Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, insanlığın ebedî kurtuluşu icin buyuk fedakÂrlıklar sergiledi. En ağır cilelere katlandı. Buna rağmen hicbir zaman hÂlinden şikÂyet etmedi, yuzunu ekşitmedi. Aclığına aldırış etmeden, karnına taş bağlayarak AshÂb-ı Suffeʼye KurʼÂnʼı tÂlim etti.
Hazret-i Âişe-radıyallÂhu anhÂ-ʼnın ifÂdesiyle;

“Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, omru boyunca iki gun ust uste arpa ekmeği ile doymadan Âhirete intikÂl etti…” (BuhÂrî, EymÂn, 22)

Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- dileseydi kendisini ve Âilesini rahatlıkla doyururdu. Fakat O, bir nîmete kavuştuğunda, once ashÂbının fakirlerini duşunur, onların aclarını doyurmadan kendisini doyurmazdı.

TÂifʼte taşlandığı o zor anda bile:

“Ey merhametlilerin en merhametlisi! Eğer bana karşı gazaplı değilsen, cektiğim mihnet ve belÂlara aldırmam!” niyÂzında bulunmuştu. (Bkz. İbn-i HişÃ‚m, II, 29-30; Heysemî, VI, 35; BuhÂrî, Bed ’ul-Halk, 7)

AshÂb-ı kirÂm da, dunyada en cok sevdikleri Rasûlullah Efendimizʼle Âhirette de beraber olabilmek icin, Oʼnunla her hususta his ve fikir beraberliği, hÂl ve fiil beraberliği icinde olmaya gayret ettiler. Efendimizʼden bizzat gordukleri fedakÂrlıkları, onlar da kendi imkÂn ve istîdatları nisbetinde Allah yolunda sergilediler. Yani Allah ve Rasûlʼune olan sevgilerini, fedakÂrlıklarıyla tescil ettirdiler. Allah Rasûluʼnun en ufak bir arzusunu bile canlarına nîmet bildiler:

“‒Canım, malım, her şeyim Sana fed olsun y RasûlÂllah!” diyerek, buyuk bir aşk ve şevk ile Oʼna itaat ettiler. Canlarını ve mallarını Allah ve Rasûlʼu uğrunda comertce sarf etmeyi, kendileri icin en buyuk saÂdet vesîlesi telÂkkî ettiler. Bilhassa tebliğ gayretinde Peygamber Efendimizʼle beraber olduklarını, ornek yaşayışlarıyla ispat ettiler.

TEBLİĞ FEDÂKÂRLIKLARI

Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz:

“–Bu tebliğ mektubunu krallara kim goturecek?” dediği zaman, sahÂbenin yaşlısı-genci hic duşunmeden ayağa kalkarak:

“–YÂ RasûlÂllah! Bu şerefi bana lûtfediniz!” dediler.

Allah Rasûlu ’nun bir arzusunu yerine getirebilmek uğruna, her turlu fedakÂrlığı goze aldılar. Hicbir mÂzeret one surmeden, canla-başla hizmete tÂlip oldular.

HÂlbuki sarp dağlar ve ıssız coller aşarak binbir meşakkatle gidilecek yabancı beldelerde, kralların kelle ucurmaya hazır cellÂtlarının onunde Allah Rasûlu ’nun mektubunu okumaya tÂlip olmak, mutlak bir olumu goze almak demekti. Fakat onlar, buyuk bir îman cesaretiyle bu fedakÂrlıkları seve seve îf ettiler.

SahÂbîler nazarında hayatlarının en kıymetli anları, insanlara tevhîd mesajını tebliğ edebildikleri zamanlardı. Îdam edilmek uzere iken kendisine uc dakika muhlet tanıyan muşriğe, sahÂbî teşekkur etti ve:

“–Demek ki tebliğ icin uc dakikalık vaktim var.” dedi.

SahÂbe-i kirÂm, Medîneʼnin tatlı hurmalıklarını bırakarak Dunyaʼnın muhtelif coğrafyalarına dağıldılar. Hak dîn İslÂmʼı butun insanlığa duyurabilmek icin, o zamanın zor şartları altında, hicbir bezginlik ve yılgınlık gostermeden, uzun ve cileli seferlere cıktılar.

Nitekim Hazret-i Osman ve Abbas -radıyallÂhu anhumÂ- ’nın oğullarının turbeleri Semerkand ’dadır. Vehb bin Kebşe -radıyallÂhu anh- ’ın turbesi Cin ’dedir.

Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, Vehb bin Kebşe -radıyallÂhu anh- ’ı, tebliğ hizmetinde bulunmak uzere Cin ’e gondermişti. HÂlbuki o zamanlar Cin, belki de bir yıllık mesafedeydi. Hazret-i Vehb -radıyallÂhu anh-, oraya kadar gidip uzun bir muddet tebliğde bulunduktan sonra, gonlunu kavuran Rasûlullah hasretini bir nebze olsun dindirebilmek umidiyle Medîne yollarına duştu. Bir yıl suren cileli bir yolculuğun ardından, nurlu Medîne ’ye vÂsıl oldu. Fakat ne yazık ki Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- vefÂt etmiş olduğu icin, O ’nu dunya gozuyle bir daha goremedi. Efendimiz ’in kendisine tevdî ettiği hizmetin kudsiyyetinin idrÂki icinde, tekrar Cin ’e dondu ve bu hizmetteyken azîz rûhunu Rabbine teslîm etti.

Yine sahÂbeden CÂfer bin Ebî TÂlib -radıyallÂhu anh-, hicret ettiği Habeşistanʼda, İslÂm iyice yayılıp kokleşene kadar, 13 sene tebliğ ve irşad hayatı yaşadı. Medîneʼye dondukten bir yıl sonra da Mûte Seferiʼnde şehîd oldu.

AshÂb-ı kirÂm, Kur ’Ân ile hayat buldular ve hayatlarını Kur ’Ânʼın tebliğ ve tÂlimine adadılar. Bu uğurda, tarihte gorulmemiş bir gayret ve fedakÂrlık sergilediler. İşkenceye, baskıya, zulme, hatt suikastlere mÂruz kaldılar; lÂkin inandıkları değerlerden asl tÂviz vermediler. AllÂh ’ın dînini yaşayabilmek icin, mallarını, mulklerini, yurtlarını bırakarak hicret ettiler. Allah yolunda her şeylerini fed edebilmenin gonul huzuruna erdiler.

Ne kadar ibretlidir ki; Ved Haccı ’nda -yaklaşık- yuz yirmi bin sahÂbî mevcuttu. Bunlardan yuz binin uzerindeki sahÂbî, Dunyaʼnın muhtelif bolgelerine giderek kendilerini AllÂhʼın dînini tebliğ, Kur ’Ân-ı Kerîmʼi tÂlim ve nebevî ahlÂk ile gonulleri irşad hizmetine vakfettiler. Onların bircoğu da gittikleri beldelerde vefÂt ettiler. Boylece, bulundukları bolgelere vefatlarından sonra bile bir rahmet ve bereket vesîlesi oldular.

İşte o mubÂrek sahÂbîlerden biri olan HÂlid bin Zeyd Ebû Eyyûb el-EnsÂrî Hazretleri ’nin seksen kusur yaşına rağmen, iki sefer İstanbul surları onune kadar gelmesi ve orada rûhunu teslîm etmesi, k‘bına varılmaz bir fedakÂrlık misÂlidir. Şuphesiz ki onun bu yuksek azim ve gayreti de, ebedî kurtuluşa ererek Âhirette Allah Rasûluʼyle beraber olabilme iştiyÂkının bir tezÂhuruydu.

KENDİNİZİ TEHLİKEYE ATMAYIN!

Zira CenÂb-ı Hak:

“…(Kendi ellerinizle) kendinizi tehlikeye atmayın!..” (el-Bakara, 195) buyuruyordu. Yani “AllÂhʼın rızÂsını tahsil etme imkÂnları onunuzde dururken, fÂnî dunyanın cÂzibesine, seraplarına, susune, gosterişine, rahatına aldanıp da gaflete duşmeyin! Yoksa Âhiretiniz tehlikeye girer!” îkÂzında bulunuyordu.

