Hz. Musa'nın (a.s.) davetine icabet etmeyerek inkar eden Firavun ve Hz. Musa'ya meydan okuyan sihirbazlar arasında gecen ibretlik kıssa. Kime niyet kime kısmet diyeceğimiz bu hadiseden cıkarmamız gereken dersler...Beşerî hayatı yuceltmek veya alcaltmak husûsunda muhabbet ve husûmet kadar muessir olan hicbir şey mevcut değildir. LÂyık olana muhabbet, mustehakkına husûmet, hayatı alabildiğine yukseltip ulvîleştirirken, bunun aksine hareket de hayatı, alabildiğine suflîleştirir.
Firavun, Hazret-i Mûs ’nın tevhîd mucÂdelesinden, saltanatını kaybetme endişesi ile korktu, urktu, şaşkınlık icinde Mısır sihirbazlarını topladı ve Mûs -aleyhisselÂm- ile musÂbakaya cıkardı. Sihirbazlar:
“–Y MûsÂ, sen mi once asÂnı atarsın, yoksa biz mi atalım?” diyerek Hazret-i Mûs ’ya hurmet ve nezÂket gosterdiler.
Mûs -aleyhisselÂm- da onlara:
“–Siz atacağınızı atın!” dedi.
Sihirbazlar, Firavun ve Mısır halkının gozleri onunde yere birkac değnek ve ip attılar. Onlar da kıvrılıp yılan gibi gorulmeye başladı. Sonra emr-i ilÂhî ile Mûs -aleyhisselÂm- asÂsını attı. AsÂ, kocaman bir ejderha olup meydandaki butun sihir Âletlerini yuttu. Sihirbazlar, bu hÂlin beşerî bir sanat ve mÂrifet değil, ilÂhî bir mûcize olduğunu anladılar. Cunku sihir olsaydı, atılan değnek ve ipler, sihir bozulduğunda yerinde kalırdı. HÂlbuki sihirbazların sihirleri bozulup iptal edildiği gibi, aynı zamanda değnek ve ipler de tamamen ortadan kaldırılmıştı. İşte bu mûcizeyi goren sihirbazlar:
“–Biz, Mûs ve HÂrun ’un Rabbi ’ne îmÂn ettik!” diyerek secdeye kapandılar.
Firavun buna cok ofkelendi:
“–Benden izin almadan nasıl îmÂn edersiniz?! Demek ki, Mûs sizin ustÂdınız imiş! Siz bu işi ondan oğrenmişsiniz! O hÂlde sizin el ve ayaklarınızı capraz kestirerek sizi olume mahkûm ediyorum!” dedi.
Beşerî endişeleri aşmış bulunan sihirbazlar da, Firavun ’a tavır koyarak:
“–Seni, bize gelen apacık bir mûcizeye tercih edemeyiz! Sen fiilinde serbestsin. Dilediğin zulmu yapabilirsin! İşkencen bize zarar veremez! Hukmunse, yalnız bu duny hayatında gecerlidir. Oysa biz, AllÂh ’a donduruleceğiz.” dediler.[1]
Hazret-i MevlÂnÂ, sihirbazların bu sozlerini, onların hÂl lisÂnından şoyle devam ettirir:
“–Ey Firavun! Senin zulmun bize bir zarar veremez. Cunku AllÂh ’ın lutfu, başkalarının kahrından ustundur.”
“Ey kalp gozu kor olan! Ey insanları sapıklık ve azgınlık yoluna suren kişi! Sırrımızı bilseydin, anlardın ki, bu işkenceli olumle biz, kendimizi ıztıraptan kurtarıyor, gercek hayÂta nÂil oluyoruz.”
“AllÂh ’ın lutfu bize oyle bir sultanlık verdi ki, senin saltanatın bizimkinin yanında hic kalır. Cunku bu sultanlık, seninki gibi gelip gecici değildir. Bunun icin bizler de Habîb-i NeccÂr gibi; «Keşke kavmim bunu bilseydi!»[2] diyoruz.”
“Ey Mısır ulkesine ve bereketli Nil Nehri ’ne bakıp gurura kapılan Firavun! Başını kaldır da bizim olumsuz ve zevalsiz olan ulu sultanlığımızı gor!”
“Ey Firavun! Eğer sen, şu pis hırkadan, yÂni rûha kafes olan beden camurundan vazgecebilseydin, ulkendeki Nil Nehri ’ni cÂn Nil ’inde boğar, yok ederdin!”
“Ey Firavun! Mısır ulkesinden el cek; gonul Mısır ’ında yuzlerce Mısır var!”
“Sen halka; «Ben Rabbim» deyip duruyorsun, ama bu iki kelimenin mÂhiyetinden haberin yok! Ey ahmak Firavun! O «Ben» deyiş, sana ne kadar buyuk bir bel olmaktadır. Fakat biz, bel ve sıkıntı dolu olan benlikten vazgectiğimiz icin gonlumuz ulaşılmaz bir saÂdet, sonsuz bir devlet elde etti.”
“Şukurler olsun ki, biz şu fÂnî dunyÂdan, bu gurur evinden kurtuluyoruz...”
“Bize rev gorup cef verdiğini sandığın şu darağacı, aslında bizi goklere goturen ve Rabb ’imize kavuşturan rahmet Burak ’ımızdır. Senin saltanat yurdun ise, gurur ve gaflet cukurlarından ibÂrettir.”
“Biz ancak bu olumle dirilecek, ebedî hayÂta kavuşacağız. Fakat sen yaşıyor gibi gorunen rûhu curumuş kohne bir oluden başka bir şey değilsin! Canlı bir cenÂzesin!..”
MevlÂn -kuddise sirruh- bu hÂdisenin derûnî vechesini de şu şekilde tahlîl eder:
“Mel ’ûn ve zÂlim Firavun, sihirbazları, îmanlarından dolayı olumle tehdîd ederek:
«–Ellerinizi ve ayaklarınızı caprazlama olarak kestireceğim. Sonra da sizi affetmeyip astıracağım!» demişti.”
“Firavun, o anda sihirbazların korkacaklarını, urkeceklerini ve titreyerek kendisine boyun eğeceklerini sanmıştı.”
“Ama Firavun bilmiyordu ki, o sihirbazlar, korku ve endişeden kurtulmuşlar, ilÂhî sır ve hakîkatlere vÂkıf olmuşlardı.”
“Onlar, felek havanında yuz kere dovulup un hÂline gelseler dahî, artık golgelerini kendilerinden ayırt etme irfan ve basîretini gostermişlerdi.”
YÂni rûhun asıl, cesedin ise bir golge olduğunu anlamışlar ve derhÂl bu golgeyi fed ederek “fen fillÂh” makÂmına ulaşmışlardı.
“Ey insan, bu duny bir uyku ve ruyÂdan ibÂrettir. Sen oradaki cumbuş ve debdebeye sakın aldanma! ŞÃ‚yet ruyÂda elin kesilse veya vucûdun lime lime doğransa bile korkma! Zîr Hazret-i Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-; «Bu dunyÂ, bir ruyÂdan ibÂrettir.» buyurmuştur.”
İcli Yûnus, CenÂb-ı Hakk ’a iltic hÂlinde ne guzel soyler:
Âriflere bu dunyÂ,
HayÂl u duş gibidir.
Kendini sana veren,
HayÂl u duşden gecer!..
HZ. MUSA'YA (A.S.) MUHABBETLERİ İMANLARINA VESİLE OLDU Goruluyor ki, sihirbazların Hazret-i Mûs ’ya birazcık olsun tÂzim gostermeleri, kendilerine îmÂn bahşedilmesine vesîle olmuş ve onlar, buyuk bir irfanla sadece bir ruyÂdan ibÂret olan fÂnî duny hayÂtını ellerinin tersiyle iteleyerek ebedî saÂdet yurdunu tercih etmişlerdir. Firavun ’un akıbeti ise, Kızıldeniz ’in girdapları icinde bir cehennem yolculuğuna donuşmuştur. Arkasında bıraktığı nÂm da, zulum sembolu olmaktan başka bir şey değildir.
Hazret-i MevlÂn buyurur:
“Akıllılar onceden ağlar, sonunda tebessumlere gark olurlar. Ahmaklarsa, onceden kahkahalara boğulur, sonra da başlarını taşlara vurarak ağlarlar. Ey kişi! FirÂsetli olup işin sonunu başlangıcta iken gor de cez gununde pişmanlık ateşiyle yanıp tutuşma!..”
Şu hÂlde hayatın temeli, davranışlara vucut veren hayÂl, his ve fikirlerden ibÂrettir. İnsan, muhabbet ve husûmet arasında bir medd u cezre me ’mûrdur. Peygamberler ve velîler, insana duny ve Âhiret saÂdetini kazandırmak uzere, hayÂtı, hakîkî mecrÂına oturtan guneşlerdir. Baharın toprağı yeniden dirilttiği gibi, onlar da beşeriyetin olu dimÂğına canlılık verir, ham kalplerini fuyûzÂt ile doldurup Hakk ’a yoneltirler. Beşerin muhtac olduğu huzur ve yaratılış gÂyesine yonelme boylece tahakkuk eder.
Ezelde, CenÂb-ı Hakk ’ın yalnız kendisi varken, butun bu varlıklar Âlemi (Âlem-i kesret), muhabbet sebebiyle vucûda gelmiştir. Varlıklar icinde imtihan şartlarına tÂbî kılınarak yaratılmış olan ins u cin (insanlar ve cinler), ancak ve ancak muhabbetullÂh ile tatmin bulan bir sevme istîdat ve iştihÂsı ile hÂllendirilmişlerdir. Geldiği yere nisbetle devamlı gurbette bulunan ins u cinnin elem ve ıztıraplarını dindirerek onları sukûn ve huzûra kavuşturacak olan asıl muessir, sevme meylinin muhabbetullÂh ile tatmînidir.
MevlÂn -kuddise sirruh- buyurur:
“Peygamberler ve onların vÂrisleri, yÂni insan-ı kÂmil olanlar, beşeriyet nikÂbı ile ortulmuş birer guneştir. Onların himÂyesine sığın ki, seninle binbir pazarlık yaparak sana duşmanlık eden nefsinin elinden kurtulasın!”
BÂyezîd-i BistÂmî ’ye murÂcaat eden bir derviş:
“–Beni AllÂh ’a yaklaştıracak bir amel tavsiye et!” deyince BÂyezîd -kuddise sirruh-, ona şu oğutte bulunur:
“–AllÂh ’ın velî kullarını sev! Onların gonlune girmeye calış! Cunku Allah her gun o Âriflerin kalplerine 360 defa nazar eder. Bu nazarlar esnÂsında seni de orada bulsun!..”
Suleyman -aleyhisselÂm-, Sebe melîkesi Belkıs ’a îmÂna davet eden bir mektup gonderdi. O zaman putperest olan Belkıs mektubu okuyunca:
“–Beyler, ulular! Bana şerefli bir mektup gonderildi. Mektup Suleyman ’dandır. RahmÂn ve Rahîm olan AllÂh ’ın adı ile başlamaktadır.” dedi.
Bu tÂzim dolayısıyla bazı Âlimler:
“Belkıs, Hazret-i Suleyman ’ın mektubuna hurmet edip değer verdiği icin îmÂn ile şereflendi.” demişlerdir.
[1] Bu kıssa, Kur ’Ân-ı Kerîm ’de A ’rÂf Sûresi ’nin 106-126. Âyetlerinde nakledilmektedir.
[2] Bkz. YÂsîn, 26.
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Mesnevî Bahcesinden BİR TESTİ SU, Erkam Yayınları


İslam ve İhsan
MÛSA DA FİRAVUN DA SENİN İCİNDE GİZLENMİŞTİR