Amel imandan bir parca mıdır?Ehli sunnet Âlimlerine gore amel, imanın parcası ve ruknu değildir. Bu sebeple butun dini esasları kalpten benimsemiş fakat ceşitli sebeplerle bunların gereğini yerine getirmemiş veya yasakları ciğnemiş olan kimse, işlediği gunahı helal saymadığı muddetce gunahkÂr mumin sayılmıştır. Amelin, imanın parcası olmadığı konusunda ileri surulen deliller şunlardır:
a. Kur ’an-ı Kerim ’de
اِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...
“İman edenler ve salih amel işleyenler...”(Bkz.Bakara Sûresi, 277; Yunus Sûresi,9; Hud Sûresi,23; Ankebut Sûresi, 7, 9; Lokman Sûresi,8; Fatır Sûresi,7) şeklinde başlayan pek cok ayet vardır. Bu ayetlerde iman edenlerle salih amel işleyenler ayrı ayrı zikredilmiştir. Eğer amel, imanın bir parcası olsaydı, “iman edenler” denilince, bir de “salih amel işleyenler” demeğe gerek kalmazdı. Cunku “Ali geldi” dediğimizde Ali ’nin birer parcası olan el, ayak ve başı zikretmiyor, “Ali ve ayakları, elleri ve başı geldi.” demiyoruz.
b. Bazı ayetlerde iman, amelin gecerli olabilmesi icin şart kılınmıştır. Mesela: “Her kim mu ’min olarak helal olan işlerden yaparsa, artık o, ne zulumden ne de hakkının ciğnenmesinden korkar.”(Taha Sûresi, 112) buyrulmuştur. Burada iman amelin şartıdır. Eğer iman ile amel aynı şey olsaydı veya amel, imanın parcası olsaydı o zaman iman ile amel ayrı ayrı zikredilmeyecekti.
c. Bazı ayetlerde buyuk gunahın imanla birlikte bulunabileceği zikredilmiştir. Bunlardan birinde:
“Eğer mu ’minlerden iki grup birbiriyle vuruşurlarsa aralarını duzeltin...”(HucurÂt Sûresi, 9) denilmiş, buyuk gunah sayılan oldurme fiilini işleyen kişilerden “mu ’minler” diye soz edilmiştir. Eğer amel, imanın parcası olsaydı bu kişiler işledikleri adam oldurme sucundan oturu dinden cıkar, kÂfir olur ve dolayısıyla Âyeti kerimede “mu ’minler” olarak anılmazlardı.
d. Asr-ı Saadet ’ten itibaren buyuk din Âlimleri kalbinde imanı bulunduğu ve bunu diliyle soylediği halde iyi amelleri işlemeyen veya bazı yasakları ciğneyen kimseleri – yaptıklarını helÂl ve meşru olduğunu iddia etmedikleri surece – gunahkar mumin saymışlardır. Onların diğer Musluman muamelesi gormesine karşı cıkmamışlardır. Boyle kimselerin gunahkar mumin oldukları konusunda fikir birliği (icma) oluşmuştur.
Kaynak: İslam Akaidi, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan