Merhabalar gecen gunku Elementary OS konusunda gecen konuşmadan sonra VFIO GPU aktarma rehberi yapmasına karar verdim. Fakat bu rehberi Arch Linux'a gore anlatacağım icin VFIO rehberini yapmadan once Arch Linux kurulum rehberini yapmanın daha doğru olacağını duşundum. Boylelikle Arch Linux kurmasını bilmeyenler de bu rehber ile bunu oğrenip isterlerse daha sonradan yapacağım VFIO rehberini de takip edebilirler. Şunu da belirtmek isterim ki bu rehberi tamamıyla Arch Wiki uzerindeki bilgileri derleyip toplayarak yazdım. Eğer burada yaptığım işlemleri ve daha fazlasını oğrenmek istiyorsanız Arch Wiki'yi okumanızı şiddetle tavsiye ediyorum. Okuduğum tum Wiki kısımlarının linklerini de bu rehberin sonuna eklerim.
Neden Arch Linux kullanmalıyım? Arch Linux bana gore bir dağıtım mı? Arch Linux, Debian Stable'ın tam tersine Rolling Release bir Linux dağıtımıdır. Amacı kullanıcıya bir yazılımın en stabil surumu yerine en guncel surumunu ulaştırmaktır. Fakat bu gelen yazılımların beta ya da buglı olduğunu gostermez. Beta yazılımların deposu farklıdır. Uzun bir suredir Arch Linux kullanmamla birlikte şuana kadar yazılım guncellemelerinde hicbir sorun yaşamadım.
Arch Linux bence Linux'u en hızlı oğreten dağıtımdır. Cunku kurulum sırasında bile size grafik arayuzlu cocuk oyuncağı bir kurulum menusu vermek yerine direk olarak Linux Terminal'ine bırakır ve sıfırdan her şeyi kendinizin yapmasını ister fakat Gentoo gibi kaynak kodu ile uğraşmak zorunda kalmadığınız icin kurulum suresi Gentoo gibi uzun değildir. Yine Ubuntu'daki gibi hazır paketleri sisteminize yukleyeceksiniz, tek farkı sizin icin bu işi otomatik yapacak bir program yok. Eğer ben Linux oğrenmek istiyorum diyorsanız en azından bir kez denemeniz gereken dağıtımlardan biridir.
Başlamadan Once Bazı Notlar ve Tavsiyeler Bu kurulum sadece x86_64 mimarili işlemciler icin gecerlidir. Arch Linux 32 bit işlemcileri desteklememektedir. Eğer ARM64 mimarili bir işlemciye kurulum yapmak istiyorsanız şu sayfaya bakmanızı tavsiye ederim: Arch Linux ARM Kurulumu UEFI sistemler icin anlatacağım, eğer eski tarz sistemler icin kurulum rehberi arıyorsanız lutfen Arch Wiki'ye goz atınız. Anakartınızın ayarlarından Secure Boot, Fastboot seceneklerini kapatmanız gerekebilir. Kurulumdan once BIOS guncellemesi yapmanızı tavsiye ederim. Şart değil fakat bazı sorunların onune gecebilmektedir. Kurulum sırasında internet bağlantısı zorunludur. Kablolu kullanmanızı tavsiye ederim fakat kablosuz olarak da kurulumu yapabilirsiniz. Kablosuz ağ adatorlerinin bazılarında surucu uyumsuzluğu sorunu cıkabilir eğer boyle bir durum ile karşılaşırsanız Arch Wiki'ye bakmanız gerek. Eğer Windows ile birlikte Dual Boot yapacaksanız once Windows kurmanızı tavsiye ediyorum. Şart değil fakat bazı durumlarda kolaylık sağlıyor. Eğer sisteminizde zaten Windows kuruluysa birazdan anlatacağım adımdaki gibi sisteminizde yer acmanız lazım. Windows ile birlikte kuruyorsanız Windows'un da UEFI şeklinde yuklenmiş olması lazımdır. Kurulum ilk defa yapanlar icin biraz uzun surebilir bu yuzden en azından 2-3 saat bir zaman dilimi ayırmanızı tavsiye ediyorum. Kurulumun ne kadar sureceği SSD/HDD hızınız, internet hızınız gibi faktorlerden etkilenebilir. Dual Boot Yapacaksanız Windows Disk Yonetim Aracı'nı Kullanarak Diskinizde Yer Acma​
Oncelikle hangi diskinize Linux kurmak istediğinizi seciniz. İstediğiniz diskteki boş alanı "Disk Yonetimi" aracı ile "Birimi Kucult" diyerek Linux icin "Ayrılmamış Alan" şeklinde ayırabilirsiniz. Arch Linux icin minimum 15-20 GB'lık bir alan lazımdır fakat benim tavsiyem minimum 30 GB ayırmanızdır. Eğer daha fazla ayrımak istiyorsanız orası size kalmış. Eğer ne kadar ayıracağınıza karar veremiyorsanız rehberin Linux bolumlerini oluşturma kısmını okumanızı tavsiye ederim. Ondan sonra ne kadar ayırmak istediğinizin kararına varabilirsiniz.


