İki cihanda lanet edilen kişiler kimlerdir? İki cihanda bedbaht olacak kişiler kimler olacak?Bir mu ’min her şeyden evvel, dînini guzelce yaşamalı, haramlardan uzaklaşarak “İslÂm ’ın kendisinden incinmediği, bilÂkis rÂzı olduğu bir zÂt” olmalıdır. Sonra da hicbir mahlûku incitmemeye gayret etmelidir.
Musluman; merhametli, hassas ve rakik bir gonle sÂhip olmalı ve kimseyi incitmemelidir. Cunku Allah Resûlu ’nun tÂrif ettiği ve istediği mu ’min, herkesle ulfet eden ve kendisiyle ulfet edilen bir gonul insanıdır. Hazret-i MevlÂn buna işÃ‚retle:
“Lutuf merhemi ol, inciten diken gibi olma!” buyurmaktadır.
Hakîkî mu ’min, her şeyden once kendisini yaratan ve her turlu nîmetler bahşeden Rabbini incitmekten şiddetle sakınmalıdır. Sonra da Resûlullah -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz ’i incitmemek icin buyuk bir gayret sarf etmelidir. Zîr Âyet-i kerîmede şoyle buyrulur:
“Allah ve Resûlu ’nu incitenlere Allah, dunyada ve Âhirette lÂnet etmiş ve onlar icin horlayıcı bir azap hazırlamıştır.” (el-AhzÂb, 57)
YÂni bir mu ’min her şeyden evvel, dînini guzelce yaşamalı, haramlardan uzaklaşarak “İslÂm ’ın kendisinden incinmediği, bilÂkis rÂzı olduğu bir zÂt” olmalıdır. Sonra da hicbir mahlûku incitmemeye gayret etmelidir.
GERCEK MUSLUMAN Fahr-i KÂinÂt -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz Muslumanın hÂlini şoyle beyÂn eder:
“(Gercek) Musluman, dilinden ve elinden Muslumanların emîn olduğu kişidir. (Asıl) muhÂcir de AllÂh ’ın yasakladıklarını terk edendir.” (BuhÂrî, ÎmÂn 4, 5, RikÂk 26; Muslim, ÎmÂn 64-65)
“Kim, Cehennemden uzaklaştırılıp Cennete konulmayı isterse, olumunu, AllÂh ’a ve Âhirete inanmış olarak karşılasın. Bir de başkalarına karşı, kendisine nasıl davranılmasından hoşlanıyorsa oyle davransın.” (Muslim, İmÂre, 46; NesÂî, Bey ’at, 25)
NAZARGAH-I İLAHİ İnsan gonlu “NazargÂh-ı İlÂhî”dir, yÂni CenÂb-ı Hakk ’ın nazar kıldığı mubÂrek bir makamdır. Dolayısıyla onu incitmek, cok buyuk bir hatÂdır.
GONLUN KIYMETİ Hazret-i MevlÂn -kuddise sirruh- gonlun kıymetini şoyle ifÂde eder:
“Eğer sen­de ba­sî­ret var­sa, go­nul K­be ’si­ni ta­vÂf et! Top­rak­tan ya­pıl­mış san­dı­ğın K­be ’nin asıl m­n­sı go­nul­dur… Şu­nu iyi bil ki sen, Al­lÂh ’ın na­zar­g­hı olan bir gon­lu in­ci­tir, kı­rar­san, K­be ’ye ya­ya ola­rak da git­sen, ka­zan­dı­ğın se­vap, go­nul kır­ma­nın gu­n­hı­nı telÂfî edemez.”
“Se­nin bir sa­man co­pu ka­dar de­ğer ver­me­di­ğin yı­kık go­nul, Arş ’tan da us­tun­dur, Kur­sî ’den de, Levh ’ten de, Ka­lem ’den de!.. Hor bi­le ol­sa gon­lu ha­kîr tut­ma! O, hor­lu­ğuy­la ge­ne de us­tun­ler us­tu­nu­dur. Yı­kık go­nul, Al­lÂh ’ın na­zar et­ti­ği var­lık­tır. Onu ya­pan can ne mubÂrek­tir. Kı­rıl­mış, iki yuz par­ca ol­muş gon­lu t­mir et­mek, Allah ka­tın­da bir­cok ha­yır ha­se­nÂt­tan da­ha yeğ­dir... Sus! Her kı­lın­da iki­yuz dil ol­sa da soy­le­sen, go­nul, ge­ne de an­la­tı­la­maz.”
Şeyh SÂdî:
“Bir haberin gonul inciteceğini biliyorsan sen sus, başkaları soylesin.” tavsiyesinde bulunmaktadır.
Feriduddin AttÂr Hazretleri de, PendnÂme isimli eserinde şoyle der:
“Gonul incitmeye heves etme. Îtibar bulmak istersen halkın adını hep iyilikle an. İyiliğe gucun yetmezse bÂri kotuluk yapma. Halkın gıybetinden dilini tut ki bir gun elini ayağını bağlanmış gormeyesin.”
İNSANLARI İNCİTEN BEDBAHT Hak dostları ne guzel soylemişlerdir:
“İnsanları inciten zÂlimden daha bedbahtı yoktur. Cunku musîbet gununde kimse ona yÂr olmaz.”
“Sonbaharda gul ağacını yıkma ki, ilkbaharda onun guzel manzarasından mahrum kalmayasın.”
“İnsanlara kaba soz soyleme; kaba soz alev alev yanan bir ateştir.”
Kimseyi incitmeme mevzuunda en muhim hususlardan biri de bilhassa kanadı kırık bir kuş gibi şefkat ve merhamete muhtac olan yetimlere dikkat etmektir. CenÂb-ı Hak, şoyle buyurur:
“Yetimi sakın uzme, Sen ’den bir şey isteyeni azarlama!” (ed-DuhÂ, 9-10)
“Dîni yalan sayan kimseyi gordun mu? İşte o, yetimi incitir, yoksulu doyurmak icin on ayak olmaz.” (el-MÂûn, 1-3)
AMELLERİ BOŞA CIKARAN DAVRANIŞ Rabbimizin rızÂsını elde edebilmek icin cevremizdeki yetim, fakir ve yardıma muhtac insanları kollamamız, dÂim onların yanında bulunarak dertleriyle dertlenmemiz gerekmektedir. Onlara yardım ederken de ÂdÂbına ve usûlune uygun davranmalı, başa kakmak ve minnet yuklemek sûretiyle gonullerini inciterek amelleri boşa cıkarmamalıdır. Yuce Rabbimiz bu hususta mu ’minleri şoyle îkaz buyurmaktadır:
“Ey îmÂn edenler! AllÂh ’a ve Âhiret gunune inanmadığı hÂlde malını gosteriş icin harcayan kimse gibi, başa kakmak ve incitmek sûretiyle, yaptığınız infak ve sadakalarınızı boşa cıkarmayın!..” (el-Bakara, 264)
AllÂh ’ın bir kulunu kucuk gormek ve gonlunu incitmek, onu yaratan Rabbimizi gazaplandırır. Bu sebeple Hak dostları, gonul karşısında titrek bir mum gibi hassas davranmışlardır. Onun AllÂh ile alÂkasını goz onunde bulundurarak muÂmele etmişlerdir. Hele bir de bu, Allah katında sevgili bir kulun gonlu ise…
KİMSEYİ HOR GORME Hazret-i MevlÂn bu hususları guzel uslûbuyla şoyle ifÂde eder:
“İnsanı inciten kişinin, AllÂh ’ı incittiğinden haberi yoktur. O bilmiyor ki bu kupun suyu, Hak ırmağının suyu ile birleşmiştir.”
“Bilgisizliğimiz, korluğumuz yuzunden, Hakk ’ın velîlerini hor gormek ve onları incitmek istiyoruz.”
“İbtilÂ, belÂya uğrayış bir hastalıktır, belÂya uğrayan kişiye acırlar, ama ahmaklık oyle bir hastalıktır ki, başkalarını da yaralar ve incitir.”
“Ahmaklar, insan yapısı mescide saygı gosterirler de, gonul sÂhiplerinin gonullerini kırmaya calışırlar.”
“Bu gonul evinin icinde kimin bulunduğunu biliyorsanız, bu gonul sÂhibinin kapısı onunde ettiğiniz terbiyesizlik nedendir?”
“Oysa bir Allah adamının, yÂni bir peygamberin veya velînin gonlu incinmeyince, Allah hicbir kavmi rezil ve rusv etmemiştir.”
“Sen hiddete kapılıp, gonuller kırmış, onlara ateş duşurmuş isen, o ateş senin icin Cehennem ateşinin mayası olur.”
“Senin ofke ateşin bu dunyada bile seni yakar, yÂni zillete duşurur. Ondan doğan Cehennem ateşi ise bu zilletin neticesi olarak seni Âhirette de ebedî olarak yakar.”
İKİ CİHAN BEDBAHTI Yûnus Emre Hazretleri ’nin, boyle bir şerefe mazhar olan gonlu incitmemek gerektiği husûsundaki ifÂdeleri pek keskin ve ibretlidir:
Bir kez gonul yıktın ise,
Bu kıldığın namaz değil!
Yetmiş iki millet dahî,
Elin yuzun yumaz değil!..
Bir başka şiirinde de şoyle der:
Ak sakallı pîr hoca,
Bilemez hÂli nice,
Emek yimesun hacca,
Bir gonul yıkar ise…
Gonul Calab ’ın tahtı,
Calab gonule baktı,
İki cihÂn bedbahtı,
Kim gonul yıkar ise…
Kaynak: Osman Nuri Topbaş, Faziletler Medeniyeti 2, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan
KİMSEYİ İNCİTMEMEK VE KİMSEDEN İNCİNMEMEK