Esasen soru şu şu şekilde olmalı; neden Arch Linux tercih edelim veya etmeyelim?
Şimdi biraz geriye gidip Arch Linux ilk zamanlarındaki felsefesi ve farklılıklarının bir kısmını kabaca anlatmaya calışacağım.
Arch Linux'un ilk hedeflerinden biri; K. I. S. S (keep it simple, stupid) sadelik ve basitlik felsefesidir. Artık bu madde Arch Wiki'de yer almamaktadır.
Ozetle; tasarımda basitlik ve sadelik olmalı gereksiz karışıklıktan kacınılmalıdır, bu nedenlerin yanında modern ve guclu bir dağıtım ortaya cıkarılmak istenmesidir.
Burada kast edilen son kullanıcıya yonelik bir basitlik değildir, genel olarak Linux sistemlere aşina, sistemi kendi başına inşa edebilecek kullanıcılara hitap eder.
Bu felsefe doğrultusunda; BSD tarzı init sistemi, yine BSD'nin Ports tarzı ABS sistemi (Arch Build System), Pacman paket yonetim sistemi ve AUR dağıtımı bu kadar populer hale getirmiştir.
BSD tarzı init sistemi neredeyse sistemin tum yapılandırmasını rc. Conf dosyasından yonetilmesini sağlardı, saat dilimi, klavye duzeni, daemon (servisler) yonetimi, kernel modul yonetimi gibi daha bircok ayarı barındırırdı.
Gunumuzde BSD tarzı init sistemi terk edilerek diğer dağıtımlar gibi SystemD kullanılmaya başlandı.
ABS (Arch Build System) nedir, ne işe yarar? Resmi depolarda bulunan tum paketlerin derleme betiklerini iceren bir dizin ağacından ibarettir, Makepkg aracı ile depoda bulunan tum paketleri kendi işlemci mimarinize gore optimize ederek veya istediğiniz değişikliği yaparak sisteme kurulmasını sağlayabilirsiniz. Gunumuzde biraz değişime uğramış olsa da varlığını surdurmektedir.
Pacman paket yoneticisi, yerel ve resmi depo uzerinden veya makepkg ile derlenen paketlerin yonetimini sağlayan en onemli araclarından biridir.
AUR nedir? Resmi depolarda bulunmayan programların, kullanıcılar tarafından hazırlanan derleme betiklerinin bulunduğu bir dizin ağacıdır. AUR uzerinde sanıldığı gibi hicbir paket bulunmaz, sadece bahsi gecen programın derleme tarifini iceren betikler bulunur.
Bazı kullanıcılar yuksek guvenlik riski olduğunu duşunse de aslında Arch'ın hedeflediği kullanıcı kitlesi icin hicbir sorun teşkil etmez, bu kullanıcılar PKGBUILD dosyasını acıp kaynak kodun indirileceği adresten, SHA doğrulama koduna, derleme parametrelerine kadar her şeyi kontrol edebilir.
PKGBUILD dosyaları hedef kullanıcılar icin basit bilgi ve komutlardan ibarettir.
Ek olarak bir programın kaynak koddan derlenmesi haricinde, DEB veya RPM paketinden ayıklanarak Arch paketi yapılmasını sağlayabilir.
Ornek olarak Bitwarden şifre yonetim aracı, hem kaynak kodundan derlenerek hem de DEB paketinden binary (onceden derlenmiş) kurulabilir.
DEB paketi AUR (en) - bitwarden-bin
Kaynak kod AUR (en) - bitwarden
Felsefesini ve init sistemini değiştirerek aslından uzaklaşmış olsa da tercih kullanıcıya kalmıştır.