İhlas suresinin diğer isimleri nelerdir? İhlas suresinin faziletleri nelerdir? İhlas suresini okumanın faziletleri ile ilgili hadisler...İhlas suresine pek cok isim verilmiştir. İsimlerinin fazla olması, faziletlerinin de cokluğuna işarettir. Zira isimler, onun ceşitli ozelliklerine işaret etmektedir.
İHLAS SURESİNİN DİĞER İSİMLERİ Biz kısa kısa tÂrifleriyle bu isimlerini hatırlatalım:
Tevhid: İslÂm ’ın tevhid akîdesi ozetlenmiştir. Anlayarak bu sûreye îman eden kimse, AllÂh ’ın izniyle şirkten kurtulmuş demektir.
Tecrid: Dunya alakalarını kesip kalbi AllÂh ’a yoneltir.
Tefrid: Dunya alaka ve meşguliyetlerinden uzaklaştırıp ibadet ve taate sevk eder.
İhlÂs: Allah TeÂl ’nın celÂl ve azamet sıfatları olan selbî sıfatlar zikredilmiştir. Aksi mÂnÂları Allah icin duşunulemeyen bu sıfatlara kim hakkıyla îman etmiş olursa, ihlÂs uzere îman etmiş olur.
NecÂt: AllÂh ’a Âit sıfatların zikredilmesiyle kul, AllÂh ’ı lÂyık olmadığı bir şeye benzetmekten (teşbih), O ’na ortak koşmaktan (şirk) ve O ’nu inkÂr etmekten kurtulmuş olur. Bu hÂliyle îman edip yaşayan kimse de cehennem azabından necat bulmuş (kurtulmuş) demektir.
VelÂyÂt: İnanıp bu sûreyi okumaya devam eden, AllÂh ’ın velîlerinden (dostlarından) biri olur. Bu sûrede anlatıldığı şekilde AllÂh ’ı bilip tanıyan kimsede CenÂb-ı Hakk ’a karşı muhabbet (sevgi) ve yakınlık peyd olur.
MÂrifet: MÂrifetullÂh ’a (AllÂh ’ı bilme ve tanımaya) ancak bu sûreyi tam bilmekle ulaşılabilir. Peygamber Efendimiz de namazda ihlÂs sûresini okuyan bir sahabîyi işitince, “Şuphesiz bu (kimse), Rabbini bilen bir kuldur.” buyurmuştur.
CemÂl: Peygamber Efendimiz, “Allah cemîldir (guzeldir) ve cemÂli (guzelliği) sever.” buyurduğunda, kendisine cemÂl ’in ne olduğu sorulmuştur. O da İhlÂs Sûresi ’nde gecen ifadelerle şu cevabı vermiştir:
“O tektir, sameddir. Doğurmamış ve doğurulmamıştır. Cunku o tek ve benzersiz olmasaydı, benzerinin O ’nun yerini tutması cÂiz olurdu.”
Mukaşkışa (Tedavi eden): Hastayı tedÂvi etme mÂnÂsına gelen bu kelime, insanın gonul Âlemindeki şirk ve nifak hastalıklarını tedavi etmesi sebebiyle bu sûreye de ad olarak verilmiştir. Daha once de ifade edildiği uzere, KÂfirûn Sûresi ’nin bu sûreyle anlam butunluğu sebebiyle, ikisine birden “İhlÂseyn” ve “Mukaşkışateyn” isimleri verilmiştir.
el-Muavvize: Peygamber Efendimiz, Osman b. Maz ’un -radıyallÂhu anh- ’la goruştuğu bir esnada, ona İhlÂs, FelÂk ve NÂs sûrelerini okumuş ve onu, AllÂh ’ın korumasına havale etmiştir. Ardından da ona şu tavsiyede bulunmuştur:
“Bu sûrelerle AllÂh ’a sığın. Cunku bunlardan daha hayırlısı ile sığınamazsın.” (NesÂî, İstiÂze, 1)
Samed: Sûre, başlı başına sadece Allah TeÂl ’dan bahsettiği icin bu isim verilmiştir.
el-Esas: Temel demektir. Peygamber Efendimiz şoyle buyurmuştur:
“Yedi (kat) gokler ve yedi (kat) yer, «Kul huvallhu ehad» temeli uzerine kurulmuştur.” (Feyzu ’l-Kadir, I/506)
Bir Âyet-i kerîmede, insanların Allah hakkında tevhid akîdesine aykırı sozleri sebebiyle neredeyse goklerin catlayacağı, yerlerin yarılacağı ve dağların yıkılıp dağılacağı ifade edilmiştir. (Bkz: Meryem, 90) İşte İhlÂs Sûresi ’nde yer alan tevhid akîdesi ve bunun kullar tarafından tekrarlanması da kÂinÂtın îmar olma sebebidir.
