Ahsen-i takvîm, insana Allah tarafından verilen en guzel ve en mukemmel bicim.“Ahsen-i takvîm” ifadesi, “Andolsun ki biz insanı en guzel şekilde yarattık” (et-Tîn 95/4) meÂlindeki Âyette gecmektedir. Yaratıkların en mukemmeli olan insandaki guzelliğin kaynağı, bazı Âyet ve hadislerde dile getirildiği uzere, Allah ’ın onu “tesviye etmesi”, “kendi eliyle” yaratıp ruhundan uflemesi (bk. SÂd 38/72), kendi sûreti uzere yaratması (bk. BuhÂrî, “EźÃ‚n”, 11; Muslim, “Birr”, 32) ve onu yeryuzunde kendine halife kılmasıdır (bk. el-Bakara 2/30). İnsan, bazılarına gore hem ruh hem beden, bazılarına gore ise sadece ruh yonunden yaratılmışların en guzelidir. Birincilere gore ruh guzelliği daha onemli olmakla beraber, o vucut ve şekil itibariyle de yaratılmışların en guzelidir; tam mÂnasıyla mukemmel bir varlıktır. İkinci goruşu savunanlara gore illiyyîn*de ruh olarak en guzel şekilde yaratılan insan daha sonra beden kafesine konularak “esfeli sÂfilîn” denilen madde Âlemine indirilmiştir (bk. et-Tîn 95/5); tekrar ilk ve en guzel şeklini elde etmek icin cabalamaktadır.
Abdulkerîm el-Cîlî ’ye gore insanın kÂmil ve en guzel oluşunun sebebi, “Hakk ’ın nushası” olmasıdır. İnsanın sahip olduğu fevkÂlade guzelliği hem ilÂhî, hem beşerî aşkın kaynağı olarak goren sûfîler bu guzelliğe duyulan mecazi aşkı hakiki aşkın vasıtası saymışlardır.
Kaynak: Mehmet Demirci, Diyanet Ansiklopedisi
İslam ve İhsan