İmamla birlikte namaza başlamasına rağmen, namaz esnasında başına gelen bir durum sebebiyle namaza ara vermek zorunda kalan ve bu sebeple namazın bir kısmını imamla birlikte kılamayan kimseye lÂhik denir.
İmamla birlikte namaza başladığı halde uyku, gaflet, dalgınlık, abdestinin bozulması gibi mazeretler sebebiyle namaza ara vermek durumunda kalan kimse, namaza ara vermesini gerektiren durumun ortadan kalkmasından sonra konuşmadan, dunya işleriyle meşgul olmadan ve şayet abdesti bozulmuşsa, en kısa yoldan yeniden abdest alıp gelerek, bıraktığı yerden namazına devam eder.

LÂHİK NAMAZI NASIL TAMAMLAR?

Şayet imam namazı bitirmişse, bu kişi sanki imamın arkasında namaz kılıyormuş gibi namazını tamamlar. Yani imama uymuş bulunan kimse gibi kıraat etmez, yaklaşık olarak imamın okuyacağı sure kadar bekler. Sadece rukû ve secdedeki tesbihleri, bir de oturuştaki dua ve salavatları okur. Bu arada sehiv secdesini gerektirecek bir iş yapsa, imama uyan kimse kendi hatasından oturu sehiv secdesi yapmadığı icin, kendisi de sehiv secdesi yapmaz. İmam sehiv secdesi yapacak olsa, lÂhik olan kimse, imamla kılamadığı kısımları telÂfi etmeden imama uymuş ise, bu secdeleri yapmaz ve hemen ayağa kalkıp namazını tamamlar ve imamla birlikte yapamadığı sehiv secdesini namazı tamamladıktan sonra yapar. Seferî bir imama uyan mukim bir kimse de kendisinin tamamladığı kısımlarda, lÂhik gibidir.

LÂhik mumkun olursa, once kacırdığı rek‘atları veya rukunleri kaz eder, sonra imama tÂbi olarak onunla selÂm verir. Mesel imama uyan kimse birinci rek‘atın kıyamında uyuyup da imamın secdeye vardığı anda uyansa hemen rukûa varır, sonra secdeye vararak imama yetişir. LÂhik, imama yetişemeyeceğini anlarsa, hemen imama tÂbi olur ve yetişemediği rek‘at veya rukunleri imam namazdan cıktıktan sonra kaz eder. Mesel dorduncu rek‘atta iken burnu kanasa saftan ayrılır, namaza aykırı duşecek bir şey ile uğraşmaksızın hemen abdest alır, yetişmiş olduğu yerde imama tÂbi olur. İmam selÂm vermiş olursa, bu dorduncu rek‘atı kendi başına hicbir şey okumaksızın imamın arkasında kılıyormuş gibi tamamlar. Cunku lÂhik, imamın arkasında namaz kılıyor hukmundedir.

İmama uyanın abdesti ucuncu rek‘atta bozulsa abdest aldıktan sonra dorduncu rek‘atta imama yetişse, once kıraatsız olarak ucuncu rek‘atı kılar. Bundan sonra imama uyar, onunla dorduncu rek‘atı kılarak selÂm verir. Fakat imama bu şekilde yetişemeyeceğini anlarsa, hemen imama tÂbi olur, imam selÂm verince kendisi kalkar, ucuncu rek‘atı kıraatsiz olarak kılar ve selÂm verir.

Bir kimse yukarıda sayılan mazeretler dışında da lÂhik durumuna duşebilir. Mesel imamla birlikte namaz kılarken imamdan once rukû veya secdeye varan kimse ya da imamdan once rukû veya secdeden kalkan kimse yahut da bir veya birkac rek‘atı imamla birlikte kılamayan kimse de imam selÂm verdikten sonra tek başına tamamlayacağı kısımlarda lÂhik durumundadır.

Bir kimse imama birinci rek‘ata yetişemezse, yetişemediği rek‘atlar bakımından mesbûk olduğu gibi, yetiştiği rek‘atlardan birinde Ârız olan durum sebebiyle de lÂhik konumuna duşebilir ve boylece bir kişi aynı anda hem lÂhik hem mesbûk olmuş olur.

Cemaat sevabından mahrum kalmamak icin lÂhikin hukumlerini yerine getirmekte yarar olmakla birlikte, bu ayrıntılara dikkat etmekte bazı guclukler bulunduğu icin, bu durumda kalan kimselerin namazlarına yeniden başlayıp kendilerinin kılması daha uygun gorulmuştur.

İMAMA UYANIN HALLERİ

CEMAATLE NAMAZ NASIL KILINIR?

Kaynak: İslam İlmihali 1, TDV Yayınları
İslam ve İhsan