Altınoluk dergisinin MEB Din Oğretimi Genel Muduru Dr. Nazif Yılmaz ile MEB ’in “Orgun Eğitimle Birlikte Hafızlık” projesi hakkında yaptığı roportaj.Lafzıyla hÂfız, ahkÂmıyla Âmil hikmetiyle kÂmil nesiller icin “Orgun Eğitimle Birlikte Hafızlık” projesini Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) Din Oğretimi Genel Muduru Dr. Nazif Yılmaz Altınoluk dergisi icin anlattı.
“ORGUN EĞİTİMLE BİRLİKTE HAFIZLIK” PROJESİ Ayasofya Cami-i Şerifinde uzun yıllar sonra hafızlık merasimi gercekleştirildi ve bu merasim kamuoyunda geniş bir yankı buldu. Oğrenciler okullarına devam ederken hafızlıklarını tamamladı. “Orgun Eğitimle Birlikte Hafızlık” projesinden kısaca bahsedebilir misiniz?
Dr. Nazif Yılmaz: Oncelikle hafızlık eğitiminde yeni bir donemin başlangıcı ve muhim bir donuşum olan bu projeyi gundem yaptığı icin Altınoluk dergisine cok teşekkur ederim. Bu proje, 30 Mart 2012 tarihinde TBMM ’de kabul edilen 4+4+4 eğitim sistemiyle imam hatip ortaokullarının yeninden acılması ve Millî Eğitim Bakanlığı ’nca hafızlık eğitimi almak isteyen oğrencilere bir (1) yıl ara verme imkÂnı ile 2014 yılında İmam Hatip Okulları Haftalık Ders Cizelgesi ’nde 5. sınıflarda yoğunlaştırılmış Kur ’an-ı Kerim oğretimi fırsatının verilmesiyle başlamıştır. Proje, 2014 yılından itibaren Millî Eğitim Bakanlığı Din Oğretimi Genel Mudurluğu ile Diyanet İşleri Başkanlığı Eğitim Hizmetleri Genel Mudurluğu ile ortaklaşa yurutulen bu projenin sahadaki paydaşları/uygulayıcıları il-ilce millî eğitim mudurlukleri-muftulukler ve okullar-Kur ’an kurslarıdır.
İmam hatip ortaokullarında 5. sınıflarda okul merkezli Kur ’an kursu destekli; 6. sınıflarda bir yıl ara verme hakkının kullanılmasıyla Kur ’an kursu merkezli okul destekli olarak okul-Kur ’an kursu işbirliğine dayalı olarak yurutulen bu projenin ilk uygulayıcıları ve onculeri Ankara Pursaklar Medine İmam Hatip Ortaokulu/Ehl-i Beyt Kur ’an Kursu ile Konya Selcuklu Mustafa Buyukkaplan İmam Hatip Ortaokulu-Kur ’an Kursu olmuştur. Başlangıc surecinde emeği gecen eğitimcilerimize ve hayırseverlerimize, şu anda katkı veren eğitimcilerimize ve velilerimize de buradan teşekkur ediyor, vefat edenleri de rahmetle yÂdediyorum.
2019 yılında MEB Din Oğretimi Genel Mudurluğu ve DİB Eğitim Hizmetleri Genel Mudurluğu arasında imzalanan protokolle uygulama esasları guncellenen bu projede bugunku gelinen noktada 194 okulda/Kur ’an kursunda 18.536 oğrenci yer almaktadır. Bu oğrencilerin hemen yarıya yakını hafızlık surecinde bulunmakta, şu ana kadar da yaklaşık uc bin oğrenci hafızlığını tamamlamış bulunmaktadır.
Orgun Eğitimle Birlikte Hafızlık projesi beş (5) aşamadan oluşmaktadır. Oğrenci secimi, yoğunlaştırılmış yaz eğitimi, hafızlık hazırlık, hafızlık/ezber sureci ve pekiştirme/haslamadır. İlkokul 4. sınıfı bitiren oğrencilerin alındığı projede okullar tarafından Haziran ayında akademik sınav yapılarak oğrenci alınmakta ve Temmuz-Ağustos aylarında en az beş (5) hafta yoğunlaştırılmış Kur ’an eğitimi verilmektedir. Bu iki aşama sonrasında hafızlığa yeteneği olan oğrenciler programa devam etmekte ve en gec 5. sınıfın ilk yarısında hafızlık hazırlık sureci tamamlanmaktadır. Hemen hafızlığa başlayan oğrenciler o yılın Mayıs ayı sonuna kadar ortalama her cuzden 3-4 sayfa (yaklaşık 100 sayfa) ezberleyerek Okul merkezli, Kur ’an kursu destekli sureci tamamlamaktadır. Akabinde bir (1) yıl ara verme hakkı kullanılarak Kur ’an kursu merkezli okul destekli yaklaşık on beş (15) aylık bir sure icerisinde de hafızlık eğitimi tamamlanmaktadır. Oğrenciler 6. sınıfın derslerinden sınava alınmakta ve başarılı olanlar bir ust sınıfa gecmektedir. Bu sure zarfında hafızlığını erken bitiren oğrenciler olduğu gibi gecikenler de olabilmektedir. Onlar da 7. sınıfta hafızlıklarını tamamlayabilmektedir. Oğrenciler, 7. ve 8. Sınıfta hem hafızlıklarını pekiştirmekte hem de bir ust oğrenime ve LGS ’ye etkin olarak hazırlanabilmektedir.
