Olum anının ve son nefesin nasıl olacağına ışık tutan ayet ve hadisleri istifadeniz icin bir araya getirdik.
OLUM ANI VE SON NEFESLE İLGİLİ AYETLER
“…Rabbim! Beni(m olumumu) yakın bir sureye kadar geciktirsen de, sadaka verip sÂlihlerden olsam!” (el-MunÂfikûn, 10)
“Hele can boğaza dayandığı zaman, o vakit siz bakar durursunuz. Biz ona sizden daha yakınız, ama goremezsiniz.” (el-VÂkıa, 83-85)
“Olum sarhoşluğu gercekten gelir de: İşte (ey insan) bu, senin oteden beri kactığın şeydir, denir.” (KÂf, 19)
"Melekler, onların yuzlerine ve sırtlarına vurarak canlarını alırken halleri nasıl olacak?" (Muhammed, 27)
“Yeryuzunde bulunan her şey fÂnîdir...” (er-RahmÂn, 26)
“Her can, olumu tadacaktır…” (el-EnbiyÂ, 35)
“O gun ne mal fayda verir, ne evlÂd! Ancak kalb-i selîm ile gelenler mustesnÂ!..” (eş-ŞuarÂ, 88-89)
“Ey îmÂn edenler! AllÂh ’tan O ’na yaraşır şekilde korkun ve Musluman olarak can verin.” (Âl-i İmrÂn, 102)
“Kime uzun omur verirsek, biz onun yaratılışını (gencliğini ve guzelliğini) bozar, onu beli bukuk hÂle getiririz. O kimseler bunu idrÂk etmez mi? (Yolculuk ne tarafa?)” (YÂsîn, 68)
“…(YÂ Rabbî!) Benim canımı Musluman olarak al ve beni sÂlihler zumresine ilhÂk eyle.” (Yûsuf, 101)
“...Rabbimiz! Bize bol bol sabır ver ve musluman olarak canımızı al!” (el-A ’raf, 126)
“Sana yakîn (olum) gelinceye kadar Rabbine kulluk et!” (el-Hicr, 99)
“Her canlı olumu tadar. Bir imtihÂn olarak sizi hayırla da şerle de deniyoruz. Ve siz ancak bize doِnduruleceksiniz...” (el-EnbiyÂ, 35)
“O ki, hanginizin daha guzel davranacağını denemek icin olumu ve hayÂtı yaratmıştır...” (el-Mulk, 2)
OLUM ANI VE SON NEFESLE İLGİLİ HADİSLER
Peygamber -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- Efendimiz buyuruyor:
“Nasıl yaşarsanız oyle olursunuz, nasıl olurseniz oyle dirilirsiniz!..” (MunÂvî, Feyzu ’l-Kadir, V, 663)
“Kimin (hayÂtta soylediği) en son sozu لا اله الا لله (LÂ ilÂhe illallah ) olursa, cennete gider.” (Ebu DÂvud, CenÂiz, 15-16/3116)
“Bir kimse son nefeste (hÂlis bir kalb ile) kelime-i tevhîd getirirse, cennete girer...” (HÂkim, Mustedrek, I, 503)
“Kişi yaşadığı hÂl uzere olur ve olduğu hÂl uzere haşrolunur.” (MunÂvî, Feyzu ’l-Kadîr Şerhu ’l-CÂmii ’s-Sağîr, V, 663)
“Bir kimse son nefeste (hÂlis bir kalb ile) kelime-i tevhîd getirirse, cennete girer...” (HÂkim, Mustedrek, I, 503)
“Olmek uzere olanlarınıza LÂ ilÂhe illallah demeyi telkin ediniz!” (Muslim, CenÂiz 1, 2.Ayrıca bk. Ebû DÂvûd, CenÂiz 16; Tirmizî, CenÂiz 7; NesÂî, CenÂiz 4; İbni MÂce, CenÂiz 3)
“Dunyada sanki bir garip veya bir yolcu gibi ol!..” (BuhÂrî, Rikak, 3)
“AllÂh ’ım! Gercek hayat sadece Âhiret hayÂtıdır.” (BuhÂrî, Rikak, 1)
“Kabir, (amellere gore) ya cennet bahcelerinden bir bahce veya cehennem cukurlarından bir cukurdur.” (Tirmizî, KıyÂmet, 26/2460)
RasûlullÂh -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, biz ummetini îkaz sadedinde:
“–Olup de pişmanlık duymayacak hicbir kimse yoktur.” buyurmuştu.
“–O pişmanlık nedir y RasûlallÂh?” diye soruldu. Efendimiz:
“–(Olen), muhsin (ihsan sÂhibi, sÂlih) bir kişi ise, bu hÂlini daha fazla artıramamış olduğuna; şÃ‚yet kotu bir kişi ise, kotulukten vazgecerek hÂlini ıslah etmediğine pişman olacaktır.” cevÂbını verdiler. (Tirmizî, Zuhd, 59/2403)
Hadîs-i şerîfte de şoyle buyrulur:
“Bir kimse uzun zaman cennetliklerin amelini işler, sonra ameli cehennemliklerin ameliyle sona erdirilir. Bir kimse de uzun zaman cehennemliklerin amelini işler, sonra ameli cennetliklerin ameliyle hitÂma erdirilir.” (Muslim, Kader, 11)
“Zevkleri bıcak gibi keseni -olumu- cok hatırlayın!” (Tirmizî, Zuhd, 4)
“Hicbiriniz olmeyi istemesin. Olum kendiliğinden gelmeden once de oleyim diye dua etmesin. İnsan olunce hicbir iyilik yapamaz. Mu ’minin hayatta kalması iyiliklerini coğaltır.” (Muslim, Zikir 13. Ayrıca bk. NesÂî, CenÂiz 1)
PEYGAMBER -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem- EFENDİMİZİN OLUM ANI
Hazret-i Âişe ve Hazret-i Ali -radıyallÂhu anhumÂ- ’dan rivÂyet edildiğine gore, Peygamber Efendimiz ’in vefÂtına uc gun kala CenÂb-ı Hak her gun CebrÂil -aleyhisselÂm- ’ı gondererek Rasûlu ’nun hatırını sormuştu. Son gun olunca CebrÂil -aleyhisselÂm- bu sefer yanında olum meleği AzrÂil de bulunduğu hÂlde geldi.
CebrÂil -aleyhisselÂm-:
“–Ey AllÂh ’ın Rasûlu! Olum meleği senin yanına girmek icin izin istiyor! HÂlbuki o, Sen ’den once hicbir Âdemoğlunun yanına girmek icin izin istememiştir! Sen ’den sonra da hicbir Âdemoğlunun yanına girmek icin izin istemeyecektir! Kendisine izin veriniz!” dedi.
Olum meleği iceri girip Peygamber Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm- ’ın onunde durdu ve:
“–YÂ RasûlallÂh! Yuce AllÂh beni Sana gonderdi ve Sen ’in her emrine itaat etmemi bana emretti! Sen istersen rûhunu alacağım! İstersen, rûhunu sana bırakacağım!” dedi.
Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-:
“–Ey olum meleği! Sen (gercekten) boyle yapacak mısın?” diye sordu.
AzrÂil -aleyhisselÂm-:
“–Ben, emredeceğin her hususta sana itaatla emrolundum!” dedi.
CebrÂil -aleyhisselÂm-:
“–Ey Ahmed! Yuce AllÂh seni ozluyor!” dedi.
Peygamber Efendimiz -aleyhissalÂtu vesselÂm-:
“–AllÂh katında olan, daha hayırlı ve daha devamlıdır. Ey olum meleği! Haydi, emrolunduğun şeyi yerine getir! Rûhumu, canımı al!” buyurdu.
Peygamber Efendimiz -sallÂllÂhu aleyhi ve sellem-, yanındaki su kabına iki elini batırıp ıslak ellerini yuzune surdu ve:
“–LÂ ilÂhe illallÂh! Olumun, akılları başlardan gideren ıztırap ve şiddetleri var!” buyurduktan sonra, elini kaldırdı, gozlerini evin tavanına dikti ve:
“–Ey AllÂh ’ım! Refik-ı A ’lÂ, Refîk-ı A ’l (yÂni yuce dost, yuce dost)!..” diye diye Rabb ’ine duyduğu aşk ve iştiyÂkın tezÂhuru olan nice ulvî hÂtıralarla dolu bir omru ardında bırakarak bu fÂnî Âlemden hakîkî Âleme hicret etti. (Bkz. İbn-i Sa‘d, II, 229, 259; BelÂzûrî, EnsÂbu ’l-EşrÂf, I, 565; Ahmed, VI, 89.)

OLECEĞİNİ ANLAYAN KİMSENİN YAPACAĞI DUA Âişe radıyallahu anh şoyle demiştir:
Nebî sallallahu aleyhi ve sellem ’in bana yaslanarak:
-“Allahım, beni bağışla, bana merhamet et ve beni refîk-i a‘laya ilet!” diye dua ettiğini duydum. (BuhÂrî, Merd 19, FezÂilus-sahÂbe 5, MegÂzî 83,84, RikÂk 42, DaavÂt 28; Muslim, SelÂm 46, FezÂilu ’s-sahÂbe 85, 87. Ayrıca bk. Tirmizî, DaavÂt 76; İbni MÂce, CenÂiz 64.)
Yine Âişe radıyallahu anh şoyle demiştir:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ’i, olum doşeğinde, yanıbaşındaki su kabına elini daldırıp yuzune surerken gordum. O, boyle yapıyor sonra da “Allah ’ım olumun şiddet ve sıkıntılarına karşı bana yardım et” diye dua ediyordu. (Tirmizî, CenÂiz 7. Ayrıca bk. İbni MÂce, CenÂiz 64)
PEYGAMBERİMİZ ’İN VEFATI ONCESİNDE YAPTIĞI DUA
Hz. Âişe vÂlidemizin rivayet ettiği bu iki hadiste, sevgili Peygamberimiz ’in vefatı oncesinde ne yaptığını, nasıl dua ettiğini gormekteyiz. Hayatından umit kesen, artık olmek uzere olduğunu anlayan muslumanların o anda nasıl dua etmesi gerektiğini, yegÂne ornek ve onderimiz Peygamber Efendimiz ’den gorup oğrenmekteyiz.
Birinci hadise gore Efendimiz, Hz. Âişe ’ye yaslanmış oluğu halde, Allah TeÂl ’dan mağfiret ve rahmet dilemiştir. Gecmişi ve geleceği kendisine bağışlanmış olan Efendimiz ’in bu duası, herhalde herşeyden once ummetini eğitmek icindir. Bu nÂzik ve krıtik anda, gaflete duşmeyip Allah ’tan mağfiret ve rahmet dilemek gerektiğine işaret etmektedir. Cunku bu durum gercekten goc hÂli ve olum anıdır. O anda bile Allah ’ın kulu olduğunu idrak edip O ’na muracaatta bulunmak, herhalde yapılabilecek işlerin en isabetlisidir.
Efendimiz bu duasında “Allah ’ım beni refîk-i a‘lÂya ilet” niyÂzında bulunmuştur. Refîk kelimesi hem tekil hem coğul olarak kullanılmakta, boylece hem dost, arkadaş, hem de dostlar, arkadaşlar anlamına gelmektedir. Kelimeyi coğul anlamında alırsak Resul-i Ekrem Efendimiz, bu duasıyla kendisinden onceki peygamberler, sıddıklar, şehidler ve salihlere katılmasını istemiş olur. Nitekim bu sayılan kimseler hakkında Allah TeÂl “Onlar ne guzel refiktirler” [Nis sûresi (4), 69] buyurmuştur. Bu takdirde mÂna “beni guzel dostlara ilet” demek olur. Yine bir peygamber olan Hz. Yûsuf da “beni sÂlihlere ilhak et!” [Yusuf sûresi (12), 101] diye dua etmiştir. Şayet refîk kelimesi tekil olarak değerlendirilir ve “er-Refîk”in Allah TeÂl ’nın guzel isimlerinden olduğu da dikkate alınırsa, Hz. Peygamber ’in, kadri yuce mevlÂya kavuşmak istediği anlaşılır. Bu takdirde mÂna “ Beni Yuce Dost ’a kavuştur” demek olur.
İkinci hadiste, Peygamber Efendimiz ’in, cektiği ıstırabı hafifletmek icin mubarek elini suya değdirip o guzel yuzune surduğunu ve bu arada “Bana olum anının şiddet ve sıkıntılarına karşı yardım et” diye Allah TeÂl ’ya dua ettiğini goruyoruz. “SekerÂt-ı mevt”, olumun sıkıntıları, şiddeti demektir. Efendimiz ’in bu duasından ornek alınarak genellikle dualarımızda hep “sekerÂt-ı mevt”i kolay kılması icin Rabbimiz ’e dua etmeliyiz. Bu dua, her zaman olduğu gibi, olmek uzere iken de yapılmalıdır.
HADİSTEN OĞRENDİKLERİMİZ
Olmek uzere olanların yapacakları dualar vardır. Hz. Peygamber, bir insan ve peygamber olarak, olum anında yapılacak duaların ve soylenecek sozlerin orneğini vermiştir. Olum herkesin başındadır. Olum hÂlinin sıkıntıları herkes icin gecerli olduğuna gore, o sıkıntılardan Allah ’a sığınmak gerekir GONUL EHLİNİN OLUM ANI İLE İLGİLİ SOZLERİ
Hasan-ı Basrî Hazretleri şoyle buyurmuştur: “İki gun ve iki gece vardır ki mahlûkat, onlar gibisini asla duymamış ve gormemiştir:
Gecelerin birincisi, kabir ehliyle kaldığın ilk gecedir. Daha once onlarla hic kalmamıştın.
İkincisi, sabahı kıyÂmet olan gecedir ki artık gecesi olmayan bir gun başlayacaktır.
En dehşetli iki gune gelince, birincisi, Allah TeÂl ’dan bir habercinin gelip O ’nun senden rÂzı olup olmadığını, senin cennete veya cehenneme gideceğini bildirdiği gundur.
İkinci gun de, amel defterinin sağ veya sol tarafından verilerek CenÂb-ı Hakk ’ın huzûruna cıkarılacağın gundur.” (Bkz. Ebu ’l-Ferec AbdurrahmÂn, EhvÂlu ’l-Kubûr, s. 156; İbnu ’l-Cezerî, ez-Zehru ’l-FÂih, s. 77)
İnsan icin en buyuk imtihan ve en dehşetli belÂ, olumdur. Ama ondan daha kotu olanı, olumden habersiz yaşamak, onu hatırdan uzak tutmak ve Hakk ’a lÂyık ameller işleyememektir. Akıllı insana gereken, olum gelmeden evvel ona hazırlanmak ve nefsini kotu ahlÂktan temizlemektir.
Şeyh SÂdî şoyle der: “Ey kardeş, sonunda toprak olacaksın! Toprak olmadan toprak gibi mutevÂzı olmaya bak!”
Hazret-i Omer (r.a) da şoyle buyurmuştur: “HesÂba cekilmeden evvel kendinizi hesÂba cekiniz. En buyuk arz (Allah TeÂl ’nın huzûruna cıkarılıp O ’na arz edileceğiniz gun) icin (sÂlih ve guzel amellerle) susleniniz! Şuphesiz dunyadayken nefsini hesÂba ceken kimse icin kıyÂmet gunundeki hesap hafif olacaktır.” (Tirmizî, KıyÂmet, 25/2459)
FÂnî vucûdumuz kabre defnedilirken evlÂdımız ve malımız geride kalacak. Biz ancak amellerimizle toprağın sînesine gomuleceğiz. Orada kefenlerimizle birlikte bedenlerimiz de toprak olacak. Geriye bizimle birlikte sadece amel-i sÂlihlerimiz kalacak.
İmÂm GazÂlî Hazretleri şoyle buyurur: “Olum anında kişiyle birlikte ancak uc husûsiyeti kalır:
1) Kalp temizliği, yani kalbin dunya kirlerinden arınmış olması. CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“(Nefsini kotuluklerden) arındıran kurtuluşa ermiştir.” (eş-Şems, 9)
2) AllÂh ’ın zikriyle unsiyeti. CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“…Bilesiniz ki, kalpler ancak AllÂh ’ın zikriyle huzur bulur.” (er-Ra‘d, 28)
3) Allah icin muhabbet beslemesi. CenÂb-ı Hak şoyle buyurur:
“(Rasûlum!) De ki: Eğer AllÂh ’ı seviyorsanız bana tÂbî olunuz ki Allah da sizi sevsin ve gunahlarınızı bağışlasın. Allah Ğafûr ’dur, Rahîm ’dir.” (Âl-i İmrÂn, 31)
Kalp temizliği, ancak mÂrifetle yani Allah TeÂl ’yı kalpte tanımakla mumkundur. MÂrifet de devamlı zikir ve tefekkurle meşgul olma neticesinde elde edilebilir. İşte bu uc sıfat, kurtarıcı vasıflardır.” (Rûhu ’l-BeyÂn, XI, 274) Eğer insan, “yarın” icin gerekli hazırlığı yapabilirse, olumu guzelleşmeye başlar. Artık o kişi olumden korkmaz.
Bişr bin HÂris Hazretleri şoyle der: “AllÂh ’a itaat eden bir kişi icin kabir ne guzel bir menzildir.”
Hazret-i MevlÂn da ne guzel soyler: “Oğul, herkesin olumu kendi rengindedir, insanı AllÂh ’a kavuşturduğunu duşunmeden olumden nefret edenlere ve olume duşman olanlara, olum korkunc bir duşman gibi gorunur. Olume dost olanların karşısına da dost gibi cıkar.
Ey olumden korkup kacan can! İşin aslını, sozun doğrusunu istersen, sen aslında olumden korkmuyorsun, sen kendinden korkuyorsun.
Cunku olum aynasında gorup urktuğun, olumun cehresi değil, senin kendi cirkin yuzundur. Senin rûhun bir ağaca benzer. Olum ise, o ağacın yaprağıdır. Her yaprak, ağacın cinsine goredir…”
OLUMUN SEKERÂTI (ZORLUKLARI) NELERDİR?

OLUM KORKUSU NASIL YENİLİR?

BENZER HABERLER OLUM GELMEDEN SEN GEL! OLUMU HER AN HATIRLAMAK OLUMU VUSLAT BİLENLER OLUM HER AN GELEBİLİR! OLUMDEN KACILIR MI? OLUM NASIL OLUR? OLUM NASIL GELİR? OLUMU GUZELLEŞTİRMEK OLUM ÂNI VE SONRASINDA YAŞANANLAR İslam ve İhsan