Kısaca Allah'ın zati sıfatları ve anlamları nelerdir?Bunlar, Allah -celle celÂluhu- ’nun zÂtına ait olan sıfatlar olup, altı tanedir:

1- VUCUD

Var olmak KÂinatta gorduğumuz bu muhteşem ni- zam, kendi kendine meydana gelmemiştir. Bir yaratıcıya, bir duzen vericiye ihtiyacı vardır. En basit bir şey bile kendi kendine meydana gelemezken bu kÂinatın kendi kendine meydana geldiğini duşunmek, elbette akıl kÂrı bir iş değildir. Butun kÂinatı yaratan ve duzene koyan, yalnız Allah ’tır -celle celÂluhu- ve bu kÂinatın da O ’ndan başka duzen vericiye ihtiyacı yoktur. AllÂh ’ın yokluğu duşunulemez. Bizim ve her şeyin varlığı, AllÂh ’ın varlığının apacık bir delilidir. Akıl sahibi olan herkes, butun kÂinatı ve icindekileri yaratan ve yok edecek olan kuvvet ve kudret sahibi yuce bir yaratıcının varlığından asl ve asl şup- he edemez. Bu yaratıcı da eşi ve benzeri olmayan Allah -celle celÂluhu- ’dur. “O (Allah ki), goklerin, yerin ve icindekilerin rabbidir. Şu halde O ’na ibadet et.” (Meryem, 65)

2- KIDEM

Evveli olmamak demektir. Yani varlığının başlangıcı yoktur, aksine o her şeyin başlangıcıdır. Hic bir şey yok iken o vardı, sonradan yara- tılmamıştır. Eğer Allah -celle celÂluhu- yaratılmış olsa idi diğer yaratılan varlıklar gibi hÂşÃ‚ onu da yaratan biri olması gerekirdi sonra o yaratanı da bir yaratan sonsuza kadar boyle giderdi. Ama oyle değildir. Allah -celle celÂluhu- kÂinatın yaratıcısıdır ve ondan oncesi suşunulemez.

3- BEKÂ

Sonu olmamak AllÂh ’ın evveli olmadığı gibi, sonu da yoktur. Yani Allah -celle celÂluhu- hicbir zaman yok olmayacaktır. Yaratıcı olan bir zÂtın sonu olamaz. Âyet-i kerimede şoyle buyrulmuştur: “Yalnız celÂl ve ik- ram sahibi Rabbinin yuzu (zÂtı) bÂkî kalacaktır. (Yok olmayacaktır.)” (er-Rah- man, 27)

4- VAHDÂNİYET

Bir olmak demektir. Allah -celle celÂluhu- birdir, O ’ndan başka hicbir ilÂh Akıl sahibi olan bir insan, Allah ’tan başka bir ilah ol- duğunu duşunemez. “Eğer yerde ve gokte Allah ’tan başka ilahlar olsa idi, elbette ve muhakkak ki ikisi de (yer ve gok) fesada uğrardı.” (el-EnbiyÂ, 22)

5- MUHÂLEFETUN LİL HAVÂDİS

Benzeri olmamak Allah -celle celÂluhu- yaratılmış olan hicbir varlığa benzemez, sonradan meydana gelmiş varlıklara benzeyen bir şey de yaratıcı olamaz. Allah -celle celÂluhu- akla gelen her şeyden başkadır. Yani hicbir akıl, O ’nun nasıl olduğunu duşunemez. Cunku “O ’nun benzeri hicbir şey yoktur.” (eş-ŞûrÂ, 11)

6- KIYÂM BİNEFSİHÎ

Muhtac olmamak Allah -celle celÂluhu- kendi zÂtı ile kÂimdir, yani var olması icin hicbir varlığa ihtiyacı yoktur. “Allah -celle celÂluhu- Samed ’dir. (Hicbir şeye muhtac değildir, her şey O ’na muhtactır.)” (el-İhlÂs, 2)
İslam ve İhsan