Cennet ne demek? Cennet isimleri ve katları nelerdir? Cennet nasıl bir yerdir? Cehennem isimleri nelerdir? Cehennem nasıl bir yerdir? Araf nasıl bir yerdir? Havz nasıl bir yerdir? Hesap gununden sonra insanların gideceği dort yer...İnsan dunyada yaptıklarının karşılığını bu dunyadayken tam olarak alamaz. Bu dunyada işlenen amellerin karşılığı ahirette alınacaktır. Cunku gercek mukÂfat ve ceza yeri ahiret yurdudur. İnsan nasıl bir hayat yaşadıysa kabir hayatıyla birlikte karşılığını gormeye başlar. Ya ıstırap ve sıkıntı dolu ya da gul bahcesi gibi ferah bir kabir… Olumden sonraki hayatının her safhasında; kıyamet koparken, mahşerde, sorguda, hesapta, mizanda, sıratta, insan hak ettiği mukÂfat ve cezayı gormeye devam eder. Cennet ve cehennem ise, ahiret hayatının son ve ebedî duraklarıdır. Zira ebedî huzur ve mutluluk, sonsuz ceza ve ıstırap burada yaşanacaktır.
1- CENNET Kelime olarak bahce, bitki ve sık ağaclarla ortulu yer anlamına gelen cennet, terim olarak “ceşitli nimetlerle bezenmiş olan ve mu ’minlerin icinde ebedi olarak kalacakları ahiret yurdu”na denir. Cennet ve oradaki hayat sonsuzdur yani ebedidir.
Cennet İsimleri ve Katları Kur ’an ’da cennet ve onun kademeleri icin şu isimler kullanılmıştır. Cennetu ’l-me ’v (şehitlerin ve mu ’minlerin barınağı ve konağı olan cennet), cennetu-adn (ikamet ve ebedilik cenneti), dar ’ul-hulûd (ebedilik yurdu), Firdevs (her şeyi kapsayan cennet bahcesi), dÂru ’s-selam (esenlik yurdu), dÂru ’l-mukÂme (ebedi kalınacak yer), cennÂtu ’n-naim (nimetlerle dolu cennetler), el-makÂmu ’l-emin (guvenli makam).
Cennet Nasıl Bir Yerdir? Kur ’an-ı Kerim ’de cennet şoyle tasvir edilir:
Cennet, genişliği goklerle yer kadar yani cok cok buyuk ve yakıcı sıcağın da dondurucu soğuğun olmadığı, rahatsız edici aşırılıkların olmadığı bir yerdir. Temiz su, tadı bozulmayan sut ve suzme bal ırmaklarının yer aldığı cennette, suyu zencefille kokulandırılmış tatlı su pınarı (selsebil) ve ardında misk kokusu bırakan bir icecek de vardır. Cennet icecekleri, baş ağrıtmayan, sarhoş etmeyen mahza faydalı iceceklerdir. Cennette turlu meyveler, hurmalıklar, nar ağacları, bağlar, salkımları sarkmış muz ağacları ve ceşit ceşit lezzetli kuş etleri bulunur.
Cennetliklerin Ozellikleri Cennetliklerin ozellikleriyle ilgili de şu bilgiler verilir:
Cennetliklerin elbiseleri ince ve kalın halis ipektendir. Evleri guzeldir. Onlara hizmet etmek icin olumsuz gencler dolaşırlar. Altın kadeh ve tepsiler dolaştıran bu gencler guzelliklerinden dolayı birer inci sanılırlar. Cennettekilere altlarından ırmaklar akan, ust uste bina edilmiş koşkler vardır. Yorgunluk ve zahmet cekilmeyecek olan cennette, boş ve yalan soz işitilmez. Cennetliklerin kalplerinden de kin sokulup atılmıştır.
Cennet nimetlerinin insan akıl ve hayalinin alamayacağı guzellikte olduğunu Peygamber Efendimiz bir kudsî hadis-i şerifte[1] şoyle acıklamıştır: “Cenab-ı Hakk buyuruyor ki: Salih kullarım icin ben, cennette hicbir gozun gormediği, hicbir kulağın işitmediği ve insanın kalbinden bile gecmeyen nice nimetler hazırladım.”[2]
Şuphesiz cennetteki nimetlerin en buyuğu Allah ’ın hoşnutluğunu kazanmak ve Allah ’ı gormektir (cemÂlini seyreylemektir). Bu konuda Kur ’an ’da şoyle buyrulmuştur:
“...Allah ’ın rızası ise hepsinden (butun cennet nimetlerinden) daha buyuktur. İşte buyuk kurtuluş da budur.”[3]
“Yuzler vardır ki o gun ışıl ışıl parıldayacaktır. Rabblerine bakacaklardır.”[4]
Ehl-i sunnet Âlimlerine gore Yuce Allah cennette, (mahiyetini ancak Allah ’ın bileceği bir sûrette) mu ’minler tarafından gorulecektir.
2- CEHENNEM Kelime olarak derin kuyu anlamına gelen cehennem, ahirette kÂfirlerin surekli olarak, gunahkÂr mu ’minlerin de gunahları olcusunde cezalandırılmak uzere kalacakları azap yeridir.
Cehennem İsimleri Kur ’an ’da cehennem icin yedi isim kullanılmıştır: Cehennem (derin kuyu), nÂr (ateş), cahim (son derece buyuk, alevleri kat kat yukselen ateş, duşenlerin coğunun geri donmediği ucurum), saîr (cılgın ateş ve alev), sakar(ateş), hutame (obur ve kızgın ateş). Bu yedi ismin cehennemin yedi tabakası olduğu dakabul edilir.
Cehennem Nasıl Bir Yerdir? Cehennem ve oradaki hayat, Kur ’an ’da şu şekilde anlatılır: Suclular cehenneme vardıklarında, cehennem onlara buyuk kıvılcımlar sacacak, uzaktan uğultusu işitilecektir. İnkÂrcılar icin bir zindan olan cehennem, ateşten ortu ve yataklarıyla cehennemlikleri her taraftan kuşatan, yuzleri dağlayan ve yakan, deriyi soyup kavuran, yureklere coken kızgın ateş dolu bir cukurdur. Yakıtı insanlar ve taşlar olan cehennem, kendisine atılanlardan doymayacaktır. İnsanın icine işleyen bir sıcaklık ve kaynar su icinde, kara bir dumanın golgesinde bulunacak cehennemliklerin derileri, her yanışında, azabı tatmaları icin başka deriler ile değiştirilecektir. Onların yiyeceği zakkum ağacı, iceceği kaynar su ve irindir. Orada serinlik bulamadıkları gibi icecek guzel bir şey de bulamayacaklardır.
Allah ’ı gormekten mahrum kalacak olan inkÂrcılara Allah rahmet etmeyecek, cehennem azabı onları ebedi olarak kuşatacaktır. GunahkÂr mu ’minler ise cehennemde ebedi kalmayacaklar, Peygamberimizin hadislerinde de bildirildiği gibi, cezalarını cektikten sonra cennete konulacaklardır.[5]
Ahiret hayatının her devresinde olduğu gibi, cehennem azabı, ruhen ve bedenen yaşanacaktır. Ancak cehennem hayatında sozu gecen, acı, ızdırap, azap, ateş vb. şeyler bu dunyadakilere benzemez. Bunların hakikatini insanların bilmesi mumkun değildir. Ancak Allah bilir.[6]
3- ARAF Araf Neresi? Dağ ve tepenin yuksek kısımları anlamına gelen araf kelimesi, cennetle cehennemin arasında bulunan sûrun ve yuksek kısmın adıdır.
Arafta Kimler Olacak? Araf ve araflıkların kimler olacağı konusunda farklı iki goruş vardır. Bazı Âlimlere gore,
1- Herhangi bir peygamberin tebliğini duymamış olarak olen insanlarla, kucukken olen muşrik cocukları a ’rafta kalacaklardır.
2- Araflıklar, iyi ve kotu amelleri eşit olan mu ’minlerdir. Bunlar cennete girmeden once cennetle cehennem arasında bir sure bekletilecekler, sonra Allah ’ın lutfuyla cennete gireceklerdir.
Araf Ehli Kimlerdir? Kur ’an ’da arafta bulunanlarla ilgili olarak şoyle buyrulur:
“İki taraf (cennetliklerle cehennemlikler) arasında bir perde ve Araf uzerinde herkesi simalarından tanıyan adamlar vardır ki, bunlar henuz cennete girmedikleri halde (girmeyi) umarak cennet ehline “selam size” diye seslenirler. Gozleri cehennem ehli tarafına dondurulunce: Ey Rabbimiz! Bizi zalimler topluluğu ile beraber bulundurma! derler”[7]
4- HAVZ Kıyamet gununde peygamberlere ihsan edilecek havuzlar bulunacaktır. Mu ’minler bunların tatlı ve berrak suyundan icerek, susuzluklarını gidereceklerdir. Kur ’an ’daki “Kuşkusuz biz sana kevseri verdik”[8] ayetinde gecen kevser genellikle havuz olarak anlaşılmıştır. Bu sebeple Peygamber Efendimizin kıyametteki havuzu icin “havz-ı kevser” denilmiştir.
Havz Nasıl Bir Yerdir? Hadislerde bildirildiğine gore kıyamet gunu her peygamberin bir havuzu olacaktır. Bu havuzdan o peygamberin kendisi ve ummeti icecektir. Peygamber Efendimizin havuzu cok geniş, suyu sutten daha beyaz, kokusu miskten daha guzel, kadehlerinin sayısı da gokteki yıldızlardan daha coktur. Ondan bir kere icen bir daha ebediyen susamayacaktır.[9]
[1] Kudsî hadis, manası Allah ’tan lafzı (soz kalıbına dokulmesi) ise Allah Resulu ’ne ait olan hadis-i şeriftir.
[2] BuhÂrî, Tefsîr, Sûre, 32, Muslim, Cennet, 1;: Tirmizî, Tefsîr, Sûre, 32.
[3] Tevbe Sûresi, 72. ayet
[4] KıyÂme Sûresi, 22-23. ayetler
[5] BuhÂrî, RikÂk, 51, Tevhîd, 19; Tirmizî, Birr, 61; İbn MÂce, Mukaddime, 9.
[6] A ’rÂf Sûresi, 46-47. ayet
[7] A ’raf Sûresi, 46-47. ayetler
[8] Kevser Sûresi, 1. ayet
[9] Havuz ile ilgili hadisler icin bk. BuhÂrî, RikÂk, 53, Fiten. 1; Muslim. FedÂil, 9; Tirmizî. KıyÂmet, 14. 15.
Kaynak: İslam Akaidi, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan