–Sen hangi dinde idin?» diye sorulur. O:

«–Ben İslÂm dîninde idim.» diye cevap verir. Sonra:

«‒Şu zÂt kimdir?» diye (Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- hakkındaki îtikādı ve kanaati) sorulur. O da:

«–Muhammed -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- AllÂh ’ın Rasûlu ’dur. O, bize Allah katından apacık deliller getirdi. Biz de O ’nu tasdik ettik.» diye cevap verir. Daha sonra:

«–Sen Allah TeÂl ’yı gordun mu?» diye sorulur. O da:

«–Hic kimse Allah TeÂl ’yı (dunyada) goremez!» diye cevap verir.

Daha sonra onun icin Cehennem tarafına bir pencere acılır. Olu ona bakarak Cehennem alevlerinin (şiddetli hararet ve sıkışıklık sebebiyle) birbirini kırıp gecirdiğini gorur. Ona:

«–Allah TeÂl ’nın seni koruduğu ateşe bak!» denilir.

Sonra onun icin Cennet tarafına bir pencere acılır. Cennet ’in suslerine ve nîmetleri­ne bakmaya başlar. Kendisine:

«–İşte bu guzel yer, senin makÂmındır.» denildikten sonra:

«–Sen (dunyada) yakînî îmÂn uzere idin, bu sağlam îmÂn uzere oldun ve (kıyÂmet gunu) inşÃ‚allah bu îmÂn uzere diriltileceksin.» denilir.[4]

Kotu kişi de dehşet ve korku icinde mezarında oturtulur ve ken­disine:

«–Sen hangi dinde idin?» diye sorulur.

«–Bilmiyorum.» diye cevap verir. Sonra:

«–Şu zÂt kimdir?» diye (Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- hakkındaki îtikādı ve kanaati) sorulur. O da:

«–İnsanlar O ’nun hakkında bir şeyler soyluyorlardı, ben de onu soyledim.» der. (Yani dînî konularla pek alÂkası olmadığını, kalabalığa uyup insanları koru korune taklit ettiğini dile getirir.)

Cennet tarafına bir pencere acılır. Cennet ’in suslerine ve nîmetlerine bakmaya başlar. Kendisine:

«–(ÎmÂn etmediğin icin) AllÂh ’ın senden uzaklaştırdığı Cennet ’e bak!» denilir.

Daha sonra onun icin Cehennem tarafına bir pencere acılır. Oraya bakar, alevlerin birbirini kırıp gecirdiğini gorur. Ona:

«–İşte bu, senin yerindir. (İslÂm hakkında) şuphe uzere yaşadın, şuphe uzere oldun ve inşÃ‚allÂh, (kıyÂmet gununde) şuphe uzere diriltileceksin!» denilir.” (İbn-i MÂce, Zuhd, 32. Ayrıca bkz. BuhÂrî, CenÂiz, 68, 87; Muslim, Cennet, 70)

***

Diğer bir hadîs-i şerîfte de, vefÂt eden kimseye, şayet Cennet ehlinden ise Cennet ehlinin makamlarından bir makam, Cehennem ehlinden ise Cehennem ’in hucrelerinden birinin gosterileceği ve kendisine şoyle denileceği haber verilmiştir:

“Burası senin (mustakbel ve ebed&#238 durağındır. KıyÂmet gunu Allah seni buraya gonderecektir.” (BuhÂrî, CenÂiz 90)

“…Yeniden diriltilip oraya varıncaya kadar bu şekilde makÂmı kendisine gosterilir.” (BuhÂrî, Rikāk, 42)

Yine Fahr-i KÂinÂt Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, insanların kabirlerinde îman imtihanına tÂbî tutulacağını ve kendilerine bazı sualler sorulacağını haber vermiş ve;

“Bana, sizin kabirde DeccÂl fitnesi gibi (veya) ona yakın buyuklukte bir imtihana tÂbî tutulacağınız vahyedildi.” buyurmuşlardır. (BuhÂrî, Vudû ’, 37)

Bu hadîs-i şerîfiyle Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, kabir suallerinin şiddet ve dehşetine dikkat cekmişlerdir.

***

VÂsile ibnu ’l-Eska‘ -radıyallÂhu anh- da şoyle nakletmektedir:

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, bize muslumanlardan birinin cenÂze namazını kıldırmıştı. Sonrasında Efendimiz ’in şoyle du ettiğini duydum:

“AllÂh ’ım! Falan oğlu falan Sana emanettir ve Sen ’in himayen altındadır. Artık onu kabir fitnesinden ve Cehennem azÂbından koru. Sen sozunde duran ve hamde lÂyık olansın.

AllÂh ’ım! Onu bağışla ve ona rahmet et. Şuphesiz bağışlayan ve merhamet eden Sen ’sin...” (Ebû DÂvûd, CenÂiz, 56; İbn-i MÂce, CenÂiz, 23)

***

Bir kimsenin, CenÂb-ı Hakk ’ın rahmetine nÂil olması ne buyuk bir saÂdettir. Nitekim dostlarından biri MÂruf-i Kerhî Hazretleri ’ne:

“–Ey MÂruf! Seni bu derece ibadete sevk eden nedir?” diye sormuştu. Hazret sukût etti. Arkadaşı ısrar ederek:

“–Olumu hatırlamak mı?” dedi.

MÂruf-i Kerhî:

“–Olum dediğin nedir ki?” sozleriyle cevap verdi.

“–Kabir ve Âlem-i berzahı duşunmek mi?”

“–Kabir dediğin nedir ki?”

Arkadaşı yine ısrar ederek:

“–Cehennem korkusu veya Cennet umîdi mi?” diye sordu. Bunun uzerine MÂruf-i Kerhî Hazretleri şu muhteşem cevÂbı verdi:

“–Bunlar da nedir ki?!. Bu saydığın şeylerin hepsini elinde tutan ZÂt-ı Kibriy oyle yuce bir Rab ’dır ki, eğer O ’na karşı derin bir muhabbet ve iştiyÂka sahip olabilirsen, bu dediklerinin hepsini sana unutturur. Allah ile aranda bir mÂrifet, bir muhabbet meydana gelir ve bu sÂyede O, saydıklarının hepsinden seni kurtarır!”[5]

Dipnotlar:

[1] Tirmizî, KıyÂmet, 26/2460.

[2] Zir‘: Dirsekten orta parmak ucuna kadar bir uzunluk olcusu. Arşın, endÂze. 68, 75 ve 90 cm.lik farklı turleri bulunmaktadır.

[3] Muslim, Cennet, 70.

[4] Her ne kadar, hadîs-i şerîfte bildirildiği uzere mu ’min bir kimse kabrinde sorgulanıp nihÂî yeri kendisine gosterilecekse de, insan asıl kıyÂmet koptuktan sonra hesÂba cekilecektir. O zaman kişi, işlediği zerre kadar hayır ve şerrin karşılığını gorecektir. Nitekim Âyet-i kerîmede Cennetlik olduklarına şuphe bulunmayan peygamberlerin dahî hesÂba cekileceği bildirilmektedir. (Bkz. el-A‘rÂf, 6)

[5] BabanzÂde Ahmed Naîm, İslÂm AhlÂkının Esasları, İstanbul 1963, s. 66.

Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Erkam Yayınları, EBEDİYET YOLCULUĞU (Olum / Kabir / KıyÂmet ve Otesi)
İslam ve İhsan