AllÂh ’ın, mahlûkatın olmuş ve olacak butun işlerini onları yaratmadan once ezelî ve ebedî ilmi ile bilip belirlemesine “kader” denir. AllÂh ’ın onceden bilip belirlediği şeylerin, zamanı ve şartları hÂsıl oldukca meydana gelmesine de “kaza” denir. Kaz ve kadere inanmak da îmanın bir ruknudur.MeselÂ, AllÂh ’ın hangi insanın nerede, ne zaman, ne yapacağını, hatt bir gun icinde ne kadar nefes alıp vereceğini, daha insanı ve kÂinatı yaratmadan bilip belirlemesine “kader,” insanın da vakti geldiği zaman bu nefesleri alıp vermesine “kaz” denir. (Aşağıdaki videolardan ayrıntılı olarak izleyebilirsiniz.)

ALLAHUTEALA YAPTIĞIMIZ İŞLERDEN NEDEN BİZİ SORUMLU TUTUYOR?

Akla şoyle bir soru gelebilir; Allah -celle celÂluhu- belirledi ve biliyor, o zaman kullarını neden yaptığı işlerden sorumlu tutuyor?

Allah -celle celÂluhu- her insana, bir irÂde-i cuz ’iye (sınırlı irade) vermiştir. İn- san, bu irade ile kendisine bildirilen doğru veya yanlışları yapmayı ister, Allah -celle celÂluhu- de insanın bu isteğini yaratır. Dolayısı ile kendisine bir otomobil emanet verilmiş olan bir insan, o otomobili ucuruma doğru surup ucurum- dan aşağı duşer ise, bu kazadan otomobili kullanan mı, yoksa o otomobili ona teslim eden otomobil sahibi mi sorumludur? Elbette otomobili kullanan sorumludur.

İnsan da aynen boyledir, yani insana emanet edilen bu can ile iyi veya kotu ameller yapmak, insanın kendi elindedir. Bu durumda yaptığı ameller- den insan sorumludur.

KAZA NEDİR?
KADER NEDİR?
KİŞİNİN İŞLEDİĞİ GUNAHLAR ONUN KADERİ MİDİR?
İNSANIN KADERİNİ KİM BELİRLER? İslam ve İhsan