Avrupa ulkelerinin İslamofobi karnesinin ele alındığı raporda, Musluman karşıtlığının gecen yıl da etkisini surdurduğu ozellikle Fransa ve İngiltere'nin Musluman karşıtı nefret ve ırkcı olayların odağını oluşturduğu belirtildi. Avrupa İslamofobi Raporu, 2021 ’de İslam karşıtı ırkcılığın eski kıtada sosyal yaşamın bircok alanında ciddi anlamda hissedildiğine işaret ederek, Avusturya, Fransa gibi ulkelerin yururluğe soktuğu duzenlemelerle İslamofobinin kurumsallaşmasına yol actığına dikkati cekiyor.
Avrupa ’da 27 ulkede İslam karşıtı ırkcı eylemlerin derlendiği Avrupa 2021 İslamofobi Raporu kamuoyuyla paylaşıldı.
Turk-Alman Universitesi Oğretim Uyesi Doc. Dr. Enes Bayraklı ve Georgetown Universitesinden Prof. Farid Hafez'in hazırladığı Avrupa İslamofobi Raporu ’na ırkcılık ve insan hakları alanında calışmalar yuruten 35 akademisyen ve uzman katkı sağladı.
Rapor, "Uluslararası İslamofobi Calışmaları ve Araştırmaları Derneği (IISRA)", "California Universitesi Otekileştirme ve Aidiyet Enstitusu", "Rutgers Universitesi Guvenlik, Irk ve Haklar Merkezi", "Uluslararası İslamofobi Araştırmaları Merkezi", "California Universitesi Irk ve Cinsiyet Merkezinde İslamofobi Araştırma ve Belgeleme Projesi (IRDP)", "San Francisco Eyalet Universitesi Arap ve Musluman Etnisiteler ve Diasporalar (AMED) Calışmaları" ve "Leopold Weiss Enstitusu" gibi kurumlar tarafından desteklendi.
Avrupa ’da sosyal yaşamın bircok alanında hissedilen ve cok sayıda ulkede kurumsallaşan İslam karşıtlığının incelendiği raporun bu yılki kapağında, kariyeri ve başarılarını buyuk coğunlukla yabancı, gocmen ve Musluman karşıtlığı ile elde eden Avusturya ’nın eski Başbakanı Sebastian Kurz yer aldı.
Eski Başbakan Kurz'un İslam karşıtlığı
Raporda, 2017-2021'de Avusturya ’da iki donem başbakanlık yapan Kurz ’un aşırı sağcı Ozgurluk Partisi (FPO) ve Yeşiller Partisi ile kurduğu hukumetlerde art arda yururluğe soktuğu İslam karşıtı duzenlemelerle İslamofobinin yalnız bu ulkede değil, ceşitli hukumetlerle yaptığı iş birliği ile Avrupa ’nın bircok ulkesinde kurumsallaşmasına katkı sağladığı kaydedildi.
Kurz ’un Muslumanları hedef alan siyasi soyleminin iki donem iktidarda kalmasına olanak sunduğuna değinilen raporda, pece yasağı, camilerin kapatılması, sozde "siyasal İslam ’la" mucadele adı altında Muslumanlara ait kurum ve kuruluşların fişlenmesini amaclayan "Siyasal İslam Dokumantasyon Merkezi'nin" kurulması, yeni terorle mucadele yasasıyla Muslumanların hedef alınması gibi bir dizi duzenlemenin Avusturyalı eski siyasetci doneminde hayata gecirildiği hatırlatıldı.
Raporda, hakkında başlatılan yolsuzluk soruşturması nedeniyle siyasi kariyerini sonlandırmak zorunda kalan Kurz ’un Muslumanlara yonelik bu tutumuyla esasında iddia edilen yolsuzlukları ve artan otoriterliği perdelemeye calıştığının anlaşıldığı belirtildi.
İslamofobinin gecen yıl da Avrupa ’da artan bir trend icinde olduğu belirtilen rapora gore ozellikle İngiltere ve Fransa, Musluman karşıtı nefret ve ırkcı olayların odağı oldu.
Bununla beraber 6 ’ncı raporu hazırlayan ekip, İslam karşıtı ırkcılığa ilişkin sorunların cozume kavuşturulması icin henuz istenilen duzeyde adımlar atılmadığını, ancak onceki yıllara oranla olumlu bazı gelişmelerin de yaşandığına dikkati cekti.
İslam karşıtı ırkcılık ilk defa bir belgede
Ozellikle Irkcılık ve Hoşgorusuzluğe Karşı Avrupa Komisyonu (ECRI) tarafından Aralık 2021'de kabul edilen ve daha sonra 1 Mart 2022'de yayınlanan "Musluman karşıtı ırkcılık ve ayrımcılığın onlenmesi ve bunlarla mucadeleye ilişkin 5 No'lu Genel Politika Tavsiyesi" isimli belgenin Avrupa kurumları tarafından bu alanda hazırlanan ilk resmi belge olduğu kaydedildi.
Soz konusu belgenin İslamofobiyi yalnız Muslumanlara yonelik nefret sucu olarak değil doğrudan İslam karşıtı ırkcılık olarak tanımlamasının onemine dikkat cekildi.
"15 Mart Uluslararası İslamofobi ile Mucadele Gunu"
Bir başka onemli gelişmenin de Birleşmiş Milletler'in (BM), 15 Mart ’ı, "Uluslararası İslamofobi ile Mucadele Gunu" olarak kabul etmesi olduğu vurgulanan raporda, bunun İslam karşıtı ırkcılıkla mucadele adına tarihi bir karar olduğuna işaret edilerek, Fransa, Hindistan gibi ulkelerin bu oneriyi eleştirdiği, boylelikle soz konusu ulkelerin bu husustaki tutumlarının İslamofobiye bakışlarını da ortaya koyduğu belirtildi.
Uluslararası kurumların din ozgurluğu ve İslamofobi alındaki calışmalarına da yer verilen raporda, ozellikle ABD Dışişleri Bakanlığı Uluslararası Din Ozgurluğu Ofisi tarafından hazırlanan "Uluslararası Din Ozgurluğu" raporunda, Avusturya, Danimarka ve Fransa ’daki iktidarların, İslamofobinin kurumsallaşmasında belirleyici bir rol oynadığının acıkca gorulduğu ifade edildi.
Ayrıca İslam İşbirliği Teşkilatı ’nın son iki yılda İslam duşmanlığına yonelik dunya genelinde hazırladığı rapora atıf yapılarak, soz konusu calışmada İslamofobik saldırılar ve Muslumanlara yonelik nefret sucunun en cok Avrupa kıtasında meydana geldiğinin tespit edildiği aktarıldı.
Raporda incelenen 27 Avrupa ulkesinde ceşitli sivil toplum kuruluşu tarafından hazırlanan calışmalar ışığında Muslumanlara yonelik ırkcı eylemler sayılara şu şekilde yansıdı.
Avusturya
Avusturya'da gecen yıl Muslumanlara yonelik 1061 ırkcı eylem gercekleşirken, yuzde 68'le buyuk coğunluğu dijital platformlarda meydana geldi. Muslumanları hedef alan eylemlerin faillerini yuzde 77 ile erkekler, mağdurları ise yuzde 69 ile kadınlar oluşturdu.
Almanya
Almanya'da doğrudan Muslumanları hedef alan saldırılarda onceki yıla oranla yuzde 28 gerileme gozlemlenirken, 732 İslam karşıtı ırkcı eylem kayıtlara gecti. Ulkede 54 cami ve 43 kişi fiziki saldırıların hedefi oldu.
İsvicre
Ulkenin resmi istatistik kurumunun verilerine gore, halkın yuzde 12'si Muslumanlara karşı duşmanca tavırlar sergilerken, yuzde 34'u ise klişe yaklaşımlara inanma eğiliminde.
Cekya İcişleri Bakanlığının verilerine gore, ulkede gecen yıl işlenen 108 nefret sucunun 7'si doğrudan Muslumanlara karşı işlendi.
Finlandiya
Gecen yıl 852 nefret sucunun işlendiği ulkede, vakaların yuzde 85'ni etnik kokene dayalı ırkcılık oluştururken yaklaşık yuzde 13'u ise din ve inanc farklılığı nedeniyle meydana geldi.
Fransa
Fransa ’da cok sayıda insan hakları savunucusu ve muhalif partilerin karşı cıktığı ayrımcılıkla mucadele yasasının uygulamaya gecmesiyle Muslumanlara yonelik baskı ve ayrımcılıklar yoğunlaştı.
Yasa uyarınca "teror" ve "radikal İslam" ile mucadele adı altında hukumet, 2021 boyunca İslami sembolleri yasaklama, dini faaliyetlere izin vermeme ve bazı İslami kuruluşları keyfi olarak kapatma gibi uygulamalarda bulundu.
Ulkede, 213 Musluman karşıtı eylem rapor edilirken, bunların yarısının (109) Muslumanlara ait cami, dernek ve mezarlıkları, yuzde 22'sinin ise bireyleri hedef alan fiziksel saldırı olduğu bildirildi.
Belcika ’da başortulu hukumet komiseri, baskı sonucu istifa etti
Belcika ’da başortulu Musluman kadınlara yonelik iş dunyası ve siyasette ayrımcılıklar arttı. Ulkede yuzde 89'la kadınlar İslam karşıtı ırkcı saldırıların en buyuk mağdurları olurken, soz konusu saldırıların yuzde 46 ile en cok cevrim ici ve medyada yaşandığı ifade edildi.
Mayıs 2021 ’de Kadın Erkek Eşitliği Enstitusune hukumet komiseri olarak atanan Fas kokenli Belcikalı aktivist ve siyasetci İhsane Haouach, başortulu olması nedeniyle maruz kaldığı İslamofobik tepkiler nedeniyle 6 hafta sonra istifa etti.
Hollanda
Hollanda ’da ise camilere ve Muslumanların ev adreslerine "İslam ’ın Hollanda ’ya ait olmadığına" dair ifadelerin yer aldığı tehdit mektubu gonderilmesi ve Muslumanların takibe alınması gibi vakalar gecen yıl sıkca goruldu.
Tehdit mektuplarına acılan davalara mahkemenin kovuşturma kararı vermeyip bu eylemleri suc olarak nitelememesi de tartışma yarattı.
Ote yandan 2021 ’in sonunda Hollanda meclisindeki milletvekillerinin buyuk coğunluğu, "boa" olarak tanımlanan polis teşkilatına bağlı ozel soruşturma gorevlilerinin başortusu takmaması gerektiği yonunde goruş belirtti. Utrecht Belediye Meclisinde Kasım 2021 ’de "boaların" başortusu veya kipa giyebilmelerine yonelik karar, aşırı sağ partilerin tepkisini cekti.
Ulkede yapılan bir calışmada, katılımcıların yuzde 76'sı dini inancları nedeniyle ayrımcılığa maruz kaldıklarını belirtirken, ozellikle başortulu kadınların yuzde 50'sinin iş goruşmelerinde ciddi anlamda ayrımcılığa maruz kaldıkları kaydedildi.
İsvecli siyasetciden "radikal İslamcılara ateş etme" cağrısı
İsvec ’te Danimarkalı aşırı sağcı siyasetci Rasmus Paludan ’ın ulkenin ceşitli yerlerinde yaptığı Kuran yakma eylemlerine karşı bazı Musluman grupların karşı gosterilerde bulunmasının ardından ulkedeki Hristiyan Demokrat Parti ’nin başkanı Ebba Busch, polise "radikal İslamcılara ateş etme" cağrısı yaptı.
Ulkede 2017-2021'de 996 İslam karşıtı eylem kayıtlara gecerken ozellikle sağlık sektoru ve eğitimde cocukların yuzde 20 ile ciddi anlamda ayrımcılığa maruz kaldıkları belirtildi.
İspanya
İspanya'da son 5 yılda ırkcı saldırılarda yuzde 41 artış gozlemlenirken, ozellikle dijital platformlarda İslam karşıtı nefret soyleminin ciddi oranda arttığı kaydedildi.
İngiltere
İngiltere'de nefret suclarında gecen yıl yuzde 9 artış goruldu. Dini saikli nefret sucu kategorisi altında kaydedilen tum olayların yuzde 45'nin Muslumanlara yonelik olduğu, son on yılda bu alanda işlenen sucların yuzde 291 arttığı ifade edildi.
Arnavutluk'ta cami cemaatine bıcaklı saldırı
Başkent Tiran'da bulunan Hoca Camii'nde 19 Nisan 2021'de cami cemaatine gercekleştirilen saldırıda, Rudolf Nikolli adlı kişi oğlen namazının ardından iceri girerek beş kişiyi bıcakladı. Nikolli, polis tarafından yakalandığı sırada "Butun Muslumanlar cezalandırılmalı" şeklinde bağırdı. Ulkede gecen yıl toplamda 3 İslamofobi vakası kaydedildi.
Ulkedeki Musluman toplumunun halen namaz kılmak, ortunmek ve protesto gibi temel insan haklarına ilişkin mağduriyetler yaşadığı belirtilen raporda, bu anlamda STK'lara onemli gorev duştuğu vurgulandı.
Bulgaristan
Gecen yıl Muslumanları hedef alan 6 eylemin yaşandığı Bulgaristan'da fiziki saldırılardan ziyade Muslumanlara yonelik nefret soylemleri one cıktı.
Yunanistan
Yunanistan'da gecen yıl 14 İslamofobi vakası kaydedilirken, ulkede Muslumanlara karşı ayrımcı yaklaşımların, gerek kamuoyu nezdinde gerekse politikacılar ve Yunanistan Ortodoks Kilisesi nezdinde yaygın olduğuna dikkat cekildi.
Macaristan
Macaristan'da 2021'de toplam 6 İslamofobi iceren vaka yaşanırken, Başbakan Viktor Orban'ın Muslumanlara yonelik ayrımcı soylemleri one cıktı. Orban'ın "Goc durdurulmalı cunku sadece Muslumanlar geliyor ve bu da AB'nin Hristiyan kulturel kimliğini değiştiriyor." acıklaması ve Bosna Hersek'in olası AB uyeliğinin, bu ulkedeki geniş Musluman nufus nedeniyle birlik icin zorlayıcı olacağı yonundeki soylemleri dikkati cekti.
Romanya
Toplam 2 İslamofobi vakasının yaşandığı Romanya'da her ne kadar rapor edilen nefret soylemleri yoğun olmasa da kamuoyu araştırma sonucları, halkın Muslumanları cevrelerinde pek istemediklerini ortaya koydu.
Rumenlerin yuzde 68'i Muslumanlara karşı guven duymazken, ulke halkının 39'u Muslumanlarla akraba olmayı, yuzde 28'i arkadaş olmayı, yuzde 19'u ise iş arkadaşı olmayı kabul etmiyor.
Halkın yuzde 60'tan fazlası Muslumanları potansiyel tehlike olarak gorurken, yuzde 52'si duzensiz gocmenlerin Avrupa sınırlarında durdurulması gerektiğine inanıyor.

Kaynak: AA
İslam ve İhsan