Secde ne demektir? Namazda secdede ne okunur? Namazda secde etmenin hukmu nedir?Secde sozlukte; “itaat, teslimiyet, tevazu ile eğilmek ve yuzu yere surmek” anlamlarına gelir.
NAMAZDA SECDE ETMENİN HUKMU NEDİR? Sunnete en uygun secde şekli alın, yuz, iki ayak, iki el ve iki diz yere veya yere bitişik bir şey uzerine konularak yapılır. Secdede alın ve burnu birlikte yere koymak vÂcip, elleri ve dizleri yere koymak ise sunnettir.
Cemaatin cok sıkışık olması gibi sebeplerle yere secde edemeyen kimse; insan, hayvan, eşya ve benzeri şeyler uzerine secde edebilir. Nitekim Hz. Omer ’in şoyle dediği rivÂyet edilmiştir: “Namazda, cemaat aşırı kalabalık olunca, sizden biri kardeşinin sırtı ustune secde etsin.” [1]
Atılmış yun, pamuk, saman, sunger ve kar gibi bir şey uzerine secde edildiği zaman, bunların icinde yuz kaybolup hacimleri anlaşılmaz ve yuz aşağıya tam yerleşip sertlik hissedilmezse secde caiz olmaz.
Secde sırasında ve iki secde arasında oturunca “subhÂnellÂhi ’l-azîm” diyecek kadar durmak Ebû Yûsuf ’a ve Hanefîler dışındaki uc mezhebe gore farz, İmam Ebû Hanîfe ve İmam Muhammed ’e gore vÂciptir.
NAMAZDA SECDEDE NE DENİR? Rukûda uc kere, “subhÂne Rabbiye ’l-azîm (Yuce olan Rabb ’imin adını tesbih ve tenzih ederim.)” demek sunnettir. Cunku, “Yuce olan Rabb ’inin adını tesbih et.” [2] Âyeti inince, AllÂh ’ın elcisi, “Siz rukûunuzda bunu soyleyiniz.” buyurmuştur.[3] Diğer yandan secdede uc kere, “subhÂne Rabb ’iye ’l-a ’l (En yuce Rabb ’imi tesbih ederim)” demek sunnettir. Cunku, “Sebbihısme Rabb ’ike ’l-a ’l (En yuce Rabb ’inin adını tesbih et!)” [4] Âyeti inince, Allah Rasûlu ’nun, ashÂbına, “Siz de bunu, namazlarınızın secdesinde soyleyin” buyurduğu nakledilmiştir.[5]
Her rekÂtta iki secde yapılır. Bunlardan birisi bilerek terkedilse namaz bozulur, sehven terkedilse, selÂmdan sonra bile hatırlansa, namaza aykırı bir şey yapılmamışsa secdeye varılır, sonra yeniden son oturuş yapılarak sehiv secdesi ile namaz tamamlanır. Cunku farz olan secde, kendi yerinden geri bırakılmıştır.
Dipnotlar:
[1] A. İbn Hanbel, I, 32. [2] VÂkıa, 56/96. [3] bk. Ebû DÂvûd, SalÂt, 147; İbn MÂce, İkÂmet, 20; DÂrimî, SalÂt, 69; A. İbn Hanbel, IV, 155;. Elmalılı, age., IX, 139. [4] A ’lÂ, 87/1. [5] bk. Ebû DÂvûd, SalÂt, 147; İbn MÂce, İkÂmet, 20; DÂrimî, SalÂt, 69; A. İbn Hanbel, IV, 155; Elmalılı, age, IX, 139.
Kaynak: Prof. Dr. Hamdi Donduren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları, Erkam Yayınları
İslam ve İhsan