Konuşmaya yeni başlayan cocuğa oğretilecek ilk kelime nedir? Kelime-i Tevhid ve Kelime-i Şahadet arasındaki fark nedir? Kelime-i Tevhid ne demek? Kelime-i Şahadet nedir, nasıl getirilir? Kelime-i Şahadet getirmenin fazileti.İnsanın hayata başlarken, yaşarken ve dunyaya ved ederken hep tevhîd uzere olması lÂzımdır. Nitekim Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyururlardı: “İlk soz olarak cocuklarınıza guzel bir şekilde, «L ilÂhe illÂllah» demeyi oğretiniz!” (Beyhakî, Şuabu ’l-îmÂn, VI, 398)
Kelime-i Tevhîd veya diğer bir tÂbirle Kelime-i ŞehÂdet, bir kişinin, Allah ’tan başka hicbir ilÂh olmadığını ve Hazret-i Muhammed -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’in O ’nun kulu ve Rasûlu olduğunu kabul ve îlan ettiği soze verilen isimdir. Şoyle telÂffuz edilir:
Kelime-i Şahadet Arapca:

Kelime-i Şahadet Turkce Okunuşu:
Eşhedu en la ilahe illallah ve eşhedu enne Muhammeden abduhu ve resuluhu.
Kelime-i Şahadet Anlamı:
ŞÃ‚hitlik ederim ki Allah ’tan başka ilÂh yoktur ve yine şÃ‚hitlik ederim ki Muhammed -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- O ’nun kulu ve Rasûlu ’dur.”
İSLAM NEDİR? TÂbiînin buyuk Âlimlerinden Şa‘bî şoyle der: Adiy bin HÂtim -radıyallÂhu anh- Kûfe ’ye geldiğinde, Kûfe fukÂhÂsından bir grupla ziyÂretine gittik. Ona: “–Peygamber Efendimiz ’den duyduğun şeylerden bize bahsedebilir misin?” dedik. Adiy -radıyallÂhu anh- bize şunları soyledi: Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’in yanına vardım. Bana: “–Ey Adiy bin HÂtim, Musluman ol selÂmet bul!” buyurdu. Ben: “–İslÂm nedir?” diye sordum.
Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurdu: “–Allah ’tan başka ilÂh olmadığına, benim de O ’nun Rasûlu olduğuma şehÂdet etmen ve hayrıyla, şerriyle, tatlısıyla, acısıyla kaderin tamamına îman etmendir.” (İbn-i MÂce, Mukaddime, 10) Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- diğer bir hadîs-i şerîflerinde de îman esaslarını şoyle tafsîl etmiştir: “İman; AllÂh ’a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, Âhiret gunune, hayrı ve şerriyle birlikte kadere îmÂn etmektir.” (BuhÂrî, ÎmÂn, 37; Muslim, ÎmÂn, 1, 5; Tirmizî, ÎmÂn, 4; Ebû DÂvûd, Sunnet, 16; Ahmed, I, 97)
Kelime-i tevhîd, Allah ’tan uzaklaştıran her şeyden uzaklaşmayı ve kalpte, CenÂb-ı Hakk ’ın dışındaki mahlûkÂta karşı aşırı sevginin bulunmamasını ifÂde eder. Kelime-i tevhîd, enÂniyetin ve ihtirasların kalpte put hÂline gelmesine mÂnî olur. Boylece kalbin zÂhîrî ve bÂtınî butun putlardan uzakta kalmasını sağlar. CenÂb-ı Hak, kalbini batınî putlardan temizlemeyen kullarını tehdit ederek şoyle buyurur: “(Rasûlum!) Hev (ve heveslerini) kendisine ilÂh edinen kimseyi gordun mu? Ona Sen mi vekil olacaksın?” (el-FurkÂn, 43)
Muşahhas bir misal verecek olursak, merceği guneş ışığının altına tuttuğumuzda, teksîf olan guneş huzmeleri, altındaki butun curûfu kul hÂline getirir. İşte her insan kelime-i tevhîde teksîf olarak kalbinde boyle bir temizlik yapmalıdır. Âyet-i kerîmede ifÂde buyrulduğu uzere kalpler, CenÂb-ı Hak ile beraber olmak ve O ’nu zikretmekle huzur bulur. Nitekim her hareketimizin Allah icin, O ’nunla beraber ve O ’nun rızÂsına uygun olması gerektiğine işaretle, ilk nÂzil olan Âyet-i kerîmede şoyle buyrulmuştur: “Yaratan Rabb ’inin ismiyle oku!” (el-AlÂk, 1)
Boyle olursa kalp, Rabb ’inin cemÂlî tecellîlerinden nasîb almaya başlar. Her zaman ve mekÂnda Rabb ’ini arar ve O ’nunla buluşur. Zira kalbî merhaleler kateden mu ’min, her şeyde ilÂhî vitrinleri seyreder ve ilÂhî kudret ve azamet nakışları karşısında aşk ve vecd icinde yaşar.