Kurulum 1.Adım: Arch Linux Başlatılabilir USB Bellek Hazırlamak

Oncelikle Arch Linux ISO'sunu indirmemiz lazım. Bu siteye gidiyoruz: Arch Linux - Downloads . Sayfanın aşağılarına doğru Turkiye aynasından indirme link mevcuttur. Oradan direkt olarak indirebilirsiniz veya dilerseniz Torrent linki de safyanın ustlerine doğru mevcuttur. İndirten sonra bu ISO'yu USB belleğimize yazmamız gerekli.
NOT: Bu rehberin yazıldığı tarihteki en guncel ISO "2020.05.01" dir. Her zaman en guncel ISO'yu indirin.
Windows Uzerinden Windows uzerinden yapmanın en kolay yolu "Rufus" programını kullanmaktır. Rufus'u indirmek icin: Rufus - The Official Website (Download, New Releases) . Rufus'u indirip calıştırdıktan sonra bilgisayarımıza takılan en az 1GB'lık USB belleği secin, daha sonrasında ISO kısmına Arch Linux ISO'sunun dosya yolunu gosterin ve aşağıdaki ekran goruntusunde ayarladığım gibi siz de ayarlayın.


NOT: "Ayırma Birimi Boyutu" nu her zaman varsayılanda bırakın.
Linux Uzerinden Eğer başka bir Linux dağıtımından Arch Linux USB'si hazırlamak istiyorsanız Balena Etcher gibi grafik arayuzlu bir program kullamak isteyebilirsiniz. Fakat her dağıtımda calışacak olan yontem terminal uzerinden "dd" komutudur.
Kod:Panoya kopyala
sudo dd bs=4M if=/iso/dosyası/yolu of=/dev/sdX status=progress && sync

Cihazınızın "sdX" yerine gelecek değerini oğrenmek icin "lsblk" komutunu kullanın.

2. Adım: USB'yi Başlatma

Anakartınızın Boot tuşunu kullanarak sanki Windows USB'si başlatıyormuş gibi Arch Linux ISO'sunu yazdığımız USB'yi başlatıyoruz. Karşınıza şoyle bir ekran gelecektir:


Eğer en ustteki secenek secili değilse ok tuşları ile onu secip enter tuşuna basın.

3. Adım: Kurulum Oncesi Ayarlar

Eğer başarılı bir şekilde "[email protected]" geldiyseniz Linux'u yuklemeden once yapmamız ve kontrol etmemiz gereken bazı şeyler var.
Klavyeyi Turkce Q Klavyeye Cevirme:​
Kod:Panoya kopyala
loadkeys trq

yazınca klavyemiz Turkce klavyeye cevrilmiş oluyor.
NOT: Klavye Turkce olsa bile lutfen Turkce karakterlere basmamaya onem gosterin. Turkce karakterler kurulum sırasındaki Terminal'de bazen sorunlar yaratmaktadır.
UEFI olarak başlatıldığını doğrulama:​
Kod:Panoya kopyala
ls /sys/firmware/efi/efivars

yazarak ISO'nun UEFI şeklinde başlatıldığını doğrulayalım. Eğer ekrana bazı yazılar geliyorsa bir sıkıntı yok demektir.


