TUBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, yeni tip koronavirus (Kovid-19) aşı calışmalarında onemli bir aşamaya gelindiğini belirterek, gelecek yılın ilk aylarında bunun kullanılabilir hale gelmesi icin gece gunduz calıştıklarını bildirdi. Gebze'deki TUBİTAK MAM Gen Muhendisliği ve Biyoteknoloji Enstitusu'nde Kovid-19 Turkiye Platformunun aşı ve ilac calışmalarında gelinen son durumla ilgili acıklama yapan Mandal, mart ayında başladıkları ilac ve aşı calışmalarını daha once mayıs ayında kamuoyuyla paylaştıklarını hatırlattı.
Mandal, mart ayında başlayan aşı calışmalarının normalde 5 yıla yayılan bir sureci kapsadığına dikkati cekerek, bu calışmalarda sokağa cıkma kısıtlamasının olduğu gunlerden bu yana tum araştırmacıların gece gunduz calıştığını soyledi.
Aşı calışmalarından ikisinde onemli bir kritik aşamaya gelindiğini vurgulayan Mandal, "Bunlardan birisi icin klinik aşamaya başlamak icin başvurusunu yaptık. İnşallah ekim aylarında bu sureci tamamlayacağız. Belli bir miktar uretmemiz lazım aşıdan. İnsanlar uzerinde deneylerine başlayacağız. Gelecek yıl icerisinde erken aylarda bunun kullanılabilir hale gelmesi icin gece gunduz calışıyoruz. Bilim insanlarının bunu yapabilecek yetkinlikte ve istikrarda olduğunu da soylemek istiyorum." diye konuştu.
Mandal, hem aşıda hem ilacta Turkiye olarak dunyadaki var olan teknolojilerin aynısına sahip olduklarının altını cizerek, "Aynı zamanda dunyanın kullanmadığı ozgun bir aşı uzerinde calışıyoruz. Yine ilacta da orijinal molekulden başlayarak dunyadaki ilk ilaclardan birisini geliştiriyoruz. Bunlar bize neyi gosteriyor? Turkiye ilac ve aşı geliştirme konusunda ornek, takip eden değil, takip edilen bir ulke olacak, aşı ve ilacı kullanan değil, kullandıran ureten bir ulke olacak." ifadelerini kullandı.

- "8 aşı ve 10 ilac projesi uzerinde calışıyoruz" Gen Muhendisliği ve Biyoteknoloji Enstitusu Muduru Prof. Dr. Şaban Tekin de platform olarak 8'i aşı, 10'u da tedavi amaclı ilac olmak uzere 18 proje uzerinde calıştıklarını soyledi.
Kovid-19 Turkiye Platformu koordinatoru de olan Tekin, ilac projelerinde ilk 2 urunlerinin cıktığını ve birinin de ruhsatlandırıldığını aktararak, Turkiye icin birlikte calıştıklarını kaydetti.
Tekin, 8 aşıdan 2'si icin şu anda ilk hayvan deneyi aşamalarını bitirdiklerini anlatarak, "Başvurularımızı yaptık ve biri icin Bakanlıktan cıkacak onaylar akabinde uretime gececeğiz. Bunlar ozel şartlar altında uretilecek. Aşı prototipimiz; daha sonra da faz calışmalarında uygulanacak tasarımlarımızı hazırladık, Bakanlığa sunduk." diye konuştu.
Aşı geliştirme calışmalarının teknik bir surec olduğuna dikkate ceken Tekin, şoyle devam etti:
"Arkadan başka aşılar da geliyor. Bu surecler normalde uzun surecler ama Dunya Sağlık Orgutu pandemi gibi koşullarda aşı ve ilac geliştirilmesinde bazı aşamaları erteleyebiliyor ve kaldırabiliyor. Dolayısıyla bu surecte dunyadaki araştırmacıların hepsi hızlandı. Biz de bu surecten yararlanacağız, hızlı bir şekilde aşılarımızı tamamlamaya calışıyoruz."
Surecin teknik olması nedeniyle bazı aksaklıkların yaşanabileceğine işaret eden Tekin, sozlerini şoyle surdurdu:
"Aşı ve ilac geliştirirken bircok malzemede yurt dışı bağımlısıyız. En onemli sıkıntımız bu. Bunlar bize zamanında ulaşırsa biz başaracağımıza inanıyoruz. Turkiye de bize inansın. Arkadaşlarımız gece gunduz calışıyor. Pandemide herkes evdeyken biz burada calıştık, diğer hocalarımız kendi laboratuvarlarından calıştılar. Biz ve birkac laboratuvar şu anda canlı virusle bizzat calışıyor. Dolayısıyla her turlu riski goze aldık. İnşallah 2021 yılının başları, bahar ayları diyelim inşallah biz bunu cıkarırız. Tedbirli konuşmakta fayda var. Her şey yolunda giderse belki cok daha evvel 2020'nin sonuna da bu işler yetişebilir. Tamamen şartlara bağlı hareket ediyoruz. İlk aşı icin insan deneyleri en gec ekimde başlar diye planladık. İkincisi bunun akabinde başlayabilir."
Tekin, 8 aşıda 8 farklı teknoloji kullandıklarını dile getirerek, "Hepsi dunyayla yarışır olcude. Aynısı ya da benzer teknoloji onlarda da var. Hic kimsenin duşunmediklerini duşunduğumuz modellerimiz ve uygulamalarımız var. Turkiye'de patentlenmiş, Turkiye'de geliştirilmiş olan molekullerle yaptığımız aşı calışmalarımız var." ifadelerini kullandı.

Kaynak: AA
İslam ve İhsan