Namazda Turkce olarak dua edilir mi? Namaz kılarken duanın olcusu nedir? İşte cevapları..."Namazda insanların kelÂmından hicbir şey uygun olmaz. Cunku namaz ancak tesbih, tekbir ve Kur'an okumadan ibarettir." (Musned, V, 447-448; Nesaî, “Sehv”, 20; bk. Muslim, “MesÂcid”, 35; Ebû DÂvûd, “SalÂt”, 174)

Hadiste gecen "insanların kelÂmı" sozu, başka biriyle karşılıklı konuşmak anlamına gelebileceği gibi insanların kendi aralarındaki konuşmaları turunden konuşma, gundelik konuşma ve insan sozu anlamına da gelebilir.

NAMAZDA NE OKUNUR?

"Namaz ancak tesbih, tekbir ve Kur'an okumadan ibarettir" ifadesi ise, hasr ifade edecek şekilde anlaşılacak olursa, namazda bunların dışında bir şey yapılamayacağı sonucu cıkar. Nitekim bazı Hanefîler bu noktadan hareketle Kur'an lafızları dışında bir şeyle namazda dua edilemeyeceğini soylemişlerdir. Diğer Âlimler ise, namazda konuşma yasağının Mekke doneminde geldiğini, halbuki namazdaki ozel dua ve zikirlerin pek coğunun Medine doneminde hadislerle sabit olduğunu ve bu hadislerin "Namaz tesbihten… ibarettir" hadisinin kapsamını daralttığını one surerek, namazda her turlu lafızla dua edilebileceğini savunmuşlardır.

Hz. Peygamber bir gun namaz kılarken arkasında bir adamın "Ey Allahım, bana ve Muhammed'e merhamet et, başka da hic kimseye merhamet etme" diye dua ettiğini duymuş, selÂm verdikten sonra bu şekilde dua eden bedevîye donerek "Geniş olan bir şeyi (Allah'ın rahmetini) daralttın" demiştir. (BuhÂrî, “Edeb”, 27) Hz. Peygamber, namazda bu şekilde dua ettiği icin o kişiye namazı yeniden kılmasını soylememiş, sadece bencillik yapmaması icin uyarmıştır. Bu olay, namaz kılan kimsenin namazın dua ve munÂcÂta ayrılmış bu bolumunde Kur ’an ve Sunnet lafızları dışında fakat onlara uygun icerikte sozlerle istediği gibi dua edebileceğini gostermektedir.

Hz. Peygamber rukûdan doğrulurken "Semiallahu limen hamideh" demiş, kendisiyle birlikte namaz kılan arkadaşlarından RifÂa "ve leke'l-hamd hamden kesîren tayyiben mubÂreken fîh" diye ilÂve etmiş; Hz. Peygamber selÂm verince arkaya donerek "Demin konuşan kimdi?" diye sormuş; RifÂa "Bendim" deyince, bunun uzerine Hz. Peygamber, "Otuz kusur melek gordum, senin soylediğin o sozu once yazıp goğe goturmek icin birbirleriyle yarışıyorlardı" diyerek, RifÂa'nın ihdas ettiği bu sozu onaylamıştır. (bk. ŞevkÂnî, II, 317-322)

Bu hadisler, namazda konuşma yasağının başka biriyle konuşmaya ilişkin olduğunu, icerik bakımından uygun olmak şartıyla, kişinin istediği lafızlarla dua edebileceğini gostermektedir.

Namazda "Ey Allahım, beni evlendir, karnımı doyur" gibi insanların konuşmalarına benzeyen sozler soylenirse, Hanefîler'e gore bunu soyleyen kişinin namazı bozulur. Cunku bu soz, Kur'an'daki dualara ve Hz. Peygamber'in namazda okuduğu veya okunabileceğini bildirdiği dualara benzememekte, icerik olarak namazın genel cercevesine aykırı duşmektedir. Fakat ŞÃ‚fiî, dunyevî bir arzunun gercekleşmesine yonelik olmakla birlikte sonucta bunun da bir dua olduğunu, dolayısıyla bu şekilde dua etmekle namazın bozulmayacağını ileri surmuştur.

Kaynak: İslam İlmihali 1, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan