Allah dostlarından Fudayl bin IyÂz Hazretleri ’nin şu hÂli, kÂmil mu ’minlerin gonul kıvÂmına guzel bir ornektir:
Kendisini ağlarken gorduler ve nicin ağladığını sordular. O da:

“–Bana zulmeden zavallı bir muslumana uzulduğumden ağlıyorum! Butun kederim, onun kıyÂmette rezil olmasındandır.” buyurdu.

Yine Fudayl bin IyÂz Hazretleri ’ne:

“–Falanca sizin haysiyetinize dil uzatıyor.” denildiğinde:

“–VallÂhi ben ona değil, o sozleri ona soyleten iblise ofkeleniyorum.” karşılığını verip şu niyazda bulundu:

“–AllÂh ’ım, eğer o kişi doğru soyluyorsa beni bağışla, yok yalan soyluyorsa onu bağışla.”

Nitekim Hasan-ı Basrî Hazretleri de, kendisinin gıybetini yapan birine kızıp ofkelenmek yerine, hediye gondererek teşekkur ederdi. Zira o, gıybet eden insanın, ya kendi sevaplarını gıybetini yaptığı kişiye devrettiğini, ya da onun gunahlarını kendi uzerine aldığını cok iyi bilenlerdendi.

Ârif ve Âşık gonullerde mustesn bir yeri olan HallÂc-ı Mansur da taşlanırken:

“YÂ Rabbî! Benden evvel, beni taşlayanları affet!” diye yalvararak buyuk bir gonul îsÂrı sergilemiştir.

BİR İNSAN KENDİSİNE NASIL ZULMEDER?

Rebî bin Haysem Hazretleri bir gun namaz kılarken, gozunun onunde yirmi bin dirhem kıymetindeki atı calındı. Fakat o, hırsızın peşine duşmek yerine huzurla ed ettiği namazına devam etti.

Onun bu buyuk kaybını duyan dostları koşarak kendisini tesellî etmeye geldiler. Hazret, dostlarına:

“–O adam atımı cozerken kendisini gordum. LÂkin ben o vakit daha muhim ve cok sevdiğim bir işle meşguldum. Onun icin hırsızı kovalamadım.” dedi.

Bunun uzerine dostları, hırsıza beddu etmeye başladılar. Hazret, onları susturarak:

“–SÂkin olun, bana zulmeden yok! O adam kendi nefsine zulmetti. Zavallının kendine yaptığı yetmiyormuş gibi, bir de biz ona zulmetmeyelim!” dedi.

Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Hak Dostlarının Ornek AhlÂkından 1, Erkam Yayınları, 2011
İslam ve İhsan