Sa‘yin gecerli olmasının şartları nelerdir?
SAY NEDİR?
Sa‘yin sahih (gecerli) olmasının şartları...

1. Sa‘yi, ihrama girdikten yani hac veya umre yahut her ikisi icin niyet ve telbiye yaptıktan sonra yapmak. İhrama girmeden once hac veya umre menÂsikinden hicbiri yapılmaz.

Sa‘yin sahih olması icin, ihrama girdikten sonra yapılması şart ise de ihramlı olarak yapılması şart değildir; belirli menÂsik tamamlanıp ihramdan cıktıktan sonra da yapılabilir. Nitekim hac icin ihrama giren kimse, kurban bayramının ilk gunu fecr-i sÂdıktan once ihramdan cıkamayacağı icin, Arafat vakfesinden once hac sa‘yini yapmak isterse, ihramlı olarak yapar. Arafat donuşu ziyaret tavafından sonra yaparsa, ihramsız olarak da yapabilir. Efdal ve sunnete uygun olan da budur. Umre sa‘yinin ihramlı olarak yapılması vÂciptir. Umre tavafının dorduncu şavtından sonra tıraş olan kişi, ihramdan cıkmış olur. Bu kişinin ihramsız olarak yapacağı umre sa‘yi sahihtir, fakat sa‘yi tamamlamadan ihramdan cıkarak vÂcibi terkettiği icin ceza (dem) gerekir.

2. Hac sa‘yini hac ayları başladıktan sonra yapmak. İhrama girme dışında, hacla ilgili menÂsikten hicbiri, hac ayları girmeden yapılamaz.

3. Sa‘yi muteber bir tavaftan sonra yapmak. Sa‘y tek başına mustakil bir nusuk değildir. Ancak muteber bir tavaftan sonra, ona bağlı olarak yapılabilir. Muteber tavaf, hades-i ekberle yani cunup, aybaşı veya lohusa olarak yapılmamış olan tavaftır.

4. Şavtların coğunu yani en az dordunu yapmış olmak. Hanefî mezhebinde, sa‘yin yedi şavtından dordu rukun, ucu vÂciptir. Diğer uc mezhepte butun şavtlar rukundur.

5. Sa‘ye SafÂ'dan baş Merve'den başlanırsa ilk şavt sahih olmaz.

Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları
İslam ve İhsan