Yusuf suresini okumanın fazileti nedir?Yûsuf aleyhisselÂm, kardeşlerinin hasedine mÂruz kalmış, kuyuya atılmış ve zindana duşmek gibi musîbetlere uğramıştı. TakvÂsı neticesinde CenÂb-ı Hak, Yûsuf aleyhisselÂm ’a CebrÂîl aleyhisselÂm ’ı gonderdi. Bircok lutuflarda bulunarak O ’nu tesellî etti. BelÂlara karşı tahammul gucu verdi. Sonra da kuvvet, izzet ve saltanat bahşetti. Boylece Yûsuf aleyhisselÂm, bircok ez ve cefÂya mÂruz kalması sebebiyle, saltanat yıllarında, yardıma muhtac zayıf, fakir ve gariplere daha fazla merhametli davrandı.
Bilinmelidir ki kim Yûsuf Sûresi ’ni okumaya, ondaki derûnî mÂnÂları duşunmeye devam ederse, Hazret-i Yûsuf aleyhisselÂm ’ın nÂil olduğu surûrdan nasibdÂr olur. Sûre-i Yûsuf, sayıya gelmeyecek kadar hikmet ve ibretlerle doludur. Bu sûrede; nubuvvet, ruy tÂbiri, duny riyÂseti, bel Ânında metÂnetle davranıp muvÂzeneyi bozmama, duşmanın ezÂsına sabır, firkat, aşk, Âşık, mÂşûk, kadınların hîle ve desîseleri, imtihan, kolelik, hapis, halÂs, azîzlik, ikbÂl, kotuluğe aynıyla mukÂbele etmeye gucu yeterken affetmek, nîmet, cezbe, işÃ‚ret, beşÃ‚ret, tÂbir ve tefsîr gibi nice hikmet ve ibret dolu sırlar vardır.
YUSUF SURESİNİN MAHİYETİ Yine bu sûrede; enbiy vÂrisliği, AllÂh ’a halîfe olmanın sırları, rûh ve kalb gibi cismÂnî ve rûhÂnî kuvvetlerden bahsedilmektedir. Yûsuf karşısında ZuleyhÂ, nefs-i emmÂreyi temsîl eder. Zuleyh musluman olur, rûhu terbiye gorerek rız makÂmına erişir. Sonra rûhu Yûsuf ile kardeş gibi cem ’ olur. AllÂh ’a vÂsıl oluncaya kadar sıkıntı, ibtil ve belÂlar, kendisini pişirip olgunlaştırır.
Bu sûrenin nuzûl sebebi şoyledir:
Yahûdî Âlimleri, muşriklerin reislerine gelerek dediler ki:
“–Muhammed ’e sorun bakalım; Ya ’kûb ve Âilesi, Şam ’dan Mısır ’a nicin goc ettiler ve Yûsuf kıssası nedir?”
Muşriklerin reisleri de Hazret-i Peygamber sallÂllÂhu aleyhi ve sellem ’e gelip bunları sordular. Bunun uzerine Yûsuf Sûresi nÂzil oldu. (Âlûsî, Tefsîr, XII, 170)
Ayrıca bu sûre indiği donemde RasûlullÂh ’ın ve mu ’minlerin uzerine sıkıntı ve belÂlar ustuste gelmiş, Peygamber sallÂllÂhu aleyhi ve sellem, Hazret-i Hatîce vÂlidemizi ve amcası Ebû TÂlib ’i kaybetmişti. Mu ’minler uzerindeki baskı da iyice artmıştı. İşte “Huzun Yılı” diye adlandırılan boyle bir zamanda bu sûrenin nÂzil olmasıyla, hem RasûlullÂh sallÂllÂhu aleyhi ve sellem hem de ashÂb-ı guzîn ilÂhî bir tesellîye nÂil olmuşlardı. Zîr bu sûrede AllÂh ’ın yolunda yuruyen ve sabredenler icin zaferin yakın olduğu mujdelenmektedir.
