Peygamber Efendimiz ’in diğer Peygamberlerden bir farkı var mıdır?Peygamber Efendimiz ’in hayÂtı, gecmiş Peygamberlere nasîb olmayan hayÂl otesi şeref tecellîleri ile doludur.
Fahr-i KÂinÂt Efendimiz ’den gayri butun Peygamberlerin vazîfeleri, belli bir zaman ve mekÂn ile sınırlıdır. Bundan dolayı, onlardan bize zengin bir davranışlar manzûmesi intikÂl etmemiştir. HÂlbuki Hazret-i Peygamber, bi ’setinden, yÂni peygamber olarak gonderilişinden kıyÂmete kadar butun zaman ve mekÂnları irşÃ‚da memur kılınmıştır. Bunun icindir ki O ’nun butun davranışları en cuz ’î ve mahrem teferruÂtına kadar sahih bir rivÂyet silsilesiyle gunumuze kadar intikal ettiği gibi, kıyÂmete kadar da intikal edecektir. Zîr Hak TeÂlÂ, O ’na tahsis edilmiş olan “Âhirzaman”ın butun insanlarına O ’nun bir “usve-i hasene”, yÂni mukemmel bir ornek şahsiyet olmasını murÂd etmiştir.
PEYGAMBERİMİZİN SALAHİYET VE VAZİFELERİ Hazret-i Mûs (a.s.) birtakım hukumler getirmişti. Hazret-i DÂvud (a.s.) AllÂh ’a du ve munÂcÂtları tegannî etmekle temÂyuz etmişti. Hazret-i Îs (a.s.) insanlara mekÂrim-i ahlÂkı (guzel ahlÂkı) ve zuhdu oğretmek icin gonderilmişti. İslÂm Peygamberi Hazret-i Muhammed Mustaf (s.a.v.) ise, bunların cumlesini getirdi: Hukumler koydu. Nefsi tezkiye edip berrak bir kalp ile AllÂh ’a duÂyı oğretti. En guzel ahlÂkı bildirdi ve yaşayışı ile numûne oldu. FÂnî dunyÂnın yaldızlı suslerine aldanmamayı tavsiye buyurdu. Kısaca, butun Peygamberlerin salÂhiyet ve vazîfelerinin tamÂmı O ’nda bir araya geldi. Nesep ve edep asÂleti, cemÂl ve kemÂl saÂdeti, hep O ’nda toplanmıştı.
KUR ’AN ’DA HAYATI UZERİNE YEMİN EDİLEN TEK PEYGAMBER CenÂb-ı Hak, Kur ’Ân-ı Kerîm ’de hicbir Peygamber uzerine yemin etmezken, Hicr Sûresi ’nin 72. Âyetinde «Le-amruke» buyurarak Resûlullah ’ın hayÂtı uzerine yemin etmiştir.
Mutasavvıf şÃ‚ir Şeyh GÂlib bu hakîkati ne guzel ifÂde eder:
SultÂn-ı rusul, şÃ‚h-ı mumeccedsin Efendim,
BîcÂrelere devlet-i sermedsin Efendim,
DîvÂn-ı İlÂhî ’de ser-Âmedsin Efendim,
Menşûr-i “le-amruk”le mueyyedsin Efendim,
Sen Ahmed u Mahmûd u Muhammed ’sin Efendim,
Hak ’tan bize sultÂn-ı mueyyedsin Efendim…
“Peygamberlerin sultanı, şÃ‚nı yuce bir pÂdişahsın Efendim! CÂresizlere ebedî bir devlet ve devÂsın Efendim! Mahşerin dehşetli gunlerinde, ummetinin başında bir hÂmîsin Efendim! ŞÃ‚nın uzerine CenÂb-ı Hakk ’ın; «Sen ’in omrune yemin olsun!» diyerek and ictiği kasemle te ’yîd edilmiş bir Peygamber ’sin Efendim! Sen; Ahmed, Mahmûd, Muhammed ’sin Efendim! CenÂb-ı Hakk ’ın te ’yîdine mazhar kılarak bize lutfettiği yuce bir sultansın Efendim!”