Nitekim bu Âyet-i kerîmenin nuzûl sebebini de beyÂn eden şu rivÂyet, ne kadar ibretlidir:

Emevîler devrinde, Allah Rasûlu ’nun fetih mujdesine nÂil olmak isteyen İslÂm ordusu, İstanbul onlerine gelmişti. Ordunun icinde Ebû Eyyûb el-EnsÂrî Hazretleri de bulunmaktaydı. Rumlar, arkalarını şehrin surlarına vermiş savaşırlarken, EnsÂr ’dan bir zÂt, atını Bizanslıların ortasına kadar surdu. Bunu goren bir İslÂm askeri; “Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayınız!” Âyet-i kerîmesinden hareketle ve hayretler icinde:

“–LÂ ilÂhe illÂllÂh! Şuna bakın! Kendini goz gore gore tehlikeye atıyor!” dedi.

Bunun uzerine Ebû Eyyûb el-EnsÂrî Hazretleri şoyle dedi:

“–Ey mu ’minler! (Yanlış anlaşılmasın!) Bu Âyet, biz EnsÂr hakkında nÂzil oldu. Allah, Peygamberʼine yardım edip dînini gÂlip kıldığında biz; «Artık mallarımızın başında durup onların ıslÂhı ve nemalanmasıyla meşgul olalım.» demiştik. Bunun uzerine;

«Allah yolunda infÂk ediniz de, kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayın! Bir de ihsanda bulunun! Zira Allah, (yaptığını en guzel şekilde yapan ve ihsan şuuru ile yaşayan) muhsinleri sever.» (el-Bakara, 195) Âyeti nÂzil oldu.

Âyet-i kerîmede buyrulan «kendi eliyle kendini tehlikeye atmak»tan maksat; bağ ve bahce gibi dunyÂlıklarla uğraşmaya dalıp, Hak yolundaki gayretleri terk ve ihmÂl etmemizdir.”

İşte bu ilÂhî îkÂza gonulden riÂyet eden Ebû Eyyûb el-EnsÂrî Hazretleri, Hakkʼa kulluğun, Hazret-i Peygamberʼe ummet olmanın, îman nîmetiyle şereflenmenin şukur borcunu odeyebilme endişesi icerisinde, son nefesine kadar hicbir gayretten geri durmamıştır. Seksen kusur yaşlarında iken katıldığı bu sefer esnÂsında vefÂt ederek, şehîdlik mertebesine nÂil olmuştur. (Bkz. Ebû DÂvûd, CihÂd, 22/2512; Tirmizî, Tefsîr, 2/2972)

CANDAN FEDÂKÂRLIK

Aynı şekilde “îlÂ-yı kelimetullah” dÂvÂsının samimî bir hizmetkÂrı olan, Kosova fÂtihi ve şehîdi 1. Murad Han, harp meydanında:

“YÂ Rabbi! Bu muʼmin askerleri kuffÂr elinde mağlûp edip helÂk eyleme! Onlara oyle bir zafer lûtfet ki butun muslumanlar bayram etsin! Dilersen o bayramın kurbanı da, şu Murad kulun olsun!” niyÂzında bulunuyordu.

Peygamber Efendimizʼin “ne guzel kumandan” iltifatına mazhar olan Fatih Sultan Mehmedʼin o îmanlı ordusu da, Rum ateşleri altında İstanbul surlarına tırmanırken, Âdeta olume değil duğune gidercesine buyuk bir îman vecdi icinde; “Bugun şehîd olma sırası bize geldi!..” diyor, cağ kapatıp cağ acan bir fedakÂrlık destanı yazıyordu.

VelhÂsıl, dînimizin, vatanımızın ve muslumanların bugunlere ulaşması; şehîdlerin, gÂzilerin, fÂtihlerin, takv ehli Âlim ve Ârif zÂtların ve ihlÂslı muʼminlerin fedakÂr ve samimî gayretlerine CenÂb-ı Hakkʼın lûtfettiği bereketin bir neticesidir.

Kaynak: Osman Nûri Topbaş, Altınoluk Dergisi, 2015 – Ocak, Sayı: 347, Sayfa: 032
İslam ve İhsan