NOT: Gelen yazıların miktarının veya ne kadar uzun olduğunun onemi yok.
Kablolu Bağlantı Kullanıyorsanız​
Kod:Panoya kopyala
ping archlinux.org

Size boyle bir geri bildirimde bulunacaktır


Eğer boyle bir bildirim alıyorsanız sıkıntı yok demektir. Ping işlemini bitirmek icin "Ctrl+c" yapınız.
Kablosuz bağlantı kullanıyorsanız:​
Kod:Panoya kopyala
wifi-menu

yazarak etrafınızdaki kablosuz ağların taranmasını sağlayın. Ardından kolay bir şekilde anlayabileceğiniz bir pencere gelecektir, oradaki adımları takip edin ve sonunda tekrar "ping" komutunu girmesini deneyin. Eğer "ping" komutu kablosuz ağ şifrenizi doğru girmenize rağmen calışmadıysa
Kod:Panoya kopyala
netctl enable wlan0-kablosuzağadınız

komutunu girip tekrardan "ping" komutunu calıştırmayı deneyin. Eğer yine de calışmadıysa Arch Wiki'ye bakmanızı tavsiye ederim.
Saati Ayarlama:​
Kod:Panoya kopyala
timedatectl set-ntp true

komutunu girerek saatin doğru bir şekilde ayarlanmasını sağlayın.

4. Adım: Diski Bolumlendirme

Kod:Panoya kopyala
lsblk

komutunu girerek disk bolumlerinizi goruntuleyin.


Resimde gorduğunuz gibi Windows 10 "vdb" diskine yuklenmiş ve "vdb1-vdb4" bolumlerini oluşturmuş. "vda" diskimin tamamı ve "vdb" diskimin 50 GB bicimlendirilmemiş bir şekilde duruyor. Bu boş alanları Linux'un kullanabileceği şekilde bicimlendirmemiz lazım. Bunun icin "cfdisk" programını kullanacağız.
Kod:Panoya kopyala
cfdisk /dev/istediğinizdisk

Ben burada "vdb" diskine kurulum yapacağım cunku daha onceden Windows uzerinden 50 GB'lık alan ayırmıştım. "vda" Diskini de 2. bir disk olarak Linux'a bağlayacağım. "vdb" diskine kurulum yapacağım icin ben
Kod:Panoya kopyala
cfdisk /dev/vdb

komutunu kullanacağım fakat siz kendi kuracağınız diskin adını girin. Bu komutu yazdıktan sonra karşıma boyle bir ekran geliyor:


NOT: Eğer bir diski sıfırdan bicimlendiriyorsanız bu ekran once diskin Label'ını ayarlamınızı isteyecektir. Bu durumda "GPT" yi seciniz.

Şimdi 50GB'lık boş alana Linux'u kuracağım bolumu (root), SWAP bolumunu ve Home bolumunu oluşturacağım.

Home ve Root bolumunu ayrı yapmak eğer bazı durumlarda kolaylık sağlar ve guvenlik konusunda daha iyidir. Aynı zamanda Arch Linux'tan sıkılıp başka bir dağıtıma gecmek isterseniz Home bolumunu silmeden yani butun resimleriniz, muzikleriniz, dosyalarınız aynı kalarak sadece sistem bolumunu silip başka bir dağıtıma kolaylıkla gecebilirsiniz. Ama eğer alan konusunda sıkıntı cekiyorsanız ayrı bir Home bolumu oluşturmak zorunda değilsiniz.

SWAP bolumu zorunlu değildir fakat tavsiye edilir. SWAP disk uzerinde RAM gibi duşunebilirsiniz. SWAP bolumune ihtiyacınız olmasa bile en azından bir 2GB'lık bir SWAP bolumu oluşturulması tavsiye edilir. Fakat alan konusunda sıkıntınız varsa SWAP bolumunu gecebilirsiniz. Bir de Hibernate desteği istiyorsanız en az bilgisayarınızda olan RAM miktarı kadar bir SWAP bolumu oluşturmanız lazım (tavsiye edilen miktar: "Bilgisayarınızdaki RAM Miktarı x 1.5").
Hibernate nedir?​
Hibernate, uyku modu gibi duşunebilirsiniz fakat uyku modundan farklı olarak bilgisayar hic guc tuketmez. Uyku modunda bilgisayarınız guc tuketimine devam eder cunku RAM'deki bilgilerin kaybolmaması icin RAM'in elektriğe ihtiyacı vardır fakat Hibernate modu RAM'daki bilgilerin hepsini SWAP bolumunuze yazar ve bilgisayarınızı geri actığınızda bilgilerinizi RAM'e geri yukler ve işinize kaldığınız yerden devam edersiniz. Uyku modunda olan bir bilgisayar, bilgiyi RAM'de tutmaya devam ettiği icin daha hızlı acılır fakat Hibernate olan bir bilgisayar, RAM'deki bilgiyi, RAM'e gore daha yavaş olan bir SSD veya HDD'ye yazdığı icin daha yavaş acılacaktır. Eğer Laptop kullanıyorsanız ve bir yerden bir yere cok gidip gelmeniz gerekiyor ve batarya omrumden gitmesin diyorsanız Hibernate kullanmanızı tavsiye ederim.

Bunların haricinde UEFI bir işletim sistemi yuklerken bootloader'ı atacağımız bir EFI bolumu oluşturmamız lazım. Fakat Windows'u onceden yuklediğim icin Windows'un oluşturduğu EFI bolumunu kullanabilirim. Eğer Windows yuklemediyseniz yaklaşık bir 100 MB kadar bir EFI bolumu oluşturmanız lazım.
Ben ornek olarak butun bolumleri oluşturacağım (EFI harici cunku EFI bolumum zaten var).

Oncelikle Root bolumunu yani Linux'un ve programlarımım yukleneceği bolumu oluşturmam lazım. Ben bu bolume 30GB vermek istiyorum (kendi bilgisayarımda 40 GB kullanıyorum fakat coğu kullanıcı icin 30GB cok ideal bir boyut cunku buraya sadece sistem programlarımım falan yuklenecek. Oyunlarım 2. diskime veya home bolumume yuklenecek fakat "Root" ve "Home" klasorunu tek bir bolum uzerine yapmak istiyorsanız buraya daha fazla alan vermek isteyebilirsiniz.)

NOT: Cfdisk'te bolumler arasında hareket etmek icin yukarı-aşağı ok tuşları, secenekler arasında hareket etmek icin sol-sağ ok tuşları kullanılır.

Cfdisk'te "Free space" kısmına geliyorum ve "New" seceneğini seciyorum.

Boyutu 30G olarak yazıyorum. "Type" kısmına ayarlamama gerek yok cunku "Root" bolumu zaten "Linux filesystem" olması lazım.
Daha sonra kendime 2GB'lık bir SWAP alanı oluşturacağım. Yine "Free space" uzerine geliyorum "New" diyorum ve bu sefer alan kısmına 2G yazıyorum. Bu sefer oluşturduğum bolum SWAP olduğu icin "Type" kısmını değiştirmem lazım. Oluşturuduğum bolum uzerine gelip "Type" seceneğini seciyorum.
Gelen menuden "Linux SWAP" seceneğini seciyorum.


Sonrasında eğer Windows yuklemediyseniz EFI bolumunu oluşturmanız lazım. Daha deminki bolumler gibi 100M boyutunda bir bolum oluşturup "Type" olarak "EFI System" secin.


Son olarak kalan butun boş alanımı Home bolumume veriyorum ve "Type" kısmını "Linux filesystem" olarak bırakıyorum. Son durum tam olarak boyle:


En son olarak "Write" seceneğini secip "yes" diyerek "cfdisk" programından cıkıyorum. Benim başta belirttiğim gibi "vda" adında başka bir diskim vardı ve bu diskin hepsini Linux'a vermeyi duşunuyordum. Bu yuzden daha demin yaptığım işlemler gibi o diskte de yeni bir "Linux filesystem" oluşturuyorum ve tum alanı bu bolume veriyorum.
NOT: Eğer "cfdisk" ten cıktıktan sonra ekranda kalan goruntu sizi rahatsız ediyorusa "Ctrl+L" yaparak ekranı temizleyebilirsiniz.

Son olarak
Kod:Panoya kopyala
lsblk

komutu ile yaptığımız bolumleri kontrol ediyoruz.



Devamında oluşturduğumuz bolumleri uygun dosya sistemleri ile formatlamamız lazım. Burada dikkatli olmamız lazım cunku yanlışlıkla farklı bir bolumu formatlarsak veri kaybına yol acabiliriz. Orneğin oluşturduğumuz "root" bolume yerine gidip Windows'un bolumunu formatlarsak Windows kurulumumuzu ucurmuş oluruz. O yuzden yazdığınız komutları tek tek kontrol edin. Linux varsayılan dosya sistemi ext4. O yuzden SWAP ve EFI harici dosyalarımızın buluncağı bolumleri ext4 şeklinde formatlayacağız. "vdb5" benim "root" bolumum, "vdb7" benim "home" bolumum, "vda1" de benim Linux'a vereceğim 2. diskim. Bu uc bolumu şu komutlarla ext4 şeklinde formatlıyoruz
Kod:Panoya kopyala
mkfs.ext4 /dev/vdb5 mkfs.ext4 /dev/vdb7 mkfs.ext4 /dev/vda1


SWAP bolumumuz "vdb6" ydı. Bu bolum icin
Kod:Panoya kopyala
mkswap /dev/vdb6 swapon /dev/vdb6

komutlarını giriyoruz.

