Fevat nedir, ne anlama gelir?
FEVÂT NEDİR?
Sozlukte yetişememek anlamına gelen “fevat” ve “fevt” bir hac terimi olarak, hac yapmak uzere ihrama girmiş olan bir kimsenin her hangi bir sebeple Arafat vakfesine yeti­şememesi demektir. Buna gore kurban bayramının birinci gunu fecr-i sadıktan once bir an olsun Arafat'ta bulunama­yan kimse hacca yetişememiş olur.

FEVATIN SONUCLARIHac icin ihrama giren bir kimsenin Arafat' ta vakfeye yetişememesi halinde aşağıdaki sonuclar ortaya cıkar:

1. İfrad haccı icin ihrama giren kimse, fevÂt duru­munda, umre yaparak ihramdan cıkar. Cunku, ihrama gi­ren kimse ancak hac veya umre yaptıktan sonra ihramdan cıkabilir. Bu sebeple, haccı kacıran kimsenin tıraş olup ih­ramdan cıkabilmesi icin umre yapması gerekir. Yapılan bu umre, ihsÂrlı kimselerin kestikleri “hedy” mesabesindedir. Bu sebeple hacca yetişemeyen kimsenin ayrıca kurban kes­mesi gerekmez. Ancak daha sonraki yıllarda haccı kaza et­mesi gerekir.[1]

Şafiî, Malikî ve Hanbelî mezheplerine gore, ifrÂd haccı icin ihrama giren ve Arafat vakfesine yetişemeyen kimse tıraş olup ihramdan cıkar. Haccını daha sonra kaza eder ve kacırdığı hacdan dolayı da fevÂt kurbanı keser.[2]

2. Kıran haccına niyet eden ancak umre yapamayan ve Arafat vakfesine yetişemeyen kimse once umre yapar, tı­raş olmadan, fevt ettiği hac icin tavaf ve sa'y yapar, sonra tıraş olup ihramdan cıkar. Cunku kıran haccı yapan kimse, umre ve hac icin ihrama girmiştir. Umre fevt olmaz, cun­ku umre her zaman yapılabilir. Bu itibarla kıran haccını fevt eden kimse once umre yapar. Bu kimse yaptığı umre ile hac ihramından cıkamaz. Bu sebeple umresini yaptıktan sonra tıraş olmadan once, hac ihramından cıkabilmek icin tavaf ve say yapar, tıraş olup ihramdan cıkar. Boylece kıran hedyi kesmekten kurtulmuş olur.

Kıran haccına niyet edip umresini yapan ancak Arafat vakfesini kacıran kimse, fevt ettiği hac icin tavaf ve sa'y ya­par, tıraş olup ihramdan cıkar. Boylece Kıran haccı kurbanı kendisinden duşer.

Her iki durumda haccını daha sonraki yıllarda kaza et­mesi gerekir.

3. Temettu haccına niyet eden kimse umresini yapıp ihramdan cıkmış daha sonra hac icin ihrama girmiş ancak Arafat vakfesini kacırmış ise bir umre yapıp ihramdan cıkar. Temettu hedyi kesmez. Cunku bir hac mevsiminde umre ve haccı yapamamıştır. Bu kimsenin veda tavafı yapması da gerekmez. Daha sonraki yıllarda haccını kaza eder.

Dipnotlar:

[1] KÂsÂnî, II, 220.

[2] ŞîrÂzî, II,811

Kaynak: Dİyanet Hac İlmihali
İslam ve İhsan