Mirac nedir, Mirac hadisesi nasıl meydana gelmiştir? Peygamber Efendimiz (s.a.v) miracta neler yaşamıştır? Mirac ile ilgili ayet ve hadisler nelerdir? Kısaca Mirac hadisesi ile ilgili bilinmesi gerekenler...Mirac, Peygamber Efendimizin (s.a.v) Mescid-i HarÂm ’dan Mescid-i Aks ’ya oradan da Allah ’ın huzuruna yukseldiği hadiseye denir. Recep ayının 27. gecesine Mirac gecesidir. Mirac kelime anlamı itibariyle goğe cıkma, yukselme anlamlarına gelir. İsra ve Mirac hÂdisesi, Peygamber Efendimizin (s.a.v) hicretinden 18 ay evvel vukû bulmuştur.
İsr Sûresi: 1. Ayet Hak TeÂl buyurur:
“Kulunu (Muhammed -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’ı) bir gece, Mescid-i HarÂm ’dan kendisine bÂzı Âyetlerimizi gostermek icin, etrÂfını mubÂrek kıldığımız Mescid-i Aks ’ya goturen AllÂh, her turlu noksan sıfatlardan munezzehtir. Şuphesiz O, her şeyi hakkıyla bilen, hakkıyla gorendir.” (el-İsrÂ, 1)
Necm Sûresi: 1. Ayet “İnmekte olan yıldıza[1] and olsun.” (en-Necm, 1)
Necm Sûresi: 2 - 7. Ayetler “SÂhibiniz (Muhammed MustafÂ) sapmadı ve bÂtıla inanmadı. O, arzûsuna gore de konuşmamaktadır. O ’nun konuşması vahiyden başka bir şey değildir. Cunku (bildirdiklerini) O ’na guclu, kuvvetli ve ustun yaratılışlı biri (olan CebrÂîl, Rabbinin emri uzere) oğretti. Sonra en yuksek ufukta (Sidretu ’l-Munteh ’da) iken asıl şekliyle istiv etti (doğruldu).” (en-Necm, 2-7)
Necm Sûresi: 8. Ayet “Sonra yaklaştı ve tedellî etti.” (en-Necm, 8)
Necm Sûresi: 9. Ayet “(Muhammed Mustaf ile Rabbinin) araları, iki yay arası kadar, ya da daha yakın oldu.” (en-Necm, 9)
Necm Sûresi: 10. Ayet “AllÂh o anda kuluna vahyini bildirdi.” (en-Necm, 10)
Necm Sûresi: 11- 12. Ayetler “(Muhammed Mustaf ’nın) gozleriyle gorduğunu kalbi yalanlamadı. (Ey inkÂrcılar!) O ’nun gordukleri hakkında şimdi kendisiyle tartışacak mısınız?” (en-Necm, 11-12)
Necm Sûresi: 13 - 14. Ayetler “And olsun ki (Muhammed MustafÂ), onu (CebrÂîl ’i) Sidretu ’l-Munteh ’da bir def daha gordu.” (en-Necm, 13-14)
Necm Sûresi: 15 - 16. Ayetler “Orada Me ’v cenneti vardır. O Sidre ’yi kaplayan kaplamıştı.” (en-Necm, 15-16)
Necm Sûresi: 17 - 18. Ayetler “(Muhammed Mustaf ’nın) gozu, oradan ne kaydı, ne de sınırı aştı. And olsun O, Rabbinin en buyuk Âyetlerinden bir kısmını (da) gordu.” (en-Necm, 17-18)
MİRAC İLE İLGİLİ HADİSLER Şerh-i Sadr (Kalbinin Temizlenmesi) ResûlullÂh miraca cıkmadan sadrının temizlenmesini şoyle anlatır:
“Ben KÂbe ’nin Hatîm kısmında yatıyordum. Uyku ile uyanıklık arasında bana biri geldi, şuradan şuraya kadar (goğsumu) yardı. (Bu sozunu soylerken boğaz cukurundan kıl biten yere kadar olan kısmı gosteriyordu.) Kalbimi cıkardı. Sonra bana, icerisi îman ve hikmetle dolu, altından bir kab getirildi. Kalbim (cıkarılıp su ve Zemzem ile) yıkandı. Sonra icerisi îman ve hikmetle doldurulup tekrar yerine kondu…” (BuhÂrî, Bed ’u ’l-Halk 6, Enbiy 22, 43; Muslim, Îman 264)
Efendimizin Sutu Tercihi Ebû Hureyre ’den (r.a.) rivÂyet edildiğine gore, İsr gecesi Resûl-i Ekrem ’a, birinde şarap diğerinde sut bulunan iki kÂse getirildi. Hz. Peygamber şoyle bir baktıktan sonra sut kÂsesini tercîh etti. Bunun uzerine CebrÂîl (a.s.):
“−Seni, insanın yaratılış gÂyesine uygun olana yonlendiren AllÂh ’a hamd olsun. ŞÃ‚yet icki dolu bardağı alsaydın, ummetin sapıklığa duşerdi.” dedi. (Muslim, Îman, 272; Eşribe, 92)[2]
Mirac ’a Cıkış HÂdisesi “−Ben KÂbe ’nin Hatîm kısmında uyku ile uyanıklık arasında idim… Yanıma merkepten buyuk, katırdan kucuk beyaz bir hayvan getirildi. Bu Burak ’tı. On ayağını gozunun gorduğu en son noktaya koyarak yol alıyordu. Ben onun uzerine bindirilmiştim. Boylece Cibrîl -aleyhisselÂm- beni goturdu. Duny semÂsına kadar geldik. Kapının acılmasını istedi.
«−Gelen kim?» denildi.
«−Cibrîl!» dedi.
«−BerÂberindeki kim?» denildi.
«−Muhammed -aleyhissalÂtu vesselÂm-» dedi.
«−Ona MîrÂc dÂveti gonderildi mi?» denildi.
«−Evet!» dedi.
«−Hoş gelmişler! Bu geliş ne iyi geliştir!» denildi ve kapı acıldı.
Kapıdan gecince, orada Hazret-i Âdem -aleyhisselÂm- ’ı gordum.
«−Bu babanız Âdem ’dir! O ’na selÂm ver!» denildi.
Ben de selÂm verdim. SelÂmıma mukÂbele etti. Sonra bana:
«−SÂlih evlÂt hoş geldin, sÂlih peygamber hoş geldin!” dedi.
Sonra Hazret-i CebrÂîl beni yukseltti ve ikinci semÂya geldik. Burada Hazret-i Yahy ve Hazret-i Îs -aleyhimesselÂm- ile karşılaştım. Onlar teyzeoğullarıydı.
Sonra CebrÂîl beni ucuncu semÂya cıkardı ve orada Hazret-i Yûsuf -aleyhisselÂm- ile karşılaştık. Dorduncu kat semÂda Hazret-i İdrîs -aleyhisselÂm- ile, beşinci kat semÂda HÂrûn -aleyhisselÂm- ile, altıncı kat semÂda ise Hazret-i Mûs -aleyhisselÂm- ile karşılaştık.
«−SÂlih kardeş hoş geldin, sÂlih peygamber hoş geldin!» dedi. Ben onu gecince, ağladı. O ’na:
«–Niye ağlıyorsun?» denildi.
«−Cunku, benden sonra bir delikanlı peygamber oldu, O ’nun ummetinden Cennete girecek olanlar, benim ummetimden Cennete girecek olanlardan daha cok!» dedi.[3]
Sonra CebrÂîl beni yedinci semÂya cıkardı ve İbrÂhîm -aleyhisselÂm- ile karşılaştık.
CebrÂîl -aleyhisselÂm-:
«−Bu, baban İbrÂhîm ’dir; ona selÂm ver!» dedi.
Ben selÂm verdim; O da selÂmıma mukÂbele etti. Sonra:
«−SÂlih oğlum hoş geldin, sÂlih peygamber hoş geldin!» dedi.
Daha sonra bana:
«−Y Muhammed! Ummetine benden selÂm soyle ve onlara Cennetin toprağının cok guzel, suyunun cok tatlı, arÂzisinin son derece geniş ve dumduz olduğunu bildir. Soyle de Cennete cok ağac diksinler. Cennetin ağacları “SubhÂnallÂhi ve ’l-hamdu lillÂhi ve l ilÂhe illÂllÂhu vallÂhu ekber!” demekten ibÂrettir.» dedi.
Sonra Sidretu ’l-Munteh ’ya cıkarıldım. Bunun meyveleri (Yemen ’in) Hecer testileri gibi iri idi, yaprakları da fil kulakları gibiydi.
CebrÂîl -aleyhisselÂm- bana:
«−İşte bu, Sidretu ’l-Munteh ’dır!» dedi.”
Burada dort nehir vardı: İkisi bÂtınî nehir, ikisi zÂhirî nehir.
«–Bunlar nedir, ey Cibrîl?» diye sordum. CebrÂîl -aleyhisselÂm-:
«–Şu iki bÂtınî nehir, Cennetin iki nehridir. ZÂhirî olanların biri Nil, diğeri de Fırat ’tır!»[4] dedi…” (BuhÂrî, Bed ’u ’l-Halk, 6; EnbiyÂ, 22, 43; MenÂkıbu ’l-EnsÂr, 42; Muslim, Îman, 264; Tirmizî, Tefsîr 94, DeavÂt 58; NesÂî, SalÂt, 1; Ahmed, V, 418)
Sidretu ’l-Munteh ’da CebrÂîl -aleyhisselÂm-:
“–Ey AllÂh ’ın Resûlu! Buradan oteye yalnız gideceksin!” dedi. ResûlullÂh:
“–Nicin ey Cibrîl?” diye sordu.
O da cevÂben:
“–CenÂb-ı Hak bana buraya kadar cıkma izni vermiştir. Eğer buradan ileriye bir adım atarsam, yanar kul olurum!..” dedi. (RÂzî, XXVIII, 251)
Sidre-i Munteh Efendimiz ’e soruldu:
“–YÂ ResûlallÂh! Sidre ’yi kaplayan ne gordun?”
Buyurdular ki:
“–Altundan pervÂnelerin onu buruduğunu ve her yaprağında bir meleğin oturup AllÂh ’ı tesbîh ettiğini gordum.” (Taberî, XXVII, 75; Muslim, Îman, 279)
Peygamberimizin Allah TeÂla ’yı gormesi
İbn-i AbbÂs -radıyallÂhu anh- ’tan gelen rivÂyete gore Resûl-i Ekrem:
“Ben, yuce Rabbimi gordum!” buyurmuştur. (Ahmed, I, 285; Heysemî, I, 78)
Bir başka rivÂyette Peygamber Efendimiz “Rabbini gordun mu?” sorusuna cevÂben:
“Bir nûr gordum!” buyurmuşlardır. (Muslim, Îman, 292)
Yetim Malı Yiyenler AllÂh Resûlu, Mirac ’ta bir topluluğa uğradılar ve gor­duler ki, onların dudakları deve dudağı gibidir. Birtakım vazîfeli memurlar da onların du­daklarını kesip ağızlarına taş koyuyor.
“–Ey Cibrîl! Bunlar kimlerdir?” diye sordu.
CebrÂîl -aleyhisselÂm-:
“–Bunlar, yetimlerin mallarını haksızlıkla yiyenlerdir!” dedi. (Taberî, XV, 18-19)
Gıybet Edenler ResûlullÂh, başka bir topluluğa rastladı. Onlar da bakırdan tırnaklarla yuzlerini ve goğuslerini tırmalıyorlardı:
“–Ey CebrÂîl! Bunlar kimlerdir?” diye sordu.
CebrÂîl -aleyhisselÂm-:
“–Bunlar, (gıybet etmek sûretiyle) insanların etlerini yiyenler ve onların şeref ve nÂmuslarıyla oynayanlardır.” cevÂbını verdi. (Ebû DÂvûd, Edeb, 35/4878)
Zin Edenler Peygamber Efendimiz orada; zin­kÂrları, leş yiyen bedbahtlar olarak; fÂiz yiyenleri, karınları iyice şişmiş ve şeytan carpmış rezil bir vaziyette; zin edip cocuklarını olduren kadınları da, bir kısmını goğuslerinden, bir kısmını baş aşağı asılı husrÂna dûcÂr olmuş bir hÂlde gordu. (Bkz. Taberî, XV, 18-19)
Borc Sadakadan Ustundur ResûlullÂh yine Mirac ’ta yaşadığı muşÃ‚hedelerle alÂkalı bir hadîs-i şerîflerinde de şoyle buyurmuşlardır:
“Mirac gecesinde Cennetin kapısı uzerinde şu ibÂrenin yazılı olduğunu gordum:
«Sadaka on misliyle, borc vermek ise on sekiz misliyle mukÂfÂtlandırılacaktır.»
Ben:
«−Ey Cibrîl! Borc verilen şey nicin sadakadan daha ustun oluyor?» diye sordum.
«−Cunku, sÂil (coğu kere) yanında para olduğu hÂlde sadaka ister. Borc isteyen ise, ihtiyÂcı sebebiyle talepte bulunur.» cevÂbını verdi.” (İbn-i MÂce, SadakÂt, 19)
Cennete Girenlerin Ekserîsi Peygamberimiz diğer bir hadîs-i şerîflerinde de şoyle buyurmuşlardır:
“(MîrÂc esnÂsında) Cennetin kapısında durup iceri baktım. Oraya girenler ekseriy fakirler idi. Zenginler de (hesap vermek icin) mahpus idiler. Bunlardan cehennemlik olanların ise ateşe atılmaları emredilmişti. Cehennemin kapısında da durdum. Oraya girenlerin ekserisi kadınlardı.” (BuhÂrî, RikÂk, 51; Muslim, Zuhd, 93)
AbdurrahmÂn bin Avf ’ın (r.a.) Cennetle Mujdelenmesi Hadîs-i şerîfte buyrulur:
“O gece (MîrÂc Gecesi ’nde) AbdurrahmÂn bin Avf ’ı gordum. Cennete, oturduğu yerde emekleyerek giriyordu. Ona dedim ki:
«–Nicin bu kadar ağır geliyorsun?»
Dedi ki:
«–YÂ ResûlallÂh! Malımın hesÂbı dolayısıyla, cocukları bile ihtiyarlatacak kadar ağır sı­kıntılar gecirdim. Oyle ki, bir daha sizi goremeyeceğimi zannettim…»” (Muhammed PÂrsÂ, Faslu ’l-HıtÂb, s. 403)
Kaderi Yazan Kalem Hadîs-i şerîflerinde buyurur:
“(O gece) goğe yukseltildim. Oyle bir makÂma cıktım ki, orada kalemlerin gıcırtıla­rını duyuyordum.” (BuhÂrî, SalÂt, 1)
Hz. Ebu Bekir Efendimiz ’in Tasdîki Varlık Nûru, KÂinÂtın Surûru Efendimiz, İsr ve MîrÂc hÂdisesini Kureyş muşriklerine haber vereceği zaman:
“–Ey CebrÂîl, kavmim beni tasdîk etmez!” dedi.
CebrÂîl -aleyhisselÂm-:
“–Ebûbekir Sen ’i tasdîk eder. O sıddîktır.” dedi. (İbn-i Sa ’d, I, 215)
Dipnotlar:
[1] CenÂb-ı Hakk ’ın kasem ettiği yıldız kelimesi ile alÂkalı olarak mufessirler birtakım îzahlarda bulunmuşlardır. Bunların en muhimi olarak da “yıldız”ın Hazret-i Peygamber, ya da Kur ’Ân-ı Kerîm ’den kısım kısım inen Âyetler olduğunu zikretmişlerdir. Bu durumda yıldıza kasemin mÂnÂsı şoyle ifÂde edilmiştir:
1- MîrÂc ’a cıkmış ve inmiş olan Muhammed Mustaf uzerine yemin olsun!
2- Kur ’Ân ’ın nuzûlu esnÂsında her gelen vahyin inzÂl zamÂnına yemin olsun!
[2] Ayrıca bkz. BuhÂrî, Tefsîr 17/3, Eşribe 1, 12; NesÂî, Eşribe 41.
İsr ve MîrÂc hÂdisesi ile, İslÂm ’ın bir fıtrat dîni olduğu te ’kîd edilmiş; ici bozuk ve kalbi hasta kimselere semÂvÂt kapılarının acılmayacağı beyÂn olunmuştur.
[3] Hazret-i Mûs -aleyhisselÂm- ’ın ağlaması hasetten kaynaklanan bir durum değildir. Elde edemediği bir kemÂl hÂline huzunlenmesi sebebiyledir.
[4] Bir goruşe gore Nil ve Fırat nehirlerinin ResûlullÂh tarafından Cennette muşÃ‚hede edilmesinin mÂnÂsı şudur:
İslÂm ’ın nûru yeryuzune yayılacak; İslÂm, Nil ve Fırat havzasındaki bereketli topraklara hÂkim olacak, o bolgeler İranlıların ateşperestliğinden ve Bizans ’ın teslis inancından kurtulacaktır. Bu vÂdinin ahÂlîsi nesiller boyu tevhîdin sancaktarlığını yaparak İslÂm ’a hizmet edecektir.
MİRAC KANDİLİ İLE İLGİLİ YAZILAR AYET VE HADİSLERLE MİRAC GECESİ YAŞANANLAR İSRA VE MİRAC OLAYI EFENDİMİZ MİRACA NASIL CIKTI? MİRAC GECESİNDE NELER YAŞANDI? MİRACTA PEYGAMBERİMİZE VERİLEN 3 HEDİYE MİRAC HADİSESİNDEN NUKTELER MİRAC GECESİ VAHYEDİLENLER MİRAC ’TA PEYGAMBERİMİZİN HZ. MÛSÂ (A.S.) İLE KONUŞMASI MİRAC ’TAN SONRA NELER YAŞANDI ? UC AYLAR ’DA YAPILACAK GENEL İBADETLER UC AYLAR ’DA OKUNACAK DUALAR VE TESBİHLER SEHER VAKTİ YAPILACAK DUÂ VE İBADETLER GECE YAPILACAK İBADETLER İslam ve İhsan
MİRAC GECESİ NAMAZ KILMAK