Ozur hali ne demektir? Ozur sahibi kimse ne zaman ve nasıl abdest alır?
OZUR SAHİBİ KİMSE NE ZAMAN ABDEST ALIR? Fıkıhta ozur kavramının en cok kullanıldığı konuların başında, surekli devam eden abdest bozucu hÂller gelir. Surekli burun kanaması, idrarını tutamama, surekli kusma, yellenme, yaranın surekli kanaması ve akması, kadınların istihaze durumları gibi abdesti bozan ve sureklilik taşıyan bedenî rahatsızlıklara ozur, boyle kimselere de ozur sahibi denir. (KÂsÂnî, BedÃ‚î ’, I, 28, 29; MerğînÂnî, el-HidÂye, I, 217-219; İbn Âbidîn, Reddu ’l-muhtÂr, I, 504)
Bir kimsenin ibadet konusunda ozur sahibi sayılabilmesi icin ozrunun, bir namaz vakti icinde abdest alıp namaz kılacak kadar bile kesilmemesi ve her namaz vaktinde en az bir defa tekrarlaması gerekir. Ozur hÂli, sebebin tam bir namaz vakti suresince kesilmesiyle ortadan kalkar. (İbn Âbidîn, Reddu ’l-muhtÂr, I, 504-505)
Ozur sahibi kimse Hanefî mezhebine gore her namaz vakti icin abdest alır. Zira Hz. Peygamber (s.a.s.) ozur sahibi bir kadına boyle yapmasını bildirmiştir (BuhÂrî, Vudû ’, 63). Ozur sahibi, ozur hÂlinin abdesti bozmadığını varsayarak o vakit icinde aldığı abdestle, onu bozan yeni bir durum meydana gelmedikce, dilediği kadar farz, vacip, sunnet, kaza namazı, cuma ve bayram namazı kılabilir, KÂbe ’yi tavaf edebilir, Mushaf ’ı tutabilir. (MerğînÂnî, el-HidÂye, I, 219-220) Ancak ozur sahibinin abdesti namaz vaktinin cıkmasıyla bozulur. Dolayısıyla yeni namaz vaktinde tekrar abdest alması gerekir.
Ozur sahibi kimsenin abdesti ozur hÂli dışında abdesti bozan diğer şeylerle bozulur. (KÂsÂnî, BedÃ‚î ’, I, 28) Mesela idrarını tutamayan ve bu sebeple ozur sahibi sayılan kimsenin, burnunun kanamasıyla veya yellenmesiyle abdesti bozulur.
İmam ŞÃ‚fiî ’ye gore ozur sahibi kimsenin bir namaz vakti icinde kılacağı her farz namaz icin ayrı ayrı abdest alması gerekir. Zira onun abdesti kıldığı namaz bitince son bulmuş olur. Bu abdest ile dilediği kadar nafile namaz kılabilir. (Şirbînî, Muğni ’l-muhtÂc, I, 175)
MÂlikî mezhebine gore ozur sahibinin abdesti, vaktin girmesi veya cıkması ile değil, ozrun dışında abdesti bozan bir şeyin meydana gelmesi ile bozulur. (İbn Ruşd, BidÂye, I, 35; Desûkî, HÂşiye, I, 114-118)
Bir kimsede bulunan ozurluluk durumunun o kişiyi ileri derecede sıkıntıya sokması ve abdest almada ciddi zorluklarla karşı karşıya bırakması hÂlinde MÂlikî mezhebinin bu goruşu ile amel edilebilir.
Kaynak: Diyanet Fetva Kurulu
İslam ve İhsan
KADINLAR OZEL HALLERİNDE NELER YAPAMAZLAR?