Kadere iman, her şeyin Allah tarafından tanzim ve tertip edildiğine îtikad etme mÂnÂsına geldiğinden, her şeyden evvel insanın zihnine bir nizam fikrini yerleştirir.KADER NEDİR? Kadere iman, insana kÂinatta her şeyin yuce bir hikmete gore cereyan ettiğini gosterir. Neticede mu ’min, kendisine bir zarar dokunduğunda hemen feryad etmez. Başarı ve iyiliğe kavuştuğu zaman da her şeyi unutarak aşırı sevinip şımarmaz.[1] Boylece mu ’min, hÂdiseler karşısında itidal ve kemÂl uzere hareket etme kÂbiliyeti kazanır. İki dunyada da huzur ve muvaffakiyetin zirvesine ulaşır.
Fransız seyyah A. L. Castellan, Osmanlı insanını şu sozleriyle tasvîr eder:
“Kaz ve kader akîdesi, Osmanlı ’nın zihninde kokleşmiştir. Bu akîde, onlarda şecaat yerine gecer; sebat ve metÂnetlerini artırır. Olumu bile tevekkulle goze almalarına vesîle olur. İşte bundan dolayı, gozle gorulecek kadar muhakkak olan tehlikeler bile onları yıldırmaz. Nice ateşlerin icine ve duşman sungulerinin ustune atılıp butun vucutları delik deşik olduktan sonra bile, eğer henuz ecelleri geldiğine kÂnî değillerse hayatlarından umit kesmezler.”
KADERE İMAN İNSANA NE KAZANDIRIR? Kadere iman, her şeyin Allah tarafından tanzim ve tertip edildiğine îtikad etme mÂnÂsına geldiğinden, her şeyden evvel insanın zihnine bir nizam fikrini yerleştirir. HÂdiseleri sebepleriyle izah etme alışkanlığını kazandırarak tesadufîliği ve keyfîliği ortadan kaldırır. HÂdiseler arasında bir munasebet gorme şuurunu hÂkim kılar. Olcu ve nisbet konusu uzerinde dikkatle durmayı temin eder. Zira kader, her şeyin bir olcuye, nisbete ve sebebe bağlanması mÂnÂsına gelir. Kadere iman, insana metanet, cesaret, istikrar, sabır, azim gibi guzel hasletler kazandırır. Kadere inanan kişi, hicbir şeyden yılmaz, gevşeklik, acziyet, zaaf ve tembellik ona yol bulamaz. Tehlike ve musibet zamanlarında hep kadere imandan bahsedilmesi, kaderin bu husûsiyetleri sebebiyledir. Kadere iman, insanlara musamaha gosterebilmeyi oğretir. Kader inancı insanı kanaatkÂr, hak ve hukûka riÂyetkÂr bir şahsiyet hÂline getirir. İhtiras, tamahkÂrlık, hased gibi son derece zararlı hastalıklardan kurtarır. Kadere itikÂdı olan kişi Allah ’tan rÂzı olur, O ’nun rızÂsını kazanır, tevekkul ve teslîmiyet gibi guzel hasletler kazanır. Kendine guveni gelir, vehim ve vesveselerden kurtulur, luzumsuz kaygılardan, boş kuruntulardan ve fuzûlî endişelerden ÂzÂd olur. HÂsılı İslÂm dinindeki kader inancı insanı tembel, Âtıl, zelil, miskin ve cekingen değil, faal, cevval, hamleci, muteşebbis ve atik hÂle getirir.[2]
[1] Hadid, 22-23.
[2] Prof. Dr. Suleyman Uludağ, İslÂm ’da Emir ve Yasakların Hikmeti, s. 70-71. AkÂid mevzûlarında tafsîlÂt icin bkz. http://islamimanibadet.darulerkam.altinoluk.com/, http://www.islamicpublishing.net/
Kaynak: Dr. Murat Kaya, Ebedi Yol Haritası İslam, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan
KADER DEĞİŞİR Mİ?