Bu sayılanların dışında, AllÂh ’ı anlattığı icin “Nisbet”, kabir azabına ve cehennem ateşine engel olması yuzunden “MÂnia”, bu sûre okunurken meleklerin hazır bulunması sebebiyle “Muhdar”, şeytanı korkutup kacırdığı icin “Muneffire”, insanı şirkten arındırıp uzaklaştırdığı icin “BerÂe”, insana tevhidin ozunu ve AllÂh TeÂl ’yı hatırlattığı icin “Muzekkire”, insanın icini aydınlattığı ve Kur ’Ân-ı Kerim ’in nûru kabul edildiği icin “Nûr”, tevhid akîdesini kabul edenlerin Allah tarafından guvende kabul edilmeleri mujdesine ulaştırdığı icin “el-Eman” isimleri de verilmiştir.
İHLAS SURESİNİN FAZİLETLERİ Enes bin MÂlik radıyallahu anh ’tan rivayet edildiğine gore, Peygamber Efendimiz sallÂllÂhu aleyhi ve sellem şoyle buyurmuştur:
“Her birinizin, her gece bir «Kul huvallÂhu ehad» okumasına engel olan şey nedir? Cunku o, butun Kur ’Ân ’a muÂdildir (denktir).” (Tirmizî, SevÂbu ’l-Kur ’Ân, 11)
Ubey radıyallÂhu anh da Allah Rasûlu sallÂllÂhu aleyhi ve sellem ’in şoyle buyurduğunu rivayet etmiştir:
“Kim «Kul huvellahu ehad» sûresini okursa, Kur ’Ân ’ın ucte birini okumuş gibi olur ve ona, AllÂh ’a şirk koşan ve AllÂh ’a îman edenlerin sayısı kadar on misli ecir (sevap, mukÂfÂt) verilir.” (BuhÂrî, Îman, 3 FedÂilu ’l-Kur ’Ân, 13; Muslim, MusÂfirîn, 259-261; Ebû Davud, Vitr, 18, Tirmizî, SevÂbu ’l-Kur ’Ân, 10; NesÂî, İftitah, 69, İbn-i MÂce, Edeb, 52)
Sehl bin Sa ’d radıyallÂhu anh ’dan rivayet edildiğine gore bir adam, Peygamber Efendimiz ’e geldi ve O ’na fakirlikten şikÂyet etti. Bunun uzerine Allah Rasûlu sallÂllÂhu aleyhi ve sellem:
“-Evine girdiğin zaman eğer orada bir kimse varsa, ona selÂm ver. Eğer hic kimse yoksa, kendine selÂm ver ve bir defa «Kul huvallÂhu ehad» sûresini oku!” buyurdu.[1]
Adam bunu yaptı ve CenÂb-ı Hak, onun rızkını, komşularına bile bol bol verecek kadar coğalttı.
Enes radıyallÂu anh ’dan rivayet edilmiştir ki: Bir adam butun namazlarında «Kul huvallÂhu ehad» sûresini okuyordu. Durum Peygamber Efendimize bildirildi. Allah Rasûlu sallÂllÂhu aleyhi ve sellem adamı cağırarak bunun sebebini sordu. O kimse de:
“-Ey AllÂh ’ın Rasûlu! Ben bu sûreyi cok seviyorum.” dedi. Bunun uzerine Peygamber Efendimiz:
“-Senin onu sevmen, seni cennete sokar.” buyurdu. (Tirmizî, FezÂilu ’l-Kur ’Ân, 11)
Abdullah ibni Omer radıyallÂu anh ’tan rivayet edildiğine gore, o şoyle demiştir:
“-Rasûlullah ’ı bir ay boyunca takip ettim. Sabah namazının sunnetinde KÂfirûn ve İhlÂs sûrelerini okuyordu.” (Muslim, SalÂtu ’l-MusÂfirîn, 14; Tirmizî, SalÂt, 308; Ebû DÂvud, SalÂt-ı Tatavvu, 2)
CÂbir radıyallÂu anh ’tan rivayet edildiğine gore, “Rasûlullah, KÂfirûn ve İhlÂs sûresini iki rekÂt tavaf namazında okurdu.” (Muslim, Hacc, 19)
Allah Rasûlu sallÂllÂhu aleyhi ve sellem ’in şoyle buyurduğu da rivayet edilir:
“Kim uyumak istediğinde yatağı uzeirnde sağ yanına yatar, sonra İhlÂs sûresini yuz kere okursa, kıyamet gunu Rabbi ona şoyle diyecektir:
«Ey kulum! Sağından cennete giriver.»” (Tirmizî, FedÂilu ’l-Kur ’Ân, 11; DÂrimî, FedÂilu ’l-Kur ’Ân, 27)
Dipnot:
[1] Feyzu ’l-Kadir, I, 341.
Kaynak: Zehra Eriş, Şebnem Dergisi, 145. Sayı
İslam ve İhsan
İHLAS SURESİNİ OKUMANIN FAZİLETİ