Aklın asıl gayesi nedir? Musluman akıl nimetinin kıymetini ve şukrunu nasıl ed etmelidir? İslam'da aklın onemi...Rabbimiz ’in akıl kuvvesini insana vermesi, ancak «mÂrifetullah» tahsili icin bir vasıtadır.

Akıl; insanı doğru istikamete sevk edecek, îmÂn anahtarı keyfiyetinde bir «tefekkur» icindir.

İlim bir sebep olacak, sebepleri bulduracak, sonunda da Musebbib ’e goturecek. Yani sebepleri de yaratan AllÂh ’ı buldurmayan bir ilim, faydasız bir ilimdir. Kuru bir emektir.

Yûnus Emre Hazretleri ne guzel tarif etmiştir:

İlim ilim bilmektir,
İlim kendin bilmektir;
Sen kendini bilmezsin,
Ya nice okumaktır.

İlim; insanın kendini bilmesine hizmet edecek. Haddini bilen insan, acziyetini idrÂk eden insan; akıl ve tefekkur sayesinde butun bu nimetleri veren Rabbini tanıyacak;

“Ben Âciz bir kulum! Sen y Rabbî!” diyecek.

AshÂb-ı kiram bu tahsili 23 senede ikmÂl etti. Onun icin evlÂtlarımıza verebileceğimiz en buyuk tahsil; CenÂb-ı Hakk ’ı sevdirebilmek, RasûlullÂh ’ı sevdirebilmek ve mu ’minleri sevdirebilmektir. Bunun dışındaki tahsillere heves etmek de, evlÂtlarımıza yazık etmektir!

CenÂb-ı Hak Asr Sûresi ’nde husrandan kurtulanları tarif ederken;

“… hakkı tavsiye edenler …” (el-Asr, 3) buyurmaktadır. Uzerimizde en cok CenÂb-ı Hakk ’ın hakkı var. Sonra Rasûlullah Efendimiz ’in hakkı var. Bu hakları odemek ve vefÂlı bir kul olmak icin, her nimeti yerinde kullanmak ve israf etmemek boynumuzun borcudur.

Akıl boyle bir tefekkure hizmet etmesi gerekirken; gafil ve nÂdan insanlar, akıllarını cinayetlerine, curumlerine, israflarına ve gunahlarına gerekce kılarlar.

Gafil insan ne yaparsa, kendince bir mantığa oturtur. En buyuk cinayetleri işleyenler bile, curumlerine bir mantık kılıfı uydurabilmiştir. Ancak bu cerbezelerin, hakikat karşısında hicbir kıymeti yoktur.

GERCEK AKIL SAHİPLERİ KİMLERDİR?

Şeytan, ilÂhî tÂlimÂta karşı geldi. «Âdem ’e secde edin!» emri husûsunda, AllÂh ’a isyan etti. Fakat bir mantık kılıfı uydurarak; “Beni ateşten yarattın, onu ise topraktan yarattın!” dedi. Bu sebeple, aklı israf edenlerin ilki odur ve bizlere en muhim ibrettir.

Demek ki, insan icin hak ve hakikati tespitte, iyi ve doğruyu tayin etmekte, akıldan daha ustun bir mercî vardır. O da ilÂhî tÂlimatlardır. Yani Kur ’Ân ve Sunnet ’tir.

Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Yuzakı Dergisi , Yıl: 2017 Ay: Nisan Sayı: 146

TESLİMİYET İLE AKIL ARASINDA NASIL BİR BAĞLANTI VARDIR?
İslam ve İhsan