LİSANLARIN EN MUKEMMELİ Yûsuf sûresinin ilk Âyetlerinde CenÂb-ı Hak şoyle buyurmuştur:
“Elif. LÂm. RÂ. Bunlar hem acık, hem de her şeyi acıklayıcı olan KitÂb ’ın Âyetleridir. Duşunup mÂnÂsını anlamanız icin Biz, onu Arapca bir Kur ’Ân olarak indirdik.” (Yûsuf, 1-2)
Âyet-i celîlede “Arapca bir Kur ’Ân” diye buyrulması, Arapca ’nın lisanların en mukemmeli olduğuna delÂlet etmektedir. Kur ’Ân-ı Kerîm, mÂnÂ, lafız ve kelime secimi (diksiyon) itibÂriyle de AllÂh TeÂl ’ya Âit olduğu icin ilÂhî bir sanat hÂrikasıdır. KıyÂmete kadar devÂm edecek, benzeri, mahlûkat tarafından asl yapılamayacak ilÂhî bir mûcizedir.
AllÂh TeÂlÂ, Kur ’Ân-ı Kerîm ’i Arapca inzÂl buyurarak bu lisÂna ayrı bir şeref bahşetmiştir. Kur ’Ân-ı Kerîm ’in Arapca olarak indirilmesinin bir hikmeti de nÂzil olduğu cevrenin bahÂnelerini ortadan kaldırmaktı. Elbette ki ilÂhî vahiy insanların konuştukları dillerden biri ile gelmeliydi. Zîr cihanşumûl de olsa her hareketin ilk cekirdeğinin mutlak bir yerde ve bir şekilde teşekkul etmesi îcÂb eder.
Yine Âyet-i kerîmede buyrulur:
“(Rasûlum!) Biz, bu Kur ’Ân ’ı sana vahyetmekle, gecmiş ummetlerin birtakım haberlerini en guzel şekilde beyÂn ediyoruz. Şu bir gercek ki daha once senin bundan hic haberin yoktu.” (Yûsuf, 3)
Bu sûre, RasûlullÂh sallÂllÂhu aleyhi ve sellem ’e kıssa olarak nÂzil olan ilk sûredir. Lafız bakımından veciz, mÂn yonunden de cok derin ve engindir. Bu sûrede ibret alanlar icin pek cok guzel hikmetler, incelikler ve nukteler bulunmaktadır.
HZ. YAKUP ’UN (A.S.) EN GUZEL EVLÂDI Yûsuf -aleyhisselÂm- Hazret-i Yakûp ’un evlÂdlarının en guzeli idi. Neseb cihetinden de aynı şekilde guzeldi. O, uc nebînin neslinden gelmekle şereflerin yucesine nÂil olduğu gibi aynı zamanda nubuvvet, guzel sîmÂ, ruy tÂbiri, duny riyÂseti, kıtlık ve bel zamanında halkına ve yakınlarına en guzel şekilde muÂmele etmek gibi ustun meziyetlerle de şerefli kılınmıştı. Bu ne yuce ve ne guzel bir kerîmlikti. O ’nun duÂsı da duÂların en guzeli idi:
“…(YÂ Rabbî!) Beni musluman olarak vefÂt ettir ve beni sÂlihler zumresine ilhÂk eyle!” (Yûsuf, 101) diye olumle AllÂh ’a kavuşmayı ilk once Hazret-i Yûsuf aleyhisselÂm temennî ve niyÂz etmişti.
Ayrıca bu sûrede Yûsuf aleyhisselÂm kalbi, Yakûp aleyhisselÂm rûhu, Rahîl cesedi, Yûsuf ’un onbir kardeşi de nefsÂnî hisleri temsîl etmektedir. Kur ’Ân-ı Kerîm ’in beyÂnında bunun gibi daha nice eşsiz mÂn enginlikleri vardır. Tabiî ki bunları lÂyıkıyla gorebilmek, basîret işidir.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Nebiler Silsilesi 2, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan