Son gunlerde domuz gribi vakalarında meydana gelen artış herkesi korkuttu. Peki, domuz gribinin belirtileri nelerdir ve nasıl tedavi edilir? Domuz gribi olduğunuzu nasıl anlarsınız?.. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Ramazan Gozukucuk acıklıyor.DOMUZ GRİBİ HAKKINDA MERAK EDİLEN HER ŞEY

Domuz gribi nedir?

Domuz gribi, normalde domuzlarda gorulen İnfluenza A adlı virusun H1N1 alt tipinin mutasyon gecirerek insanlara bulaşmasıyla artık insandan insana gecen, yuksek ateş, oksuruk ve boğaz ağrısı gibi semptomlarla seyreden son derece bulaşıcı bir solunum yolu hastalığıdır.

2009 Mart ayında Meksika ve Amerika ’da gorulen ilk vakaların ardından Amerika ’dan Avrupa'ya; Afrika'dan Asya'ya kadar tum dunyaya yayılmış, Dunya Sağlık Orgutu (DSO), hastalığın geniş caplı salgın olduğu belirterek Pandemi duzeyini 6 olarak duyurmuştu. DSO'ne gore Pandemik İnfluenza H1N1 salgını son 50 yılın en onemli salgınıdır. 2015 yılında gorulen vakalar, onceki yıllarda Aralık-Ocak aylarından farklı olarak Şubat sonu ve Mart ayına sarkmış durumda. Ozellikle Avrupa ulkelerinde ve ulkemizde son haftada vaka sayıları artmış durumda.

DOMUZ GRİBİ İNSANDAN İNSANA NASIL BULAŞIR?

Domuz Gribi, mevsimsel gribin bulaşma ozellikleriyle benzerlik gosterir. Kişiden kişiye genellikle oksurme, hapşırma gibi solunum yoluyla bulaşır. Bazen hasta insanların ağız ve burunlarına dokunup cep telefonu vb eşyalara temas etmesi yoluyla da bulaştığı bildirilmiştir. Hasta bir kişinin oksuruğu ya da hapşırığından cıkan damlacıkların masa gibi bir yuzeye temas etmesinin ardından başka bir kişinin bu masaya elle dokunması, ardından ellerini yıkamadan gozlerine, ağzına veya burnuna dokunması sonucu hastalık kişiden kişiye gecebilir. Hasta kişi, hastalık belirtileri gorulmeden 1 gun onceden başlayarak; hastalandıktan sonraki 7 gun boyunca bulaştırıcıdır. Bu da kişinin domuz gribi hastalığına yakalandığını daha henuz oğrenmemişken bulaştırıcı olduğunu gosterir.

DOMUZ GRİBİNİN BELİRTİLERİ NELERDİR?

Domuz gribinde belirtiler normal insan gribi belirtilerine benzer ve;

AteşOksurukBoğaz ağrısıBurun akıntısıVucut ağrılarıBaş ağrısıTitreme, halsizlik ve bazı vakalarda kusma ve ishal bildirilmiştir. Gecmişte zaturre ve solunum yetmezliği gibi ciddi hastalık ve olumlere neden olduğu bildirilmiştir.
Hastalık nasıl teşhis edilir?

Hastalığın teşhisi, burun akıntısı ve boğaz suruntusu gibi orneklerde virusun genetik olarak saptanması veya kanda hastalığa karşı gelişen antikorların gosterilmesi ile konabilir. Ancak bu yontemler zaman alıcıdır. Bir salgın sırasında genellikle klinik bulgular ile tanı koymak kolaydır. Ancak son yıllarda hızlı tanı testleri de geliştirilmiştir. Bu testler ile klinik orneklerden saatler icinde virusun antijenleri saptanabilmektedir. Cocuklar, ozellikle kucuk cocuklar, potansiyel olarak daha uzun sure bulaşıcı olabilir. Okul cağındaki cocuklar gibi kalabalık ortamlarda bulunanlarda hastalığa yakalanma oranı yuksek iken; yaşlılarda ve altta yatan kronik hastalığı olanlarda gribe bağlı olum oranı yuksektir. Her yaş grubunda tehlikeli olabilmekle birlikte ozellikle kucuk cocuklar, yaşlılar, kalp-akciğer-bobrek hastalığı, şeker hastalığı gibi hastalığı olan her yaştaki kişiler, AIDS, kanser gibi bir hastalık veya kemoterapi nedeniyle bağışıklık sistemi yetmezliği olan kişilerde hayati tehlike oluşturur. Akciğer komplikasyonları en sık gorulen komplikasyonlarıdır. Grip sonrası gelişen zaturre, olumlerin başta gelen nedenidir.

DOMUZ GRİBİNİN TEDAVİSİ VAR MI?

Hastalığın seyrini hafifletmede ve daha hızlı iyileşmeyi sağlamada Amerika Hastalık Kontrol Merkezi (CDC) ’nin onerdiği ilaclar kullanılır. Bu ilaclarla gribin yanı sıra ciddi komplikasyonların da gelişmesi engellenmiş olur. Antiviral ilaclara, semptomların gorulmeye başlamasından itibaren ilk 2 gun icinde başlanması gerekir. Ancak bu ilaclar, mutlaka doktor kontrolu ile kullanılmalıdır.

Cocuklarda acil tıbbi yardım gerektiren durumlar nelerdir?

Hızlı nefes alma ya da solunum gucluğuMavimsi cilt rengiYeterince sıvı alamamaUyanamama ya da uyaranlara cevap verememeHuzursuzlukGrip benzeri semptomlara ek olarak ateş ve şiddetli oksuruk
Yetişkinlerde acil tıbbi yardım gerektiren durumlar şunlardır:

Solunum gucluğu veya nefes darlığıGoğus ya da karın icinde ağrı veya basıncAni baş donmesiŞiddetli bulantı ve kusma
DOMUZ GRİBİNE YAKALANMAMAK İCİN YAPILACAKLAR

Hastalığa yakalanmamak icin ne yapmak gerekir?

Mevsimsel influenza aşısını olmak yeterlidir, cunku domuz gribi etkeni H1N1 de bu aşı iceriğinde bulunmaktadır. Grip aşısı; herkese tavsiye edilmekle birlikte ozellikle hastalığın daha ağır seyretme riski olanlara ve işgucu kaybı nedeni ile hizmette aksamalara neden olacak gruplara yapılır. İnfluenza aşısı gereken riskli gruplar; 6 aydan 24 yaşa kadar olanlar, kucuk bebeklere bakanlar, gebeler (gebeliğin her doneminde), 24-65 yaş arasında kronik hastalığı olanlar, 65 yaş ustu ve sağlık calışanları olarak belirlenmiştir.

Aşıların yan etkileri var mı?

Grip aşısı dunyada 50 yıldan daha uzun suredir uretilen bir aşı. Dolayısıyla dunyada bu konuda ciddi bir deneyim ve birikim var. Ancak aşı yerinde hafif kızarıklık, aşı yerinin hafif ağrıması gibi lokal yan etkiler olabiliyor. Dunya Sağlık Orgutu bunları takip ediyor. Aşının kanser yaptığına dair soylenceler kesinlikle doğru değil.

Kimler aşı olmalı?

65 yaş altı tum nufusun belli bir oncelik sırasına gore aşılanması gerekmektedir. Sıranın başında hastalığa en acık kesim olarak nitelenen 6 ay - 24 yaş arasındaki kişiler, hamileler, altta yatan kronik hastalığı olanlar, hastalıkla oncelikli karşılaşabilecek hizmet grupları; sağlık calışanları, itfaiye, guvenlik gorevlileri vs. yer alıyor

Gripten korunmak icin;

Oksurduğunuzde ya da hapşırdığınızda ağzınızı ve burnunuzu bir kÂğıt mendille kapatın. Kullandığınız mendili hemen cope atın.Oksurdukten veya hapşırdıktan sonra ellerinizi bol su ve sabunla yıkayın. En az 15 ila 20 saniye yıkama onerilir. Alkolle temizleme de tercih edilebilir.Ağzınıza, burnunuza ve gozlerinize dokunmaktan kacının. Cunku virus ellerinizle başka kişilerle tokalaşma yoluyla da bulaşabilir.Hasta kişilerle yakın temastan kacının.Genel sağlığınıza dikkat ediniz.İyi uyuyun, fiziksel aktivitelerde bulunun, stresten kacının, bol sıvı alın ve iyi besleninBu hastalıkla kontamine olmuş olabilecek yuzeylere temas etmekten kacının.
Seyahat eden kişilere neler tavsiye edilir?

Her zaman olduğu gibi hasta olan kişilerin uluslararası yapacakları seyahatleri ertelemeleri ve uluslararası seyahat donuşu hastalık belirtileri gorulen kişilerin ise sağlık kurumlarına başvurmaları konularına dikkat etmeleri gerekir. Seyahat eden kişilere enfekte olma tehlikesine karşın kalabalık ve kapalı mekÂnlardan uzak durmaları ve akut solunum yolları enfeksiyonları olan insanlarla yakın temastan kacınmaları tavsiye edilir. Hasta olan kişilerle temastan sonra ve bu kişilerin bulundukları ortamlarla temastan sonra ellerin yıkanması hastalık riskini azaltacaktır.
İslam ve İhsan