Cemaatle kılınan namazda, imama uymuş kişilerin namazı imamın namazına bağlı olduğu icin, imamın namazının bozulması durumunda ona uyanların da namazları bozulur. Dolayısıyla bir rukun veya şartın ihlÂli gibi bir sebeple imamın namazı bozulacak olursa imamın o namazı iade etmesi gerektiği gibi cemaatin de iade etmesi gerekir. İmam namazının bozulduğunu farkettiğinde bu durumu cemaate bildirmelidir.
Cemaatle namaza ilişkin bazı meseleler...

İMAMA UYAN KİŞİ NAMAZI NASIL KILAR?

İmama uyan kişi (mukted&#238, namazdaki fiilleri yaparken imama uygun davranmak durumunda olup bu fiilleri imamla birlikte yapması gerekir. Rukû ve secdede imamdan once başını kaldıramaz, yine rukû ve secdeye imamdan evvel gidemez.

Kıraati sadece imam yapar. İmamın okuması, cemaatin okuması yerine gecer. İmam okurken cemaat susar ve dinler; acıktan okunan namazlarda FÂtiha'nın bitiminde Âmin der; kıraat dışında okunacak zikir ve tesbihleri kendisi okur.

Muktedî rukûda uc kere "SubhÂne rabbiye'l-azîm" ve secdede uc kere "SubhÂne rabbiye'l-a‘lÂ" demeden imam başını kaldırırsa, muktedî bunları tamamlamaya calışmadan başını kaldırır.

Birinci oturuşta muktedî TahiyyÂt'ı bitirmeden imam ucuncu rek‘ata kalksa, muktedî isterse TahiyyÂt'ı tamamlar, isterse imama uyarak kalkar. TahiyyÂt'ı okumak vÂcip olduğu gibi imama uygun davranmak da vÂciptir. Muktedî bu iki vÂcipten hangisini isterse onu yapabilir. Fakat uygun olan imama uyum gostermektir. İmam bayram tekbirlerini, birinci oturuşu, tilÂvet ve sehiv secdesini ve kunut duasını okumayı terkederse ona uyanlar da terkeder.

Son oturuşta muktedî TahiyyÂt'ı bitirmeden imam selÂm verecek olursa, TahiyyÂt'ı tamamlayıp sonra selÂm verir. Eğer TahiyyÂt'ı bitirmiş ve geriye salavat ile dualar kalmışsa bu takdirde imamla beraber selÂm vermelidir.

Namazın aslında bulunmayan bir hususta muktedî imama uymaz. Mesel imam namazda fazladan bir secde daha yapsa veya son oturuşu yaptıktan sonra selÂm verecek yerde sehven kalksa bu durumlarda muktedî ona mutÂbaat etmez, yani ona tÂbi olmaz ve imamı uyarmak uzere "subhÂnallah" der. Eğer imam son oturuştan sonra sehven yaptığı kıyamı secdeye varmadan once farkedip hemen geri oturursa, birlikte selÂm verir ve sehiv secdesi yaparlar. İmam son oturuşta selÂm verecek yerde yanlışlıkla kalktığını farketmeyip, kalktığı bu rek‘atı secde ile tamamlayacak olursa, muktedî artık imamı beklemeyerek kendisi selÂm verir.

Eğer imam son oturuşu unutarak fazla bir rek‘ata kalkarsa, muktedî bir muddet bekler ve "subhÂnallah" diyerek imamı uyarmaya calışır. İmam durumu farkedip hemen oturursa ne ÂlÂ; beraberce selÂm verip sehiv secdesi yaparlar. Bu durumda muktedî imamı beklemeyerek kendi kendine selÂm veremez. Cunku iktid durumunda iken kendi başına hareket etmiş olacağından kıldığı namazın farzlığını iptal etmiş olur. İmam son oturuşu yapmadan kalktığını farketmeyip kalktığı rek‘atı secde ile tamamlayacak olursa, imamın namazının farzı son oturuşu terkettiği icin fÂsid olduğu gibi ona uymuş olanlarınki de aynı şekilde fÂsid olur.

Muktedî son oturuşta, TahiyyÂt'ı okuduktan sonra, imamın selÂmını beklemeden selÂm verebilir. Fakat bu davranış, vÂcip olan mutÂbaatı terketmek anlamına geldiği icin boyle yapması mekruh olur.

İMAMLIK NEDİR?

Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları
İslam ve İhsan