KUR ’AN ’DA PEYGAMBERLERE HİTAP ŞEKİLLERİ Resûl-i Ekrem Efendimiz ’in diğer Peygamberlerde bulunmayan husûsiyetlerinden bir diğeri de, Kur ’Ân-ı Kerîm ’de onlara “YÂ!” nidÂsı ile, yÂni; “Ey Âdem, ey Nûh, ey İbrÂhîm, ey MûsÂ, ey DÂvûd, ey ÎsÂ, ey ZekeriyyÂ, ey YahyÂ!” gibi ismen hitÂb edildiği hÂlde, Hazret-i Peygamber ’e hicbir def ismiyle hitÂb edilmeyip, ancak; “Ey Nebî, ey Resûl, ey Muzzemmil, ey Muddessir!” diye sıfatlarıyla hitÂb olunmasıdır.
Bu hususta Hak TeÂl şoyle buyurur:
“(Ey mu ’minler!) Peygamber ’i, kendi aranızda birbirinizi cağırır gibi cağırmayın!..” (en-Nûr, 63)
İbn-i Abbas (r.a.) bu Âyet-i kerîme hakkında şu îzahta bulunmuştur:
“İnsanlar, Allah Resûlu ’ne; «Y Muhammed, ey Ebû ’l-KÂsım» diye hitÂb ediyorlardı. Allah TeÂlÂ, Nebîsi ’nin şerefini yuceltmek icin onları boyle hitÂb etmekten nehyetti. Bundan sonra insanlar; «Y NebiyyallÂh, y ResûlallÂh!» diye hitÂb ettiler.” (Ebû Nuaym, DelÂil, I, 46)
Demek ki Rabbimiz ’in Kur ’Ân-ı Kerîm ’de Peygamber Efendimiz ’e ismen değil de yuce sıfatlarıyla hitÂb etmesi, O ’na karşı gerekli olan hurmet ve edebi tÂlim etmekte ve bu hususta bir olcu bildirmektedir.
Ayrıca Allah, sadece Peygamber Efendimiz ’e “Habîbim” diye hitÂb etmiştir.[1]
PEYGAMBERLERİN İMAMI Yine Efendimiz ’in Mescid-i Aks ’da butun Peygamberlere imamlık yapmasıyla[2] ruchÂniyeti, yÂni ustunluk ve ayrıcalığı sÂbit olmuştur.
Mîrac da, Peygamberler arasında yalnız O ’na nasîb olmuştur. Mûs ’daki (a.s.); “Beni asl goremezsin!”[3] sırrı, O ’na lutfedilen Mîrac esnÂsında; “O kadar ki (birleştirilmiş) iki yay arası kadar, hatt daha da yakın oldu.”[4] şeklinde tecellî etmiştir.
ALLAH ’A EN COK YAKLAŞTIRAN İBADET İnsanı AllÂh ’a en cok yaklaştıran ibÂdet olan namaz, O ’nun ummetine bu Mîrac ’ın ulvî bir hediyesi olarak ikrÂm edilmiştir.
[1] Bkz. Tirmizî, MenÂkıb, 1/3616; DÂrimî, Mukaddime, 8; Ahmed, VI, 241; Heysemî, IX, 29.
[2] Bkz. Muslim, ÎmÂn, 278; NesÂî, SalÂt, 1/448.
[3] “لَنْ تَرٰين۪ي : Beni asl goremezsin!” (el-A ’rÂf, 143): Mûs (a.s.), Tûr-i Sîn ’da Allah TeÂl ile mukÂleme (konuşma) icin bir hazırlık safhasına tÂbî tutuldu. Kendisine otuz gun oruc tutturuldu, buna on gun daha ilÂve edilerek kırka tamamlandı. Bu hÂl, nefsÂnî hayattan tecerrud ettirilerek AllÂh ile yapılacak mukÂlemeye bir hazırlık idi. CenÂb-ı Hak, Mûs (a.s.) ile dil veya ses gibi maddî bir vÂsıtayla değil, ezeldeki kelÂm sıfatı ile konuştu. Hazret-i Mûs ’nın (a.s.) yanında şÃ‚hit olarak getirilen yetmiş kişi ve CebrÂîl (a.s.), bu ilÂhî kelÂmı duymadılar ve hissetmediler. Mûs (a.s.), bu ilÂhî tecellînin karşısında kendisinden gecti. DunyÂda mı, Âhirette mi olduğunu unutarak Âdeta zaman ve mekÂnın dışına cıktı. Buyuk bir aşk, vecd ve istiğrak ile kendisinde CenÂb-ı Hakk ’ın zÂtını gormeye dÂir şiddetli bir arzu uyandı. Buna mukÂbil CenÂb-ı Hak ’tan; “Len terÂnî” fermÂn-ı ilÂhîsi tecellî etti. Mûs (a.s.), zÂt-ı ilÂhîyi muşÃ‚hede icin gayr-i irÂdî olarak ısrÂrına devÂm edince, CenÂb-ı Hak, dağa nazar etmesini, şÃ‚yet dağ yerinde durabilirse, zÂtını muşÃ‚hede edebileceğini bildirdi. RivÂyetlere gore sayısız hicapların arkasın­dan CenÂb-ı Hakk ’ın zÂtından bir nûr, sızıntı hÂlinde dağa aksedince dağ infilÂk etti. Bu dehşetli manzara karşısında Mûs (a.s.) bayıldı. Ayıldığında haddi aştığı icin CenÂb-ı Hakk ’ı tesbîh ederek istiğfarda bulundu.
Bu Kur ’Ânî kıssadan şu netîceleri cıkarabiliriz: Bu kÂinatta AllÂh ’ın zÂt tecellîsine tahammul edebilecek bir mekÂn mevcut değildir. Bu keyfiyet, dağın, zerrenin zerresi bir tecellîye tahammul edemeyerek berhav olmasıyla sÂbittir. CenÂb-ı Hak, zÂtı bakımından gÂibdir. O ancak sıfat tecellîleri ve fiilleri itibÂrıyla bilinebilir. Bu sebepledir ki, Kur ’Ân-ı Kerîm ’de mu ’minler vasfedilirken; “Onlar gayba îmÂn ederler.” (el-Bakara, 3) beyÂn-ı ilÂhîsi vÂrid olmuştur.
Diğer bir hakîkat ise CenÂb-ı Hakk ’ın zÂt tecellîsini telÂkkîye insan idrÂkinin tahammul edemeyeceğidir. Bu hakikat de Mûs ’nın (a.s.) duşup bayılmasıyla sÂbittir. Buna gore Âlemimizde “zÂt tecellîsi” yoktur. Bu gercek, zÂt tecellîsinin zuhûrundaki şiddet ve insanlarla cinlerin idrÂkindeki kifÂyetsizlik sebebiyledir.
[4] “فَكَانَ قَابَ قَوْسَيْنِ اَوْ اَدْنٰى : O kadar ki (birleştirilmiş) iki yay arası kadar, hatt daha da yakın oldu.” (en-Necm, 9): Hazret-i Peygamber Mîrac gecesi, CebrÂîl (a.s.) dÂhil, hicbir mahlûkun hudûdunu aşamadığı Sidre-i Munteh ’nın otesine gecirildi. CenÂb-ı Hak ile arasında, kullarca telÂkkîsi muhÂl ve mahrem olan bir vuslat meydana geldi.
Bunlar, Hazret-i Mûs (a.s.) ile Hazret-i Peygamber ’in muhÂtab oldukları iki buyuk tecellînin bizim idrÂk seviyemize indirilmiş bir ifÂdesinden ibÂrettir.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Rahmet Peygamberi, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan