Maide suresi 51. ayeti kerimesi Muslumanları nasıl ve hangi konuda uyarıyor? Maide 51. ayetin anlamı ve tefsiri...MÂide sûresi muslumanların dinî, ictimaî, iktisadî ve siyasî hayatlarını tanzim eden pek cok duzenlemelere yer veren muhim sûrelerden biridir. Bu acıdan buyuk bir fazilete sahiptir. Hz. Aişe (r.a.): “MÂide sûresi nuzûl bakımından son inen sûrelerdendir. Şu halde onda bulduğunuz helÂlleri helÂl, haramları da haram tutunuz” (Ahmed b. Hanbel, Musned, VI, 188) demektedir.
"Butun mu ’minler kardeştir; oyleyse kardeşlerinizin arasını duzeltin ve Allah ’a gonulden saygı besleyip O ’na karşı gelmekten sakının ki O ’nun rahmetine erişesiniz" (Hucurat 10) ayeti mealin tum Muslumanlar kardeştirler. Peki aynı şekilde Kuran bizleri Yahudi ve Hıristiyanlara karşı nasıl uyarıyor?
Maide 51. Ayet "Ey iman edenler! Yahudileri ve hıristiyanları dost edinmeyin. Zira onlar birbirinin dostudurlar (birbirinin tarafını tutarlar). İcinizden onları dost tutanlar, onlardandır. Şuphesiz Allah, zalimler topluluğuna yol gostermez."
AYETİN TEFSİRİ اَلْوَلِيُّ (vel&#238, araya başka bir yabancının girmeyeceği kadar yakın dost, arkadaş ve yardımcı demektir. CenÂb-ı Hak mu ’minlerden, yahudi ve hıristiyanları bu şekilde gizli sırlarını acabilecekleri, sırtlarını dayayabilecekleri ve muhim işlerini havÂle edebilecekleri dostlar edinmemelerini istemektedir. Cunku yahudiler yahudilerin, hıristiyanlar da hıristiyanların dostu olup kendilerinin iyiliklerini, muslumanların ise kotuluklerini isterler. Bu sebeple mu ’minlerden her kim onları dost edinirse o da onlardan olur. Duşunce ve davranışta onlara benzemiş ve onların huyunu kapmış olur. O artık onların istek ve arzuları istikametinde hareket eder. Neticede onların yoluna girip Âhirette de onlarla beraber haşrolunur. Zira Allah, zÂlimler topluluğunu doğru yola cıkarmaz. ZÂlimleri dost edinenler de aynı Âkıbete ducar kalırlar.
51-52. Âyetlerin iniş sebebiyle alÂkalı şoyle bir rivayet nakledilir:
HÂris oğullarından UbÂde b. SÂmit (r.a.) Resûl-i Ekrem (s.a.s.) ’e gelip: “Ey Allah ’ın Rasûlu, benim yahudilerden bir cok dostum var. Onların dar zamanımda bana yardım edeceklerinden de eminim. Ama ben, o yahudi dostlarımın dostluğunu terk edip Allah ve Rasûlu ’un dostluğuna donuyorum; Allah ’a ve Rasûlu ’ne dostluk besliyorum” dedi. Orada bulunan Abdullah b. Ubeyy ise: “Ben, zamanın ilerde başımıza getirebileceği felÂketlerden korkan bir adamım. Onun icin onceki dostlarımın dostluğundan ayrılacak değilim” dedi. Peygamberimiz ona: “Ey Ebu ’l-HubÂb, yahudilerin dostluğunu UbÂde b. SÂmit ’inkine tercih ediyorsan buyur oyle yap!” buyurdu. Abdullah b. Ubeyy de: “Evet oyle yaptım” deyince bu (51 ve 52.) Âyetler indi. (Taberî, CÂmi‘u ’l-beyÂn, VI, 372; VÂhidî, EsbÂbu ’n-nuzûl, s. 200-201)
MAİDE SURESİNİN KONUSU Sûrede ozetle şu mevzular ele alınmaktadır:
› Muslumanların dinî, ictimaî, iktisadî ve siyasî hayatlarını tanzim eden duzenlemelere yer verilir. Bu bağlamda akitlerin yerine getirilmesi, Allah ’ın hacla ve bunun dışındaki hususlarla ilgili koymuş olduğu dinî nişÃ‚nelere saygı duyulması, KÂbe ’ye gelen hacılara karşı girişilecek her turlu mudahalenin yasaklanması sozkonusu edilir. Haram ve helÂl olan yiyeceklerle alakalı kesin hukumler konur. Bu hususta İslÂm ’dan once mevcut olan yanlış telakki ve uygulamalar kaldırılır. Ehl-i kitabın kestiklerini yeme ve iffetli hur kadınlarıyla evlenme izni verilir. Abdest, gusul ve teyemmumle ilgili hukumler; isyan, toplumun huzurunu bozma, hırsızlık ve kısası gerektiren hususlarla ilgili cezalar bildirilir. İcki icmek, kumar oynamak, putlara tapmak, fal oklarıyla iş yapmak tamamen yasaklanır. Yemin kefareti acıklanır ve şÃ‚hitlikle alakalı yeni hukumlere yer verilir.
› HÂkim duruma gecen muslumanlar, iktidarın kendilerini bozması tehlikesine karşı ikaz edilip, adÂlete bağlı kalmaları, kendilerinden once gecen kitap ehlinin hatalarına duşmemeleri, onları dost ve sırdaş edinmemeleri konusunda tekrar tekrar uyarılır. Bunu başarabilmek icin de Allah ve Rasûlu ’nun oğrettiklerini, emir ve yasaklarını titizlikle gozetmeleri emredilir.
› Yahudiler, ısrarla surdurdukleri yanlış tavırlarına karşı ikaz edilir ve sırat-ı mustakim olan İslÂm yoluna tabi olmaya cağrılır. Hz. Âdem ’in iki oğlunun kıssası bağlamında Hz. Peygamber Efendimiz ve ashÂbı hakkında oldurme planlarından vazgecilmesi ve Allah katında insanın hayatının ehemmiyeti hususuna ozel bir vurgu yapılır. Aynı şekilde Hıristiyanların da icine duştukleri yanlış inanclar acıkca belirtilerek, onlara da Allah Resûlu (s.a.s.) ’in rehberliğini kabul etmeleri konusunda uyarıda bulunulur. İşin ciddiyetini gostermek uzere de kıyamet gununde peygamberlerin bile zor anlar yaşayacağı ilÂhî hesaptan bir tablo arzedilir. Netice olarak butun insanlar goklerin, yerin ve her şeyin sahibi olan Allah ’a kulluğa davet edilir.
İslam ve İhsan
Tefsir Dersi - 129 (MÂide Sûresi 51-56. Ayetler)