İNSANDA TECELLİ EDEN İSİMLER KÂmil bir kalpte tecellî edecek cemalî sıfatlardan birkac misal şoyledir:
RahmÂn ve Rahîm tecellîsi: Bir kalpte CenÂb-ı Hakk ’ın RahmÂn ve Rahîm esmÂsı tecellî ettiğinde, o mu ’min, ulaşabildiği her yere rahmet tevzî eder. Mahrumlar icin muşfik bir sığınak ve barınak olur. Başta insan olmak uzere hicbir mahlûkÂtın sesli veya sessiz feryÂdına bîgÂne kalamaz. Zira merhamet, îmÂnın en guzîde meyvesi ve ilk neticesidir.
Afuv tecellîsi: CenÂb-ı Hak cok affedicidir. KÂmil mu ’minler de; “Affetmeyi bilmeyen, affedilmez.” dustûrunca, ilÂhî affa lÂyık olabilmek icin AllÂh ’ın kullarına karşı cok affedici olurlar. Zira şahsına yapılan haksızlıkları Âdeta “yok” farz ederek gonlunde en ufak bir kızgınlık duymadan affetmeyi meleke hÂline getirebilmek; kalbî olgunluğun şÃ‚heseridir; en buyuk mÂnevî kahramanlıktır.
Kerîm tecellîsi: Kerem sahibi olan bir kul, başta comertlik olmak uzere her turlu guzel ahlÂk ile muzeyyen hÂle gelir. KÂmil bir mu ’min olur.
Mu ’min tecellîsi: CenÂb-ı Hakk ’ın “el-Mu ’min” isminin tecellîsine mazhar olan bir kalp, kendisini dÂim ilÂhî kameranın altında hissedip her hÂliyle dîninin guzel bir temsilcisi olur. ÎmÂnını kuvvetlendirir, emîn ve sÂdık bir kul hÂline gelir. EtrÂfındaki yureklere îman aşılamanın gayreti icinde olur. Kendisini ve cevresini her turlu kotuluklerden muhafaza edip îtimat ve emniyet telkin eder.
Sabûr tecellîsi: Bu tecellîye nÂil olan bir kalp, sabır Âbidesi hÂline gelerek pek cok sıkıntıdan selÂmete erer. Dunyada acısına katlandığı sabrın Âhiretteki tatlı meyveleriyle ebediyyen mesrûr olur.
KELİME-İ TEVHİD ’İN EHEMMİYETİ - Kelime-i Şahadet ’in Onemi Kelime-i Tevhîd, bir ferdin İslÂm ’a dÂhil olurken attığı ilk adım, yaptığı ilk tespit ve sonraki hayatında da şahsiyetini gosteren kimliğidir. Bu sozu soyleyen kişi, AllÂh ’a sahîh bir şekilde îman etmiş ve son ilÂhî din olan İslÂm ’a girmiş olur. Bu itibarla Kelime-i Tevhîd, dînin temeli ve istinadgÂhıdır.
Kelime-i Tevhîd oyle yuce bir sozdur ki, butun insanlığın kurtuluş ve saÂdeti, onun sonsuz mÂn ve sır iklîminde gizlidir. Bu soz, ozlerin ozu mÂhiyetindedir. İslÂm ’ın diğer temelleri ve onların tafsîlÂtı, hep bu oze bağlıdır. Dolayısıyla kelime-i şehÂdet ile îman, butun ibÂdetlerden efdaldir. Zira ibÂdetler onunla kàimdir. İbÂdetler muayyen bir zaman icindedir. ÎfÂsı sadece o vakitlerdedir.
Amellerin en fazîletlisi olan namaz dahî, gunde beş vakit farzdır. Îman ise dÂim farzdır. Kalbi, gaflete duşuren her turlu mÂsivÂdan, yani Allah ’tan uzaklaştıracak her şeyden dÂimî sûrette korumak ve îmÂnı her hÂlukÂrda zinde tutmak zarûreti vardır. O îman ki, hicbir ozur ile sÂkıt olmaz. Her an muhÂfazası şarttır ve tehirine ruhsat yoktur. Bu sozun ifÂde ettiği mÂnÂyı kalben tasdik eden kişi, îman dÂiresine girer. Diliyle ikrÂr ettiğinde ise onun musluman olduğu diğer insanlar tarafından da bilinir ve dunyada musluman muÂmelesi gorur.
Kalp, kelime-i şehÂdete tam olarak inanmazsa, yapılan iyilik ve guzel davranışların Âhirette hicbir faydası olmaz. Ancak, adÂlet ve merhamet sahibi olan Yuce Rabb ’imiz, yaptığı iyiliklere karşılık ona dunyada bÂzı nîmetler ve kolaylıklar lûtfeder. (Bkz. Muslim, MunÂfıkîn, 57, 56)
Allah TeÂl şoyle buyurur: “Gormedin mi Allah nasıl bir misÂl getirdi: Hoş bir kelime (olan kelime-i tevhîd), koku yerde sÂbit, dalları gokte olan guzel bir ağaca benzer. (O ağac), Rabb ’inin izniyle her zaman meyvesini verir durur. (Kulu Hakk ’a yuceltir ve O ’nun ebedî dostluğuna kavuşturur.) Oğut alsınlar diye Allah, insanlara boyle misaller verir. Kotu sozun (kufur ve îmansızlığın) misÂli ise, govdesi yerden koparılmış, o yuzden ayakta durma imkÂnı olmayan (kotu) bir ağaca benzer.” (İbrÂhîm, 24-26)
İbn-i AbbÂs -radıyallÂhu anhumÂ- bu Âyet-i kerîmelerin îzÂhında şunları soyler: “Burada kelime-i şehÂdete işÃ‚ret vardır. Koku, mu ’min kulun sozunde ve kalbinde, dalları ise goklerdedir. Bu yuzden mu ’minlerin amelleri semÂlara yukselir. Kelime-i habîse (cirkin soz) ise, şirk, kufur ve îmansızlık belirten sozdur. Onunla hicbir amel kabul edilmez.”
COCUĞA OĞRETİLECEK İLK KELİME İnsanın hayata başlarken, yaşarken ve dunyaya ved ederken hep tevhîd uzere olması lÂzımdır. Nitekim Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyururlardı: “İlk soz olarak cocuklarınıza guzel bir şekilde, «Arapca:

Turkce: LÂ ilÂhe illÂllah.
Anlamı: Allah ’tan başka ilah yoktur» demeyi oğretiniz!” (Beyhakî, Şuabu ’l-îmÂn, VI, 398)
Kendisi de Abdulmuttalib Oğulları ’ndan bir cocuk konuşmaya başladığında ona: “«Cocuk edinmeyen, hÂkimiyette ortağı bulunmayan, Âcizlikten oturu bir dosta da ihtiyacı olmayan AllÂh ’a hamd ederim» de ve tekbir getirerek O ’nun şÃ‚nını yucelt!”[1] Âyet-i kerîmesini yedi defa okutarak oğretirdi. (Abdurrezzak, IV, 334; İbn-i Ebî Şeybe, I, 348) AshÂb-ı kirÂm da, cocukları konuşmaya başladığı zaman, ilk soyledikleri soz tevhîd olsun diye yedi kere “«L ilÂhe illÂllah» Allah ’tan başka ilÂh yoktur.” kelime-i tayyibesini tekrarlatmayı guzel gorurlerdi. (Abdurrezzak, IV, 334)
İnsanoğlu, hayatını bu muhtevÂda yaşamalı, olurken de kelime-i şehÂdeti tekrar ederek can emÂnetini teslim etmelidir. Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh-, bir gun Hazret-i Talha ’yı uzgun gormuştu. Sebebini sorduğunda, Talha -radıyallÂhu anh-: “–Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bir gun şoyle buyurmuşlardı: «Ben bir soz biliyorum, her kim olurken onu soylerse mutlak amel defteri icin bir nûr olur ve cesedi ile rûhu da o kelime sebebiyle olum esnÂsında ilÂhî rızÂya, rahmete ve huzûra nÂil olur.» Ben bu sozun ne olduğunu soramadan Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- vefat ettiler. İşte bu sebeple uzgunum.” dedi. Bunun uzerine Hazret-i Omer -radıyallÂhu anh-: “–Ben o sozu biliyorum. O, Peygamber Efendimiz ’in, amcaları (Ebû TÂlib ’in) soylemesini arzu ettikleri ««L ilÂhe illÂllah»» cumlesidir. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, eğer amcaları icin bundan daha kurtarıcı bir soz bilselerdi, muhakkak onu soylemesini isterlerdi.” dedi. (İbn-i MÂce, Edeb, 54. Ayrıca bkz. Ahmed, I, 6)
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurmuşlardır: “Olmek uzere olanlarınıza «LÂ ilÂhe illÂllah» demeyi telkin ediniz!” (Muslim, CenÂiz 1, 2) “Kimin son sozu, «LÂ ilÂhe illÂllah» olursa, o kişi cennete girer.” (Ebû DÂvûd, CenÂiz 20/3116; Ahmed, V, 247; HÂkim, I, 503)
“Nasıl yaşarsanız oyle olursunuz, nasıl olurseniz oyle dirilirsiniz!..” (MunÂvî, Feyzu ’l-Kadir, V, 663) Tevhîd ile yaşamak, tevhîd ile olebilmek, tevhîdin saÂdet ve saltanatına vÂsıl olabilmek ne buyuk bahtiyarlıktır…
KELİME-İ TEVHİD ’İN FAZİLETİ - Kelime-i Şahadet ’in Sevabı CenÂb-ı Hak, İslÂm ’a giriş cumlesi olan kelime-i tevhîdi aynı zamanda ibadet olarak kabûl etmiştir ki kulları dÂim onunla meşgul olsunlar ve bol ecir kazansınlar. Nitekim Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- şoyle buyurmuşlardır: “Zikrin en faziletlisi «لَآ إِلٰهَ إِلَّا اللّٰهُ»tır.” (Tirmizî, DeavÂt 9/3383; İbn-i MÂce, Edeb, 55)
“DuÂnın hayırlısı istiğfar, ibÂdetin hayırlısı da Kelime-i Tevhîd ’dir.” (Ali el-Muttakî, I, 483/2112)
İMAN NASIL TAZELENİR? Bir gun Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-: “–ÎmÂnınızı tÂzeleyiniz!” buyurmuşlardı. AshÂb-ı kirÂm hazretleri: “–Ey AllÂh ’ın Rasûlu, îmÂnımızı nasıl tÂzeleyelim?” diye sordular. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-: “–«LÂ ilÂhe illÂllah» sozunu cokca tekrarlayınız!” cevabını verdiler. (Ahmed, II, 359; HÂkim, IV, 285/7657)
Ebû TÂlib ’in kızı Ummu HÂnî -radıyallahu anha- Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ’e murÂcaat ederek: “–YÂ RasûlÂllah! Ben ihtiyarladım ve zayıfladım. Bana oturduğum yerde yapabileceğim bir ibÂdet tavsiye edebilir misiniz?” diye sordu. Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- de: “–Yuz defa «SubhÂnellÂh»,[2] yuz defa «el-HamdulillÂh»[3], yuz defa «LÂ ilÂhe illÂllah» de!” buyurdular. (İbn-i MÂce, Edeb, 56; Ahmed, VI, 344)
Zikirler icinde bilhassa Kelime-i Tevhîd ’in toplu olarak soylenmesinin husûsî bir kıymeti vardır. Nitekim sahÂbeden ŞeddÂd bin Evs -radıyallÂhu anh- ’ın rivÂyet ettiği şu hadîs-i şerîfte bu husûsa işÃ‚ret buyrulmuştur: Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, yanında bulunduğumuz bir sırada bize: “–Aranızda yabancı biri var mı?” diye sordular. Burada “yabancı” sozuyle Ehl-i KitÂb ’ı kasdetmişlerdi. Biz de: “–Hayır, yoktur y RasûlÂllah!” dedik. Bunun uzerine Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, kapıların kapatılmasını emrederek şoyle buyurdular: “–Ellerinizi kaldırın ve «L ilÂhe illÂllah» deyin!” Ellerimizi bir muddet kaldırıp «L ilÂhe illÂllah» diyerek zikrettik. Akabinde Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ellerini indirip şoyle du ettiler: «–AllÂh ’ım Sana hamd olsun! Rabb ’im, beni “bu cumle” ile gonderdin. Onu (soylemeyi ve gereğini yerine getirmeyi) bana emrettin. Buna karşılık bana Cennet ’i vaad ettin. Sen vaadinden asla donmezsin!» Daha sonra Allah Rasûlu -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- ashÂbına şoyle buyurdular: «–Mujdeler olsun size! Muhakkak ki Allah TeÂl sizi bağışladı».” (Ahmed, IV, 124)
Diğer bir hadîs-i şerîflerinde de şoyle buyurmuşlardır: “«LÂ ilÂhe illÂllah», Allah katındaki yeri ve değeri pek buyuk olan bir kelimedir. Kim tam bir ihlÂs ve sadÂkat icinde onu soylerse, Allah onu Cennet ’e koyar. Kim de onu inanmadığı hÂlde sadece diliyle soylerse, canı ve malı korunur; lÂkin yarın AllÂh ’a kavuşunca, Allah onun hesÂbını gorur.” (Heysemî, I, 26)
Îman, dil ile ikrÂr, kalp ile tasdiktir. Dil ile ikrÂr olduğu hÂlde kalp ile tasdik olmaz, sadece zihinle tasdik seviyesinde kalıp davranışlara aksetmezse, hicbir kıymeti kalmaz. CenÂb-ı Hak, mÂnevî bilgileri sadece zihninde taşıyan kişileri, kitap yuklu merkeplere benzetmektedir.[4] CenÂb-ı Hak, dil ile ikrÂr, kalp ile tasdikte bulunanların kalbî hayatlarının takv ile muzeyyen olduğunu bildirir. FÂtır Sûresi ’nde şoyle buyrulur: “Allah ’tan, kulları icinde ancak ilim sahibi olanlar (lÂyıkıyla) korkarlar.” (FÂtır, 28)
HÂsılı kelime-i tevhîd, kalbe yansıdığı nisbette fayda verir. Nitekim Âhirette Peygamber Efendimiz ’in şefÂati sayesinde en fazla mes ’ûd olacak kimseler, buyuk bir ihlÂsla kalplerinden “LÂ ilÂhe illÂllah” diyenlerdir. (BuhÂrî, İlim, 33; RikÂk, 51)
Ancak sadece kelime-i tevhîd ile yetinmek, tam bir kurtuluş icin kÂfî değildir. İslÂm ’a girdikten sonra îf edilmesi gereken bÂzı mukellefiyetler de vardır. Bunlar da kısaca, AllÂh ’ın emirlerine tÂbî olmak ve yasaklarından sakınmaktır.
Rasûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- bunların bir kısmına şoyle işaret buyurmuşlardır: “Îman, yetmiş veya altmış kusur şûbeden ibarettir. Bunların en ustunu «LÂ ilÂhe illÂllah» demek, en aşağısı da insana zarar veren şeyleri yoldan kaldırmaktır. HayÂ, yani utanma duygusuna sahip olmak da îmandan bir şûbedir.” (Muslim, ÎmÂn 58. Ayrıca bkz. BuhÂrî, ÎmÂn, 3; Ebû DÂvûd, Sunnet, 14) Nitekim ashÂb-ı kirÂm da lÂfızda kalmayıp, tevhîd istikÂmetindeki amel-i sÂlihlerini muhabbetle ortaya koymuşlardır.
CENNETİN ANAHTARI TÂbiînden Vehb bin Munebbih Hazretlerine: “–«L ilÂhe illÂllah» Cennet ’in anahtarı değil mi?” diye sorulduğunda: “–Evet, oyledir, fakat her anahtarın mutlak dişleri vardır. Dişleri olan anahtarı getirirsen kapı sana acılır, yoksa acılmaz.” cevabını vermiştir. (BuhÂrî, CenÂiz, 1. Krş. Tirmizî, ÎmÂn, 17/2638)
BÂyezîd-i BistÂmî Hazretlerine: “–«LÂ ilÂhe illÂllah» sozu Cennet ’in anahtarıdır.” denilmişti. Hazret şoyle buyurdu: “–Doğru. Fakat şu bir gercektir ki dişleri olmayan anahtar kapıyı acmaz. Kelime-i tevhîd anahtarının dişleri ise şunlardır: 1) Yalan, gıybet gibi kotu sozlerden arınmış bir dil, 2) Hîle ve hıyÂnetten arınmış bir kalp, 3) Haram ve şupheli şeylerden temizlenmiş bir mide, 4) (Gurur, kibir, gosteriş gibi) nefsÂnî arzulardan ve bid ’atlerden arındırılmış amel-i sÂlihler.”[5]
Dipnotlar: [1] el-İsrÂ, 111. [2] SubhÂnellÂh: CenÂb-ı Hakk ’ı butun noksan sıfatlardan tenzîh ederim. [3] el-Hamdu lillÂh: Butun hamdler, medihler ve ovguler Allah TeÂl ’ya mahsustur. [4] Bkz. el-Cuma, 5. [5] Abdulmecîd el-HÂnî, el-HadÂiku ’l-Verdiyye, Dımeşk 1996, s. 320.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Hak Din İslam, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
KELİME-İ TEVHİD İLE İMANINIZI TAZELEYİN - VİDEO