Osman Nûri Topbaş Hocaefendi, kabir ve Âhiret hayatından bahsediyor...


ÂHİRET ENDİŞEMİZ VAR MI?

-SallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz dÂim ummetine zor zamanlarda;

“Esas hayat, Âhiret hayatıdır.” (BuhÂrî, Rikāk, 1)

Rahatlık zamanlarında bir taşkınlık olmasın, bir rehÂvet cokmesin, bir nÂdanlık olmasın diye;

“Esas hayat, Âhiret hayatıdır.” buyuruyordu. (BuhÂrî, Rikāk, 1)

Demek ki bir kul,

يَحْذَرُ الْاٰخِرَةَ

(“…Âhiretten korkan…” [ez-Zumer, 9])

DÂim bir Âhiret endişesi icinde olacak, dÂimÂ;

“Esas hayat, Âhiret hayatı.” (BuhÂrî, Rikāk, 1)

İş hayatında, ticÂrî hayatta, meslekî hayatında, ibadet hayatında, beşerî munÂsebetlerde;

“Esas hayat, Âhiret hayatıdır.” (BuhÂrî, Rikāk, 1) Bunun bir idrÂki icinde olacak.

Rabbimiz buyuruyor:

وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ

(“Nerede olsanız, O sizinle beraberdir.” [el-Hadîd, 4])

Nereye gitseniz, Rabbimiz bizimle beraber olduğunu bildiriyor.

Şimdi, insanın zamanı da mahdut, mekÂnı da mahdut. Fakat CenÂb-ı Hak, zamandan-mekÂndan munezzeh. CenÂb-ı Hak, butun yarattıklarının her an yanında. Sırf insan değil; insan, hayvan, nebat, hepsinin yanında. Yaratan O, takdir eden O. O kadar O ’nun icin basit ki, her yarattığının her an yanında;

وَهُوَ مَعَكُمْ اَيْنَ مَا كُنْتُمْ

“Nereye gitseniz, O sizinle beraberdir.” (Bkz. el-Hadîd, 4)

Nasıl bizim bazı şeylerimizi kimse gormesin deriz. “Aman şundan gormesin!” deriz. “Bir defa yapayım ben, bir daha yapmam!” deriz. Bir fÂnîden cekiniriz, bir fÂnîden korkarız. Fakat CenÂb-ı Hak bizim her an yanımızda. O kadar yanımızda ki:

وَنَحْنُ اَقْرَبُ اِلَيْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَر۪يدِ

(“…Biz ona (insana) şah damarından daha yakınız.” [Kāf, 16])

Bize şah damarından daha yakın olduğunu bildiriyor. İcimizdeki duyguları biliyor, hissiyÂtı biliyor, duşuncelerimizi biliyor.

اِنَّمَا الْأَعْمَالُ بِالنِّيَّاتِ

(“Ameller, niyetlere goredir…” [BuhÂrî, ÎmÂn, 41]) buyruluyor. Ameller niyete gore seviye kazanıyor, yahut şeye gore seviye kaybediyor. Onun icin CenÂb-ı Hak buyuruyor:

“Ey îmÂn edenler!.. Herkes yarına ne hazırladığına baksın!..” (el-Haşr, 18)

“Yarın” deniyor. Butun sonsuzluk şeridi…

Bu beden gidecek, kıyÂmet gunu yeni baştan, dunyadaki rûhÂnî yapımıza gore bir beden teşekkul edecek. Muhim olan, rûhÂnî yapımız.

MevlÂn Hazretleri diyor ki:

“Sen diyor, rûhÂnî hayatına gıd ver diyor. NefsÂnî hayatını diyor, bedenini diyor, ballı-yağlı şeylerle besleyip durma diyor. Sonunda diyor, o diyor, senin mezara vereceğin bir kurbandır diyor. Sen diyor, sonsuzlara diyor, bu diyor rûhÂniyete verdiğin gıd ile ancak erişebilirsin.” buyuruyor.

Yine;

فَاَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوٰیهَا

(“(Nefse) iyilik ve kotuluklerini ilham edene yemin ederim ki.” [eş-Şems, 8])

“Senin diyor, icinde diyor, Firavun da var diyor, Mûs da var diyor. İkisi de senin icinde gizlenmiş durumda diyor. Oyle bir gayret et ki diyor, icindeki Mûs diyor, icindeki Firavun ’a gÂlip gelsin.” diyor.

