İman nedir? İslam'ın inanc esasları nelerdir? İman esasları kısaca...Îman, Allah TeÂl tarafından bildirilen ve Hz. Muhammed'in (s.a.v.) tebliğ ettiği emir ve yasakların hepsine inanmak, inandığını dil ile tasdik etmektir.
İslÂm dininin iman esasları ilmihal kitaplarında Âmentu terimiyle ifade edilir. Arapca Âmene fiilinin birinci tekil şahsı olan Âmentu, "inandım" demektir. Terim olarak, iman esaslarını kısa ve oz olarak ihtiva eden metni ifade etmek icin kullanılır.
AMENTU DUASININ ANLAMI Âmentunun metni şudur:
"Âmentu billÂhi ve melÂiketihî ve kutubihî ve rusulihî ve'l-yevmi'l-Âhiri ve bi'l-kaderi hayrihî ve şerrihî minallÂhi teÂl ve'l-ba‘su ba‘de'l-mevti hakkun. Eşhedu enl ilÂhe illallÂh ve eşhedu enne muhammeden abduhû ve rasûluh." (Allah'a, meleklerine, kitaplarına, peygamberlerine, Âhiret gunune, kadere, hayır ve şerrin Allah'tan olduğuna inandım. Oldukten sonra diriliş haktır. Allah'tan başka ilÂh olmadığına, Muhammed'in O'nun kulu ve elcisi olduğuna şahitlik ederim).
İMAN ESASLARI Âmentude belirtilen esasların hepsi Kur'an'da ceşitli ifadelerle yer almıştır:
"...Asıl iyi olan kimse, Allah'a, Âhiret gunune, meleklere, kitaba, peygamberlere inanan...dır." (el-Bakara 2/177), "Kim Allah'ı, meleklerini, kitaplarını, peygamberlerini ve Âhiret gununu inkÂr ederse, şuphesiz derin bir sapıklığa sapmıştır." (en-Nis 4/136) meÂlindeki Âyetlerde iman esasları Allah'a, meleklere, kitaplara, peygamberlere ve Âhirete iman olmak uzere beş ilkede toplanmış, kader bunlar arasında zikredilmemiştir.
Ancak bazı Âyetlerde (er-Ra‘d 13/8; el-Hicr 15/21; el-Furkan 25/2; el-Kamer 54/49) her şeyin Allah'ın takdirine bağlı bulunduğuna dair ifadelerden hareketle Âlimler hayrı ve şerri ile birlikte kadere inanmayı bir iman esası olarak zikretmişlerdir.
Cibrîl hadisinin Muslim, Ebû DÂvûd, Tirmizî ve İbn MÂce rivayetleri de kader konusunu bir iman esası olarak zikreder. Kader konusunun iman esaslarını belirten Âyetlerde yer almayışı, Allah'ın ilim, irade, kudret ve tekvîn sıfatlarının kapsamı icinde yer almasına bağlanmalıdır. Cunku Allah'ın anılan sıfatlarına gereğince inanan, kadere de inanmış olmaktadır.
Âmentude yer alan esaslardan Allah'a iman ile kader ve kazÂya iman konularında, vahiyle birlikte aklî-mantıkî acıklama ve ispatlar yapılabileceği, his ve tecrubeye dayalı bilgilerden yararlanılabileceği kabul edilmiş ise de, Âhirete iman ve meleklere iman konularında bu mumkun gorulmemiş, bu hususlarda sadece vahyin verdiği bilgilere guvenilebileceği belirtilmiştir.
Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları
İslam ve İhsan
İMAN VE İSLAM ESASLARI NELERDİR?
AMENTU DUASI