Allah katında amelleri makbul kılan aslî şartlardan en onemlisi ihlastır.CenÂb-ı Hakk ’ın rızÂsını kazanmak icin emredilmiş bulunan amellere bir ortağın karıştırılması, ihlÂssızlık veya riyÂkÂrlıktır ki, ind-i ilÂhîde o ameller, fÂillerine faydasız bir yorgunluktan başka bir şey bırakmaz. Bu da Allah katında amelleri makbul kılan aslî şartlardan en onemlisinin “ihlÂs” olduğunu gosterir.
İHLASLA YAPILAN AMEL İhlÂssız ibÂdetler, fÂnî ortaklar ve mÂnevî kirlerle doludur. O hÂlde ibÂdetleri saflaştırıp ulvîleştirecek olan sır, ihlÂstır. İhlÂssız yapılan amel, kula hicbir fayda sağlamaz.
NAMAZDA İHLAS Nitekim, dînin îmandan sonra en muhim emri olan namaz ibÂdetini bile ihlÂs şartına riÂyet etmeden îf edenler, şu Âyet-i kerîmenin dehşetli hitÂbına mÂruz kalmışlardır:
“Yazıklar olsun o namaz kılanlara ki namazlarını ciddiye almazlar ve gosteriş yaparlar...” (el-MÂûn, 4-6)
Hazret-i Cuneyd-i BağdÂdî şoyle buyurmaktadır:
“İhlÂs, ameli mÂnevî bulanıklıktan tasfiye etmektir.” Bir başka Allah dostu ise: “İhlÂsta iddialı olmak, bir nevî ihlÂssızlıktır.” der.
Hazret-i MevlÂnÂ, gonul feyzinden mahrum bir kullukta bulunanlara şoyle seslenir:
“Ey gÂfil! Keşke secde ettiğin zaman yuzunu samimiyetle Hakk ’a cevirebilseydin de; «Yucelerin yucesi olan Rabbim, her turlu noksan sıfattan munezzehtir.» demenin mÂnÂsını lÂyıkıyla idrÂk edebilseydin. Yani sırf şekil secdesi değil, (seni mîrÂca cıkaracak bir) gonul secdesi yapabilseydin! (Zira CenÂb-ı Hak secdede seni kendisine davet ederek; «…Secde et ve yaklaş.» (el-Alak, 19) buyurmaktadır.)”
İHLAS VE TAKVADA EN BUYUK TEHLİKE Zîr ihlÂs ve takvÂda en buyuk tehlike, mu'minin kendisini takv sÂhibi gormesidir. Allah Resûlu buyururlar:
“Dîninde ihlÂslı ol! Boyle yaparsan, az amel bile sana kÂfî gelir.” (HÂkim, Mustedrek, IV, 341)
“Allah TeÂl sizin sûretlerinize ve mallarınıza bakmaz! Fakat sizin (ihlÂs ve takv bakımından) kalblerinize ve amellerinize bakar.” (Muslim, Birr, 34)
Kaynak: Osman Nûri Topbaş, ÎmÂndan İhsÂna Tasavvuf, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan