İnsanın yaratılış amacı nedir? Ayetlerin ışığında insanın yaratılış sebepleri ve hikmetleri.Yeri ve gokleri yoktan var eden Allah TeÂl canlı veya cansız hic bir varlığı boş yere yaratmamıştır. Evrende her varlığın bir yeri ve değeri vardır. CÂmit (cansız) varlıkların, bitkilerin ve hayvanlar aleminin yaratılışında gorulen, akla durgunluk veren hareket, cekme, itme ve denge kanunları, yerde ve gokte bulunan her şeyin insanın hizmetine sunulması, yaratılış hikmetlerini gosteren bazı belirtilerdir.
İNSANIN YARATILIŞ HİKMETİ Bazı cÂmit varlıklar, bitki ve hayvanlar once birbirlerine, gelişme, ureme ve varlığını surdurme icin destek, gıda ve yem teşkil ederler. Yararlanılabilir bir hale gelince de insan bedeni icin gıda ve rızık olurlar. İnsanın rızkı, omur boyu yiyip tukettiği, giyip eskittiği şeylerdir. Bu duruma gore, dunya ve cevresindeki maddî varlıklar, insanın hizmetine sunulmuş arac varlıklardır. Amac insandır.[1]
Diğer varlıklarda durum boyle olunca, insan varlığının cok daha ustun amaclar icin yaratılmış olması gerekir. Kur ’an-ı Kerim ’de, insan ve cinlerin, Allah ’a kulluk etmeleri icin yaratıldığı belirtilir.[2] İnsanoğlu yeryuzune belli bir sure imtihana tabi tutulmak uzere gelmiştir. Bu da, hak bir peygambere ve kendi devrinde gecerli olan semÂvî bir dine uymayı gerektirir. Bu, son ummet icin İslÂm ’dan ibarettir.
Yuce Allah, insanın dilemesi yonunde hayrı da şerri de yaratır. Fakat o, hayırdan razı, şerden ise razı değildir. Bu yaratma ve insana verilen tercih etme gucu imtihanın bir gereğidir. Cunku iradenin zorlanması halinde sorumluluktan soz edilemez. “Dinde zorlama yoktur. Artık imanla kufur apacık ortaya cıkmıştır. Bundan sonra kim şeytanı tanımayıp da Allah ’a iman ederse o, şuphesiz ki, kopması mumkun olmayan en sağlam bir kulpa yapışmıştır.” [3] mealindeki ayet-i kerime bu tercihin insanın serbest iradesiyle yapılması gerektiğine işaret eder.
Bununla birlikte bazı insanlar; insanın yemek, yatmak, cinsel ilişkide bulunmak ve zevk surmek icin yaratılmış olduğunu duşunur. Butun omurlerini boyle bir hayat anlayışı icinde gecirmiş olabilir. Kimileri de, başka insanları egemenliği altına almak icin yaratıldığını kabul eder. Her iki duşunce tarzı da materyalist bir anlayışın urunudur. Cunku yemek ve icmek, hayatı surdurmek; cinsel temasta bulunmak ise şehveti gidermek ve uremeyi sağlamak icindir. Bu hayvanlar aleminde de vardır. Bir devenin yemesi, insanın yemesinden daha fazladır. Sercenin ciftleşmesi insanınkinden daha coktur. Bu durumda insan onlardan nasıl daha ustun olur? Ulkeleri, beldeleri istila etmek ofke ile olur. Bu haslet yırtıcı hayvanlara daha guclu olarak verilmiştir. Sonuc olarak insanda, hayvanlarda olan ozellikler vardır. Buna ek olarak ona, yuce Allah tarafından bir olgunluk derecesi daha verilmiştir. Bu da akıl olup, onunla Allah TeÂl ’yı tanır ve onun yaratıklarını anlar. Boylece, nefis terbiyesi sonucunda, diğer hayvanlarla ortak olan hasletleri eğitir, akıl sayesinde yeryuzunde olanların hepsi onun emrine girer. Ayet-i kerime ’de şoyle buyurulur: “Allah TeÂlÂ, goklerde ve yerde olanları sizin emrinize verdi.” [4]
İnsanın dunyada bulunma nedeni şu Âyette acık olarak belirtilir: “O, hanginizin daha guzel amel yapacağını denemek icin olumu de, hayatı da yaratandır.” [5]
Dipnotlar:
[1] bk. Al-i İmrÂn, 3/191; Haşr, 59/24; İsrÂ, 17/44
[2] ZÂriyÂt, 51/56
[3] Bakara, 2/256
[4] CÂsiye 45/13
[5] Mulk, 67/2
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Donduren, Delilleriyle İslam İlmihali, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan