Birlik ve beraberlik neden onemlidir? İslam neden birliği emreder? İslam ’da birlik ve beraberliğin anlamı ve onemi.MevlÂn Hazretleri buyurur:
“Sunnet ’i, topluluğu bırakan kişi, yırtıcı canavarlarla dolu yerde kendi kanını dokmez de ne yapar?!”
BİRLİKTE RAHMET AYRILIKTA AZAP VARDIR CenÂb-ı Hakk ’ın rahmeti topluluk uzerindedir. Hadîs-i şerîfte:
“Toplulukta rahmet, ayrılıkta azap vardır.” buyrulmuştur. (MunÂvî, III, 470)
Diğer bir hadîs-i şerîfte de Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“Şeytan, insanın kurdudur. Tıpkı suruden ayrılan koyunu kapan kurt gibi. Sakın gruplara bolunmeyin. Cemaatten, toplumdan ve mescitlerden ayrılmayın!” buyurmuşlardır. (Ahmed, II, 400; V, 335; HÂkim, I, 73/59)
İSLAM BİRLİK VE BERABERLİĞİ EMREDER İslÂm; ferdiyetciliği, egoizmi, bencilliği, toplumdan uzaklaşıp kendi kabuğuna cekilerek yaşanan bir hayat tarzını men eder; buna mukÂbil, diğergÂmlığı, din kardeşleriyle beraberliği, kaynaşmayı, yardımlaşmayı ve ictimÂîleşmeyi emreder. Şuphesiz ki bunun en guzel vesîlelerinden biri de, AllÂh ’ın evi, İslÂm ’ın şiÂrı ve Muslumanların birlik, beraberlik ve tevhîdinin sembolu olan cÂmilerde, namazların cemaatle kılınmasıdır.
Nitekim cÂmi veya mescitlere devam edip namazı cemaatle kılmak, Peygamber Efendimiz ’in vÂcibe yakın muekked sunnetlerinden biridir. Bazı mezhepler ise bunu farz-ı kifÂye, hatt farz-ı ayn derecesinde gormektedirler.[1]
Hadîs-i şerîfte buyrulur:
“Bir kimsenin cÂmilere gitmeyi îtiyad hÂline getirdiğini gorurseniz, onun îmanlı olduğuna şÃ‚hitlik edin. Cunku Allah TeÂl şoyle buyurmuştur:
«AllÂh ’ın mescitlerini ancak AllÂh ’a îmÂn edenler îmÂr eder...» (et-Tevbe, 18)” (İbn-i MÂce, MesÂcid, 19)
Demek ki îman alÂmeti olan “mescit îmÂrı”nın bir mÂnÂsı da, o mescidi cemaatle ihy ve ÂbÂd etmektir. Zira ummet-i Muhammed ’e butun yeryuzu mescit kılınmıştır. Muhim olan, o mescidin icini doldurabilmektir. Nitekim bir mescit cemaatten mahrum kalmışsa cok gecmeden mahzun bir vîrÂneye donuşuverir. Onu tekrar ihy etmek ise, mu ’minlerin boynunun borcudur.
ASR-I SAADET ’TE CEMAATLE NAMAZA VERİLEN ONEM Resûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, ashÂb-ı kirÂm ve diğer İslÂm buyukleri, cemaate devamlılık hususunda buyuk bir titizlik gostererek bizlere de ornek teşkil etmişlerdir. Nitekim sahÂbe-i kiramdan Abdullah bin Mesut -radıyallÂhu anh- der ki:
“Yarın AllÂh ’a Musluman olarak kavuşmak isteyen kişi, namazlarını ezan okunan yerde kılmaya devam etsin. Şuphesiz ki Allah, sizin Peygamber ’inize hidÂyet yollarını acıklamış ve emretmiştir. Namazları cemaatle kılmak da hidÂyet yollarındandır.
Şayet siz, cemaati terk edip namazı evinde kılan şu adam gibi yapacak olursanız, Peygamber ’inizin Sunnet ’ini terk etmiş olursunuz. Peygamber ’inizin Sunnet ’ini terk ederseniz, sapıklığa duşmuş olursunuz.
Herhangi bir kimse guzelce abdest alır, sonra şu cÂmilerden bir cÂmiye gitmek icin yola cıkarsa, Allah TeÂlÂ, onun attığı her adım icin bir sevap yazar, onu bir derece yukseltir ve bir gunahını siler.
VallÂhi ben, nifÂkı bilinen bir munÂfıktan başka, namazdan geri kalanımız olduğunu gormemişimdir. AllÂh ’a yemin ederim ki biri hastalanırsa, iki kişi tarafından tutularak onların arasında namaza getirilir ve bunların iki taraflı desteğiyle safta durdurulurdu.” (Muslim, MesÂcid, 257)
FedÂle bin Ubeyd -radıyallÂhu anh- da AshÂb-ı Suffe ’nin, icinde bulundukları buyuk mahrûmiyetlere rağmen, namazı cemaatle îf hususunda sergiledikleri azim, sabır ve gayretin bir misÂlini şoyle nakleder:
“Resûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ashÂbına namaz kıldırırken, onlardan bazıları, aclığın verdiği tÂkatsizlik sebebiyle ayakta duramayarak yere duşerlerdi. Bunlar Suffe AshÂbı idi. Colden gelen bedevîler onların hÂline hayret ederlerdi. Allah Rasûlu namazı bitirince, aclıktan bayılanların yanına gelir ve onları tesellî ederek:
«Allah TeÂl ’nın katında sizin icin neler hazırlandığını bir bilseydiniz, daha fazla yoksul ve muhtac olmayı isterdiniz.» buyururdu.” (Tirmizî, Zuhd, 39/2368)
Yine harpte bile namazın terk edilmemesi, cemaat hÂlinde nobetleşe kılınması, CenÂb-ı Hak tarafından Kur ’Ân-ı Kerîm ’de tafsîlÂtıyla bildirilmektedir.[2] Bu ilÂhî emir de cemaatle namazın Muslumanlar icin vazgecilmez bir kulluk mes ’ûliyeti olduğunun mÂnidar bir ifadesidir.
Diğer taraftan Resûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz, Âm sahÂbîye bile namazını cÂmide cemaatle kılmasını oğutlemiştir.
Butun bunlar, ashÂb-ı kirÂmın ne kadar zor şartlar altında olsalar da asl tÂviz vermedikleri cemaate devam hassasiyetinin sayısız misÂlinden birkacıdır.
En buyuk ornek şahsiyetimiz olan Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- de, ezan okununca AllÂh ’ın huzûruna cıkacağı icin, Âdeta hayatı durdurur, etrafındakileri tanımaz hÂle gelirdi. Namazı hemen ilk vaktinde kılar, sonra da o ibadet rûhÂniyeti icinde işlerine devam ederdi.
Bizler de Peygamber Efendimiz ’in Sunnet ’ine uyarak gunluk işlerimizi, plÂn ve programlarımızı namaza gore tanzim edebilirsek, ezan vakti girer girmez her şeyden sıyrılıp Rabbimiz ’in huzûruna koşabilirsek -inşÃ‚allah- O ’nun rız ve muhabbetine nÂil oluruz. Ayrıca namaza gostereceğimiz bu îtinÂ, hayatımıza da ayrı bir feyz ve rahmet olarak akseder.
Unutmayalım ki namaz, insanı ancak fahşÃ‚ ve munkerden, yani dînin ve aklın kotu ve cirkin gorduğu şeylerden alıkoyar. Mu ’min, namaz sebebiyle hicbir meşrû ve hayırlı işten alıkonulmuş olmaz. BilÂkis işine ara verip namazını tÂdil-i erkÂn uzere ve huşû ile kıldıktan sonra meşgalesine devam eden bir mu ’minin işleri daha da hayırlı ve bereketli olur.
Mesel ezanı duyunca arabasını park eden, dolmuştan-otobusten inen, yolculuğuna ara verip namazını ilk vaktinde ve cemaatle kılan bir mu ’minin yolunun daha acık, yolculuğunun daha huzurlu olacağı muhakkaktır. İşine ara verip namazdan sonra devam eden mu ’minin işleri kolaylaşır. Ders calışan bir talebe, ezan vakti kitabını kapatıp namazını guzelce ed ettikten sonra yeniden kitabının başına oturursa, zihninin daha berrak, gonlunun daha munevver olduğunu bizzat kendisi muşÃ‚hede eder.
Nitekim bu hassÂsiyeti sergileyen mu ’minler, nice ilÂhî lûtuf ve yardımlara mazhar olmuşlardır. Bizler de gunluk hayatın akışı icinde Allah rızÂsını umarak bu gayreti gosterebilirsek, ihlÂsımız nisbetinde, nice ilÂhî nîmet ve ihsanlara mazhar oluruz -inşÃ‚allah-.
Nitekim CenÂb-ı Hak, ibadet hayatında bu hassÂsiyeti sergileyen kullarını seviyor ve onları şoyle medhediyor:
“Onlar, ne ticaret ne de alışverişin, kendilerini AllÂh ’ı anmaktan, namaz kılmaktan ve zekÂt vermekten alıkoyamadığı insanlardır. Onlar, kalplerin ve gozlerin allak bullak olduğu bir gunden korkarlar.” (en-Nûr, 37)
Demek ki CenÂb-ı Hak, hicbir şeyin ibadetlere mÂnî olmasını istemiyor. Bu mÂnîleri bertaraf ederek huzûruna koşan kullarından da rÂzı oluyor.
Fakat bunun aksine; “ben cok meşgulum, koşturmaktan fırsat bulamıyorum, coluk-cocuk, iş-guc bırakmıyor ki…” gibi nefsÂnî bahaneler ve dunyevî menfaatler uğruna, namazı, ibadeti, Allah yolundaki gayretleri ihmÂl edenleri de CenÂb-ı Hak şiddetle îkaz ediyor ve şoyle buyuruyor:
“Ey îmÂn edenler! Mallarınız ve cocuklarınız sizi AllÂh ’ı anmaktan alıkoymasın! Kim bunu yaparsa, işte onlar ziyana uğrayanlardır.” (el-MunÂfikûn, 9)
Dipnotlar:
[1] Bkz. Ahmed NÂim, Tecrid-i Sarih Tercumesi, II, 604.
[2] Bkz. en-NisÂ, 102.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hz. Mevlana, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan