KABLOLAMA
Kablolama kısaca; Sınırlı mesafelerdeki bilgisayarları ve cevre birimlerini birbirine bağlamak ve bu sistemlerin enerji ihtiyacını karşılamak icin kullanılan kablo sistemleridir.
Kablo elektriksel bir devredir. Kablo genellikle cevresi koruyucu tabakalar ile kaplanan, iletimin mumkun olduğunca az veri kayıpla gercekleşmesini sağlayan araclardır. Gunumuzde internetten, araba motoruna, ev aletlerine bircok alanda kullanılmaktadır. Veri, enerji, sinyal taşır. Gunumuzde kablosuz cihazların gittikce yaygınlaşması ve populerliğinin yanı sıra kablolu iletişim uzun mesafelerde, yuksek frekanslı iletişimlerde vazgecilmez durumdadır. Gunumuzde yuksek cozunurluklu video teknolojisi ya da Gigabit-ethernet sistemlerinin (1000BaseT) gelmesi gibi yeni ve daha hızlı teknolojilerin bulunması ve kullanılmaya başlanmasıyla kablo teknolojisi de gittikce gelişmektedir.
Kablo Standartları
Ağ yapısına gore farklı ozelliklerde kullanılabilecek bircok ceşit kablo standardı vardır. Bu standartları şoyle sıralayabiliriz:
Koaksiyel (coaxial)
Koaksiyel kablo elektromanyetik kirliliğin yoğun olduğu ortamlarda duşuk gucte sinyalleri iletmek icin geliştirilmiş bir kablodur. Ses ve video iletiminde kullanılır.
UTP (unshielded twisted – pair / koruyucusuz dolanmış cift)
UTP birbirine dolanmış ciftler hÂlinde ve en dışta da plastik bir koruma olmak uzere uretilir. Kablonun icinde kablonun dayanıklılığını arttırmak ve gerektiğinde dıştaki plastik kılıfı kolayca sıyırmak icin naylon bir ip bulunur. Gunumuzde en yaygın olarak kullanılan kablo standardıdır. Tel ciftlerinin birbirine dolanmış olmaları hem kendi aralarında hem de dış ortamdan oluşabilecek sinyal bozulmalarının onune gecmek icin alınmış bir tedbirdir.
STP (shielded twisted – pair / koruyuculu dolanmış cift)
Bu tip kabloda dolanmış tel ciftleri koaksiyel kabloda olduğu gibi metal bir zırh ile kaplıdır. En dıştaki metal zırhın elektromanyetik alanlardan gecerken kablo icindeki sinyalin bozulmasına mani olması beklenir. Ancak STP ilk donemde pahalı olmasıyla yaygınlaşamamıştır. STP kullanılırken dikkat edilmesi gereken en onemli nokta, dıştaki metal zırhın duzgun bir şekilde topraklanmasıdır. Aksi hÂlde zırh elektromanyetik dalgaları toplayan bir anten vazifesi gorur. Ayrıca zırhın kablonun hicbir noktasında zedelenmemiş olması da cok onemlidir.
Fiber optik
Fiber optik kablolar verileri ışık hızıyla ileten ileri teknoloji iletim ortamlarıdır. Fiber optik kablolar yuksek veri iletimi icin uygun kablolardır.
Fiber optik kablo uzerinden veri aktarımı; ince fiber cam lifi uzerinden ışık dalgası şeklinde gercekleşir.
Cift Bukumlu Kablo
Buklumlu cift kablolar, birbirine bukulmuş ve koruyucu bir kaplama icine yerleştirilmiş bir veya daha fazla sayıda yalıtılmış bakır tel ciftinden oluşan kablo ceşididir.
Cift Bukumlu Kablo Yapısı
Bukumlu cift kablolar (twisted pair), gunumuzde yerel alan ağı kablolamasında kullanılmaktadır. Diğer kablo turlerine gore cok ucuz olması da bir avantajdır. Uretimindeki prensip kabloların ikişer ikişer birbirine sarılarak uretilmiş olmasıdır.
Cift Bukumlu Kablo Ceşitleri
Gunumuzde en yaygın kullanılan ağ kablosu tipi birbirine dolanmış ciftler hÂlinde bulunan cift bukumlu kablolardır. İki tip cift bukumlu kablo mevcuttur:
UTP (unshielded twisted – pair / koruyucusuz dolanmış cift)
Koruyucusuz cift bukumlu (UTP – unshielded twisted pair) kablo olarak Turkceye cevrilebilir. Gunumuzde en cok kullanılan kablo ceşididir. Telefon kablolarına benzemektedir. Bukumlu yapısı sayesinde elektrik sinyallerinin birbirleri uzerindeki etkilerini notrleştirir.
UTP kablolar dış gorunumleri bakımından birbirlerine cok benzer. Ancak her UTP kablonun uzerinde hangi kategoride oldukları belirtilir. CAT (category) kategori anlamına gelmektedir. Kablonun kategorisi, o kablonun gostermiş olduğu performansa gore belirlenmiştir. Piyasada şu anda en cok CAT5 kablo kullanılmaktadır.
Cat1: Kullanım alanı telefon iletişimi ve zil teli gibi zayıf akım sistemleridir.
Cat2: 4 Mbit/s hızında işlev gorecek ağ sistemlerinde kullanılır.
Cat3: 16 MHz’lik bir frekans gecişi sağlayabilir. Saniye de 10 Mbit’lik bir veri gonderebilir. Gunumuzde Cat 1’in yerini almıştır ve IP telefon olmayan hatlarda telefon kablosu olarak kullanılır.
Cat4: 20 MHz’lik bir frekans gecişine elverişlidir. Saniyede 16 Mbit’lik veri taşır.
Cat5: Gunumuzde en cok kullanılan UTP kablo turudur. 100 MHz’lik bir frekans gecişine elverişlidir. Saniyede 100 Mbit’lik veri taşır.
Cat5e: Cat 5’e gore daha dayanıklı ve uzun omurludur.110 m ‘ye kadar kullanılabilir. Cat6: 250 MHz’lik bir frekans gecişine elverişlidir. Gunumuzde cat5 ve cat5e’nin yerini almaktadır. Saniyede 1 gb’lik bir veri taşıma ozelliğine sahiptir.
Cat6a: 500 MHz’lik bir veri gecişine elverişlidir. 1 gb ve daha ustu veri iletiminde tercih edilir. Kablo kesiti cat 5 ve cat 6’ya gore daha kalındır.
Cat7: Aslında STP (shielded twisted pair)olarak uretilen bu kablo teknolojik gelişme ve ihtiyaclara gore UTP olarak da uretilmeye başlanmıştır. Ancak kullanım alanları cok duşuktur. Gerek kesit kalınlığı gerekse cok guc gerektiren durumlarda topraklama gerekliliği bu kablonun UTP olarak kullanım alanlarını kısıtlamıştır.
STP (shielded twisted – pair / koruyuculu dolanmış cift)
Korumalı cift bukumlu (STP – shielded twisted pair) kablo koaksiyel kablodan, cift bukumlu kabloya geciş aşamasında kullanılsa da gunumuzde fazla tercih edilmemektedir. Kullanımının zor olması, maliyetinin daha yuksek olması ve dıştaki tel zırhın yarardan cok zarar vermesi gibi etkenler bu kablonun kullanılmamasının başlıca sebeplerindendir.
STP kablo kullanılırken dıştaki tel zırhın topraklanması gerekir. Aksi takdirde zırh elektromanyetik dalgaları toplayan anten vazifesi gorur. En dıştaki tel zırhın zarar gormemesi topraklamanın tamamlanması sebebiyle onemlidir.
Konnektor
Cift bukumlu kabloları sonlandırmak icin RJ (registered jack) serisi konnektorler kullanılır. RJ serisi konnektorlerden RJ-12 telefon sistemlerinde kullanılırken RJ-45 konnektoru ise UTP ve STP kablolarını sonlandırmak icin kullanılır. Fiber optik kabloları sonlandırmak icin ise ST-SC konnektorleri kullanılır.
Kablo Hazırlama
Bir bilgisayar ağı kablosu hazırlamak icin ihtiyacımız olan malzemeler UTP veya STP kablo, RJ-45 konnektor ve kablo sıkma pensesidir.
Kablo sıkma pensesi
Bu penseler kablonun RJ-45 ya da RJ-12 konnektorlerine takılıp sıkılması amacıyla kullanılır. Kabloların uclarını soyma işlemi de sıkma pensesi ile yapabilmektedir. Doğru şekilde soyduğunuz kabloları doğru renk sırasıyla konnektore yerleştirdikten sonra yine aynı pense ile kablo ve konnektoru sıkıştırılmalıdır.
Kablo temizleme, soyma ve kesme aletleri
Cift bukumlu kabloları konnektore takmadan once soymak, ciftleri ayırmak ve ucları kesmek gerekir. Bu işlemleri yapabilecek aletler aşağıdaki resimlerde gosterilmiştir.
Kablo temizleme, bukumlu ciftleri ayırma aleti
Konnektorlerin korunması amacıyla yalıtkan konnektor kapakları kullanılmaktadır.
Kablo hazırlama işlemi
Ağ (network) icin kablo hazırlarken oncelikle dikkat etmeniz gereken şey kullanacağınız kablo standardıdır. Cat5 kablolar icin genel olarak kullanılan iki standart vardır: 586-A ve 586-B. Bu standartlar kullanılan kablonun uzerinde yazmaktadır.
1-Yeşil-Beyaz
2-Yeşil
3-Turuncu-Beyaz
4-Mavi
5-Mavi-Beyaz
6-Turuncu
7-Kahverengi-Beyaz
8-Kahverengi
1-Turuncu-Beyaz
2-Turuncu
3-Yeşil-Beyaz
4-Mavi
5-Mavi-Beyaz
6-Yeşil
7-Kahverengi-Beyaz
8-Kahverengi
Bilgisayarlar ‘hub’ ya da ‘swich’ gibi merkezi birim kullanarak birbirine bağlanacak ise kabloların aynı standarda gore bağlanması gerekmektedir (duz bağlantı) . Yani kablonun her iki ucunun da kablonun uzerindeki standarda gore ya 586-A ya da 586-B’ye gore bağlanması gerekmektedir (568A 568A ya da 568B 568B) .
İki bilgisayarı birbirine bağlamak icin kabloların farklı standarda gore yapılması gerekmektedir (capraz bağlantılı) . Bunun icin de kablonun bir ucunu 586-A’ya gore bir ucunu da 586-B’ye gore bağlanması gerekmektedir (568A 568B ya da 568B568A).
UTP kablosunun RJ-45 konnektorune takılması
• Oncelikle gerekli araclar temin edilmelidir. RJ-45 konnektoru, RJ-45 yalıtkan kapağı, Cat 5 kablo, ağ pensesi vb.
• Hazırlanacak kablo kesildikten sonra yalıtkan kablo Resim 2.16’daki gibi takılır.
Yalıtkan kablo takıldıktan sonra kablonun dış kısmı Resim 2.17’ deki gibi ağ pensesi yardımıyla soyulur.
Soyulan kablonun konnektore takılabilmesi icin bukumlu ciftlerin cozulmesi gerekmektedir. Cozme işlemi bittikten sonra kablo yassı bir şekilde sıraya dizilmelidir.
Sıraya dizilen kabloların uc kısımlarının duz olması icin kablo ağ pensesi yardımıyla kesilmelidir. Kablo kılıfı ile uc kısım arasında konnektorun girebileceği kadar bir boşluk bırakılmalıdır.
Kablolar kullanılacak standarda gore 568-A veya 568-B ye gore sıraya dizilmelidir.
İletkenlerin konnektorde ayrı ayrı kanallara girmesi sağlanmalıdır. Uygun renk sırası bozulmadan konnektorun sabitleyici kısmı aşağı yonde cekilmelidir.
İletkenlerin konnektorun uc kısımları ile temas etmeleri sağlanmalıdır. Renk sırası tekrar kontrol edilmeli, kanallardan sadece bir iletkenin gectiğinden emin olunmalıdır.
İletken uclarının konnektor uclarındaki iletkenlerle temasının sağlamak icin konnektorun ağ pensesi yardımıyla sıkılması gerekmektedir.
Kablo sıkma işlemi bittikten sonra yalıtkan kablo kapağı takılmalıdır.
Kablo sıkma işlemi bittikten sonra kablonun calışıp calışmadığından emin olmak icin test etmemiz gerekmektedir. Bunun icin farklı firmaların urettiği kablo test cihazları kullanılabilir.
Kablo testi bittikten sonra eğer kablomuzda bir arıza yok ise kablo bağlantısını yapabilirsiniz. Kablo testi sonrası arıza tespit edilmiş ise konnektor takma işlemi yeniden yapılmalıdır.
Telefon kablosunun RJ-12 konnektorune takılması
• Oncelikle gerekli araclar temin edilmelidir. RJ-12 konnektoru, telefon kablosu, ağ pensesi vb.
• Telefon kablosu ağ pensesi yardımıyla gerekli uzunlukta kesilmelidir.
• Telefon kablosunun iletkenlerinin konnektore takılabilmesi icin dış kılıfının soyulması gerekmektedir.
Telefon kablosu soyulduktan sonra iletken tellerin uclarını eşitlemek icin ağ pensesi kullanılarak iletken teller kesilmelidir.
İletken tellerin ucları eşitlendikten sonra iletkenler RJ-12 konnektorune yerleştirilmelidir.
İletkenlerin konnektor uclarındaki iletkenlerle temasını sağlamak icin konnektorun ağ pensesi ile sıkılması gerekmektedir.
Telefon kablosunu sıktıktan sonra kablo test cihazı ile kontrol edilmelidir. Kablo test sonuclarına gore kablo bağlantısı yapabilirsiniz ya da tekrardan kablo uclarına RJ-12 takılması gerekebilir.
Kablo Testi
Kablolar hazırlandıktan sonra calışıp calışmadığını test etmek icin ceşitli firmaların urettiği kablo test cihazları kullanılabilir. Kabloların uclarına takılan iki parca hÂlindeki bu cihazlar test işlemini oldukca kolaylaştırmaktadır.
Kaynak http://www.bilgisayarkurtu.com/78657-78657
__________________