“Sen af yolunu tut, iyiliği emret ve kendini bilmezlere aldırma” ayetini nasıl anlamalıyız?Kur ’an-ı Kerim ’de şoyle buyrulur:
“Sen af yolunu tut, iyiliği emret ve kendini bilmezlere aldırma.” (ArÂf sûresi, 199)
ARAF SURESİ 199. AYET NEYİ OĞUTLEMEKTEDİR? Allah TeÂl kullarına zor gelecek şeyleri onlara yaptırmayı doğru bulmadığı icin Peygamber aleyhisselÂm ’a bu Âyette uc şeyi emretmektedir:
Bunlardan birincisi, insanlarla olan ilişkilerinde onların kusurunu bağışlamayı Âdet edinmesidir. İşte bu sebeple sevgili Peygamberinden insanların kusurlarına ve hatalarına bakmamasını, onları hoşgormesini, onlara zorluk cıkarmamasını istemektedir. İkincisi, insanlara aklın ve dinin uygun gorduğu ve kimsenin yadırgamayacağı davranışları emretmesi, emredeceği zaman da uygun bir uslup kullanmasıdır. O takdirde insanlar kendilerinden beklenen şeyleri isteyerek ve severek yapacaklardır. Ucuncusu de kendini bilmez, dolayısıyla Rabbini tanımaz kimselerin bayağı sozlerine, cirkin davranışlarına karşılık vermemesi, onlara aldırmamasıdır. Peygamber Efendimiz ’e karşı kaba saba davranışlarıyla tanınan bedevî Uyeyne İbni Hısn bir gun yeğeni Hurr İbni Kays ’ın yanına gitmişti. Hurr, Hz. Omer ’in değer verdiği ve goruşlerini aldığı bir Âlimdi. Uyeyne ona:
- Yeğenim! Halifenin yanında yuksek değerin var. İznini alsan da kendisini ziyaret etsem, dedi. O da:
- Peki, amca, diyerek Hz. Omer ’den izin aldı. Uyeyne huzura girdiğinde Halife ’ye hitaben:
- Ey Omer, bize ne bol dunyalık verirsin ne de aramızda adaletle hukmedersin! deyince, Hz. Omer pek ofkelendi ve adamın uzerine yurudu.
Hurr İbni Kays hemen araya girerek:
- Ey Mu ’minlerin Emîri! Allah TeÂl Peygamber ’ine “Sen af yolunu tut, iyiliği emret ve kendini bilmezlere aldırma” buyuruyor. Uyeyne de o cahillerdendir diyerek yukarıdaki Âyet-i kerîmeyi okudu.
RÂvilerin naklettiğine gore o heybetli halife, olduğu yere cakılmış gibi dikildi ve bir adım ileri gitmedi.
Faziletlerin en ustunu, gelmeyene gitmek, esirgeyene vermek, haksızlık edeni bağışlamak olduğuna gore, cÂhillere uymamak ve onların seviyesine inmemek en iyi davranıştır.
Kaynak: Riyazus Salihin, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan