Abdu ’l-Kays kabilesinin peygamberimizden istediği oğutler neydi? Abdu ’l-Kays kabilesi neden sadece haram aylarda peygamberimizin yanına gelebiliyorlardı? Peygamberimizin onlara verdiği oğut nelerdi? Yalnız Allah'a iman etmek ne demektir? Bunlarla ilgili hadisler nelerdir? Dr. Murat Kaya anlatıyor...
İbn-i AbbÂs (r.a) şoyle buyurur:
“Abdu ’l-Kays kabîlesinin heyeti (Bahreyn taraflarından) Nebiyy-i Muhterem (s.a.v) Efendimiz ’in huzûruna geldikleri zaman Allah Rasûlu (s.a.v):
«‒Siz kimlerdensiniz?» yahut «‒Nerenin heyetisiniz?» diye sordular.
Onlar da:
«‒Biz Rebîa kabîlelerindeniz» dediler.
Efendimiz (s.a.v):
«‒Hoş geldiniz. (AllÂh sizi) utandırmasın, pişman etmesin!» buyurdular.
Bunun uzerine onlar:
«‒YÂ RasûlÂllÂh, biz sana yalnız haram aylarda gelebiliriz. (Bilirsin ki) aramızda kÂfir olan Mudar kabîlesinden şu cemÂat vardır. O halde bize oz olarak bir şeyler emret de geride kalanlarımıza haber verelim ve o sebeple de Cennet ’e girelim.» dediler.
Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz ’e ickileri (veya icki kaplarını) da sordular.
RasûlullÂh (s.a.v) onlara dort şey emretti, dort şeyden de nehyetti. Onlara yalnız AllÂh ’a îmÂn etmelerini emrettikten sonra:
«‒Bilir misiniz yalnız AllÂh ’a îmÂn etmek ne demektir?» diye sordular.
Onlar:
«‒AllÂh ve Rasûlu daha iyi bilir» dediler.
Efendimiz (s.a.v):
«‒AllÂh ’tan başka ilÂh olmadığına ve Muhammed ’in Allah ’ın Rasûlu olduğuna şehÂdet etmek, namazı ikÂme ve zekÂtı ed etmek, Ramazan orucunu tutmak, ganîmetin beşte birini vermektir.» buyurdular.
Aynı şekilde onları (dort şeyden, yÂni) Hantem, Dubb ’, Nakîr, Muzeffet (denilen kaplara hurma veya uzum şırası koymak)tan nehyetti.
(İbn-i AbbÂs (r.a) ’nın “muzeffet” yerine “mukayyer” dediği de rivÂyet edilmiştir.)
NihÂyetinde Efendimiz (s.a.v) onlara:
احْفَظُوهُنَّ وَأَبْلِغُوهُنَّ مَنْ وَرَاءَكُمْ
«‒Bu sozlerimi ezberleyiniz ve geride bıraktığınız kabilenize ve sizden sonra gelecek nesillerinize tebliğ ediniz!» buyurdular.” (BuhÂrî, ÎmÂn, 40)
BU HADİSTEN NE ANLAMALIYIZ?
Humus ’u yani ganimetin beşte birini devlete vermek îmÂnın şûbelerinden biridir.
ÎmÂnı ve ilmi muhÂfaza edip bunları diğer insanlara ulaştırmak, tebliğ etmek îcÂb eder.
Abdulkaysoğulları kabilesi, Bahreyn dolaylarında yaşayan bir Arap kabilesiydi. Mekke fethinden az evvel yola cıkan bu heyet, Medine ’ye varınca, bir an evvel Peygamber (s.a.v) Efendimiz ’i gormek, eline ayağına yuz surmek icin Mescid-i Nebevî ’ye koştular. Fakat reisleri olan Eşecc (r.a) onlar gibi davranmadı. Devesini bağlayıp en guzel elbisesini cıkardı. Yıkanıp temizlendikten sonra onu giydi ve Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz ’in huzuruna oyle geldi. Onun bu hÂli Rasûl-i Ekrem Efendimiz ’in hoşuna gitti.
Eşecc ’in takdire şÃ‚yan ikinci bir hali daha goruldu. Nebiyy-i Muhterem (s.a.v) Efendimiz, Abdulkaysoğullarına:
“‒Kendiniz ve kavminiz adına bana bîat ediyor musunuz?” diye sorunca herkes:
“‒Evet, ediyoruz” dediler.
O zaman Eşecc (r.a) soz alarak kendi adlarına bîat edeceklerini, fakat kavimleri adına bu sozu veremeyeceklerini soyledi. Geri donup giderken kendileriyle birlikte kavimlerini dine dÂvet edecek bir murşid gonderilmesini teklif etti. Bu murşidin dÂvetine uyanların artık kendilerinden olacağını, İslÂm ’ı kabul etmeyenlerle de savaşacaklarını ifade etti.
Onun bu sozlerini Rasûlullah Efendimiz (s.a.v) pek beğendiler ve kendisine:
“‒Sende Allah ’ın sevdiği iki haslet vardır: Yumuşak huyluluk ve ihtiyatkÂrlık” buyurdular.
O zaman Eşec:
“‒Bu hasletler bende eskiden beri mi vardı, yoksa yeni mi ortaya cıktı?” diye sordu.
Rasûlullah Efendimiz (s.a.v):
“‒Eskiden beri vardı” buyurunca, Eşec (r.a):
“‒Beni sevdiği iki husûsiyetle yaratan yuce Allah ’a hamd ederim” dedi.
PEYGAMBERİMİZ ZAMANINDAKİ ŞIRA VE ŞARAP KAPLARI
Nehyedilen dort kap, o diyarda icinde şıra ve şarap kurulan testi veya kuplerdir. Bunların icinde şıra kolayca mayalanıp sarhoşluk verici hÂle gelirmiş.
Hantem: İci sırlı, ağzı yanından yapılmış, kırmızı veya yeşil, topraktan mÂmul testi,
Dubb ’: Testi olarak kullanılan ici boş kuru kabak,
Nakîr: Şıra kurmaya mahsus ici oyulmuş ağac parcası,
Muzeffet ve Mukayyer: Zift yani karasakız ile sıvanmış testidir.
Bir muddet sonra bu hukum neshedilerek, sarhoşluk verici bir şey icmemek kaydıyla her turlu kapta şıra yapmaya ve her turlu kaptan helal icecekleri icmeye ruhsat verilmiştir.
İslam ve İhsan