“Okunan kitap” vasfına sahip olan Kur ’an-ı Kerim ’in kendine ozgu bir cercevede okunuşu genel olarak “tilÂvet” kelimesiyle ifade edilir. TilÂvet, tecvid kurallarının icrÂsıyla, guzel ses ve musiki eşliğinde sesli olarak gercekleşen bir okumadır ve yalnız Kur ’an ’a hastır. [1]Başlangıctan gunumuze kadar Muslumanlar arasında bu cercevede gercekleşen Kur ’an tilÂvetinde muhatapların hancere yapıları, konuştukları dilin fonetiği, milliyetlerine ozgu ses vb. ozellikler farklı iki temel yorumun ortaya cıkmasına sebep olmuş. Kur ’an tilÂvetinde “tavır” olarak nitelendirilen bu farklı yorumdan biri Mısır merkezli Arap, diğeri İstanbul merkezli Turk tavrı.

Arap diliyle inen Kur ’an ’ın bu dilin ses fonetiği ve kalıpları cercevesinde Arap tavrı uzere okunması ne kadar tabiî bir olgu ise, farklı hancere yapısına ve kendilerine ozgu ses ozelliklerine sahip gayr-ı Arap Muslumanlar tarafından kendilerine has bir tavırla kıraat edilmesi de o kadar tabiî bir hadise.

Zira Kur ’an ’ın indiği dilde bu dilden kaynaklanan ve Hz. Peygamber ’in Allah (cc) ’tan aldığı ruhsata dayalı olarak ortaya cıkan kıraat farklılıklarına gosterilen musamaha ve verilen ruhsatın, milliyeti Arap olmayanların kendi tavırlarıyla Kur ’an okumalarına gosterilmeyeceğini, onların boyle bir ruhsattan mahrum edileceğini duşunmek mumkun değildir.

Turk milleti de İslÂm ile muşerref olduğu tarihten gunumuze uzanan surecte hancere yapıları, kendilerine has ses fonetiği ve musiki cizgileriyle bir Kur ’an tavrı oluşturmuştur.

KIRAATTE İSTANBUL (TARİKİ) TAVRININ GENEL OZELLİKLERİ


Kur ’an ’a yakışmayan icr tavırlarından (mevlid, kaside, gazel, ilÂhi vs. mûsiki formatlardan) uzaktır. TilÂvette hÂkim ve oncelikli unsur tecvid kurallarının hakkıyla icrasıdır.Okuyuş esnasında ifrat ve tefrit soz konusu değildir; harflerin mahrec ve sıfat değerlerinde aşırılık veya bu noktada bir ihmÂl soz konusu değildir. TilÂvet seyirlerinin (tahkik, tedvir, hadr) icrÂsında med vs. olculere riÂyet esastır.TilÂvet Turk musikisin birbirinden guzel ve zengin makamları ve maharetle seslendirilen gırtlak nağmeleriyle icr edilir. Ana makamlardan ara, ara makamlardan ana makamlara gecişlerde makamlar arası yakınlık ve uyum, daldan dala atlayan nÂzenin geckiler esastır.Akıcı ve tatlı bir tilÂvet hÂkimdir. Bir başka tavrı taklit etmekten uzaktır.Pes ve tiz perdeler arasında tedrîcilik ve tenÂsub esastır. Durak mahallerinde askılı (uzun aralı) okuma soz konusu değildir.TilÂvette tecvid lokomotif, makam vagon mesabesindedir. Merkezi İstanbul olan bu tavrın en guzide temsilcileri İstanbul ’da yetişmiş, Anadolu ’dan bu şehre gelen hÂfızlar onlardan istifade etmiştir.
[1]Yrd. Doc. Dr. Fatih Collak, Kur ’Ân Tilavetinde İstanbul Tavrı,

Detaylı bilgi icin: www.kuranakademi.com

KUR'AN-I KERİM ARAP TAVRI İLE TURK TAVRI İLE Mİ OKUNMALI?
İslam ve İhsan