Eğer EFI bolumunu kendiniz oluşturdaysanız
Kod:Panoya kopyala
mkfs.fat -F32 /dev/bolumadı

komutunu girmeniz lazım. Fakat benim bilgisayarımda Windows bu bolumu oluşturup formatladığı icin boyle bir şey yapmama gerek yok.

Şimdi formatladığımız dosyaları sistemimize monte etmemiz lazım. Oncelikle "root" bolumunu monte etmeliyiz cunku diğer butun bolumler bunun uzerine monte edilecek.
Kod:Panoya kopyala
mount /dev/vdb5 /mnt

komutu ile root bolumunu /mnt kısmına monte ediyoruz.

Home bolumunu monte etmek icin /mnt/home klasorunu oluşturmamız lazım:
Kod:Panoya kopyala
mkdir /mnt/home

komutu ile /home dosyasını oluşturuyoruz. Bu dosyaya home bolumumuzu monte ediyoruz:
Kod:Panoya kopyala
mount /dev/vdb7 /mnt/home


Devamında EFI bolumumuzu monte etmek icin ona ozel bir klasor oluşturmamız lazım. Şahsen /boot/efi bolumunde olmasını tercih ediyorum. Bu klasoru oluşturmak icin
Kod:Panoya kopyala
mkdir /mnt/boot mkdir /mnt/boot/efi

komutlarını kullanıyoruz. Monte etmek icin
Kod:Panoya kopyala
mount /dev/vdb2 /mnt/boot/efi

komutunu kullanıyoruz

Sıra Windows bolumunu ve 2. diskimizi monte etmede bunların ben /media altında monte edilmesini tercih ediyorum o yuzden /media altında "storage" ve "windows" adında 2 klasor oluşturacağım. İsterseniz bunların adlarını farklı koyabilirsiniz fakat ben boyle koymayı tercih ediyorum
Kod:Panoya kopyala
mkdir /mnt/media mkdir /mnt/media/windows mkdir /mnt/media/storage

komutları ile klasotlerimizi oluşturuyoruz ve yine diğer bolumler gibi onları da monte ediyoruz:
Kod:Panoya kopyala
mount /dev/vdb4 /mnt/media/windows mount /dev/vda1 /mnt/media/storage


SWAP bolumunu monte etmemize gerek yok cunku daha onceden girdiğimiz "swapon" komutu SWAP bolumunu aktive etmişti. Kontrol etmek icin "lsblk" yazıyoruz ve karşımıza boyle bir goruntu cıkacak



5. Adım: Pacman'i Optimize Etme
Pacman, Arch Linux'un paket yoneticisidir. Varsayılan ayarlarında Turkiye'deki bir kullanıcı icin yavaş calışabilir bu yuzden bazı ayna ayarlarını yapmamız lazım.
Kod:Panoya kopyala
nano /etc/pacman.d/mirrorlist

yazarak Nano metin duzenleyicisini kullanarak pacman ayna ayarlarına giriyoruz.
NOT: Bu rehberde ben Nano kullanmasını tercih ettim cunku en basit kullanılabilecek metin duzenleyicisinin Nano olduğunu duşunuyorum. Dilerseniz vim, vi gibi daha gelişmiş bir metin duzenleyicisi kullanabilirsiniz.


İlk actığınızda gorduğunuz Avrupa ulkeri ve yakın ulkeler haric tum ulkeleri linkleri ile birlikte silin. Sadece ilk actığınızda gorduğunuz bu ulkelerde yapmanız yeterlidir. Sonrasında "Ctrl+W" yaparak "Turkey" diye arama yapın ve cıkan ilk sonucu linki ile birlikte kesip (kesme ctrl+k) en yukarıya yapıştırın (yapıştırma ctrl+u) (işaretlemek icin shift tuşuna basılı tutarken ok tuşlarını kullanın). 2 Tane "Turkey" linki var birini en uste oburunu onun altına koyun. Eğer yanlışlıkla bir şeyleri bozarsanız "Ctrl+x" yapıp N'ye basıp kaydetmeden cıkıp, tekrardan girip yeniden yapmanız lazım. Son durumda boyle gozukmesi lazım


Kaydetmek icin "Ctrl+x" yapıp kaydetmek istiyor musunuz diye sorduğunda "y" tuşuna basın, dosya yoluna dokunmadan enter yapıp kaydedip cıkın.