COCUĞUNU HAFIZ YAPMAK İSTEYEN NE YAPMALI? EvlÂdını orgun eğitimle birlikte hafızlık projesi kapsamında imam hatip ortaokullarına vermeyi duşunen anne-babalara neler tavsiye edersiniz?
Dr. Nazif Yılmaz: Hafız adayı cocuklarımızın fiziksel, zihinsel, sosyal, duygusal-ruhsal ve kişisel gelişim duzeyini iyi tanımak gerekiyor. Duygularımızı kontrol ederek, uzerlerinde psikolojik bir baskı oluşturmadan cocuklarımızın becerisini bilerek ve kabiliyetini goz onunde bulundurarak hafızlık eğitimi almalarını istemek veya hafızlık surecini başlatmak en doğru olandır. Hafızlık, sabır ister, disiplin ister, ozveri, fedÂkarlık ve sorumluluk ister, gayret ister.. Hafızlık sureci, kaygıyı ve stresi yenebilmeyi, zamanı doğru kullanmayı, zorluklar karşısında iradesi kuvvetli ve dirayetli olmayı gerektirir. Şu da unutulmamalıdır ki, cocuklarımıza karşı anlayış gostermek, empati yapmak ve başarıyı takdir etmek ise olmazsa olmazlar arasındadır. Bu hususta, anne-babalar ve eğitimciler icin hazırladığımız “Hafızlık Surecinde Rehber Kitap” ın ve ayrıca “Orgun Eğitimle Birlikte Hafızlık” projesine ait bircok bilgi, belge ve dokumanın yer aldığı hafiz.meb.gov.tr adresini ziyaret etmelerini tavsiye ediyorum. Ote yandan cocuklarımız icin uygun imam hatip ortaokulunun secilmesi, hafızlığa başlamak kadar onemli bir aşamadır. Genel Mudurluğumuzce takip edilen proje/program imam hatip ortaokullarının listesi bahsettiğim sitede yer almaktadır. Okullarımız ve Kur ’an kurslarımız, işbirliği icerisinde bu sureci yurutmektedir. Bu nedenle soz konusu kurumlarımızla irtibatta olunması ve sağlıklı iletişim kurulması elzemdir.
Orgun eğitimle birlikte hafızlık projesine halkın ve velilerin gosterdiği buyuk bir teveccuh ve yoğun talep var. Bu projenin ilgi gormesinin sebepleri nedir?
Bu projenin ilgi gormesinde oncelikle oğrencilerin hafızlık eğitimi icin ilgi, istidat ve kabiliyeti olanlar arasından secilmesi, erken yaşlarda hafızlık yapmanın kolay ve kalıcı olmasındaki avantajlardan yararlanılması, hafızlık eğitimi icin ayrılan bir (1) yıllık surenin daha etkin ve verimli bir şekilde kullanılması, oğrencilerin bir ust oğrenime akademik acıdan da iyi hazırlanması ve hazır bulunuşluklarında bir mahrumiyet yaşamamaları, okul ortamından ve sosyal cevreden olabildiğince yararlanılarak oğrencilerin bilimsel, sosyal-kulturel etkinliklerle akademik yonlerinin, kişisel becerilerinin ve sosyal yeteneklerinin geliştirilmesi, gunduzlu eğitimin oncelenerek cocukların aileden ve sosyal cevreden uzun sure uzak kalmadan hafızlık eğitimi almaları olduğunu soyleyebiliriz. Tabi bu surecte her iki kurumun da rehberlik calışmaları ve yonlendirmeleri, oğrencilerle yakinen ilgilenmesi, bu projeye azami ihtimam gostermesi de oğrencilerin beğenisini kazanmakta, velilerin de ilgisini cekmektedir.
Oğrencilerin hem hafızlık hem de okul derslerini bir arada gormesi ve başarı elde etmesi elbette ki kolay bir surec değil. Ancak bu projede oğrencilerin başarılı olduğu goze carpıyor. Orgun eğitimle birlikte hafızlık projesinde dikkat ceken başarılar nelerdir?