Yani rûhÂnî hayatın, nefsÂnî arzularını bertaraf etsin, buyuruyor.

VelhÂsıl, “Herkes, ne yaptığına baksın! Ne hazırladığına baksın!” buyuruyor. Ve; “…Allah ’tan korkun!..” (el-Haşr, 18) buyruluyor. “…Allah, cunku yaptıklarınızdan dÂim haberdardır.” (el-Haşr, 18)

Yani Rabbimiz ’i unutmamak… Unutanlar icin:

“AllÂh ’ı unutan, AllÂh ’ında kendilerini unutturduğu kişiler gibi olmayın!..” (el-Haşr, 19) buyruluyor. “…Onlar, yoldan cıkan kimselerdir.” (el-Haşr, 19) buyruluyor.

Şimdi kul, AllÂh ’ı unuttuğu zaman gunah işlemeye başlıyor. “YÂ Rabbi!”, diyerek “وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ” (el-EnfÂl, 2) “kalbi titreyerek” bir celme takmaz, bir kalbe diken batırmaz, bir kardeşini dedikodu etmez, onu kucultmez…

Demek ki muhim olan “zikr-i dÂimî” isteniyor ki, CenÂb-ı Hak kulunun kendisini unutmasını istemiyor. Unuttuğu zaman da, Allah kendisini unutturuyor, gunah işlemeye başlıyor. Onun icin Kur ’Ân-ı Kerîm ’de en cok gecen; “zikir”. Onun icin de care;

قَدْ اَفْلَحَ مَنْ زَكّٰیهَا

(“Nefsini arındıran kurtuluşa ermiştir.” [eş-Şems, 9])

قَدْ اَفْلَحَ مَنْ تَزَكّٰى

(“(Nefsini kotuluklerden) arındıran kurtuluşa ermiştir.” [el-A‘lÂ, 14])

İc Âlemden fucûru bertaraf edip rûhÂnî istîdatları inkişÃ‚f ettiren, ic Âlemini/duygularını temizleyen, kurtulmuş oluyor.

DÂim CenÂb-ı Hakk ’a du etmemiz lÂzım;

“Y Rabbi! Duygularımızı/hissiyÂtımızı rızÂ-yı ilÂhîn ile te ’lif eyle!” diye du etmemiz lÂzım. Âciziz cunku. İnsan zayıf.

İşte bunun misallerini de bildiriyor CenÂb-ı Hak. Mesel Bel ’am bin BÂûr ’yı bildiriyor. AllÂh ’ın bir sÂlih kuluydu o da. İsm-i Âzama mazhardı. KerÂmetleri vardı. DuÂları kabuldu. Bir nefsî arzularına meylediyor, CenÂb-ı Hak Âyet-i kerîmede; soluyan, dili cıkmış soluyan, şaşkınlaşmış bir kelbe benzetiyor. (Bkz. el-A‘rÂf, 176)

Demek ki nefsÂnî hayatının girdaplarına insanoğlu kaydığı zaman -Allah korusun- buyuk bir şaşkınlık;

“Nicin dunyaya geldi, kimin mulkunde yaşıyor, kimin ihsanıyla mustağrak durumda?..” Farkında olmuyor. Aynı, okyanus ortasında dumeni kırılmış bir gemi gibi, hangi girdapta batacağı belli değil…

Yine CenÂb-ı Hak bizden ne istiyor?

“İşte (diyor) boylece sizin insanlığa şÃ‚hitler olmanız, Rasûl ’un de size şÃ‚hit olması icin sizi mûtedil bir millet kıldık…” (el-Bakara, 143)

Yani mûtedil; hayırhah, idrak sahibi, vasat bir ummet kıldık. Yeryuzunde AllÂh ’ın şÃ‚hitlerisiniz. Yani AllÂh ’ın dînini temsil edersiniz. Bu şekilde hayırlı ummet olabilmek, aziz ummet olabilmek, guzel bir ummet olabilmek… CenÂb-ı Hakk ’ın dînini temsil edeceğiz bu şekilde. Bunu istiyor CenÂb-ı Hak bizden.

“…Ve Peygamber de size şÃ‚hit olsun…” (el-Bakara, 143) buyuruyor.

CenÂb-ı Hak kulunu, verdiği istîdat, verdiği tÂkat olcusunde sorumlu tutuyor. Biz zekÂtın nisÂbını biliyoruz. ZekÂt nisÂbı diyoruz, kırkta birdir, şurada şoyledir, hayvanda şoyledir… diyoruz.

Fakat istîdÂdımızın nisÂbını bilmiyoruz. CenÂb-ı Hak:

ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ

“O gun, verdiğimiz nîmetlerden elbette (mutlaka) sorulacaksınız.” (et-TekÂsur, 8) Kime kadar? Peygamberlere kadar…

İşte sahÂbî bu mes ’ûliyet endişesi icinde kendisi yaşadı; yaşatmak icin de Cin ’e gitti, Semerkand ’a gitti, Afrika ’ya gitti, Kayrevan ’a gitti, Endulus ’e gitti, arkadan gelenler…

VelhÂsıl mu ’min, butun gayretini CenÂb-ı Hakk ’a kulluğu teksif etmesi zarûrî.

Rabbimiz, muhtelif Âyetlerde bizden takv sahibi bir kul olmamızı talep etmektedir.

Okunan Âyet-i kerîmede CenÂb-ı Hak:

“Şuphesiz, Rabbimiz Allah ’tır deyip…” (Fussilet, 30) Âyet-i kerîme. Yani Allah rızÂsı uzerine istikÂmetlenenler. Her an kendisinin ilÂhî murÂkabe, ilÂhî muşÃ‚hede, ilÂhî kameranın altında olduğunun idrÂki icinde yaşayanlar, Allah rızÂsını hedefleyenler. “ثُمَّ اسْتَقَامُوا” Allah Rasûlu ’nun izinde gidenler, “…İstikÂmet uzere gidenler, onlar uzerine melekler iner, onlara; «Korkmayın, uzulmeyin, AllÂh ’ın size vaad ettiği Cennetlerle sevinin.» derler.” (Fussilet, 30) Okunan Âyet-i kerîmede.

Burada CenÂb-ı Hak, kendisine dost olan bir kula, kendi ikramını bildiriyor. İnsanın bu, zor zamanlarında olacak.

Tefsirlerde uc zaman gosteriliyor:

Birincisi olum Ânında, insanın zor Ânı. O zor anda melekler iner o, Allah ile -celle celÂluhû- dost olan kuluna:

“…Korkmayın, uzulmeyin, AllÂh ’ın size vaad ettiği Cennetlerle sevinin, derler.” (Fussilet, 30)

Nasıl bir hasta, bir muzdarip; bir tesellî bekler. Yahut zor zamandaki insan bir tesellî bekler; en muhim zor zamanlardan biri de son nefes Ânı. Orada melekler iniyor, Âyet-i kerîmenin muktezÂsınca:

“…Korkmayın, uzulmeyin, AllÂh ’ın size vaad ettiği Cennetlerle sevinin.” diyorlar. (Fussilet, 30)

Birinci mujde orada geliyor. Dost ’un dosta ikramı oluyor.

Yine tefsirlerde ikinci mujde. Munker-Nekir. Bir kabir, bir yalnız yolculuk başlıyor. Bir gurbet yolcuğu başlıyor, bir ved yolculuğu başlıyor. Orada da yalnız başına bir yolculuğa cıkıyorsun, bedenden cıkartılarak. Orada da melekler iniyor, o sÂlih kula, dost olan kula;

“…Korkmayın, uzulmeyin, AllÂh ’ın size vaad ettiği Cennetlerle sevinin.” diyorlar. (Fussilet, 30)

İkinci zor Ânı insanoğlunun. Bir Âlemden bir Âleme girecek. Bir dunyadan değişik bir dunyaya girecek. Bilemediğimiz mechuller Âlemine girecek. Rasûlullah Efendimiz, dunyevî intibÂlarla bize telkin ediyor:

“…Ya Cennet bahcelerinden bir bahce, veya Cehennem cukurlarından bir cukur…” (Tirmizî, KıyÂmet, 26)

Yine o Âlem, mezar Âlemi, hadîs-i şerîflerde muhtelif şekillerde bildiriliyor. Mesel bir hadîs-i şerîfte, ben kısaca/hulÂsa hÂlinde soyleyeyim:

Munker-Nekir ’e cevabından sonra sÂlih kul, guzelce onun cevabını veriyor, orada bir siluet goruyor. Seviniyor;

“–Benim bu tenha, yalnız vaktimde sen kimsin? diyor.

O da diyor ki:

“–Ben senin guzel amelinim, amel-i sÂlihlerinim.” diyor. Namazın, orucun, ahlÂkın vs. Kur ’Ân… diyor. Allah diyor, beni senin yanına gonderdi.” diyor.

Ondan sonra iki pencere acılıyor. Bir Cennet ’ten, bir Cehennem ’den bir manzara. Ona deniyor ki:

“Sen dunyadayken Cennet hayatını tercih ettin.”

Vefat eden de o tesellî ile o kıyÂmete kadar orada bir bekleyiş…

FÂsık… Ona da cirkin, iğrenc bir siluet geliyor -hadîs-i şerîfte- tiksindirici…

“–Zaten ben diyor, berbat hÂldeyim diyor, bir de sen kimsin?!” diyor.

O da:

“–Senin diyor, dunyada işlediğin diyor, ben gunahlarınım diyor, kotu amellerinim diyor. Bir siluet olarak sana verildim ben.” diyor. Ona da iki pencere acılıyor, Cennet ’ten, Cehennem ’den.

“Sen diyor, dunyadayken Cehennem ’i istedin diyor, Cehennem ’i tercih ettin.” diyor. (Bkz. HÂkim, Mustedrek, I, 93-95/107. Krş. Ahmed, IV, 287, 295; Heysemî, III, 50-51)

VelhÂsıl ilÂhî program devam ediyor. Âhiret var, yevmu ’l-hulûd (sonsuz gun) başlayacak, yevmu ’l-hurûc (kabirlerden cıkış gunu), cıkışlar başlayacak, hesap, kitap vs…

VelhÂsıl ikinci şey de, bu melekler inip; “…Korkmayın, uzulmeyin, AllÂh ’ın size vaad ettiği Cennetlerle sevinin...” (Fussilet, 30) Onun ikincisi kabirde olacak melekler…

Ucuncusu de; kıyÂmet, buyuk infilÂk.

لَا اُقْسِمُ بِيَوْمِ الْقِيٰمَةِ

(“KıyÂmet gunune andolsun.” [el-KıyÂme, 1])

Yerlerin ayrı yer, goklerin ayrı gok, dağların hallac pamuğu, denizlerin kuruması, butun vahşî hayvanların yanyana toplanması…

اِذَا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزَالَهَا. وَاَخْرَجَتِ الْاَرْضُ اَثْقَالَهَا

(“Yeryuzu kendine has bir sarsıntıya uğratıldığı, icindekileri dışarıya cıkarıp attığı zaman.” [ez-ZilzÂl, 1-2])

Yeryuzunun butun icindekileri fırlatıp atması. Mezarlardan butun olulerin kalkması bir rivÂyette. Bir goruşte mÂdenlerin kalkması.

“Al işte, dunyada peşinde koştuğun altınlar, gumuşler!.. Al sana bir faydası varsa!.. HelÂk ettin mÂnevî hayatını!..”

Diğer şeyde, mağmanın, bu ateş, icindeki ateş denizinin puskurmesi, mÂdenleri puskurmesi…

وَقَالَ الْاِنْسَانُ مَا لَهَا

(“Ve insan «Ne oluyor buna!» dediği vakit.” [ez-ZilzÂl, 3])

İnsan; “YÂ Rabbi, bu neyin nesi!?” der.

يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ اَخْبَارَهَا. بِاَنَّ رَبَّكَ اَوْحٰى لَهَا

(“İşte o gun, yer, kendi haberlerini anlatır. Cunku Rabbin ona (oyle) vahyetmiştir.” [ez-ZilzÂl, 4-5])

Yeryuzu, uzerinde işlenenlerden haber vermeye başlar:

“Burada namaz kıldı, şurada celme taktı, şurada dedikodu etti, şurada ağzından hayır sozler cıktı...”

Ucuncusu de, işte bu melekler, o buyuk infilÂkta gelecek;

“…Korkmayın, uzulmeyin, AllÂh ’ın size vaad ettiği Cennetlerle sevinin…” (Fussilet, 30) diyecekler. Kim onlar?

لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

Allah ile dost olanlar, CenÂb-ı Hak ’la. Allah; “…Onlar, uzulmeyeceklerdir, korkmayacaklardır.” (Yûnus, 62) buyuruyor.

Bize iki tane, CenÂb-ı Hak ’tan tÂlimat var. Bir tane de Peygamber Efendimiz ’den tÂlimat var. İkisi mağarada geldi. Biri Sevr ’de geldi, biri Hira ’da geldi. Hira, ilk Âyetin indiği yer. Orada;

اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ

“Yaratan Rabbinin adıyla oku.” (el-Alak, 1)

Esas tahsil bu. Bu, kalbin tahsili, yurek tahsili bu. Kalp oyle merhaleler katedecek ki, amel-i sÂlih sahibi olacak, havf ve rec arasında yaşayacak, takv sahibi olacak, kalp tekÂmul edecek, gozun gorduğu her şeyde CenÂb-ı Hakk ’ın azametini tefekkur edecek.

Suyu icerken bakacak; “Aman y Rabbi!” diyecek. “Bunu bir deniz suyu gibi tuzlu olarak bunu akıtabilirdin…” diyecek. Duşun duşunebildiğin kadar!.. Havanın oksijeni, azotu dÂim değişebilirdi. Onu okuyacak. SemÂya bakacak, atmosfere bakacak onu okuyacak. Ne bileyim, bir gokyuzune bakacak; “kaldır başını bak (buyuruyor CenÂb-ı Hak) bir futur goruyor musun?” diyor. (Bkz. el-Mulk, 3) Bir trafik kazası var mı semÂda. Bir Guneş, bir tamirhaneye gidiyor mu? Ay, donuşunden değişiyor mu? SÂniye, sÂlise fark ediyor mu?..

Tefekkur, bir îman anahtarı. 137 yerde Kur ’Ân-ı Kerîm ’de “tefekkur” geciyor. Sem Âlemiyle tefekkur, AllÂh ’ın ihsan ettiği hayvanat ile tefekkur, insanın kendi yaratılışıyla tefekkur…

Yok kadar bir nutfe, aleka, bir mudga… Nasıl oradan bir şekilsizlikten en guzel bir şekilde bir insan cıkıyor?.. CenÂb-ı Hak soruyor:

“Ey insan (diyor), seni (diyor), şekilsizlikten en guzel bir şekilde birleştiren Rabbine karşı seni aldatan nedir?!” (Bkz. el-İnfitÂr, 6-8) diyor İnfitar Sûresi ’nde. Niye aldanıyorsun diyor. Bir nutfeden nasıl meydana geldin diyor. Nasıl diyor iceride şekillendin? Bir insan olarak dunyaya geldin…

İnsan hayatını CenÂb-ı Hak:

وَمَنْ نُعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِى الْخَلْقِ اَفَلَا يَعْقِلُونَ

(“Kime uzun omur verirsek biz onun gelişmesini tersine ceviririz. Hic duşunmuyorlar mı?” [YÂsîn, 68])

Biz omur verdiğimize guc-kuvvet veririz. Bir genclik…

نُنَكِّسْهُ فِى الْخَلْقِ

Onu ters-yuz ederiz. İhtiyarlamaya başlar, sac-sakal ağarır. Vucut şÃ‚kulunden duşer, Ârızalar coğalır.

اَفَلَا يَعْقِلُونَ

(“…Hic duşunmuyorlar mı?” [YÂsîn, 68])

İnsan akıl erdirmez mi? Yolculuk nereye? Bu geliş niye, bu gidiş niye? Bu Guneş ’in doğuşu niye, bu Guneş ’in batışı niye?..

VelhÂsıl CenÂb-ı Hak:

اِقْرَاْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِى خَلَقَ

(“Yaratan Rabbinin adıyla oku.” [el-Alak, 1])

Kalp tekÂmul edecek, dÂim bir tefekkur hÂlinde, zikir ve tefekkur hÂlinde bir hayatı… Boyle bir hayatta da insan mumkun mertebe mÂsivÂdan, Allah ’tan uzaklaştırıcı şeylerden kalbini korumuş olur.
İslam ve İhsan