Ayetler ışığında Allah (c.c) kimleri sever? Allah'ın (c.c) sevdiği kulların ozellikleri...Bir kul icin en buyuk hedef, kendisini yaratan, sayısız nimetler bahşeden ve her turlu iyiliği yapan Rabbinin sevgisini kazanarak O ’na yaklaşabilmektir. Butun kemÂl sıfatlarıyla muttasıf olan ve her şeyin mÂliki olan Allah ’ın sevgisini kazanmak, dunya ve Âhiretin saadetine nÂil olmak ve butun dertlerden kurtulmak demektir. CenÂb-ı Hak kullarına lutufta bulunarak kimleri sevdiğini ve O ’nun muhabbetine nÂil olmak icin neler yapmak gerektiğini Kur ’Ân-ı Kerîm ’de bildirmiştir. Bunları şoyle sıralayabiliriz:
Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz ’e İttib Edenler Allah ’ın muhabbetini elde edebilmek icin en muhim rehber, Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz ’dir. Âyet-i kerîmede şoyle buyrulur:
“De ki: Eğer siz Allah ’ı seviyorsanız hemen bana tÂbî olun ki Allah da sizleri sevsin ve gunahlarınızı mağfiret eylesin! Allah, Ğafûr ’dur, Rahîm ’dir.” (Âl-i İmrÂn 3/31)
Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz ’e ittib etmek, onun sunnet-i seniyyesine tÂbî olmak; bizi Allah ’ın sevgisine eriştirmektedir. Zira Allah Rasûlu (s.a.v); yaşayan, canlı bir Kur ’Ân-ı Kerim ’dir. Onun muazzam ve mukemmel ahlÂkı, Kur ’Ân ’dır. KelÂmullah olan Kur ’Ân ’ı yaşayanlar ise onun sahibi olan Allah tarafından sevilirler. Allah ’ı sevmenin en buyuk gostergesi de O ’nun kelÂmına ve elcisine uymaktır.
Mu ’minler Allah ’ın sevgisinin anahtarı, olmazsa olmaz şartı; tÂlim buyurduğu esaslar ile kulun kendisine samimî bir kalp ile inanması, yani sahih bir îmandır. Âyet-i kerîmede şoyle buyrulur:
“Allah mu ’minlerin dostudur.” (Âl-i İmrÂn 3/68. Bkz. el-Bakara 2/257)
“Allah, kufurde ve gunahta ısrar eden hic kimseyi sevmez.” (el-Bakara 2/276)
Muhsinler Allah TeÂl ’nın sevdiği vasıflardan biri de ihsÂndır. Yani bir işi en guzel şekilde yapmak, comertlik, infak, iyilikte bulunmak ve Allah ’ı goruyormuş gibi kulluk etmektir. Kulluğun ihlÂs ve samimiyetle, zÂhirî ve bÂtınî guzelliğin kemÂlinde ed edilmesidir. Âyet-i kerîmede buyrulur:
“Allah yolunda infÂk ediniz de, kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayınız. Bir de ihsanda bulununuz! Zira Allah, muhsinleri sever.” (el-Bakara 2/195)
Bir rivÂyete gore bu Âyet-i kerîmenin nuzûl sebebi şudur: EnsÂr, tasaddukta bulunuyor, Allah ’ın dilediği kadar veriyorlardı. Ancak bir sene kıtlık olunca onlar da sadaka vermeyi azalttılar. Bunun uzerine bu Âyet-i kerîme nÂzil oldu.[1]
Demek ki Allah TeÂlÂ, kendi yolunda infÂk eden, İslÂm ’ın yayılması ve oğretilmesi husûsunda tembellik gostermeyerek devamlı gayret eden ve ihsÂn duygusu icinde hÂyatını devam ettirerek insanlara faydalı olmayı şiÂr edinen guzel kullarını sevmektedir.
CenÂb-ı Hak, sevdiği takv sahibi muhsin kullarının nasıl davrandıklarını ve kendilerine ne mukÂfatlar verildiğini şoyle beyan buyurur:
“Rabbinizin mağfiretine mazhar olmak ve takv sahipleri icin hazırlanmış olup gokler ve yer kadar geniş olan cennete girmek icin yarışın! Onlar (takv sahipleri) bollukta da darlıkta da Allah yolunda infak ederler, ofkelerini yenerler, insanları affederler. Allah ihsÂn sahiplerini sever. Onlar cirkin bir şey yaptıkları veya kendilerine kotuluk ettikleri zaman Allah ’ı hatırlarlar da hemen gunahlarının bağışlanmasını dilerler. Zaten gunahları Allah ’tan başka kim bağışlayabilir ki? Onlar, yaptıklarında bile bile ısrar etmezler. İşte onların yaptıklarının karşılığı Rableri tarafından bir bağışlanma ve altlarından ırmaklar akan cennetlerdir. Onlar orada temelli kalacaklardır. Boyle amel edenlerin mukÂfatı ne guzeldir!” (Âl-i İmrÂn 3/133-136)
CenÂb-ı Hak diğer Âyet-i kerîmelerde muhsinleri şoyle tÂrif eder:
“Nice peygamber vardır ki onunla birlikte bircok Allah erleri savaştılar. Allah yolunda başlarına gelenlerden oturu gevşemediler, yılmadılar, boyun eğmediler. Allah, sabredenleri sever. Onların sozu şunu demekten ibaretti: «Rabbimiz! Gunahlarımızdan ve işimizdeki aşırılıklardan oturu bizi bağışla, sebatımızı arttır, kÂfir topluluğa karşı bize yardım et!» Bu yuzden Allah onlara dunya nimetini ve Âhiret nimetinin de guzelini verdi. Allah muhsinleri sever.” (Âl-i İmrÂn 3/146-148)
Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz de ihsan şuurunu muhtelif yonleriyle tarif ederek, onun Allah ’ın muhabbetine vesile olduğunu beyan buyuruyor:
“Allah (c.c), sizden biri bir iş yaptığında onu sağlam ve guzel yapmasını sever.”[2]
“Allah TeÂlÂ; comerttir, comertliği sever.”[3]
Tevekkule Sıkı Sarılanlar Âyet-i kerimede şoyle buyrulur:
“Sen onlara sırf Allah ’ın lutfu sayesinde yumuşak davrandın. Eğer kaba, katı kalpli olsaydın, hic şuphesiz etrafından dağılır giderlerdi. Onları affet, onların bağışlanmasını dile, iş hakkında onlara danış, karar verince de Allah ’a tevekkul et, doğrusu Allah kendisine tevekkul edenleri sever.” (Âl-i İmrÂn 3/159)
Cok Tevbe Edip Cok Temizlenenler CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“Şuphesiz Allah cok tevbe edenleri sever ve cok temizlenenleri sever!” (el-Bakara 2/222)
Temizlik hem beşerî bir muruvvet hem de şerʻî bir vazifedir. Allah TeÂlÂ, hem zÂhiri temizliğe dikkat ederek abdest ve guslune ihtimÂm gosteren, hem de nefsini gunah, isyan, cimrilik ve tembellik gibi kotu hasletlerden tezkiye ederek mÂnevî temizliğe onem veren, yaptığı her işi takv temeli uzerine bin eden kullarını sever.[4]
Takv Sahipleri Allah TeÂlÂ, uzerindeki emÂnetleri hakkıyla ed eden, mu ’min veya kÂfir hicbir kimseye ihÂnet etmeyen, verdiği soz hususunda Allah ’tan korkarak sozune sÂdık kalan ve bilhassa CenÂb-ı Hakk ’a verilen sozler uzerine hassÂsiyetle titreyen, bu şekilde takv hayatı yaşayan kullarını sever. Şoyle buyurur:
“Hayır! (Gercek onların dediği değil.) Her kim ahdine vef gosterir ve takv sahibi olursa, bilsin ki Allah muttakîleri sever.” (Âl-i İmrÂn 3/76)
“ÎmÂn eden ve sÂlih ameller işleyenler, hakkıyle takv sahibi olup îmÂn ettikleri ve sÂlih ameller işledikleri, sonra yine hakkıyla takv sahibi olup îmÂn ettikleri, sonra da hakkıyla takv sahibi olup yaptıklarını, ellerinden geldiğince guzel yaptıkları takdirde, (haram kılınmadan once) tattıklarından dolayı onlara gunah yoktur. Allah muhsinleri sever.” (el-MÂide 5/93)
Goruluyor ki, bu Âyette îman ve sÂlih amel iki defa, takv da uc mertebe hÂlinde zikredilmiş ve neticede ihsan mertebesine gelinmiştir ki, bu durum, ceşitli vecihlere ve takv mertebelerine işaret olabilir.
Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz şoyle buyurmuşlardır:
“Allah, takv sahibi, gonul zengini ve kendisini ibadete vererek şan ve şohretten uzak duran ve nefsinin ıslÂhı ile meşgul olan kulunu sever.”[5]
“Rabbiniz, koyun guden bir cobanın, bir dağın zirvesinde ezan okuyup namaz kılmasından hoşlanır ve şoyle buyurur: «Benim şu kuluma bakın! Ezan okuyor ve namaz kılıyor! Benden korkuyor. Kasem olsun bu kulumu affettim ve onu cennetime koydum!».”[6]
Bir kudsî hadiste, Allah ’ın muhabbetini elde etmenin yolu şoyle gosterilir:
“Allah TeÂl şoyle buyurdu: «Her kim benim bir dostuma duşmanlık ederse, ben de ona harb ilÂn ederim. Kulum kendisine farz kıldığım amellerden daha sevimli herhangi bir şeyle bana yakınlık kazanamaz. Kulum bana, (farzlara ilÂveten işlediği) nÂfile ibadetlerle durmadan yaklaşır, nihayet ben onu severim. Kulumu sevince de (Âdeta) ben onun işiten kulağı, goren gozu, tutan eli ve yuruyen ayağı olurum. Benden her ne isterse, onu mutlaka veririm; bana sığınırsa, onu korurum…”[7]
BÂzı rivÂyetlerde şu ilÂve vardır: “…Akleden kalbi ve konuşan dili olurum.”[8]
Sabredenler CenÂb-ı Hak, kendi yolunda sabırla mucÂdele eden kullarını sevdiğini şoyle ifÂde buyurur:
“Nice peygamberler vardı ki, beraberinde bircok Allah erleri bulunduğu halde savaştılar da, bunlar, Allah yolunda başlarına gelenlerden dolayı gevşeklik ve zaaf gostermediler, boyun eğmediler. Allah sabredenleri sever.” (Âl-i İmrÂn 3/146)
ZÂhidler Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz ’e bir adam geldi ve:
“–YÂ RasûlÂllah! Bana bir amel soyle ki onu yaptığımda beni Allah da sevsin insanlar da!” dedi. Allah Rasûlu (s.a.v):
“–Dunyaya karşı zÂhid ol, ona rağbet gosterme ki Allah seni sevsin! İnsanların ellerinde bulunan şeylere karşı zÂhid ol, (onları isteme) ki insanlar da seni sevsin!” buyurdular.[9]
Rasûl-i Ekrem Efendimiz şoyle buyurmuşlardır:
“Allah TeÂlÂ, bakıma muhtac ehl u ıyÂl sahibi olup dilencilik ve haram kazanctan kacınan iffetli fakir mu ’min kulunu sever.”[10]
AdÂleti Ayakta Tutanlar CenÂb-ı Hak kullarından dÂim adÂlet ister. Bunun hicbir istisnÂsı yoktur. Âyet-i kerîmelerde şoyle buyrulur:
“Eğer aralarında hukmedersen adÂletle hukmet! Şuphesiz Allah, adÂletli davrananları sever.” (el-MÂide 5/42)
“Eğer mu ’minlerden iki grup birbirleriyle vuruşurlarsa aralarını duzeltin! Şayet biri otekine saldırırsa, Allah ’ın buyruğuna donunceye kadar saldıran tarafla savaşın! Eğer donerse aralarını adÂletle duzeltin ve (her işte) adÂletli davranın! Şuphesiz ki Allah, Âdil davrananları sever.” (el-HucurÂt 49/9)
“Allah, sizinle din uğrunda savaşmayan ve sizi yurtlarınızdan cıkarmayanlara iyilik yapmanızı ve onlara Âdil davranmanızı yasaklamaz. Cunku Allah, adÂletli olanları sever.” (el-Mumtehine 60/8)
Bu Âyet de gosteriyor ki, cihÂdın asıl maksadı, duşmanlık değil, dostluğu umûmîleştirmektir.