Dr. Nazif Yılmaz: Rabbimize hamdolsun, fakulte ile birlikte hafızlık eğitimi almamızdan hareketle şunu soyleyebilirim ki, orgun eğitimle birlikte hafızlık sistemi bugunku şartlarda en ideal bir sistemdir. Daha onceki sistemde ilkokul 5. sınıfı bitiren oğrencilerden isteyenler hafızlığa ayrılıyor, bir (1) yıl hazırlık, iki (2) yıl da hafızlık olmak uzere tam uc (3) yıl okuldan ve derslerden uzak kalıyordu. Bazısı da tabi iki yılda tamamlayabiliyordu. Ancak oğrenciler okula donduklerinde arkadaşları 8. Sınıfta kendisi ise 6. sınfta oluyor, akranlarından uzak, kendi yaş grubunda olmayanlarla eğitim almak zorunda kalıyordu. En zor olanı da ara verdiği 2-3 yıl icerisinden Matematik, Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler, Yabancı Dil başta olmak uzere butun derslerden kopuyor ve tekrar intibak edemiyordu. Sonucta bu olumsuzluk lise donemine de etki ediyor ve 600 sayfayı ezberleyen bu başarılı oğrencilerin coğu universite sınavlarında cok zorlanıyordu. Az bir kısmı fakultelere devam edebiliyordu.
28 Şubat surecinden sonra ise hafızlık lise seviyesinde yapılabiliyordu. Ancak şu an bu proje ile 28 Şubat sureci oncesinden daha iyi bir uygulama var ve oğrenciler okul ile birlikte hafızlık yapmaktadır. Yaptığımız duygu-durum araştırmalarında da gorduk ki akademik oğrenmeler hafızlığı, hafızlık da akademik oğrenmeleri desteklemekte ve oğrencilerin başarısını daha da arttırmaktadır. Nitekim onceki yıl liselere geciş sınavında kırk hafız oğrencimiz %1,5 ’luk puan diliminde yer almış, bircok oğrencimiz de yuksek puan almıştır.
Uyguladığınız projede oğrenciler bir yandan hafızlıklarını ikmal ederken diğer taraftan Teknofest ve Tubitak gibi bilimsel yarışmalarda, araştırma, projeler, sportif, sosyal ve değerler alanında ulusal ve uluslararası duzeyde başarılar elde ediyor. Boyle bir mufredat ile nasıl bir insan yetişmeyi arzu ediyorsunuz?
Dr. Nazif Yılmaz: Bizim oncelikli hedefimiz Kur ’an-ı Kerim ’in lafzıyla hÂfız, ahkÂmıyla Âmil, hikmetiyle kÂmil nesiller yetiştirmek icin zemin hazırlamaktır. Kanaatimce, hafızlığın sadece din hizmetleri alanıyla, minber, mihrap, kursu ve ihtifallerle sınırlandırılmaması, hafızların da sadece Temel İslam Bilimlerinde uzmanlaşması gerektiği duşunulmemelidir. Kur ’an-ı Kerim, insanlara hidayet rehberi olarak geldiğine gore onun muhtevasının iyi anlaşılması ve hidayet rehberi olarak yol gostermesi icin İstiklal Şairimiz Mehmet Akif ’in dediği gibi, İslam ’ın Kur ’an ’dan alınan ilhamla asrın idrakine soyletilmesi gerekir ve bunun icin de ilim lazımdır.
Yani Kur ’an ve sunnet merkezli bir din eğitimi almış, ilahiyat alanında ilmî vukûfiyeti olanların yanı sıra oncelikle sosyal bilimlerde; tarih, coğrafya edebiyat, felsefe, psikoloji, sosyoloji, pedagoji, antropoloji, yonetim bilimi, uluslararası ilişkiler gibi insan ve toplum bilimlerinde; yine biyoloji, tıp, fizik, kimya, gibi fen bilimleri ile matematik, muhendislik ve astronomi vb. alanlarda ilmî vukûfiyeti olan; Kur ’an ’ın anlamını da oğrenerek tefekkur, tezekkur, tedebbur merkezli okumalarla ve katkılarla onun fertlerle ve toplumla buluşturulmasında oncu olacak, edindiği ilmî birikimi ile Kur ’an ’ın anlaşılmasında ve ayetlerin yorumlanarak topluma yol gostermesinde rol alacak hafızların yetişmesinde bu proje bir başlangıc olacaktır Allah ’ın izniyle.
Kaynak: Altınoluk Dergisi, Sayı: 425
İslam ve İhsan