6. Adım: Arch Linux'u Yuklemek ve Fstab Dosyasını Oluşturmak
Kod:Panoya kopyala
pacstrap /mnt base base-devel linux linux-firmware

Komutu ile Arch Linux'un temel paketlerinin yuklemesini başlatın. Yaklaşık 1.3 GB'lık bir yukleme gercekleştirecektir.
NOT: İsterseniz linux yerine linux-lts kernel'ini yukleyebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi icin Arch Wiki'ye bakın.

Yukleme tamamlandıktan sonra
Kod:Panoya kopyala
genfstab -U /mnt >> /mnt/etc/fstab

komutu ile fstab dosyasını oluşturun.
NOT:Fstab dosyası hangi disk bolumlerinin nereye bağlanacağını sisteme gosterir.

7. Adım: Sistemi Ayarlama

Arch Linux'un minimal kurulumu tamamlanmıştır fakat bazı ayarlamalar yapmamız ve bazı programları yuklememiz lazım. Oncelikle yuklediğimiz Arch Linux kurulumuna girmek icin
Kod:Panoya kopyala
arch-chroot /mnt

komutunu kullanıyoruz ve artık kurulumunu yaptığımız Arch Linux sistemimize giriş yapmış oluyoruz.

Bir şeyler ayarlamaya başlamadan once bu yeni kuruluma bir metin duzenleyicisi yuklememiz lazım. Daha onceden Nano kullanıyorduk şimdi de kullanmak icin:
Kod:Panoya kopyala
pacman -S nano

komutu ile Nano'yu bilgisayarımıza yukluyoruz.
Saat ve Yerel Ayarlar​
Kod:Panoya kopyala
ln -sf /usr/share/zoneinfo/Europe/Istanbul /etc/localtime hwclock --systohc

Dil Ayarları​
Kod:Panoya kopyala
nano /etc/locale.gen

komutu ile locale.gen dosyasını acıyoruz. Buradan "en_US.UTF-8 UTF-8" ve "tr_TR.UTF-8 UTF-8" satırının başındaki "#" işaretini kaldırıyoruz. Metni kaydedip cıktıktan sonra
Kod:Panoya kopyala
locale-gen

komutu ile sectiğimiz dillerin ve yerel ayarlarının uygulanmasını sağlıyoruz.
Dilimizi secmek icin
Kod:Panoya kopyala
nano /etc/locale.conf

yazarak acılan boş metin dosyasına LANG="istediğimiz dilin utf-8 adı" Orneğin ben sistemimi İngilizce kullanmak istiyorsam
Kod:Panoya kopyala
LANG=en_US.UTF-8

yazmam lazım.
Klavye Duzeni​
Kod:Panoya kopyala
nano /etc/vconsole.conf

komutunu girdiğimizde acılan boş metin dosyasına
Kod:Panoya kopyala
KEYMAP=trq

yazmamız lazım.
Ağ Ayarları​
Kod:Panoya kopyala
nano /etc/hostname

Komutunu girdiğimizde acılan metin dosyasına bilgisayar adımızı yazıyoruz ve kaydediyoruz (ağlarda gozukecek adımızı). Ben kurulumu yaptığım sanal makinedeki adımı "testpc" koydum.
Daha sonra
Kod:Panoya kopyala
nano /etc/hosts

Devamını hata yuzunden yazamıyorum eğer cozebilirsem eklerim
komutunu girerek acılan bu dosyaya
Kod:Panoya kopyala
127.0.0.1 localhost ::1 localhost 127.0.1.1 testpc.localdomain testpc

Şeklinde ekleme yapıyoruz. Siz "testpc" yerine kendi "hostname" kısmında yazdığınız adı yazacaksınız.
NOT: Buradaki boşlukların onemi yok duzgun dursun diye oyle yaptım.
Ağ yonetimi icin​
Kod:Panoya kopyala
pacman -S networkmanager

Komutu ile NetworkManager programını yukleyin ve
Kod:Panoya kopyala
systemctl enable NetworkManager

komutu ile aktive edin.
NOT: systemctl ile başlayan komuttaki NetworkManager'daki buyuk ve kucuk harfler onemlidir.
Root Şifresi​
Kod:Panoya kopyala
passwd

Komutunu yazarak Root hesabının şifresini belirleyin. Şifrenin karakterleri yıldız şeklinde gozukmez o yuzden yazmıyor diye korkmayın. Root hesabı Windows'taki kendiliğinden var olan Administrator hesabı gibi duşunebilirsiniz. Biz bu hesabı kullanmak yerine izin verdiğiniz kullancılarda Root yetkisini kullanmak icin "sudo" komutunu kullanacağız.
NTFS Dosya Sistemi Desteği​
Kod:Panoya kopyala
pacman -S ntfs-3g


Eğer Intel İşlemci Mikrokod Guncellmesi:
Kod:Panoya kopyala
pacman -S intel-ucode

yazarak Intel mikrokod guncellemelerini yukleyin.
NOT: AMD işlemcilerin mikrokod guncellemeleri linux-firmware paketi ile yuklendiği icin ekstra bir şey yuklememize gerek yok.
Sisteminizde SSD Varsa​
Kod:Panoya kopyala
systemctl enable fstrim.timer

Komutunu girerek sistemin SSD uzerine 0 yazma işlemini engelleyerek SSD'nizin omrunu korumuş olursunuz.
Touchpad Desteği​
Kod:Panoya kopyala
pacman -S xf86-input-synaptics

32 Bit Deposu​
Kod:Panoya kopyala
nano /etc/pacman.conf

Komutunu girin ve
Kod:Panoya kopyala
[multilib] Include = /etc/pacman.d/mirrorlist

satırlarının başındaki "#" işaretini kaldırın.

8. Adım: Bootloader Yuklemek (GRUB)

Kod:Panoya kopyala
pacman -S os-prober grub efibootmgr

Komutunu girerek GRUB bootloader'ın indirmesini gercekleştirin.
NOT: Eğer Windows ile Dual Boot yapmıyorsanız "os-prober" paketini yuklemenize gerek yok.
Kod:Panoya kopyala
grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader-id=GRUB

Yazarak GRUB Bootloader'ın yuklemesini gercekleştirin.
NOT: Ben EFI bolumunu hatırlarsanız /boot/efi kısmına monte etmiştim. Siz efi bolumunu nereye monte ettiyseniz "--efi-directory" değerine onun dosya yolunu yazın.


Sorun cıkmazsa boyle bir geri donuşte bulunacaktır.

Son olarak grub.cfg dosyasının oluşturulmasını sağlayın.
Kod:Panoya kopyala
grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg



Resimde gorduğunuz gibi GRUB Windows Bootloader'ımızı da buldu.

9. Adım: Kullanıcı Hesapları Oluşturmak

Kod:Panoya kopyala
useradd -m -g users -G wheel,storage,power -s /bin/bash kullanıcıadı

Kullanıcı hesabı oluşturma komutudur. Ben kullanıcı adımı bu makinede "testpc" olarak sectim. Bu hesabın şifresini belirlemek icin
Kod:Panoya kopyala
passwd testpc

komutunu giriyoruz.
Bu hesaba "sudo" kullanma yetkisi vermek icin de:
Kod:Panoya kopyala
EDITOR=nano visudo

komutunu yazıyoruz ve
Kod:Panoya kopyala
%wheel ALL=(ALL) ALL

satırının başındaki "#" işaretini kaldırıyoruz. Daha sonra da belgenin sonuna
Kod:Panoya kopyala
Defaults rootpw

yazarak Wheel grubundaki kullanıcıların "sudo" komutunu kullanmak icin Root hesabının şifresini girmelerinin gerektiğini soyluyoruz.



10. Adım: Ekran Kartı Suruculeri:
AMD​
AMD ekran kartlarında ekstra bir surucu kurulumuna gerek yoktur cunku gerekli olan her şey kernel ile birlikte yuklenmiştir. Sadece Windows'taki DX yukler gibi acık kaynaklı grafik kutuphanelerini yuklememiz lazım (Vulkan, OpenGL vb) Bunun icin
Kod:Panoya kopyala
pacman -S mesa lib32-mesa

komutunu giriyoruz.
Intel​
Intel icin suruculeri eğer KDE masaustu ortamını kullanacaksınız yuklemeyin. Onun dışındakiler icin
Kod:Panoya kopyala
pacman -S xf86-video-intel mesa lib32-mesa

KDE icin:
Kod:Panoya kopyala
pacman -S mesa lib32-mesa

NOT: Bazen Intel HD ekran kartlarında yırtılma sorunu oluşabiliyor. Bu sorunun cozumunu sonraki aşamalarda anlatacağım.
Nvidia​
Eğer kartınız Geforce 630-gunumuz kartları ise
Kod:Panoya kopyala
pacman -S nvidia-dkms libglvnd nvidia-utils opencl-nvidia lib32-libglvnd lib32-nvidia-utils lib32-opencl-nvidia nvidia-settings

Eğer kartınız Geforce 400/500 ve 630 oncesi 600 serisi ise kurlumdan sonra AUR ile "nvidia-390xx-dkms" paketini yukleyiniz.
Eğer kartınız daha da eskiyse kernel icindeki nouveau surucusunu kullanın.

11. Adım: Xorg Kurulumu
Kod:Panoya kopyala
pacman -S xorg-server xorg-apps xorg-xinit xorg-twm xorg-xclock xterm

Komutu xorg ile ilgili temel her şeyi kurar.

12. Adım: Masaustu Ortamı

Masaustu ortamlarının tamamına bakmak icin: Desktop environment - ArchWiki
Ben sadece burada 3 masaustu ortamından bahsedeceğim : KDE, XFCE, Gnome
XFCE​
Kod:Panoya kopyala
pacman -S xfce4 xfce4-goodies lightdm lightdm-gtk-greeter systemctl enable lightdm

Gnome​
Kod:Panoya kopyala
pacman -S gnome systemctl enable gdm

KDE​
Kod:Panoya kopyala
pacman -S plasma dolphin konsole sddm systemctl enable sddm


NOT1: Nvidia kullanıyorsanız ve Gnome kullanmak istiyorsanız "systemctl enable gdm" yapmak yerine lightdm yukleyin
Kod:Panoya kopyala
pacman -S lightdm lightdm-gtk-greeter systemctl enable lightdm

ve giriş yerinde Gnome yerine Gnome on Xorg secin. Nvidia Wayland ile ciddi sıkıntılar cıkarmaktadır.
NOT2: Gnome sabit RAM kullanımı 1.2 GB civarıdır. RAM miktarınız az ise Gnome yuklemenizi tavsiye etmiyorum.
NOT3: Lutfen sadece 1 tane masaustu ortamı yukleyiniz eğer birinden canınız sıkılırsa istediğinizin zaman eskisini silip başkasına gecebilirsiniz.

13. Adım: Kucuk Birkac Ayar

Eğer her şeyi duzgun bir şekilde yaptıysanız sırasıyla
Kod:Panoya kopyala
exit umount -R /mnt reboot

komutlarını yazınız ardından sisteminiz yeniden başlatılacaktır. Bir sıkıtı yoksa sizi şu ekran karşılayacaktır


Sistemi istediğinizin masaustu ortamında actıktan sonra bazı kucuk sıkıntılarla karşılaşabilirsiniz. Orneğin klavye duzenini kurulum sırasında ayarlamamıza rağmen masaustu ortamları bu duzeni gormeyebiliyor. Eğer boyle bir sorun olursa masaustu ortamının ayarlarından değiştirebilirsiniz.

XFCE



Gnome



KDE



14. Adım: AUR Desteği (yay)

Arch Linux kullanıyorsanız AUR kullanmak isteyeceksinizdir bu yuzden bir terminal penceresi acın
Kod:Panoya kopyala
sudo pacman -S git

Komutundan sonra "Home" klasorunuzde bir dosya oluşturun. Bu dosyada bir terminal acın ve
Kod:Panoya kopyala
git clone https://aur.archlinux.org/yay.git cd yay makepkg -si

Komutlarını girin. Boylelikle "yay" yuklenmiş olacaktır.

Rehberi burada sonlandırıyorum. Anlatacak birkac şey daha var ama yeterince uzun oldu zaten. Ekstra şeyleri başka bir zaman mesaj olarak yazarım. Rehberde bazı hatalar olabilir eğer herhangi bir hatam varsa lutfen duzeltmekten cekinmeyin.

Pacman nasıl kullanılır: pacman - ArchWiki

Kaynaklar:
Installation guide - ArchWiki wiki.archlinux.org


Intel graphics - ArchWiki wiki.archlinux.org


File systems - ArchWiki wiki.archlinux.org


Desktop environment - ArchWiki wiki.archlinux.org


NVIDIA - ArchWiki wiki.archlinux.org


Xorg - ArchWiki wiki.archlinux.org


Partitioning - ArchWiki wiki.archlinux.org


AMDGPU - ArchWiki wiki.archlinux.org


Users and groups - ArchWiki wiki.archlinux.org


GRUB - ArchWiki wiki.archlinux.org


Arch boot process - ArchWiki wiki.archlinux.org


Network configuration/Wireless - ArchWiki wiki.archlinux.org