Rasûlullah (s.a.v) şoyle buyurmuşlardır:
“KıyÂmet gunu insanların Allah ’a en sevgili ve en yakın olanı Âdil idÂrecidir. Allah ’ın en cok buğzettiği ve en uzağında olan da zÂlim idÂrecidir.”[11]
Allah ’ın RızÂsından Başka Bir şey Duşunmeyenler CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“Ey îmÂn edenler! Sizden kim dininden donerse, bilsin ki Allah yakında oyle bir kavim getirir ki, Allah onları sever, onlar da Allah ’ı severler; mu ’minlere karşı yumuşak ve şefkatli, kÂfirlere karşı da izzetli ve şiddetlidirler. Bunlar, Allah yolunda cihÂd ederler ve hicbir kınayanın kınamasından korkmazlar. Bu, Allah ’ın bir lûtfudur, onu dilediğine verir. Allah, geniş ihsan sahibidir, her şeyi cok iyi bilendir.” (el-MÂide 5/54)
Allah ’a inanan kişilere şefkatli, inkÂr edenlere karşı sert davranmak, hic kimseye aldırmadan Allah yolunda koşturmak kişiyi O ’nun sevgisine nÂil eylemektedir.
Yek Vucûd Olarak Allah Yolunda CihÂd Edenler Allah TeÂlÂ, İslÂm kardeşliği neticesinde birlik ve berÂberlik icerisinde, yek vucût hÂlinde Allah yolunda cihÂd eden, İslÂm ’ı yaymak icin var gucuyle calışan, yapamayacağı işleri soylemeyen ve CenÂb-ı Hakk ’ı cokca tesbîh eden kullarını sever.[12]
AshÂb-ı KirÂmı Sevenler Bugun biz ashÂb-ı kirÂma cok şey borcluyuz. Zira onlar, Peygamber Efendimiz ’in onune mallarını, canlarını ve herşeylerini koyarak misli gorulmemiş bir fedakÂrlığa imza attılar. Bu sÂyede Kur ’Ân, Sunnet ve İslÂm nîmeti bizlere kadar geldi. Bu emsalsiz iyiliğin hakkını odeyebilmemiz mumkun değildir. Dolayısıyla ashÂb-ı kirÂmı sevmek, onlara hurmet gostermek ve her fırsatta du etmek boynumuzun borcudur. Onları tenkîd etmek bizim haddimize değildir. SahÂbeye karşı yaptığımız her saygısızlık ve tenkîdin zararı mutlaka bize dokunacaktır. Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) şoyle buyurmuşlardır:
“EnsÂr ’ı ancak mu ’min olan kimse sever ve onlara ancak munÂfık olan kimse buğzeder. Kim EnsÂr ’ı severse Allah da onu sever, kim de onlara buğzederse Allah TeÂl da ona buğzeder.”[13]
“AshÂbım aleyhinde asl konuşmayınız! AshÂbım hakkında konuşmaktan şiddetle sakınınız! Benden sonra onlara kesinlikle laf dokundurmayınız! Onları seven, sırf bana olan muhabbeti sebebiyle sever. Onlara duşmanlık eden, bana duşmanlığı sebebiyle bunu yapar. Onlara eziyet eden, bana eziyet etmiş, bana eziyet eden ise Allah ’a eziyet etmiş olur. Allah ’a eziyet edenin ise, cok gecmeden Allah belÂsını verir.”[14]
Bir defasında Rasûlullah (s.a.v) Hz. Hasan ile Hz. Huseyin ’i kucağına alıp elbisesiyle sarmış ve şoyle buyurmuşlardır:
“Bunlar benim torunlarım ve kızımın oğullarıdır. Allah ’ım, ben onları seviyorum, Sen de sev! Onları sevenleri de sev!”[15]
UC KİŞİ VARDIR, ALLAH ONLARI SEVER, UC KİŞİ DE VARDIR ALLAH ONLARA BUĞZEDER Kudsî hadislerde CenÂb-ı Hak, sevdiği kullarını şoyle haber vermiştir:
“Uc kişi vardır, Allah onları sever, uc kişi de vardır Allah onlara buğzeder.
Allah ’ın sevdiği uc kişiye gelince:
Bir kişi bir cemaate gelir, aralarındaki herhangi bir yakınlık sebebiyle değil de, sırf Allah adına onlardan bir şeyler ister. İstediğini vermezler. Bu topluluktan biri yavaşca, kimseye hissettirmeden cemaatin arka tarafına kayar ve isteyen kimseye gizlice ihsanda bulunur. (Oyle gizli verir ki) onun verdiğini sadece Allah ile yardım ettiği kimse bilir.
İkinciye gelince; bir cemaat yoldadır. Gece boyu yururler. Uyku herşeyden kıymetli hÂle gelince konaklarlar. Başlarını koyup yatarlar. İclerinden biri kalkıp bana karşı tevÂzu ve tazarrûda bulunur, Âyetlerimi okur.
Ucuncuye gelince; bir kişi seriyyeye katılmıştır. Duşmanla karşılaşır, hezimete uğrarlar. Ancak o ilerler, oldurulunceye veya fethe nÂil oluncaya kadar savaşmaya devam eder.
Allah ’ın buğzettiği uc kişiye gelince: Bunlar zina eden ihtiyar, kibirli fakir ve zÂlim zengindir.”[16]
“Ben ’im rızÂm icin birbirlerini sevenlere, benim rızÂm icin bolca infÂk edenlere, birbirlerini sevmede samîmî davranan sÂdıklara, akraba ve dost ilişkilerini kesmeyenlere veya birbirlerini ziyÂret edenlere sevgim hak olmuştur.”[17]
Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz de CenÂb-ı Hakk ’ın sevdiği bir takım vasıfları şoyle haber vermişlerdir:
“Allah guzeldir, guzelliği sever.”[18]
“Allah «Rafîk»tır (rıfk ve mulÂyemet sahibidir), rıfkla muÂmeleyi sever. Sertliğe ve diğer şeylere vermediği sevabı, rıfkla muÂmeleye verir.”[19]
“Allah (c.c) cok hayÂlı ve cok gizlidir. Bundan dolayı hayÂyı ve ortunmeyi sever. O hÂlde herhangi biriniz gusledeceği zaman ortunsun!”[20]
“Allah TeÂlÂ; bir şey satarken, alırken, borcunu oderken ve borcunu alırken musÂmaha gosteren kulunu sever.”[21]
Allah TeÂlÂ, kendine Âid isim ve sıfatların tecellîsini kulunda gormeyi sever. “Tek” olduğu icin tek ’i, guzel olduğu icin guzelliği, Âlim olduğu icin Âlimleri, comert olduğu icin comertliği, ahdine vef gosteren olduğu icin vefÂkarları, sÂdık olduğu icin doğruları… sevmektedir.
Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) şoyle buyurmuşlardır:
“Buyuk mukÂfatlar, buyuk imtihanlardan sonra verilir. Allah TeÂl bir kavmi sevdiğinde onları imtihanlara tÂbî tutar. Kim rÂzı olur, sabrederse Allah ’ın rızÂsını kazanır. Kim de kızarsa, Allah da o kimseye gazap eder.”[22]
Buyuk mufessir ve muhaddis FîrûzÂbÂdî (r.a) şoyle der:
Allah ’ın muhabbetini celbeden sebepler on tanedir:
Duşunerek, manalarını anlayarak ve Allah ’ın bu Âyetlerle bizden ne istediğini idrak ederek Kur ’Ân okumak, Farzlardan sonra nÂfile ibadetlerle Allah ’a yaklaşmak. Bu durum insanı muhabbetten sonra mahbûbiyet (sevgili) derecesine ulaştırır. İnsanın her hÂlde diliyle, kalbiyle, ilmiyle ve hÂliyle Allah ’ın zikrine devam etmesi. Kişinin muhabbetten nasibi, bu zikirden nasibi kadardır. Arzu ve isteklerin kabardığı esnada Allah ’ın sevdiği şeyi kendi sevdiğimiz şeye tercih etmek. Kalbin Allah ’ın isimlerini ve sıfatlarını oğrenmesi, tekrar etmesi, onları muşahede etmesi ve bu mÂrifet bahcelerinde gezinmesi. Kim Allah ’ı isimleri, sıfatları ve fiilleriyle tanırsa O ’nu mutlaka sever. Allah ’ın acık-gizli butun iyiliklerini, ihsanlarını ve nimetlerini gormek. Kalbin Allah ’ın huzurunda tamamıyla inkisÂr hÂlinde bulunması ki en şaşırtıcı ve en makbul sebep budur. Allah TeÂl ’nın duny semÂsına nuzûl ettiği seher vakitlerinde O ’na munÂcÂtta bulunmak ve kelÂmını tilÂvet etmek uzere O ’nunla başbaşa kalmak. Kalp ve kalıpla birlikte Allah ’ın huzurunda durmak. Sonra bu munÂcÂtı istiğfÂr ve tevbe ile sona erdirmek. Allah ’ın seven insanların ve sÂdıkların meclislerinde bulunmak, onların sozlerinin en hoş meyvelerinden istifade etmek. Cok luzumlu olmadıkca ve mÂnevî hÂlimize fayda vermedikce konuşmamak. Kalbimizle Allah arasına giren butun sebeplerden uzaklaşmak. Bu sebeplere sarılan muhibler, muhabbet menzillerine vÂsıl olur ve Habîb ’in (Sevgili ’nin) huzuruna ulaşırlar.[23]
Dipnotlar:
[1] Heysemî, Mecmau ’z-ZevÂid, 6: 317; VÂhidî, EsbÂbu nuzûli ’l-Kur ’Ân, s. 58-59.
[2] Tirmizî, Edeb, 41/2799; Beyhakî, Şuab, 6: 232/4929; Heysemî, 4: 98.
[3] İbn Ebî Şeybe, Musannef, 5: 332/26617.
[4] et-Tevbe 9/107-108.
[5] Muslim, Zuhd, 11.
[6] Ebû DÂvûd, SalÂtu ’s-Sefer, 3/1203.
[7] BuhÂrî, RikÂk, 38. Ayrıca bkz. İbn MÂce, Fiten, 16; Ahmed, 6: 256; İbn HibbÂn, Sahîh, 2: 58/347.
[8] TaberÂnî, Kebîr, 8: 221/7880; Heysemî, 2: 248.
[9] İbn MÂce, Zuhd, 1.
[10] İbn MÂce, Zuhd, 5.
[11] Tirmizî, AhkÂm, 4/1329.
[12] es-Saff 61/4.
[13] BuhÂrî, MenÂkıbu ’l-EnsÂr, 4.
[14] Tirmizî, MenÂkıb, 58/3862.
[15] Tirmizî, MenÂkıb, 30/3769. Bkz. BuhÂrî, Menakîb, 27.
[16] Tirmizi, Cennet 25/2568; Nesai, ZekÂt 75/2568.
[17] Ahmed, 5: 229.
[18] Muslim, İmÂn, 147; Ahmed bin Hanbel, Musned, 4: 133.
[19] Muslim, Birr, 77.
[20] Ebû DÂvûd, HammÂm, 1/4012.
[21] Muvatta ’, Buyû, 46; Beyhakî, Şuab, 13: 534/10740.
[22] Tirmizî, Zuhd, 57/2396; İbn MÂce, Fiten, 23; Ahmed, 5: 427.
[23] FîrûzÂbÂdî, BesÂiru zevi ’t-temyîz, 2: 421-422.
Kaynak: Doc. Dr. Murat Kaya, Kitabımız Kur ’Ân MuhtevÂsı ve Fazîletleri, Erkam Yayınlıar
İslam ve İhsan
KUL ALLAH'A NASIL YAKLAŞABİLİR?